داشتن اطلاعات کافی درباره کمک های اولیه تشنج بسیار مهم است. اگر در خانواده یا اطرافیانتان کسی دچار تشنج می‌شود، حتما این مقاله را مطالعه کنید.

تشنج صرع چیست و انواع تشنج کدامند؟

صرع یکی از شایع‌ترین بیماری های مغز و اعصاب است. در صورتی که یک فرد، حداقل دو حمله تشنج (بدون علت مشخص مانند پائین بودن قند خون) داشته باشد، مبتلا به صرع است.

افراد مبتلا به بیماری صرع، به جز در زمان تشنج خود مانند سایر اشخاص رفتار می‌کنند. تشنج، ناشی از فعالیت بیش از حد و موقت سلول‌های قشر خاکستری مغز است که به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود.

دو نوع از انواع تشنج به نام‌های تشنج تونیک کلونیک (همراه با عدم هوشیاری فرد و حرکات انقباضی و سپس ریتمیک اندام ها) و تشنج کمپلکس پارشیل (همراه با عدم هوشیاری فرد و علائم موضعی ولی بدون حرکات پرشی اندام‌ها) در زمان وقوع، نیازمند کمک های اولیه خاصی هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

اساسا کمک های اولیه برای تشنج ساده هستند. هدف از این اقدامات، ایمن نگه داشتن فرد است تا زمانی که تشنج به طور طبیعی و خود به خود متوقف شود یا به متخصص مغز و اعصاب مراجعه شود.

علائم تشنج تونیک کلونیک را بشناسید

علائم و نشانه های تشنج تونیک کلونیک شامل موارد زیر است:

• ناله کردن یا افتادن ناگهانی فرد، سفت شدن و سپس حرکات ریتمیک اندام‌ها
• تنفس غیر طبیعی (خرخر کردن یا قطع‌گذرای تنفس)
• تغییر رنگ پوست (کبود شدن)
• از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع
• همراه با شل‌شدن بدن، تنفس طبیعی مجددا از سر گرفته می‌شود
• گیجی و منگی و خستگی در فرد، به دنبال حمله
• در نهایت به دست آوردن هوشیاری کامل به طور تدریجی.
• این تشنج می تواند از ۳۰ ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد.

در زمان تشنج و بعد از تشنج چه باید کرد؟

اقدامات لازمی که در هنگام تشنج و بعد از تشنج باید انجام داد عبازتند از:

• خونسردی خود را حفظ کنید و سایر افراد (در محل حادثه) را به آرامش دعوت کنید. از فرد دیگری برای حفظ آرامش کمک بخواهید.
• اطراف بیمار را به سرعت از وسایل خطرناک و تیز پاک کنید.
• مدت تشنج را اندازه گیری کنید.
• یقه لباس (یا هر چیز دور گردن) وی را شل کنید. زیرا ممکن است تنفس وی را سخت‌تر کند.
• عینک وی را بردارید.
• مانع حرکات بیمار نشده و اندام وی را نگیرید.
• یک جسم نرم و هموار (مثل ژاکت تا خورده) زیر سر وی قرار دهید.
• سعی نکنید برای جلوگیری از گازگرفتگی زبان به زور دهان وی را با اشیای سخت و یا انگشتان خود باز کنید. زیرا بیمار هرگز زبان خود را نمی بلعد و یا به آن آسیب جدی وارد نمی کند. ممکن است با این کار به دندان های بیمار و یا انگشتان خود آسیب جدی وارد می کنید.
• هرگز در حین و یا بلافاصله پس از تشنج به وی آب (و یا سایر مایعات) و دارو ندهید. زیرا ممکن است فرد مبتلا به تشنج در وضعیت عدم هوشیاری کامل، آب را آسپیره – ورود آب به داخل راه‌های هوایی- کند که این امر باعث عفونت ریه خواهد شد.

کمک اولیه تشنج تونیک کلونیک شامل چه مواردی است؟

کمک های اولیه در هنگام تشنج شامل موارد زیر است:

• فرد را به یک طرف چرخانده و روی یک شانه بخوابانید. این کار را زمانی انجام دهید که حرکات شدید اندام‌ها تمام شده باشد و قابلیت اجرا داشته باشد. با این کار مانع ورود ترشحات و کف دهان به نای بیمار خواهید شد.
• به وی تنفس مصنوعی ندهید. مگر اینکه پس از قطع حرکات بدن، تنفس وی به حالت عادی باز نگردد و یا اینکه تشنج در آب رخ داده باشد و فرد آب را وارد ریه‌های خود کرده باشد.
• تا زمانی که فرد هوشیاری کامل خود را بازیابد، در کنار وی بمانید.
• رفتار صمیمانه و اطمینان بخش با وی داشته باشید.
• به آرامی با وی صحبت کنید و او را از اینکه کجاست آگاه کنید و به وی اطمینان دهید که ایمن است و اینکه شما تا زمانی که او کاملا بهبود یابد، نزد وی خواهید ماند.
• در صورتی که احساس می کنید فرد همچنان گیج و منگ است و نمی تواند به تنهایی به خانه برود، به وی پیشنهاد بدهید که به آژانس، دوست یا فامیل او برای کمک به بردن او به منزل، تماس بگیرید.

علائم تشنج کمپلکس پارشیل چیست؟

در زمان تشنج کمپلکس پارشیل علائم زیر دیده می‌شود:

• داشتن حالت خیرگی، گیجی و منگی در بیمار و عدم آگاهی از اطراف خود
• ناتوانی در پاسخ دادن به سؤال‌ها
• انجام حرکات غیر ارادی و اتفاقی مثل جویدن یا مکیدن لب، ور رفتن با لباس، زمزمه کردن، آب دهان را قورت دادن، دست‌ها را به هم مالیدن و سعی برای درآوردن لباس
• این تشنج کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

کمک های اولیه در زمان تشنج کمپلکس پارشیل

کمک های اولیه برای تشنج کمپلکس پارشیل عبارت است از:

• خونسرد باشید و به سایر افراد ناظر نیز آرامش دهید.
• با بیمار تماس فیزیکی برقرار نکنید و وی را نگیرید. مگر اینکه در معرض یک خطر قریب الوقوع باشد (مثل نزدیک شدن یک ماشین یا رسیدن به لبه بالکن). در این صورت فرد را به آرامی و ملایمت از موقعیت خطرناک دور کنید.
• در صورتی که فرد به نظر عصبانی و یا تهاجمی می رسد، از او فاصله بگیرید.
• مدت تشنج را زمان گیری کنید.
• فریاد نزنید.
• موانع آسیب رسان را از مسیر فرد بردارید.
• انتظار نداشته باشید که وی دستورات شما را بفهمد یا اجرا کند.
• سعی نکنید تا زمانی که کاملا هوشیار شود، به وی آب، قرص یا غذا بدهید.
• با آرامش با وی صحبت کنید و تا زمانی که هوشیاری کامل را به دست آورد، نزد وی بمانید.
• ممکن است این نوع به تشنج تونیک کلونیک تبدیل شود، ولی بهتر است محیط اطراف بیمار را مناسب کنیم.
• با توجه به گذرا و کوتاه بودن علایم تشنج، ضرورتی ندارد که برای هر حملۀ تشنجی با اورژانس تماس گرفته شود.

موقع تشنج چیکار کنیم؟ آیا با اورژانس تماس بگیریم؟

اگر موارد زیر در زمان تشنج وجود داشت با اورژانس تماس بگیرید:

• اولین تشنج فرد باشد (یا اینکه اطلاعی از حمله‌های قبلی در دست نباشد).
• فرد تنفس طبیعی خود را پس از تشنج به دست نیاورد.
• تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد و یا اگر یک تشنج به دنبال تشنج دیگر اتفاق بیفتد، بدون اینکه فرد هوشیاری خود را بین دو حمله به دست آورد (Status Epilepticus).
• فرد به دنبال تشنج آسیب دیده باشد یا اینکه باردار، مبتلا به دیابت و یا دارای تب بالا و عفونت باشد.
• تشنج در آب رخ داده باشد.
• اگر هوشیاری فرد پس از قطع حرکات بدن بازنگردد.
• در انتها تا زمانی که کمک برسد، کنار فرد مبتلا به تشنج بمانید.

صرع یک اختلال عصبی مزمن و بلندمدت است که معمولا با تشنج همراه است. علت صرع به صورت دقیق قابل تشخیص نیست ولی صرع در برخی افراد به دلیل آسیب مغزی، سرطان مغز، سوء مصرف دارو و الکل و دلایل دیگر ایجاد می‌شود

بیماری صرع چیست؟

اکثر افراد با واژه صرع و تشنج آشنایی دارند. صرع یا اپی‌لپسی جزو بیماری‌های شایع مغز و اعصاب به شمار می‌رود. صرع یک اختلال مزمن است که علامت اصلی آن تشنج‌های پی در پی است.

منظور از تشنج های تکرار شونده این است که با یک بار تشنج در فرد، تشخیص صرع داده نمی‌شود و همچنین اگر عوامل محرک ایجادکننده خاصی برای تشنج وجود داشته باشد (مانند قند خون یا کلسیم پائین) در این صورت نیز به آن بیماری صرع گفته نمی‌شود.

لازم به ذکر است که صرع یک اختلال روانی، مسری یا واگیردار و در دسته بیماری‌های ارثی محسوب نمی‌شود. صرع یک اختلال در عملکرد فیزیولوژیک قشر مغز است که به صورت تشنج دیده می‌شود.

در زمان تشنج چه اتفاقی می افتد؟

عملکرد سلول‌های مغزی از طریق هدایت جریان الکتریکی است و از طریق این جریان الکتریکی، اعمال مختلف قسمت‌های مختلف مغز و بدن هماهنگ و تنظیم می‌شود.

اگر جریان الکتریکی سلول‌های خاکستری یا قشر مغز مختل شود و به‌طور همزمان، غیر طبیعی و ناگهانی تخلیه الکتریکی در قسمتی از سلول‌های قشری مغز اتفاق بیافتد، فرد دچار تشنج می‌شود و بسته به اینکه کدام قسمت و یا قسمت‌هایی از مغز دچار این اختلال شود، شکل و نوع تشنج متفاوت است.

بیماری صرع و تشنج

تجسم کنید که یک گروه نوازنده در یک ارکستر قطعه آهنگ موزون را می‌نوازند. هر نوازنده باید در زمان مشخص یک نت خاص با ریتم مشخص را اجرا کند. حال اگر یک نفر یا تعدادی از نوازنده‌ها در نواختن و اجرای نت مربوط به خود اشتباه کنند، تمام نظم آهنگ به هم می‌ریزد. می‌توان گفت این مسئله مشابه اتفاقی است که در یک حمله تشنج می‌افتد.

انواع صرع را بشناسید

صرع انواع مختلفی دارد که با توجه به خصوصیات، نوع تشنج و نیز تغییرات نوار مغزی طبقه‌بندی می‌شود.

دو دسته کلی از انواع صرع عبارتند از:

• صرع منتشر
• صرع کانونی

صرع منتشر (ژنرالیزه Generalized)

در این نوع صرع، تخلیه الکتریکی غیرطبیعی در قشر مغز هنگام تشنج مغزی اتفاق می‌افتد و در نتیجه فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد. دلیل نامگذاری این نوع صرع به صرع منتشر نیز همین ویژگی آن است.

این نوع صرع انواع مختلفی دارد. بعضی از انواع آن که شایع‌تر هستند، عبارتند از:

• صرع تونیک-کلونیک
• صرع ابسانس
• صرع میوکلونیک، آتونیک و تونیک

صرع تونیک کلونیک

اکثر مردم با این نوع صرع بیشتر مواجه می‌شوند. در این نوع صرع حرکات غیر ارادی اندام‌ها ایجاد می‌شود، فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد و ممکن است لب‌ها، مخاط دهان و یا زبان خود را گاز بگیرد و ترشحات کف آلود دهان وجود داشته باشد.

مدت زمان تشنج کوتاه است ولی پس از آن فرد به خواب می‌رود که ممکن است تا نیم ساعت طول بکشد و بعد از آن به تدریج هوشیاری خود را به دست می‌آورد. در هر سنی ممکن است این فرم تشنج صرعی دیده نشود.

صرع ابسانس

در این نوع حمله صرع فرد ارتباط خود را برای چند ثانیه با اطراف از دست می‌دهد ولی حرکات غیر ارادی وجود ندارد و پس از سپری شدن مدت زمان تشنج صرع فعالیت قبلی خود را ادامه می‌دهد. به طور مثال هنگام صحبت کردن یا نگاه کردن به تلویزیون برای مدت بسیار کوتاهی متوجه اطرافیان و محیط نمی‌شود. تشنج در کودکان بیشتر به دلیل این نوع اختلال صرع است.

صرع میوکلونیک، آتونیک و تونیک

این نوع از صرع‌ها با وجود علائم بالینی متفاوت، وجه مشترک آنها تخلیه الکتریکی غیرطبیعی از کل قشر مغز در حین حمله تشنجی است.

صرع کانونی (موضعی یا پارشیال)

صرع کانونی یا موضعی انواع مختلفی دارد که مهمترین آن‌ها صرع کانوی ساده، صرع پارشیال مرکب و صرع موضعی منتشر ثانویه می‌باشد.

همان‌طور که از نام صرع کانونی مشخص است، در قسمتی از مغز، کانون تشنج وجود دارد و بسته به اینکه آن قسمت از مغز چه عملکردی داشته باشد، علائم بالینی و فرم تشنج متفاوت است. به طور مثال اگر کانون تشنج در ناحیه بینایی باشد ممکن است تشنج فرد به صورت اختلال و توهمات بینایی گذرا رخ دهد.

در فرم صرع موضعی منتشر ثانوی، هوشیاری فرد مختل می‌شود و در ضمن علائم خاصی به صورت حرکات غیر ارادی تکرار شونده به نام اتوماتیسم نیز خواهد داشت.

میزان شیوع صرع

صرع در بین بیماری‌های شایع مغز و اعصاب رتبه چهارم را دارد و در جوامع مختلف دنیا دیده می‌شود ولی میزان شیوع صرع در جوامع مختلف بین ۵% تا ۳% در صد جمعیت همان جامعه، متفاوت است.

مریضی صرع در تمام رده‌های سنی دیده می‌شود، گرچه صرع در کودکان و افراد سالمند شیوع بیشتری داشته و در زنان و مردان تقریبا به یک نسبت دیده می‌شود. تخمین زده شده (طبق آمار موجود) که در حال حاضر ۶۵ میلیون نفر مبتلا به صرع در دنیا وجود دارد.

علت مریضی صرع چیست؟

در حدود دو سوم موارد علت اصلی صرع مشخص نیست (که به آن صرع ناشناخته یا ایدیوپاتیک گفته می شود). در بقیه موارد نیز، دلایل وقوع صرع متفاوت است.

به‌طور کلی دلایل صرع موارد زیر است:

• مشکلات عروقی (سکته مغزی، عروق غیرطبیعی و …)
• ناهنجاری‌های مادرزادی مغز و ضربه مغزی
• تومورهای مغزی
• بیماری‌های تحلیل‌برنده یا دژنراتیو
• عفونت‌های مغزی مانند آلزایمر

اما علت ابتلا به صرع در سنین مختلف متفاوت است.

مثلا صرع در کودکان می‌تواند علت‌های ایدیوپاتیک (ژنتیک)، علل مادرزادی و ناشی از عفونت باشد. درحالی‌که دلایل صرع در بزرگسالان مواردی نظیر مشکلات عروقی، تومورها و بیماری‌های تحلیل برنده مغز است.

از میان این عوامل، عفونت‌ها و ضربه‌های مغزی جزو دلایل شایع صرع به شمار می‌روند.

علت تشدید تشنج در افراد مبتلا به صرع

دلایلی که منجر به تشنج شدید در افراد مبتلا به صرع می‌شود عبارتند از:

• عدم رعایت بهداشت خواب (کم‌خوابی، بی‌خوابی و …)
• عدم رعایت بهداشت تغذیه (گرسنگی، کم‌خوری و …)
• عدم رعایت بهداشت روانی (استرس، خشم و هیجان)
• عدم رعایت بهداشت جسمی (خستگی مفرط، کم آبی، بیماری‌هایی مانند تب، سرما‌خوردگی و …)
• استفاده از مواد مخدر یا محرک

نحوه تشخیص صرع به چه صورت است؟

مهم‌ترین نکته‌ای که در تشخیص صرع باید به آن توجه کرد، علائم و شرح حال بیمار است. بر اساس این موارد، تشخیص صرع توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می‌شود.

برای تایید تشخیص و بررسی تغییرات الکتروفیزیولوژیک باید از بیمار نوار مغز گرفته شود و برای بررسی و یافتن علت اصلی صرع انجام تصویربرداری مغز و آزمایشات خونی مرتبط، ضروری است.

در مواردی که از نظر تشخیص بالینی هنوز تردید وجود دارد از LTM استفاده می‌شود.

تشخیص بیماری صرع

روش های درمان صرع

درمان اولیه و اصلی صرع، درمان دارویی است. انواع زیادی از داروهای ضد صرع (نسل قدیم و جدید) وجود دارند که بر حسب نوع تشنج، تعداد تشنج، زمان تشنج، سن و جنس فرد مبتلا و معاینات بالینی و پاراکلینیک توسط متخصص مغز و اعصاب انتخاب و تجویز می‌شود.

طول مدت درمان و مصرف منظم داروها در درمان تشنج بسیار مهم است. نوع و علت صرع، معاینه بالینی و یافته های پاراکلینیک، تعیین‌کننده مدت زمان درمان است. طول مدت درمان صرع معمولا بین ۲ تا ۵ سال است. مصرف نامنظم یا قطع قبل از موعد دارو، باعث بروز و تکرار تشنج می‌شود.

بیماری صرع در کودکان می‌تواند زندگی فردی و اجتماعی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین ضروری است که خانواده کودکان مبتلا به صرع نحوه رفتار صحیح با این کودکان را بدانند.

رفتار والدین با کودکان مبتلا به صرع

وقتی تشخیص صرع برای یک کودک داده می‌شود، والدین اغلب احساس‌های مختلفی را تجربه می‌کنند. احساس شوکه شدن، خشم، افسردگی، بی‌کفایتی، شرم و حتی گناه.

آنان ممکن است از خود سوال کنند چگونه این اتفاق افتاد؟! مسئله مهمی که باید به خاطر بسپاریم این است که این واکنش‌ها طبیعی و گذرا هستند.

خواندن مطلب و کسب اطلاعات در مورد صرع و نیز برقراری ارتباط و صحبت با سایر افرادی که فرزندان مبتلا به صرع دارند، می‌تواند در ایجاد آرامش و اطمینان خاطر در والدین نقش موثری داشته باشد که این امر با برقراری ارتباط با انجمن صرع و اعضای آن مقدور است.

تمام والدین می‎خواهند یک محیط سرشار از عشق و حمایتگرانه در خانه ایجاد کنند. جایی که فرزندشان بتوانند رشد کنند و متکی به خود باشند. باید توجه داشت آنچه که کودکان مبتلا به صرع در مورد بیماری خود در محیط خانه می آموزد، تعیین کننده شخصیت او در آینده است.

کودکی که یاد می‌گیرد از صرع بترسد، ممکن است در آینده از نظر شخصیتی فردی وابسته و رشد نیافته باشد و کودکی که تشویق می‌شود، تشنج خود را یک ناراحتی موقتی و گذرا می‌داند.

این کودک در فعالیت‌های سایر کودکان هم سن خود و در زندگی خانوادگی و اجتماعی شرکت داده می‌شود و شانس بیشتری دارد تا فردی مستقل و متکی به خود باشد.

کودکان مبتلا به صرع

در مورد صرع با کودک خود صادق باشید. به کودک در مورد بیماریش توضیح ساده و در عین حال منطبق با واقعیت بدهید تا بداند ابتلای به صرع مسئله‌ای نیست که به خاطر آن شرمنده و خجل باشد.

والدین کودکان مبتلا به صرع اغلب ذکر می‌کنند ایجاد محدودیت و قوانین برای کودکانشان مشکل است. توجه داشته باشید، ایجاد محدودیت‌های زیاد منجر به کاهش اعتماد به نفس و ترسو شدن کودک می‌شود.

از طرف دیگر عدم اعمال قانون و آزادی منجر به مشکلات رفتاری کودک می‌شود.

کودک خود را تشویق کنید تا:

• یاد بگیرد، کشف کند و شرایط و موقعیت‌های جدید را تجربه کند.
• توقعات واقع‎گرایانه داشته باشد.
• احساس‌های خود را آزادانه بیان کند.
• صرع را به عنوان یک قسمت طبیعی از زندگی‌اش بپذیرد.
• راه‌هایی بیابد که صرع را برای دیگران توضیح دهد.
• در کنار صرع برای کسب موفقیت‌های شخصی خود بکوشد.

احساس کودکان صرع چگونه است؟

کودک ممکن است نسبت به حمله های تشنج و طرز تلقی سایر کودکان نگران باشد یا ممکن است احساس گناه داشته باشد و یا بترسد که به خاطر آنچه در حین حمله اتفاق می‌افتد، تنبیه شود.

در چنین مواقعی با توضیح اینکه، آنچه اتفاق افتاده قسمتی از صرع است، به وی آرامش داده و او را تشویق کنید تا خود را با آنچه که دوست دارد، مشغول کند.

در مواردی که دارو حمله‌ها را کنترل نمی‌کند، بعضی کودکان تصور می‌کنند مقصر هستند. از این نظر به آنان اطمینان دهید و مانع انتقال نگرانی خود به کودک شوید. چرا که اگر به تدریج احساس اضطراب شما به کودک منتقل شود، اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد.

ارتباط سایر افراد خانواده با کودکان دارای صرع

همانند هر بیماری مزمن، صرع می‌تواند روال عادی خانواده را برهم بزند. حمله های تشنج غیرقابل پیش‌بینی هستند و می‌توانند برنامه همه خانواده را مختل کنند.

از این رو خواهران و برادران کودک مبتلا به صرع ممکن است احساس کنند والدینشان کودک مبتلا را بیشتر دوست دارند، آنها را فراموش کرده‌اند و حس حسادت نسبت به کودک مبتلا به صرع داشته باشند.

نحوه رفتار با کودکان مبتلا به صرع در مدرسه

کودک ممکن است دوران سختی را به دلیل استهزای دوستانش تجربه کند. در مدرسه نیز طرز تلقی معلمان و رفتار سایر شاگردان، می تواند تمایل کودک را از رفتن به مدرسه تحت تاثیر قرار دهد.

موارد زیر می‌تواند به بهبود شرایط خانه و مدرسه کمک کند:

• در مورد صرع با سایر افراد خانواده صحبت کنید و سایر فرزندان خود را به سوال کردن در مورد این بیماری تشویق کنید.
• صرع وضعیتی است که در رابطه با آن باورهای غلط و خرافات وجود دارد. مخصوصا این که موارد فوق ممکن است توسط هم شاگردی‌های فرزندان سالم شما به آنها منتقل شود. مهم این است که بلافاصله با روش مناسب، این باور غلط را از ذهن آنها دور کنید.
• سایر افراد خانواده را در دادن مسئولیت‌های خانوادگی به کودک مبتلا به صرع (مانند سایرین) تشویق کنید.
• خواهر و برادر کودک را به عنوان نگهبان او قرار ندهید.
• وقتی کودک صرعی شما عصبانی می شود، هیچ گاه تسلیم نشوید.
• همان مقرراتی را اعمال کنید که با سایر کودکانتان انجام می‌دهید.
• با توجه به اینکه بیمار یک فرد عادی تلقی می شود، به فرزند خود بیش از حد محبت نکنید و سعی کنید در تربیت او قاطع باشید.
• بگذارید کودک شما در فعالیت‌هایی که دوست دارد از جمله فعالیت‌های ورزشی شرکت کند.

برخی متخصصان معتقدند که خطر صدمه‌های جسمی کمتر از صدمه‌های روانی است که با گفتن “تو به خاطر صرع نباید بازی کنی” به وی وارد می‌شود.

با معلم کودک در ابتدای هر سال تحصیلی ملاقات کرده و نه تنها در مورد بیماری و داروهای مصرفی کودک، بلکه همچنین در مورد رشد و نمو اجتماعی وی نیز صحبت کنید.

هرگز صرع فرزند خود را از اولیای مدرسه پنهان نکنید. زیرا عواقب عدم اطلاع مسئولان مدرسه متوجه فرزند شما خواهد بود.

تشنج در کودکان یک اختلال مغزی است که یکی از دلایل شایع آن صرع است. تشنج کودکان را می‌توان با روشهای گوناگون کنترل و درمان کرد.

تشنج در کودکان چگونه است؟

تشنج تخلیه الکتریکی غیرطبیعی سلول‌های عصبی مغز یا بخشی از مغز است. این تخلیه غیرعادی می‌تواند هوشیاری فرد را تحت تاثیر قرار دهد یا احساسات غیرطبیعی، حرکات و تکان‌های ناخواسته‌ای را ایجاد کند. تکان‌های ایجادشده، انقباضات شدید، ناخواسته و ریتمیک عضلات هستند که قسمت زیادی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

تشنج در کودکان اغلب مشابه تشنج در بزرگسالان است. با این حال برخی از انواع تشنج مانند تشنج ناشی از تب و اسپاسم نوزادان تنها در کودکان وجود دارد.

مشکلات خاص در کودکان مانند حمله‌های تنفسی و شبانه ممکن است شبیه تشنج باشد اما این اختلالات باعث فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز نمی‌شود و در نتیجه تشنج کودکان نیست.

کودکان مبتلا به صرع و تشنج مزمن در اغلب موارد داروهایی را برای کاهش یا از بین بردن تشنج مصرف می‌کنند. خوشبختانه بسیاری از کودکان مبتلا به تشنج فقط نیاز به درمان موقت دارند.

درمان صرع در کودکان همچنین می‌تواند ترکیبی از دارو و تغییرات رژیم غذایی باشد. در برخی موارد جراحی ممکن است برای درمان بیماری‌های زمینه‌ای استفاده شود.

تشنج در کودکان چه عوارضی دارد؟

تاثیرات درازمدت تشنج کودکان بسیار کم است به‌خصوص اگر در مغز کودک هیچ اختلال زمینه‌ای وجود نداشته باشد. بسیاری از کودکان مبتلا به صرع دارای رشد و پیشرفت طبیعی و شانس خوبی برای داشتن زندگی عادی هستند اما برخی از کودکان مبتلا به تشنج در رشد و پیشرفت مشکل ‌دارند. این خطر بستگی به نوع بیماری صرع یا علت تشنج دارد.

عوارض تشنج در کودکان

اگر نگران هستید که کودک یا نوزاد شما در معرض تشنج است با پزشک متخصص مغز و اعصاب صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند آزمایش‌هایی را انجام دهند که اطمینان حاصل کنند که آیا کودک یا نوزاد شما تشنج دارد یا خیر. پزشک درمان‌های مناسب برای درمان فرزندتان را به شما ارائه خواهد داد.

انواع تشنج در کودکان

به طور کلی انواع تشنج کودکان بسیار متنوع است. اما تقریبا می‌توان کلیه تشنج ها را در دو دسته طبقه‌بندی کرد:

1. تشنج گسترده
2. تشنج جزئی

تشنج گسترده

تشنج گسترده زمانی اتفاق می‌افتد که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در تمام قسمت‌های قشر مغزی ایجاد می‌شود. قشر مغزی لایه بالای مغز است و مربوط به جنبش، تفکر، استدلال و حافظه است و شامل این موارد می‌شود:

• تشنج تونیک کلونیک
• تشنج خفیف

تشنج‌های تونیک کلونیک

این تشنج شامل انقباض بدن، حرکات دست‌ و پا و معمولا از دست دادن هوشیاری است.

تشنج خفیف

این تشنج شامل زمان کوتاهی از خیره شدن، چشمک زدن و حرکات خفیف در دست و بازوها است.

تشنج‌های جزئی

تشنج های جزئی همچنین تشنج های کانونی یا موضعی به یک نیمکره مغز محدود می‌شوند. هنگامی که این نوع تشنج رخ می‌دهد کودک ممکن است هوشیار باقی بماند اما نمی‌داند تشنج قرار است اتفاق بیفتد. تشنج های جزئی می‌توانند رفتار، آگاهی و پاسخگویی را تحت تاثیر قرار دهند و همچنین باعث ایجاد حرکات غیرارادی می‌شوند.

علت تشنج کودکان

علل تشنج در کودکان و نوزادان شامل موارد زیر است:

• اختلالات متابولیک موقت، مانند پایین آمدن سطح قند خون
• اختلال جدی مانند ناهنجاری مغزی، آسیب مغز در دوران بارداری، کمبود اکسیژن در طول زایمان یا عفونت حاد
• اختلالات ارثی ناشی از جهش در ژن مانند اختلال ارثی متابولیسم
• استفاده از داروهای خاص در دوران بارداری مادر

تشنج ناشی از اختلالات ارثی متابولیسم معمولا در دوران کودکی شروع می‌شود. تشنج ممکن است به تعدادی از بیماری‌های عصبی مختلف در مغز کودک مرتبط باشد.

شایع‌ترین علت تشنج، صرع است. با این حال، علل دیگری مانند تب بالا، تومور مغزی و واکنش ناخواسته به بعضی از داروها وجود دارد که می‌تواند باعث تب و تشنج در کودکان شود.

تشخیص تشنج در کودکان و نوزادان

تشخیص تشنج در نوزادان تازه متولد شده دشوار است. نوزادان ممکن است با دست به لب‌های خود ضربه بزنند و یا ناخواسته آن‌ها را بجوند، چشم آن‌ها در جهت‌های مختلف حرکت می‌کند و گاهی درحرکت لنگ می‌زنند.

در نوزادان بزرگ‌تر یا کودکان یک قسمت یا تمام بدن شروع به لرزش، تکان خوردن یا انقباض می‌کند. اندام‌ها ممکن است بدون اراده حرکت کنند. کودکان ممکن است خیره و گیج شوند، احساسات غیر معمولی، مانند بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن، در قسمت‌های مختلف بدن یا احساس ترس بدون هیچ دلیلی داشته باشند.

تشخیص تشنج در کودکان

تعیین نوع تشنج در کودکان کمک می‌کند تا آزمایش‌های مورد نیاز مشخص شود و درمان‌های موثر به کار برده شود. این موارد عبارتند از:

• بررسی سابقه پزشکی و تشنج بیمار
• معاینه فیزیکی
• نوار مغزی
• سی تی اسکن و ام آر آی
• آزمایش خون

بررسی سابقه پزشکی و تشنج بیمار

به والدین توصیه می‌شود دفتری برای ثبت آنچه در طی تشنج‌های کودک مشاهده می‌شود تهیه کنند و با پزشک به اشتراک بگذارند.

معاینه فیزیکی

معاینه کامل فیزیکی در فرایند ارزیابی کودک مبتلا به تب و تشنج مهم است.

نوار مغزی

نوار مغزی آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری می‌کند. این کار برای جستجوی فعالیت‌های غیرطبیعی الکتریکی مغز که با تشنج و صرع مرتبط است انجام می‌شود و اجازه می‌دهد تا پزشک به درک روشنی از مکان و دلیل ایجاد تشنج دست یابد. حتی اگر کودک در طول نوار مغزی تشنجی نداشته باشد می‌توان اطلاعات مهمی را کسب کرد.

سی تی اسکن و ام آر آی

بعضی از کودکان نیاز به آزمایش بیشتری دارند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل سی تی اسکن یا ام آر آی باشد که تصاویری از مغز ارائه می‌دهند. این آزمایش‌ها دردناک نیستند اما هنگام انجام ام آر آی کودک باید برای بیش یک ساعت بدون حرکت دراز بکشد که کار دشواری است. به همین دلیل به اکثر کودکان کمتر از پنج سال هنگام ام آر آی آرام‌بخش داده می‌شود زیرا هر گونه حرکت می‌تواند تصاویر را خراب کند.

آزمایش خون

آزمایش خون نیز ممکن است توصیه شود. آزمایش خون اطلاعات مربوط به کروموزوم‌های کودک و میزان مواد شیمیایی و مواد طبیعی موجود در خون را فراهم می‌کند. برای تشنج ناشی از تب در کودکان یا افرادی که ممکن است اختلال متابولیکی داشته باشند آزمایش پونکسیون کمری نیز انجام می‌شود. در تست پونکسیون کمری به‌منظور برداشت مقدار کمی مایع مغزی نخاعی از اطراف نخاع سوزنی را به کمر وارد می‌کنند.

درمان تشنج در کودکان چگونه است؟

هنگامی که تب و تشنج در کودکان تشخیص داده می‌شود درمان باید در اسرع وقت شروع شود. تحقیقات نشان داده است که اگر تشنج کودکان و نتایج آن در بدن تثبیت شود مصرف دارو و سایر درمان‌ها ممکن است موفقیت کمتری برای درمان داشته باشند. روش‌های درمانی مختلفی وجود دارد که بسته به کودک و نوع تشنج استفاده می‌شود.

درمان تشنج در کودکان نوزادان عبارتند از:

• دارو درمانی
• رژیم غذایی
• تحریک عصب واگ
• جراحی

داروی تشنج کودکان

رایج‌ترین روش درمان تشنج در کودکان تجویز داروهای ضد انعقادی است. اکثرا تشنج در کودکان را می‌توان با دارویی به نام مونوتراپی کنترل کرد. تصمیم‌گیری در مورد تجویز دارو و مقدار آن بستگی به عوامل مختلفی ازجمله نوع تشنج کودک، شیوه زندگی و سن، فراوانی تشنج، عوارض جانبی دارو و مصرف داروهای دیگر دارد.

ممکن است چندین ماه برای تعیین بهترین دارو و دوز آن زمان لازم باشد. اگر یک درمان ناموفق باشد درمان دیگر ممکن است جواب بهتری بدهد پس نباید ناامید شد.

رژیم غذایی کودکان مبتلا به تشنج

درمان با رژیم غذایی و سایر روش‌ها معمولا بسته به سن بیمار و نوع تشنج انجام می‌شود. رژیم کتوژنیک که دارای کربوهیدرات پایین و چربی زیاد است، روش درمانی برای رفع تشنج در کودکانی است که دارو درمانی در آنان تاثیری ندارد.

رژیم غذایی باعث ایجاد حالتی به نام کتوز می‌شود. کتوز بدین معنی است که بدن به جای کربوهیدرات از چربی برای زنده ماندن استفاده می‌کند. رژیم کتوژنیک به‌طور موثر باعث کاهش تشنج برای برخی افراد به‌ویژه کودکان مبتلا به اشکال خاص تشنج می‌شود.

تحریک عصب واگ

تحریک الکتریکی مغز یک روش درمانی تشنج برای افراد مبتلا به اشکال مقاوم به دارو است که نمی‌خواهند جراحی کنند. محرک عصب واگ از طریق جراحی زیر پوست قفسه سینه قرار می‌گیرد و به عصب واگ در پایین گردن متصل می‌شود

این دستگاه باعث ارسال جریان کم الکتریکی به مغز از طریق عصب واگن می‌شود. افرادی که از این محرک استفاده می‌کنند معمولا نمی‌توانند داروهای تشنج را متوقف کنند، اما اغلب آن‌ها تشنج کمتری دارند و ممکن است قادر به کاهش دوز دارو باشند.

درمان تشنج با عمل جراحی

به‌طور کلی عمل جراحی زمانی توصیه می‌شود که با وجود این که کودک حداقل دو مورد مناسب دارو را انتخاب و مصرف کرده است، تشنج‌های کانونی هنوز ادامه دارد یا اگر آسیب مغزی مشخص وجود داشته باشد که عامل تشنج در کودکان است.

هنگامی که کسی به‌عنوان متقاضی مناسب برای عمل جراحی تشنج شناخته می‌شود، متخصصان توصیه می‌کنند که جراحی در اسرع وقت انجام شود.

ارزیابی جراحی بر اساس نوع تشنج، منطقه درگیر در مغز و وسعت ناحیه‌ای از مغز که در آن تشنج‌ها ایجاد می‌شوند صورت می‌گیرد. قبل از جراحی، کودک یا نوزاد مبتلا به تشنج تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرد تا منشا ایجاد تشنج در مغز دقیقا مشخص گردد.

الکترودهای ایمپلنت برای ثبت سطح فعالیت مغز استفاده می‌شود. این الکترودها اطلاعات دقیق‌تری نسبت به نوار مغز فراهم می‌کنند. جراحان معمولا از عمل مناطق مغز که برای گفتار، حرکت، احساس، حافظه و تفکر و یا دیگر توانایی‌های مهم ضروری است اجتناب می‌کنند. از ام آر آی می‌توان برای پیدا کردن این مناطق مغز در فرد استفاده کرد.

تشنج مغزی و عصبی چیست؟

تشنج به دلیل فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز اتفاق می‌افتد. این عارضه ممکن است در موارد شدید موجب از دست دادن هوشیاری و حملات ناگهانی، مانند تکان‌های غیرقابل کنترل در بدن گردد.

اختلال تشنج مغزی معمولا به‌ طور ناگهانی اتفاق می‌افتد. مدت و شدت تشنج می‌تواند متفاوت باشد، اما اغلب اوقات در حدود ۳۰ ثانیه طول می‌کشد. تشنج در مغز ممکن است تنها یک‌ بار در فرد رخ دهد. اما چنانچه به‌ طور مکرر رخ دهد، صرع نامیده می‌شود.

در این زمان ارجاع به یک متخصص مغز و اعصاب به‌ منظور ارائه درمان مناسب ضروری است. پزشک ممکن است درمان دارویی یا عمل جراحی تجویز کند.

علائم تشنج مغزی شدید چیست؟

همان‌طور که گفته شد علت تشنج تغییر در فعالیت الکتریکی مغز است. این تغییر می‌تواند به ایجاد علائم چشمگیر و قابل‌‌توجه‌ای منجر شود و یا ممکن است هیچ علائمی در پی نداشته باشد. علاوه بر این علائم تشنج در بزرگسالان نسبت به تشنج در کودکان متفاوت است.

علائم تشنج شدید و خفیف باهم تفاوت دارند. تشنج مغزی شدید معمولا همراه با تکان‌های شدید و از دست دادن کنترل است. علائم تشنج خفیف می‌توانند حاکی از یک بیماری خطرناک باشد، بنابراین شناخت آن‌ها نیز از اهمیت برخوردار است.

از آنجایی‌که برخی از انواع تشنج می‌توانند منجر به آسیب شده و یا حاکی از وجود یک بیماری اساسی در بدن باشند. درمان این عارضه در صورت وجود از اهمیت بسیاری برخوردار است.

انواع تشنج در بزرگسالان و کودکان

کارشناسان تشنج را به دو دسته کلی تقسیم می‌کنند:

• تشنج گسترده
• تشنج کانونی

تشنج گسترده

تشنج های گسترده کل مغز را درگیر می‌سازند. زیرشاخه‌های شایع این نوع تشنج عبارت‌اند از:

• تونیک کلونیک (صرع بزرگ)
• تشنج غائب (صرع کوچک)
• تشنج‌های ناشی از تب
• اسپاسم‌های دوران نوزادی

تونیک کلونیک (صرع بزرگ)

این نوع از تشنج شایع‌ترین نوع تشنج گسترده است. دست‌ها و پاها سفت و لَخت می‌شوند، و فرد ممکن است برای مدت کوتاهی قادر به نفس کشیدن نباشد. سپس اندام‌های بدن دچار پرش می‌شوند. سر نیز ممکن است به اطراف حرکت کند.

تشنج غائب (صرع کوچک)

در این نوع تشنج فرد هوشیاری خود را تا حدی از دست می‌دهد. این نوع تشنج مغزی در کودکان در مقایسه با بزرگسالان بیشتر رخ می‌دهد. تشنج غائب، به‌ طور معمول تنها چند ثانیه طول می‌کشد.

تشنج ناشی از تب

تشنج در اثر تب بالا در کودکان به دلیل تب ناشی از عفونت رخ می‌دهد. تشنج به علت تب ممکن است چند دقیقه طول بکشند اما معمولا بی‌ضرر است.

اسپاسم‌های دوران نوزادی

این نوع از تشنج معمولا در سن ۴ سالگی متوقف خواهد شد. بدن کودک به‌ طور ناگهانی سفت می‌شود و سرش به جلو حرکت می‌کند. بسیاری از کودکانی که این نوع از تشنج را تجربه می‌کنند، در مراحل بعدی زندگی به صرع مبتلا می‌شوند.

تشنج کانونی

این نوع از تشنج مغزی در نقطه خاصی از مغز آغاز می‌شود و ممکن است به کل مغز انتشار یابد. تشنج کانونی که به آن تشنج محدود نیز گفته می‌شود، به دو نوع تقسیم می‌شوند:

• تشنج کانونی همراه با هوشیاری یا ساده
• تشنج کانونی همراه با عدم هوشیاری یا پیچیده

تشنج کانونی همراه با هوشیاری یا ساده

در این نوع از تشنج هوشیاری فرد حفظ می‌شود. مدت زمان تشنج بسیار کوتاه (معمولا کمتر از ۲ دقیقه) است. در هنگام وقوع این نوع از تشنج فرد ممکن است قادر باشد به افراد واکنش نشان دهد و یا این توانایی را از دست بدهد.

تشنج کانونی همراه با عدم هوشیاری یا پیچیده

این نوع از تشنج می‌تواند منجر به بیهوشی فرد گردد. همچنین فرد ممکن است نا آگاهانه اقداماتی چون خوردن لب‌ها، جویدن، حرکت دادن پاها یا ضربه به لگن را انجام دهد.

علت تشنج و قفل شدن دهان

دلایل تشنج اغلب ناشناخته است. عوامل بسیاری می‌توانند در ایجاد تشنج نقش داشته باشند، ازجمله:

• سکته مغزی
• سرطان
• تومورهای مغزی
• آسیب‌های سر
• عدم تعادل الکترولیت
• قند خون بسیار پایین
• صداهای تکراری یا نورهای چشمک‌زن، مانند بازی‌های ویدئویی
• برخی از داروها، مانند داروهای ضدویروسی و داروهای آسم
• ترک برخی از داروها مانند قرص زاناکس، مواد مخدر یا الکل
• مصرف مواد مخدر مانند کوکائین و هرویین
• عفونت‌های مغزی، مانند مننژیت

علت تشنج و قفل شدن دهان

علائم تشنج عصبی مغزی چگونه است؟

علایم و نشانه های تشنج بسته به بخشی از مغز که تحت تأثیر جریان الکتریکی قرار گرفته است، تا حد زیادی متفاوت می‌باشد. چنانچه بخش کوچکی از مغز درگیر شده باشد، فرد ممکن است تنها بو یا مزه عجیبی را احساس کند. در موارد دیگر، فرد ممکن است دچار توهم یا تشنج شده و یا سطح هوشیاری او کاهش یابد.

علائم تشنج عصبی مغزی

علائم تشنج مغزی عبارتند از:

• از دست دادن هوشیاری، که با گیجی همراه است.
• اسپاسم‌های عضلانی غیر قابل‌ کنترل
• کف کردن دهان یا سرازیر شدن آب دهان
• افتادن
• مزه عجیب در دهان
• دندان قروچه
• گاز گرفتن زبان
• حرکات ناگهانی و سریع چشم
• ایجاد صداهای غیرمعمول مانند خرخر
• از دست دادن کنترل مثانه یا عملکرد روده
• تغییرات ناگهانی در خلق‌وخوی

اقداماتی که جهت تشخیص تشنج مغزی انجام می‌شود

پزشک به منظور تشخیص علت تشنج در فرد به بررسی موارد زیر می‌پردازد:

• در ابتدا پزشک به بررسی سابقه بیمار، شامل سابقه خانوادگی تشنج می‌پردازد.
• اطلاعاتی در مورد حرکات رفتاری بیمار قبل، در طول، و بعد از حمله تشنج جمع‌آوری می‌کند.
• معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.

تست های تشخیص تنشنج عبارت‌اند از:

• الکتروانسفالوگرام برای تشخیص هرگونه اختلال الکتریکی غیرعادی در مغز و کمک به پیش‌بینی تشنج‌های بعدی
• آزمایش‌های تصویربرداری مغز مانند ام آر آی یا سی تی اسکن برای کمک به دستیابی به یک علت قابل‌ درمان
• بزل کمری (تخلیه مایع نخاعی) چنانچه پزشک به یک علت عفونی مانند مننژیت مشکوک باشد

روش های درمان تشنج مغزی

درمان مناسب تشنج به نوع تشنج و عامل ایجادکننده تشنج بستگی دارد. متخصص مغز و اعصاب از بسیاری از درمان‌های تشنجی استفاده می‌کند از جمله:

• درمان دارویی
• جراحی
• تحریک عصب واگ

درمان دارویی تشنج مغزی

اگر تشنج فرد ناشی از عفونت مغز باشد، درمان عفونت باید مانع از حملات تشنج بعدی گردد. به همین ترتیب، چنانچه علت تشنج فرد یک اختلال روان‌شناختی مانند استرس باشد، درمان مشکلات روحی باید به درمان تشنج منتهی گردد.

چنانچه فرد مبتلابه صرع باشد و یا تشنج ناشی از سکته مغزی یا تومور و یا هر نوع آسیب مغزی دائمی باشد، ممکن است بیمار به مصرف یک یا چند داروی ضد تشنج که به داروهای ضد انعقادی معروف هستند، نیاز داشته باشد.

داروهای ضد تشنج

داروهای ضد تشنج موجب پیشگیری یا کاهش تعداد یا شدت تشنج در افراد می‌شود. پزشکان مصرف دارو را تا زمانی که بیمار حداقل دو حمله تشنج را تجربه نکرده باشد، توصیه نمی‌کنند، زیرا باید اطمینان حاصل شود که تشنج اول یک رویداد غیر مرتبط با تشنج نبوده است.

بااین‌وجود، چنانچه فرد در معرض خطر ابتلا به تشنج دوم یا آسیب مرتبط با تشنج باشید، ممکن است پزشک پس از وقوع تنها یک تشنج داروی ضد تشنج را تجویز نماید.

شروع زودهنگام درمان با داروهای ضد تشنج خطر ابتلا به تشنج را کاهش داده و به‌طورکلی فرآیندی ایمن است. بااین‌حال، بسیاری از افراد مایل به مصرف روزانه دارو نمی‌باشند، و داروهای ضد تشنج می‌توانند عوارض تشنج جانبی ایجاد کرده و با خطراتی خاص همراه باشند. در مورد گزینه‌های آغاز مصرف داروی تشنج با پزشک خود مشورت نمایید.

درمان تشنج از طریق جراحی

جراحی برای بیمارانی انجام می‌شود که تشنج مغزی آن‌ها با داروهای ضد تشنج قابل‌ درمان نمی‌باشد. در طول جراحی متخصص مغز و اعصاب بخش خاصی از مغز که باعث تشنج می‌شود را برمی‌دارد.

متخصص مغز و اعصاب در مورد نیاز به جراحی شما را آگاه خواهد ساخت.

تحریک عصب واگ

داروهایی که به عنوان داروهای ضد تشنج عصبی یا مغزی نامیده می‌شوند برای اکثر افراد موثر واقع می‌شوند. اما بدن برخی از افراد به این داروها واکنش نشان نمی‌دهد یا عوارض جانبی را تحمل نمی‌کنند.

در این موارد جراحی برای برداشتن بخشی از مغز که موجب بیماری تشنج می‌شود یک گزینه است. اما همه افراد نباید در معرض جراحی تشنج قرار گیرند. اینجاست که تحریک عصب واگ یک گزینه خوب محسوب می‌شود.

تحریک عصب واگ

متخصصین مغز و اعصاب آگاه هستند که عصب واگ مسیر مهمی به مغز فرد است. آن‌ها بر این گمان هستند که تحریک عصب، انرژی الکتریکی را به ناحیه وسیعی از مغز ارسال می‌کند. این کار فعالیت غیرطبیعی مغز که موجب تشنج می‌گردد، را با اختلال مواجه می‌سازد.

تئوری دیگر بیانگر آن است که تحریک عصب موجب می‌شود که مغز مواد شیمیایی خاصی را ترشح کند که باعث کاهش تشنج می‌گردد، اما می‌تواند عصب یا عروق خونی مجاور ازجمله شاهرگ و رگ گردنی را در معرض آسیب قرار دهد.

علاوه بر این، تمامی جراحی‌ها با خطراتی چون عفونت، خونریزی یا واکنش آلرژیک به داروهای بیهوشی همراه هستند.

عوارض تحریک عصب واگ

تحریک عصب واگ نیز با عوارض جانبی همراه است. شایع‌ترین این عوارض عبارت‌اند از گرفتگی سینه، سرفه، خارش یا سوزش در گردن و اختلالات بلع. این عوارض معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که عصب تحریک شود. عوارض جانبی به‌ طور کلی خفیف بوده و با گذشت زمان برطرف می‌شوند.

نکاتی جهت پیشگیری از تشنج

تشنج ها می‌توانند به دلایل مختلف رخ دهند و اغلب قابل‌ پیشگیری هستند. در زیر به نکاتی که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری تشنج را کاهش دهد، اشاره شده است:

• یک برنامه خواب منظم را ترتیب داده و از آن پیروی کنید.
• مدیریت استرس و تکنیک‌های ایجاد آرامش را بیاموزید.
• از مصرف مواد مخدر و الکل اجتناب کنید.
• تمام داروهای خود را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
• از قرار گرفتن در معرض نور، چراغ‌های چشمک‌زن و سایر محرک‌های بصری اجتناب کنید.
• تا حد امکان از تماشای تلویزیون و کار با رایانه اجتناب کنید.
• از بازی‌های ویدئویی اجتناب کنید.
• یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید.