سرگیجه ، درمان سرگیجه
سرگیجه اصطلاحی است که برای توصیف طیفی از احساسات مانند احساس غش کردن، منگی سر، عدم تعادل و ضعف به کار می‌رود و می‌تواند باعث ایجاد حس غلطی مبنی بر چرخش فضای اطراف در دور سر شود. در این مقاله پیرامون درمان سرگیجه و چرخیدن محیط صحبت نموده و علت چرخیدن اتاق دور سر را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
سرگیجه چیست؟
تقریبا همه افراد در زمانی از زندگی خود احساس عدم تعادل یا چرخیدن محیط به دور سر خود را داشته‌اند که این علائم معمولا با نام سرگیجه شناخته می‌شوند. این مشکل شیوع بالایی دارد ولی در صورتی‌که علت سرگیجه عواملی مانند فشار پایین خون و یا بیماری پارکینسون باشند می‌تواند به عارضه‌ای جدی تبدیل شود.
این عارضه در صورت درمان نشدن می‌تواند فعالیت‌های روزانه مانند رانندگی کردن و یا حتی راه رفتن را با مشکل مواجه کند، بنابراین مهم است که به هنگام مشاهده علائمی مثل حالت تهوع و سرگیجه به پزشک خود مراجعه کنید.
سرگیجه دائمی
بروز سرگیجه دائمی و مکرر می‌تواند به طور جدی زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد، ولی با این وجود به ندرت نشانه‌ای از یک عارضه خطرناک است. درمان سرگیجه به علت و علائم آن بستگی دارد. این درمان اثربخش خواهد بود ولی ممکن است مشکل شما دوباره بروز کند.
انواع سرگیجه ها
سرگیجه از نظر پزشکی، معنی به خصوصی ندارد ولی چهار عارضه اصلی وجود دارند که به‌عنوان انواع سرگیجه در نظر گرفته می‌شوند که عبارتند از:
- چرخیدن محیط به دور سر یا احساس حرکت اجسام ثابت
- سنگینی سر
- عدم تعادل
درمان انواع سرگیجه
چرخیدن محیط به دور سر یا احساس حرکت اجسام ثابت
زمانی که این مشکل در جریان زندگی عادی فرد به وجود می‌آید نشان‌دهنده‌ی مشکلی در سیستم وستیبولار گوش داخلی می‌باشد.
این سیستم مسئول حفظ تعادل بدن بوده و موقعیت بدن و سر شما را در فضا درک می‌کند. در حدود نیمی از موارد سرگیجه، از این نوع هستند.
سنگینی سر
سنگینی سر که با نام سنکوپ خفیف نیز شناخته میشود حالتی است که فرد احساس می‌کند در حالت غش کردن قرار دارد. این حالت معمولا به دلیل بلند شدن بسیار سریع و یا تنفس عمیق به تعداد لازم برای ایجاد این حس بروز پیدا می‌کند.
عدم تعادل
عدم تعادل از جمله مشکلات مربوط به راه رفتن می باشد. فرد مبتلا به عدم تعادل زمانی که بر روی پاهای خود می‌ایستند احساس عدم تعادل کرده و فکر می‌کنند در حال زمین خوردن هستند.
برای کدام سرگیجه به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید؟
سرگیجه هایی که در زیر ذکر شده‌اند نیاز به مراجعه به متخصص مغز و اعصاب و عکس‌برداری دارند:
- سرگیجه جدید در سن بالای ۵۰ سال
- سرگیجه در افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون یا چربی خون بالا
- سرگیجه در بیماران قلبی و یا مبتلا به آریتمی قلبی
- سرگیجه در بیماران مبتلا به ام اس
- سرگیجه‌هایی که با خوابیدن و یا دراز کشیدن بدتر میشود
- سرگیجه‌هایی که بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد
- سرگیجه با علائمی مانند دوبینی چشم و تاری دید و ضعف عضلانی یا بی‌حسی یک طرفه بدن و یا با کاهش سطح هوشیاری
علت سرگیجه و سنگینی سر چیست؟
علت سرگیجه می‌تواند شامل دلایل بسیار متفاوتی باشد. از جمله مشکلات مربوط به گوش داخلی، دریازدگی و اثرات دارویی. در برخی از مواقع این مشکل به دلیل یک عارضه پزشکی ایجاد میشود مثل گردش خون نامناسب، عفونت و یا آسیب.
احساسی که سرگیجه برای شما ایجاد می‌کند و عواملی که باعث شروع آن می‌شوند، سرنخ‌هایی برای پیدا کردن دلایل سرگیجه هستند.
به طور کلی علت سرگیجه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- عارضه‌های عصبی
- مشکلات مربوط به گوش داخلی (گیج رفتن سر)
- مشکلات مربوط به گردش خون
- کاهش فشارخون
- گردش خون ناکافی
- فقر آهن (کم‌خونی)
- پایین بودن قند خون (هیپوگلایسمی)
- داروها
- اختلالات اضطراب
- گرمازدگی و از دست رفتن آب بدن
درمان و علت بروز سرگیجه
عارضه‌های عصبی
برخی از اختلالات عصبی مثل بیماری پارکینسون و ام اس می‌توانند به‌طور پیش‌رونده باعث از دست دادن تعادل شوند.
مشکلات مربوط به گوش داخلی (گیج رفتن سر)
مغز افرادی که به اختلالات گوش داخلی مبتلا هستند، سیگنال‌هایی را از گوش داخلی دریافت می‌کند که با اطلاعات دریافت شده از چشم و عصب‌های حسی مطابقت ندارند. این مشکل باعث ایجاد پریشانی میشود.
مشکلات مربوط به گردش خون
در صورتی‌که قلب شما خون کافی را به طرف مغز پمپ نکند ممکن است احساس سرگیجه و غش کردن و یا عدم تعادل داشته باشید.
از جمله علل این مشکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش فشارخون
- گردش خون ناکافی
- فقر آهن (کم‌خونی)
- پایین بودن قند خون (هیپوگلایسمی)
کاهش فشارخون
کاهش شدید و ناگهانی فشار سیستولی خون (عدد بالاتر به هنگام اندازه‌گیری فشارخون) می‌تواند سبب سنگینی موقتی سر و یا احساس غش کردن شود. این مشکل ممکن است پس از ایستادن بسیار سریع ایجاد شود. این عارضه با نام هیپوتانسیون ارتواستاتیک نیز شناخته میشود.
گردش خون ناکافی
عارضه‌هایی مثل آسیب به عضله قلبی، حمله قلبی، آریتمی قلبی و یا حمله ایسکمیک گذرا می‌توانند سبب سرگیجه شوند. همچنین کاهش حجم خون می‌تواند سبب کمبود خون‌رسانی به مغز و گوش داخلی شود.
فقر آهن باعث کم‌خونی و سرگیجه میشود
از جمله علائم دیگری که با داشتن کم‌خونی همراه با سرگیجه بروز پیدا می‌کنند می‌توان به خستگی مفرط، ضعف و رنگ‌پریدگی اشاره کرد.
پایین بودن قند خون (هیپوگلایسمی)
این مشکل معمولا در افراد مبتلا به دیابت که از انسولین استفاده می‌کنند رخ می‌دهد. سرگیجه (سنگین شدن سر) ممکن است با تعریق شدید و اضطراب همراه باشد.
داروهایی که باعث سرگیجه می شوند
سرگیجه ممکن است یکی از عوارض جانبی برخی از داروها مانند داروهای ضد تشنج، ضدافسردگی، آرام‌بخش‌ها و داروهای خواب‌آور باشد. به‌طور خاص، داروهایی که فشارخون را کاهش می‌دهند در صورتی‌که فشارخون را بیش‌ازحد پایین بیاورند سبب سرگیجه و غش کردن می‌شوند.
اختلالات اضطراب
برخی از انواع خاص اختلالات اضطراب می‌توانند سبب سرگیجه و سنگینی سر شوند. از جمله این اختلالات می‌توان به حمله‌های عصبی و یا ترس از ترک خانه و قرار گرفتن در محیط‌های باز و بزرگ (آگورافوبیا) اشاره کرد.
گرمازدگی و از دست رفتن آب بدن
اگر در آب و هوای گرم فعالیت می‌کنید و یا اگر مقدار کافی مایعات نمی‌نوشید ممکن است به دلیل گرمازدگی و یا کمبود آب بدن احساس سرگیجه کنید. این مشکل در افرادی که داروهای خاص مربوط به قلب مصرف می‌کنند بارزتر است.
مشکلات و عوارض سرگیجه چیست؟
افرادی که به سرگیجه دچار می‌شوند ممکن است آن را با علائم بسیار متفاوتی توصیف کنند. از جمله عوارض سرگیجه شامل موارد زیر میشود:
- توهم حرکت کردن یا چرخیدن (گیج رفتن سر)
- احساس معلق بودن، سرگیجه و سنگینی سر
- سردرد ناگهانی یا شدید
- استفراغ ممتد
- تغییرات ناگهانی در تکلم و حس بینایی و شنوایی
- تلوتلو خوردن و مشکل در راه رفتن
- غش کردن
- درد سینه یا ضربان قلب نامنظم
- بی‌حسی یا ضعف
- تنگی نفس
- تب بالا
- خشک شدن و گرفتگی گردن
- آسیب به سر
- تشنج
روشهای تشخیص سرگیجه توسط پزشک متخصص
تشخیص سرگیجه یک فرایند پیچیده است و معمولا به چندین تست مختلف نیاز دارد. در اکثر موارد روند تشخیص با بررسی دقیق سوابق پزشکی و یک معاینه فیزیکی شروع میشود. هرچقدر که در مورد زمان شروع سرگیجه، زمانی که سرگیجه شیوع بیشتری دارد و احساسات خود به هنگام بروز سرگیجه اطلاعات دقیقتری به پزشک بدهید، او بهتر می‌تواند تشخیص را انجام دهد.
تست حرکت چشم
یکی از شاخصه‌های سیستم تعادلی بدن که به راحتی قابل اندازه‌گیری است، حرکت سریع و ناخودآگاه چشم به نام دودوئک یا نیستاگموس می‌باشد.
با تحریک دستگاه عصبی شما با روشهای مختلف که باعث تحریک دستگاه تعادلی می‌شوند و سپس اندازه‌گیری دقیق حرکت چشم، پزشک شما می‌تواند در مورد مشکلات موجود در دستگاه وستیبولار، اطلاعات زیادی را کسب کند.
از جمله آزمایشات دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آزمایش عصب کرانیال
- تست موقعیتی حرکت دادن سر
- آزمایشات تعادل ایستایی مانند تست رومبرگ
آزمایشات مخصوص نیز شامل موارد زیر است:
- تست فشار فیستولا
- سی تی اسکن
- اسکن MRI
راههای درمان سرگیجه چیست؟
روشهای درمانی متعددی برای سرگیجه و مشکلات تعادلی وجود دارند. متخصص شما می‌تواند روش درمانی مناسب برای شما را بررسی کند. روشهای درمان سرگیجه شامل موارد زیر است:
- درمان خانگی سرگیجه و تغییر در سبک زندگی
- دارو درمانی
- عمل جراحی
- تمرینات
- سایر روش‌ها
راههای درمان سرگیجه
روش خانگی درمان سرگیجه و تغییر در سبک زندگی
سرگیجه معمولا به صورت خود به خودی از بین می‌رود. اگر شاهد سرگیجه های مکرر بودید، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- از انجام حرکت‌های ناگهانی خودداری کرده و برای تعادل بیشتر و در صورت نیاز با عصا راه بروید.
- نور محیط را به اندازه مناسب و کافی تنظیم کنید.
- بلافاصله به هنگام احساس سرگیجه بنشینید یا دراز بکشید. اگر شاهد سرگیجه شدید هستید، به‌طور ثابت در یک اتاق تاریک دراز بکشید و چشم‌های خود را ببندید.
- اگر به‌طور ناگهانی و مکرر به سرگیجه دچار می‌شوید، از رانندگی و انجام کارهای حساس خودداری کنید.
- استفاده از کافئین، الکل، نمک و تنباکو را کنار بگذارید. استفاده بیش از حد از این مواد می‌تواند علائم و نشانه‌های عارضه شما را تشدید کند.
- مقادیر کافی مایعات مصرف کنید، از یک رژیم غذایی سالم استفاده کنید، به مقدار کافی بخوابید و از استرس دوری کنید.
- اگر سرگیجه شما به علت مصرف داروی خاصی می‌باشد، در مورد قطع مصرف و یا کاهش دوز آن با پزشک خود گفتگو کنید.
- در یک محیط خنک استراحت کنید و آب یا نوشیدنی‌های ورزشی بنوشید.
دارو درمانی
داروهای ضد سرگیجه متعددی وجود دارند که می‌توانند به شما در مراحل اولیه یا شدید سرگیجه کمک کنند. این داروها همان داروهایی هستند که برای درمان دریازدگی به کار می‌روند. این داروها معمولا در دوره‌های ۳ تا ۱۴ روزه تجویز می‌شوند که به عارضه مورد درمان بستگی خواهد داشت.
عمل جراحی
تنها بخش بسیار جزئی و کوچکی از افراد مبتلا به سرگیجه برای بهبود علائم خود نیازمند عمل جراحی می‌باشند. عمل جراحی تنها برای افرادی در نظر گرفته میشود که پس از استفاده‌ی بلندمدت از داروها و انجام برنامه‌های توانبخشی، بهبودی در علائم وی مشاهده نشده است.
تمرینات توانبخشی برای رفع سرگیجه
برخی از انواع تمرینات رفع سرگیجه و درمان آن عبارتند از:
- تمرین تعادل گوش درونی
- تمرینات کاوتورن کوکسی
- تمرین تثبیت چشم
- حرکات تغییر موقعیت مجاری نیم‌دایره‌ی گوش (CRP)
- تمرینات برانت داروف
تمرین تعادل گوش درونی
تمرین تعادل گوش درونی روندی است که به مغز شما این اجازه را می‌دهد تا کنترل تعادل بدن را دوباره به دست گرفته و زمانی که بین اندام‌های وستیبولار گوش داخلی چپ و راست ناهماهنگی ایجاد شده و یا این ارگان‌ها آسیب دیده‌اند، علائم سرگیجه کاهش یابد.
تمرینات کاوتورن کوکسی
هدف از انجام تمرینات کاوتورن کوکسی شل شدن عضلات گردن و شانه‌ها، تمرین دادن چشم‌ها برای حرکت مستقل از سر، تمرین تعادل برای موقعیت‌های عادی روزانه، تمرین حرکات سر که باعث سرگیجه می‌شوند، بهبود هماهنگی کلی بدن و تقویت حرکات طبیعی بدن می‌باشد.
تمرین تثبیت چشم
هدف از انجام تمرین تثبیت چشم، بهبود توانایی بینایی و قدرت تمرکز بر روی یک شی ثابت در زمان حرکت کردن سر می‌باشد.
حرکات تغییر موقعیت مجاری نیم‌دایره‌ی گوش (CRP)
هدف از انجام حرکات تغییر موقعیت مجاری نیم‌دایره‌ی گوش (CRP)، درمان افراد مبتلا به سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) با استفاده از یک سری حرکات سر و اندام فوقانی می‌باشد که این حرکات توسط یک متخصص آموزش دیده انجام خواهند شد.
تمرینات برانت داروف
تمرینات برانت داروف را می‌توانید در منزل و بدون نیاز به کمک یک متخصص انجام دهید. این حرکات جزو تمرینات عادت دهنده بوده و روشی برای تغییر موقعیت مجاری نیم‌دایره (CRP) نیست!
بدین معنی که این روش نمی‌تواند موقعیت ذرات را تغییر دهد ولی می‌تواند آن‌ها را پراکنده کرده و به شما کمک کند تا با استفاده از حرکات مکرر سر، به علائم سرگیجه عادت کنید.
دیگر روشهای درمانی سرگیجه در خانه
- رفتاردرمانی شناختی (CBT) می‌تواند برای افرادی که به استرس، اضطراب و یا افسردگی مبتلا هستند مفید باشد.
- روشهای آرامش بخشی و تمرینات تنفسی می‌توانند برای کاهش استرس و اضطراب مؤثر واقع شوند.
- بسیاری از افراد می‌گویند که مدیتیشن نیز می‌تواند استرس را کاهش دهد.
:: برچسب‌ها:
سرگیجه ,
درمان سرگیجه ,
بیماری ,
سر ,
پزشکی ,
:: بازدید از این مطلب : 81
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
آمار بازدید