امروزه یکی از شایع ترین سرطان ها، سرطان زبان و دهان است که کمترمورد توجه قرار گرفته و اگر قبل از شدت گرفتن، تشخیص داده شود، درمان آن قابل انجام است. بوجود آمدن سرطان زبان امری غیر قابل پیش بینی ولی همانطور که گفتیم، قابل کنترل است. زبان بخشی از بدن است که کمتر در مورد بیماری های آن شنیده ایم. بیش از 90 درصد کل سرطان های حفره دهانی را سرطان زبان، لب، گونه و لثه تشکیل می دهند که از میان آن ها سرطان زبان شیوع بیشتری دارد. به علت قابل دید بودن و در دسترس بودن زبان در حفره دهانی، خود بیمار امکان تشخیص بیماری و تغییرات مربوط به زبان و دهان را دارد ولی هر تغییری معنی مبتلا شدن به سرطان را نمی دهد.

انواع سرطان زبان از نظر بافت 

سرطان زبان معمولا ً در قسمت کنار زبان ، پشت زبان ، قسمت زیرین یا قاعده ی زبان ممکن است پیدا شود.بطور کلی‌ سرطان‌های زبان در سه‌ شکل دیده شده اند.
سرطان زبان نافذ ,در این شکل قرحه ای که روی زبان موجود است از طرف عمق برزگ می شود و تمام عضلات زبان بیمار مبتلا به این نوع سرطان زبان را فرا میگیرد.
سرطان زبان جوانه در این شکل جوانه هایی بر روی زخم پدید می آید که مانند قارچ است و از کناره های زخم تجاوز می کند. 
سرطان زبان ارتشاحی، این ارتشاحات که در قاعده سرطان پیدا میشود قبل از زخمی شدن، سرطان به وجود می آید.
سرطان زبان غانقرایایی، در این شکل سرطان زبان ،فساد انساج و بوی بد و خونریزی جلب توجه می کند.

علایم سرطان زبان

• ایجاد زخم بر روی سطح زبان
• بوجود آمدن قرمزی بر روی سطح زبان
• احساس سوزش هنگام استفاده از مزه های ترش
• احساس درد شدید از برجستگیها و زخمهای روی سطح زبان
• عفونت زخم های سطح  زبان
• خونریزی زخمهای سطح زبان

هشدار : وجود زخم های دهانی که بیش از دو هفته طول بکشد نیازمند مراجعه به پزشک است.

نشانه های سرطان زبان در فاز اول 

شروع این بیماری علائم بارزی ندارد و صرفاً از تغییر رنگ و ایجاد زخم بر روی زبان و همچنین شل بودن زبان هنگام صحبت میتوان علائم خطر را دریافت و به پزشک متخصص جهت بررسی مراجعه نمود. 

نشانه های سرطان زبان در فاز دوم

• دردناک شدن زبان و زخم سطح آن
• بد بو شدن بزاق دهان و همچنین خون آلود شدن آن
• زخمها عمیق شده و با مالیدن پورت کوتونی روی آن خون آلود میشود
• احساس درد و همچنین اختلال در حرکت زبان هنگام صحبت ازجمله علائمی است که بدلیل رشد تومور سرطانی بوجود آمده
• وجود زخم بر روی زبان موجب این است که بیمار با خوردن هرنوع غذا و مزه ی ترش،تند و الکلی احساس سوزش کند
• غدد لنفاوی زیر فک و چانه و غدد لنفاوی گردنی  به سمتی که تومور ایجاد شده بزرگ میشوند و حالتی سفت و دردناک پیدا میکنند ،گاهاً این تغییرات نشان دهنده ی پیشرفت بیماری و شروع انتشار آن در بدن میباشد.

عوارض سرطان زبان

بیمار بدلیل جذب سموم و بی غذایی دچار کاهش وزن شده و دچار ضعف شدید و پریدگی رنگ پوست میشود، در برخی موارد بدلیل برنکوپنومونی یا پارگی عروق خونی؛ بیمار دچار خونریزی میشود و در صورت عدم رسیدگی بموقع در مرکز درمانی جان خود را  از دست خواهد داد. 

اقدامات لازم جهت تشخیص سرطان زبان

بلافاصله در صورت مشاهده علائم ذکر شده بمدت بیش از دو هفته، به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمائید ، پزشک با بررسی زخمها و شرایط زبان شما ، نمونه گیری از سطح زبان و زخمها را انجاد داده و با آزمایش بیوپسی,سرطانی بودن یا نبودن آنرا،تشخیص میدهد.

اقدامات لازم جهت درمان سرطان زبان

• درمان سرطان زبان
• تشخیص سرطان زبان در مراحل اولیه
• ازبین بردن عوامل محرک
• کشیدن دندان ها ی خراب
• ازبین بردن عفونت دهان
• رادیوم تراپی
• شروع درمان دارویی توسط پزشک

مشخصات زخم های مشکوک به سرطان بر روی زبان 

زخم های سرطانی بصورت فرورفته هستند و دارای یک مرکز تجمع بوده و لبه های زخم به سمت بیرون برجسته شده اند.توده های سرطانی در هر نقطه از دهان از قبیل زبان، کف دهان، بالشتک های لپی ،سقف دهان، مخاط زیرگونه ها و دیده می شود ولی ضایعات سرطانی در قسمت های جلویی و جوانب زبان شیوع بیشتری دارند.

عوامل موثر در ایجاد سرطان زبان

• سیگار از جمله عوامل محرک در ایجاد سرطان زبان است.
• استفاده از الکل از عوامل محرک در ایجاد سرطان زبان است.
• افزایش سن - بعد از 50 سال درصد ریسک سرطان زبان بسیار افزایش می یابد.
• افرادی که دچار ضعف ایمنی، بیماری های  کبد، ریوی و قلبی هستند، بیشتر در معرض سرطان زبان قرار دارند.

سرطان زبان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان بوده ولی درصورتیکه تشخیص داده نشود موجب انتشار از طریق لنف شده و سایر بخشهای بدن را درگیر خواهد کرد.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی

پیامد های جابجایی مایع گوش

جابجایی مایع گوش یکی از علل شایع سرگیجه و عدم تعادل در افراد است. در بسیاری موارد پس از وقایع خاصی این مایع گوش در گوش داخلی جابجا میشود و فرد تعادل خود را در انجام کارهای روزمره از دست می دهد.  مایع گوش در قسمت داخلی ساختمان گوش قرار گرفته است. گوش  بخشی از گوش است که وظیفه تحلیل صدا های دریافتی از طریق گوش خارجی را بر عهده دارد و به دلیل موقعیت قرارگیری در ساختمان گوش، هرگونه عفونت در ناحیه بینی، حلق و دستگاه تنفسی، گوش را نیز درگیر می کند.

مایع گوش چیست؟

به زبان ساده می توان گفت مایع گوش در گوش داخلی واقع گردیده و وظیفه آن انتقال صدا به گوش داخلی و همچنین تحلیل آن را بر عهده دارد. در این میان بخشی در گوش وجود دارد که دارای سه نیم دایره پر از مایع است و در پشت بخش حلزونی گوش  قرار دارد. در داخل این مایع حسگرهای تشخیص دهنده جهت حرکت و موقعیت بدن قرار دارند و هر لحظه اطلاعات ارزشمندی از موقعیت حرکتی فرد به مغز مخابره می کنند. در واقع مرکز تعادل بدن در همین بخش است و با هرگونه اختلال در این بخش بدن دچار عدم تعادل در حرکت می شود.

سرگیجه یا عدم تعادل چیست؟

سرگیجه یا عدم تعادل به حالتی گفته می شود که در آن فرد دارای تعادل در انجام فعالیت های روز مره خود نیست. در ایستادن، نشستن و حتی خواب دچار سرگیجه یا عدم تعادل است. همان طور که در مقاله عدم تعادل به این امر پرداختیم، جابجایی مایع گوش یکی از اصلی ترین علل عدم تعادل در فرد است که با بررسی پزشکان تشخیص داده می شود. عموماً به حالت هایی مثل چرخیدن محیط به دور سر، احساس تکان خوردن زمین و عدم تعادل در ایستادن و راه رفتن، سرگیجه گفته می شود. این حس همان حالتی است که در صورت جابجایی مایع گوش اتفاق می افتد.

چرا مایع گوش جابجا میشود؟

همان طور که اشاره شد گوش محل تحلیل صدا های وارد شده از پرده گوش به گوش و انتقال آن به مغز است . علاوه بر این وظیفه مهم، مخابره موقعیت بدن و حالت فرد نسبت به زمین (توسط مایع گوش ) و... نیز از طریق همین گوش به مغز ارسال می شود. در صورتی که هر گونه اختلالی همچون عفونت گوش و التهاب در این بخش رخ دهد فرد دچار سرگیجه شده و تعادل خود را از دست خواهد داد. در واقع علت اصلی عدم تعادل در فرد، جابجایی مایع گوش از حالت نرمال است که به دلیل التهاب و عفونت رخ می دهد.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی

سنگ بینی یکی از مشکلاتی است که موجب شکایت بیماران می شود. از عوامل ایجاد کننده سنگ بینی می توان به رسوب ترشحات مخاط بینی در آن اشاره نمود که موجب بروز مشکلاتی نظیر طعم نامطبوع و بوی بد دهان می شود. بیمار معمولاً با بوی بد دهان متوجه این مشکل می شود و پس از انجام درمان های احتمالی همچون مراجعه به دندانپزشک و عدم رفع این مشکل به متخصص گوش حلق وبینی مراجعه می کند. پزشک با معاینه متوجه وجود سنگ بینی در بینی بیمار شده و اقدام به خارج نمودن آن می نماید. معمولاً مشکلات ناشی از سنگ بینی پس از این اقدام برطرف می شود. جلب است بدانید اولین گزارش از سنگ بینی در سال 1654 بود که سنگ بینی در فردی به اندازه دانه گیلاس بزرگ شده بود و با بررسی آن دریافتند که 90% این سنگ بینی را مواد معدنی تشکیل داده و 10% دیگر از مواد آلی ساخته شده است.

سنگ بینی چیست؟

سنگ بینی در حفره بینی ایجاد می شود. سنگ بینی یا Rhinolit پدیده ای نادر در پزشکی است و جنس آن رسوبات آهکی است که معمولاً در اطراف عروق لخته شده خون و رسوب نمک های کلسیم و منیزیم تشکیل می شود.  اجسام خارجی گاهاً وارد بینی می شوند اما بدلیل ساختار بینی و مژک های آن امکان ورود به انتهای حفره بینی را ندارند.اما در صورت ورود جسم خارجی و التهاب و خونریزی بینی  گاهاً رسوب ترشحات مخاط بینی و سینوس حول جسم خارجی منجر به تشکیل سنگ بینی می شود.ین توده معمولاً با گذر زمان بزرگ و بزرگ تر شده و گاهاً تنفس فرد را از طریق حفره بینی دچار مشکل می کند. و در موارد دیگر خون ریزی بینی، اختلال تنفس و سینوزیت ایجاد می کند و فرد با مشاهده این علائم به پزشک متخصص گوش حلق و بینی مراجعه می نماید. در نظر داشته باشید خارج نمودن سنگ بینی باید توسط پزشک و پس از معاینه و عکسبرداری های لازم صورت گیرد.

علائم سنگ بینی چیست؟

• احساس بوی نامطبوع در ناحیه بینی و گاهاً دهان
• انسداد یکی از مجاری تنفسی در ناحیه بینی
• خون ریزی بینی  (خون دماغ) 
• گاهاً آبریزش بینی
• سینوزیت
• سردرد

سنگ بینی و مشکلاتی که ایجاد می کند

سنگ بینی و مشکلاتی که ایجاد می کند بسیار متعدد بوده و مشابه با بیماری های دیگر است. از این جهت ممکن است گاهاً پزشکان تشخیص اولیه صحیحی نداشته باشند و در صورت نداشتن معاینه دقیق از ساختمان بینی و بررسی سی تی اسکن سنگ بینی را تشخیص ندهند. سنگ بینی مانند دیگر سنگ هایی که در بدن تشکیل می شود موجب درد، خونریزی و احساس بوی بد در بینی می شود که با مشاهده مکرر هریک از علائم بهتر است به پزشک متخصص مجرب مراجعه نمائید.

سنگ بینی چگونه خارج می شود؟

خارج نمودن سنگ بینی یا رینولیت ها باید توسط پزشک انجام شود و به اصطلاع دستکاری آن توسط خود فرم میتواند موجب آسیب های جدی شده و علاوه بر خونریزی غیر قابل کنترل، از بین بردن حس بویایی و آسیب به آن یکی از مهم ترین مواردی است که باید جدی گرفته شود. پزشک متخصص گوش حلق و بینی معمولاً با عکسبرداری و سی تی اسکن سنگ بینی را تشخیص داده  و با بیهوشی عمومی اقدام به خارج نمودن سنگ بینی از حفره بینی فرد می نماید.در صورتی که ابعاد سنگ بزرگ باشد توسط پزشک به قطعات کوچکتر تبدیل شده و خارج می گردد.

سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی

وزن مغز حدود 1500 گرم است. مغز مقر فرماندهی بدن است، جایی که تمام فرمان های عصبی منتقل و رفتار های ارادی و غیر ارادی در آن کنترل می شود. مغز با کوچکترین اختلالی رفتار و سیستم حیات انسان را مختل نموده و از روال طبیعی خارج می کند. مایع مغزی نخاعی مایعی شفاف و بی رنگ است که توسط بطن های مغز ساخته و در اطراف مغز و نخاع و بین دو نمیکره ی مغز در جریان است. مایع مغزی نخاعی هر 5 الی 6 ساعت به صورت کامل جایگزین می شود . در برخی مواقع با تحمیل ضربه و فشار و آسیب به جمجمه، مایع مغزی نخاعی دچار نشت می شود. مایع مغزی نخاعی در بسیاری مواقع با آندوسکوپی سینوس درمان پذیر است اما لازم است فورا تشخیص داده شده و نسبت به درمان آن اقدام کرد.

وظیفه مایع مغزی نخاعی چیست؟

1. محافظت از مغز و نخاع : مایع مغزی نخاعی پس از جمجمه باعث جلوگیری یا کاهش آسیب وارده به مغز می شود، مایع مغزی نخاعی در جایگاه خود مواد سمی و شیمیایی اطراف مغز و نخاع را میگیرد و اجازه نمیدهد به مغز و نخاع آسیب وارد نمایند.
2. حفظ تعادل فیزیکی داخل بدن : حفظ تعادل فیزیکی داخل بدن نیز به عهده ی مایع مغزی نخاعی است، بدین صورت که از آسیب فیزیکی به مغز جلوگیری می نماید، با جذب مواد شیمیایی از آسیب شیمیایی به مغز جلوگیری می نماید، با گردش در مغز و نخاغ مواد مغزی مورد نیاز را تامین می نماید.

خروج مایع مغزی نخاعی

مایع مغزی نخاعی  را گاهی از نخاع  به صورت سرنگ خارج می نمایند و جهت آزمایشات خاص برای تشخیص عارضه های مغزی و نخاعی استفاده می کنند اما ممکن است به نحوی دیگر این مایع از مغز خارج شود، آبریزش بینی پدیده ای است که امکان ندارد تا به حال تجربه نکرده باشید؛ این عارضه کلافه کننده وقتی بیش از چند هفته با ریزش مداوم آب رقیق و شفاف و افزایش ریزش با خم کردن سر همراه بود، میتواند زنگ خطری باشد برای بررسی احتمال نشت مایع مغزی نخاعی. در چنین مواقعی فورا به پزشک مراجعه نمایید. مغز چیزی در حدود 500 میلی مایع مغزی نخاعی تولید میکند, غشاء مغز جلوی خروج این مایع را میگیرید, اما وقتی این غشا آسیب ببیند و در حقیقت سوراخ شود مایع مغزی نخاعی به داخل بینی آمده و از سوراخ های بینی خارج می شوند و همچنین با تنفس, هوا به داخل مغز نفوذ کرده و عامل سردرد های شدید خواهد شد. نشت مایع مغزی نخاعی, اغلب به دلیل ضربه ی شدید و تروما که باعث پاره شدن غشاء مغز می شود رخ می دهد, جهت تشخیص چند روش کلی کاربرد دارد.

تشخیص نشت مایع مغزی نخاعی

یکی از روش های تشخیص نشت مایع مغزی نخاعی آزمایش مایع خروجی از بینی است که در صورتی که بیش از 30 میلی گرم گلوکز در آن موجود باشد, مایع خروجی مایع مغزی نخاعی می باشد همچنین وجود مقادیر اندک از مایع رینوره و وجود بتا ترانسفرین تشخیص را راحت تر می نماید. در برخی مواقع پزشک سی تی اسکن باتزریق ماده حاجب غیر یونی را توصیه می کند که خود مشخص کننده ی  نقطه ی آسیب دیده ی غشاء است. اما نشت مایع مغزی نخاعی تنها از بینی نیست،گاهی مسیر خروجی این مایع گوش افراد است، خارج شدن ترشح شفاف و بیرنگ از گوش نیز می تواند از جمله نشانه های آسیب به غشاء مغز باشد که باید هرچه سریع تر نسبت به درمان اقدام کرد.

درمان نشت مایع مغزی نخاعی

درمان نشت مایع مغزی نخاعی با استراحت و جراحی از طریق مجاری بینی و گوش با  بستن قسمت های دارای پارگی غشاء مغزی امکان پذیر است، در مواردی درمان به وسیله آندوسکوپی سینوس انجام می شود. اما در صورتی که فرد با این اختلال دچار بیماری ثانویه مثل مننرژیت شده باشد, ابتدا باید به درمان آن بیماری پرداخت و سپس جهت جراحی اقدام نمود.
درصورتیکه این مقاله اطلاعات مفیدی به شما ارائه نموده، خواهشمندیم با فشردن دکمه ی لایک در بالای مقاله (روبروی تیتر مقاله) ما را از علایق خود مطلع نمائید تا مطالب مفیدتری به شما ارائه نماییم.برای مشاهده مطالب مرتبط با این مقاله به آرشیو مقالات دکتر مجید نصیری مراجعه فرمایید.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی

کاربرد نوار گوش یا ادیوگرام چیست؟

 گوش یکی از اصلی ترین حواس انسان است که بوسیله آن امکان شنیدن و واکنش های پس از آن برای انسان مهیا می شود. در گذشته دور، شنوایی موجب نجات جان انسان می شد و امروزه نیز یکی از مهم ترین حواس در ادامه زندگی محسوب می شود. در مواقعی که به دلایل متعددی همچون ضربه، عفونت، ورود جسم خارجی به گوش و... شنوایی فرد دچار آسیب می شود و با افت شنوایی یا ازبین رفتن کامل شنوایی بروز می کند، پزشک نیاز به بررسی میزان شنوایی گوش دارد و با تجویز انجام ادیوگرام یا نوار گوش اقدام به بررسی می نمایند.

نوار گوش چیست؟

نوار گوش اصطلاح رایجی است که به سنجش شنوایی توسط ادیومتر گفته می شود. پزشک با مشاهده علائمی همچون کاهش شنوایی و ضعف شنوایی اقدام به بررسی گوش توسط نوار گوش می نماید. ادیوگرام که توسط دستگاه ادیومتر ترسیم می گردد، حاوی اطلاعاتی از آستانه شنوایی فرد می باشد و با رسم نمودار شنوایی مشخص می کند که وضعیت شنوایی فرد به چه صورت است.  در ادامه به نحوه عملکرد ادیولوژیست در دریافت اطلاعات نوار گوش خواهیم پرداخت.

تست شنوایی یا تست آستانه راه هوایی چیست؟

معمولاً با ارجاع بیمار به ادیولوژیست، بیمار در یک اتاق آکوستیک قرار خواهد گرفت و با قرار دادن هدفون بر روی گوش صداهای مختلفی می شنود. در طول مدت شنوایی سنجی لازم است بیمار هر صدایی که توسط هدفون به گوشش رسید را توسط دکمه ای اعلام نماید. در این شرایط دستگاه صدا هایی با دسیبل مختلف پخش می کند و فرد پس از شنیدن هر صدا اقدام به فشردن دکمه ای می کند که حاکی از بگوش رسیدن صدا است.  

چگونه نوار گوش گرفته می شود؟

نوار گوش که به آن آستانه گیری راه شنوایی نیز گفته می شود بوسیله قرار دادن یک مرتعش کننده در استخوان ماستوئید گوش و یا قسمت پیشانی، ارتعاشات از طریق جمجمه وارد حلزون گوش شده و حلزون گوش را تحریک می نماید.  پس از این مرحله ادیومتر آستانه شنوایی فرد را در نوار شنوایی ثبت می کند . اطلاعات ثبت شده در نوار شنوایی طبق استاندارد بین المللی درج می گردد و پزشکان و ادیولوژیست ها به معانی آن آگاهند. واحد اندازه گیری شدت صوت دسی بل است و شدت اکوستیکی از -10 تا +120 می باشد. درنوار گوش میزان شنوایی یا کم شنوایی فرد مشخص می شود.

تفاوت نوار گوش با تست شنوایی چیست؟

معمولاً تست شنوایی یا تست آستانه راه هوایی  به گونه ای است که با همکاری فرد امکان شنوایی و شدت و ضعف آن مشخص می شود. به این ترتیب که با استفاده از هدفون صداهای متفاوتی برای فرد پخش می شود، فرد با دکمه ای که در اختیار دارد شنیدن هر صدا را به اطلاع ادیولوژیست می رساند. در این نوع تست اگر بیمار کودک باشد و یا به دلایلی اقدام به عدم ارائه اطلاعات صحیح نماید، تست شنوایی دقیق و صحیح نخواهد بود. در این شرایط معمولاً از نوار گوش استفاده می شود.

کاربرد نوار گوش چیست؟

با توجه به توضیحات ارائه شده این سوال ایجاد می شود که کاربرد نوار گوش چیست؟ باید گفت پزشک زمانی از بیمار درخواست نوار گوش و تست شنوایی می کند که بیمار با شکایت از ضعف شنوایی و اختلال در آن به پزشک مراجعه نموده باشد. در این شرایط پزشک نیاز به منیع قابل اطمینانی دارد تا بوسیله آن در نوع کم شنوایی بیمار و تجویز روش درمان موفق اقدام نماید. کابرد نوار گوش همین است، چرا که با ارزیابی دقیق و تفسیر نوار گوش می توان مشخص نمود کم شنوایی بیمار در چه حد است و آیا می توان درمان دارویی و... داشت یا روش درمان استفاده از سمعک است. بر همین اساس نوار گوش یکی از ارزیابی های مهم در ضعف شنوایی و اختلالات شنوایی بحساب می آید.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی