HCT مخفف عبارت Hematocrit است. آزمایش هماتوکریت نوعی آزمایش خون (CBC) است که درصد حجمی گلبول های قرمز (RBC) را نشان می دهد. در ادامه به تعریف هماتوکریت و اینکه hematocrit چیست، علت بالا یا پایین بودن آن و بیماری هایی که با آن مرتبط هستند می پردازیم.

hematocrit یا هماتوکریت چیست ؟

خون از سلول های مختلفی شامل گلبول های قرمز (RBC)، گلبول های سفید (WBC) و پلاکت ها (PLT) تشکیل شده است. این سلول ها و پلاکت ها در درون پلاسما شناور هستند.

آزمایش هماتوکریت (hematocrit) نشان می دهد که چقدر ازحجم خون از گلبول های قرمز تشکیل شده است.

گلبول های قرمز پروتئینی دارند که به آن هموگلوبین (Hb) گفته می شود. این پروتئین مسئول انتقال اکسیژن از ریه ها به بافت های بدن است؛ بنابراین دانستن درصد گلبول های قرمز خون و این که گلبول های قرمز چه درصدی از کل خون را تشکیل می دهند می تواند نشان دهنده ی توانایی خون در انتقال اکسیژن به بافت های بدن باشد.

هماتوکریت نشان دهنده چیست؟

هماتوکریت به معنای نسبت گلبول های قرمز به کل حجم خون است. یعنی اگر ۱۰۰ سی سی خون از فردی بگیریم، چه مقدار از این ۱۰۰ سی سی را گلبول های قرمز تشکیل می دهند.

[readmore]گلبول قرمز یا RBC در آزمایش خون[/readmore]

آزمایش هماتوکریت برای چیست؟

آزمایش hematocrit یا هماتوکریت (HCT) غالبا جزئی از آزمایش خون (CBC) بوده و یک روش روتین برای اندازه گیری بخش های مختلف خون است. همچنین این آزمایش برای تشخیص بیماری های خونی نظیر آنمی (کاهش هموگلوبین و معمولا کاهش هماتوکریت)، یا پلی سیتمی (افزایش هموگلوبین و معمولا افزایش هماتوکریت) مورد استفاده قرار می گیرد.

چرا پزشک برایم آزمایش هماتوکریت درخواست کرد؟

پزشک شما ممکن است که آزمایش هماتوکریت را صرفا به عنوان آزمایشی برای چک آپ معمول شما نسخه کرده باشد یا شاید هم به دلیل علائمی که داشتید به یک بیماری خونی شک کرده و برای تشخیص بیماری به این آزمایش نیاز داشته باشد.

[readmore]پلاکت یا PLT در آزمایش خون چیست؟[/readmore]

مقدار نرمال یا طبیعی هماتوکریت (HCT) چقدر است؟

میزان نرمال هماتوکریت (Hematocrit) در سنین مختلف و مراحل مختلف زندگی متفاوت است. همچنین ممکن است مقادیر طبیعی از یک آزمایشگاه تا آزمایشگاه دیگر با هم تفاوت اندکی داشته باشند. مقادیر نرمال هماتوکریت بر اساس سن، جنس و مراحل مختلف زندگی عبارت است از:

• در زمان تولد: ۵۲ درصد.
• در دوران کودکی: ۳۶ درصد.
• در دوران نوجوانی: ۴۰ درصد.
• در مردان بالغ: ۴۱ تا ۵۳ درصد.
• در زنان غیر یائسه: ۳۴ تا ۴۶ درصد.
• در زنان یائسه ۳۶ تا ۴۸ درصد.
• هماتوکریت طبیعی در دوران بارداری یا حاملگی: ۳۱ تا ۴۳ درصد.

هماتوکریت یا hematocrit پایین نشان دهنده چیست؟

مقادیر کم هماتوکریت می تواند نشان دهنده کم خونی یا آنمی باشد که از دلایل آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

از دست دادن خون از نواحی مختلف بدن:

خون ریزی ناشی از صدمات و تروما (نظیر تصادفات، جراحات و …)، خونریزی های گوارشی (به دلیل زخم معده، سرطان روده، پولیپ ها و …)، خونریزی های ادراری و تناسلی و خونریزی های ریوی از جمله شایع ترین مناطق بدن هستند که ممکن است دچار خون ریزی شوند و به دنبال آن دچار کاهش هموگلوبین و هماتوکریت شوند.

تغذیه نامناسب

کمبود آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک با آسیب به مغز استخوان باعث کاهش خونسازی می شوند. این بیماری ها معمولا با کاهش یا افزایش اندازه گلبول های قرمز (MCV) همراه هستند.

اختلالات مغز استخوان

بیماری های مغز استخوان نظیر آنمی آپلاستیک، سندرم میلودیسپلاستیک یا سرطان های مغز استخوان نظیر لنفوما، مولتیپل میلوما، ماکروگلوبولینمی والدنشتروم و یا سرطان هایی که به مغز استخوان متاستاز می دهند.

نارسایی کلیوی

نارسایی حاد و مزمن کلیه می تواند با کاهش تولید اریتروپویتین باعث کم خونی یا آنمی شود.

بیماری های التهابی مزمن و بیماری های روماتولوژی

بیماری های روماتولوژی نظیر لوپوس و آرتریت روماتوئید و سایر بیماری های التهابی مزمن نظیر عفونت های طولانی، می توانند با سرکوب مغز استخوان و کاهش حساسیت مغز استخوان نسبت به ارتیروپویتین باعث کاهش خونسازی و آنمی یا کم خونی شوند.

تخریب گلبول های قرمز خون

تخریب گلبول های قرمز (RBC) ها در آنمی همولیتیک باعث کاهش تعداد RBC ها و به دنبال آن کاهش هماتوکریت می شود. از جمله علل آنمی همولیتیک می توان به داروها، بعضی عفونت ها نظیر هپاتیت C، سندرم همولیتیک اورمیک (HUS)، پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک (TTP)، اختلالات خود ایمنی و روماتولوژیک نظیر لوپوس، اختلالات ژنتیکی نظیر فاویسم یا G6PD، اسفیروسیتوز ارثی، تالاسمی ها، آنمی داسی شکل و … اشاره کرد.

هماتوکریت یا hematocrit بالا نشان دهنده چیست؟

مقادیر بالای هماتوکریت می تواند نشان دهنده پرخونی یا پلی سیتمی یا افزایش غلظت خون باشد که از دلایل آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دهیدراتاسیون یا کم آبی بدن

یکی از شایع ترین علل افزایش هماتوکریت می توان به دهیدراتاسیون یا کم آبی بدن اشاره کرد. از آنجایی که بیشتر پلاسمای خون از آب تشکیل شده است بنابراین کاهش آب بدن می تواند باعث کاهش پلاسما و به دنبال آن افزایش درصد حجمی گلبول های قرمز خون (HCT) شود.

کاهش اکسیژن رسانی به بافت های بدن

یکی از دلایل افزایش تولید اریتروپویتین و به دنبال آن افزایش خونسازی می توان به کاهش خون رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله کلیه اشاره کرد. بنابراین بیماری های ریوی، زندگی در ارتفاعات، سیگار و دخانیات، بیماری های قلبی و هر عاملی که باعث کاهش اکسیژن رسانی به بدن شود، تولید اریتروپویتین را افزایش داده و به دنبال آن خونسازی و هماتوکریت نیز افزایش می یابد.

تومورهای کلیه

تومور های کلیه می توانند با تولید اریتروپویتین باعث افزایش خونسازی در مغز استخوان و به دنبال آن افزایش هماتوکریت شوند.

پلی سیتمی ورا

پلی سیتمی ورا یک بیماری ژنتیکی است که با افزایش خونسازی در مغز استخوان و پایین بودن اریتروپویتین مشخص می شود. در این بیماری غلظت خون و درصد گلبول های قرمز خون به شدت افزایش یافته و فرد ممکن است دچار ترومبوز و آمبولی شود.

هماتوکریت در بارداری

هماتوکریت (HCT) در بارداری کم کاهش می یابد. زیرا در طی دوران حاملگی حجم پلاسما افزایش یافته و درصد گلبول های قرمز نسبت به کل خون کم می شود که امری طبیعی است.

WBC یا W.B.C در آزمایش خون به معنای تعداد گلبول های سفید خون یا White Blood Cells است. در آزمایش شمارش سلول های خونی یا CBC، بررسی تعداد گلبول های سفید یا همان لکوسیت ها بسیار ارزشمند است. WBC بالا یا پایین در آزمایش خون می تواند نشان دهنده ی بیماری های مختلفی باشد. در ادامه به بررسی گلبول های سفید، علائم کمبود گلبول سفید، طول عمر آن ها، وظیفه و نحوه تولید لکوسیت ها می پردازیم و این سوال پاسخ می دهیم که wbc چیست !

W.B.C چیست؟

همانطور که گفته شد، WBC به معنای تعداد گلبول‌های سفید در خون است. گلبول‌های سفید خون وظیفه مقابله با ارگانیسم‌های خارجی را دارند و از بدن در برابر ویروس‌ها، باکتری‌ها و… محافظت می‌کنند. همچنین این سلول‌ها بدن را در برابر سلول‌های سرطانی و عوامل داخلی که می‌توانند باعث آسیب به بدن شوند محافظت می‌کنند.

از جمله دیگر سلول‌هایی که در خون انسان وجود دارند می‌توان به گلبول‌های قرمز اشاره کرد. اگر می‌خواهید درباره‌ی وظیفه، عملکرد و تفسیر آزمایشات آن‌ها بیشتر بدانید پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی گلبول‌های قرمز خون یا RBCها را مطالعه کنید.

وظیفه گلبول‌های سفید یا لکوسیت‌ها چیست؟

بدن ما پیوسته در معرض باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها، و انگل ها قرار دارد، همه آنها بطور طبیعی و به درجات گوناگون در پوست، دهان، راه های تنفسی، دستگاه گوارش، چشم ها و حتی در دستگاه ادراری و تناسلی یافت می شوند.

بسیاری از این عوامل عفونی، در صورت حمله به بافت های بدن باعث ایجاد بیماری و حتی مرگ می شوند. علاوه بر عوامل عفونی که به طور طبیعی وجود دارند، ما به طور متناوب در معرض باکتری ها و ویروس های به شدت مسری قرار می گیریم، و این عوامل می توانند سبب بیماری های حاد و کشنده نظیر پنومونی یا ذات الریه، عفونت استرپتوکوکی، حصبه و … شوند.

بدن ما برای مقابله با عوامل سمی و عفونی مختلف، سیستم خاصی دارد. این سیستم، شامل لکوسیت ها (گلبول های سفید خون یا همان WBCها) و سلول های بافتی مشتق از لکوسیت ها است. این سلول ها برای جلوگیری از بیماری، از دو راه با یکدیگر همکاری می کنند:

1. با تخریب واقعی باکتری ها و ویروس ها به وسیله فاگوسیتوز.
2. با ساخت آنتی بادی ها (پادتن ها) و لنفوسیت های حساس شده، که یک یا هر دو ممکن است مهاجم را نابود کند یا غیرفعال سازد.

گلبول های سفید یا لکوسیت ها چگونه تولید می شوند؟

لکوسیت ها که گلبول های سفید (WBC) نیز نامیده می شوند، واحدهای متحرک سیستم ایمنی بدن هستند. بخشی از آنها نظیر گرانولوسیت ها و مونوسیت ها و تعداد کمی از لنفوسیت ها در مغز استخوان (Bone Marrow) ساخته می شوند و بخشی دیگر (لنفوسیت ها و پلاسماسل ها) در بافت لنفاوی تشکیل شده و سپس از طریق خون به قسمت های مختلف بدن حمل می شوند.

ارزش واقعی گلبول های سفید (W.B.C) در این است که اکثر آنها به طور اختصاصی به محل هایی که عفونت و التهاب وجود داشته باشد، می روند و از این راه دفاع سریع و موثری را در برابر عوامل عفونی ایجاد می کنند.

ویژگی های مهم لکوسیت ها

انواع گلبول های سفید خون (WBC)

بطور طبیعی ۶ نوع گلبول سفید در خون وجود دارد که عبارتند از:

• نوتروفیل های چند هسته ای.
• ائوزینوفیل های چند هسته ای.
• بازوفیل های چند هسته ای.
• مونوسیت ها.
• لنفوسیت ها.
• پلاسماسل ها.

علاوه بر آن، تعداد زیادی پلاکت در خون وجود دارند که تکه‌های خرد شده مگاکاریوسیت های مغز استخوان هستند. مگاکاریوسیت‌ها نوع دیگری از سلول ها هستند که شبیه گلبول سفید (WBC) بوده و در مغز استخوان یافت می شوند.

سه نوع سلول اول که در بالا گفته شد، یعنی سلول های چند هسته ای، همه ظاهری دانه دار دارند به همین دلیل به آنها گرانولوسیت گفته می شود، و در اصطلاح پزشکی، «poly» به آنها اضافه شده چون هسته های چند قسمتی دارند.

گرانولوسیت ها و مونوسیت ها عمدتا با بلعیدن موجودات مهاجم به روش فاگوسیتوز، از بدن در برابر آنها محافظت می کنند. عملکرد لنفوسیت ها و پلاسماسلها، عمدتا با سیستم ایمنی مرتبط است.

تعداد طبیعی گلبول های سفید خون یا لکوسیت ها

WBC طبیعی یا نرمال در آزمایش خون چقدر است؟

خون انسان بالغ در هر میکرولیتر حدود ۷۰۰۰ گلبول سفید (WBC) دارد ( در مقایسه با ۵ میلیون گلبول قرمز). درصدهای طبیعی انواع مختلف گلبول های سفید به شرح زیر است:

• نوتروفیل های چند هسته ای: ۶۲ درصد
• ائوزینوفیل های چند هسته ای: ۲٫۳ درصد
• بازوفیل های چند هسته ای: ۰٫۴ درصد
• مونوسیت ها: ۵٫۳ درصد
• لنفوسیت ها: ۳۰ درصد

رنج نرمال WBC در آزمایش خون در کودکان و بالغین

• در نوزادان تازه متولد شده: ۹ هزار تا ۳۰ هزار
• در شیرخواران (زیر ۲ سال): ۶٫۲ هزار تا ۱۷ هزار
• در کودکان بالای ۲ سال و بالغین: ۵ هزار تا ۱۰ هزار

تعداد گلبول‌های سفید (WBC) در دوران بارداری

در دوران بارداری تغییرات فیزیولوژیک زیادی در بدن رخ می‌دهد. که از میان آن‌ها می‌توان به تغییرات خونی اشاره کرد. تعداد گلبول‌های سفید خون در دوران بارداری افزایش می‌یابند.

تعداد نوتروفیل‌های خون در ماه دوم بارداری شروع به افزایش می‌کنند و در سه‌ ماهه‌ی دوم و سوم به سطح ثابتی می‌رسند. تعداد طبیعی کل گلبول‌های سفید خون در این دوران معمولاً بین ۹ تا ۱۵ هزار عدد است. همچنین در زمان زایمان این تعداد افزایش می‌یابد و بطور میانگین به ۱۰ تا ۱۶ هزار عدد و در برخی منابع گفته شده که تا ۲۹ هزار عدد ممکن است برسد.

در منابع پزشکی توصیه شده است که اگر تعداد گلبول‌های سفید خون در زن بارداری که در لیبر (در هنگام زایمان) نیست و علائمی از عفونت ندارد، بیشتر از ۲۰ هزار عدد بود، حتماً باید بیمار از نظر اختلالات هماتولوژیک بررسی گردد.

طول عمر گلبول های سفید یا لکوسیت ها چقدر است؟

گرانولوسیت ها یا همان گلبول های سفید چند هسته ای مانند نوتروفیل، بازوفیل و ائوزینوفیل پس از آزاد شدن از مغز استخوان، بطور طبیعی ۴ تا ۸ ساعت در خون گردش می کنند و ۴ تا ۵ روز بقیه عمر خود را در جاهایی از بافت ها که به آن ها نیاز باشد سپری می کنند. در زمان عفونت شدید، طول عمر آنها اغلب کوتاه شده و به چندین ساعت می رسد و حتی سریع تر به محل عفونی می روند تا وظایف خود را به انجام برسانند، که در این فرآیند، خودشان نیز از بین می روند.

مونوسیت ها نیز قبل از گردش از میان غشای مویرگی به سمت بافت ها، ۱۰ تا ۲۰ ساعت در خون می مانند. وقتی وارد بافت ها شدند، متورم شده و به بزرگترین اندازه خود یا ماکروفاژهای بافتی در می آیند و در این حالت، اگر در حین انجام وظیفه نابود نشوند، می توانند برای ماه ها عمر کنند.

لنفوسیت ها به هنگام تخلیه لنف از گره های لنفاوی یا سایر بافت های لنفاوی، پیوسته وارد گردش خون می شوند. آنها پس از چند ساعت، به وسیله دیاپدز از خون به بافت ها باز می گردند. سپس، بعد از مدتی، باز هم دوباره وارد لنف می شوند و از آنجا مجددا وارد خون می شوند؛ بدین ترتیب، گردش مداومی از لنفوسیت ها درون بدن وجود دارد. طول عمر لنفوسیت ها چندین هفته تا چند ماه است؛ این طول عمر، به نیاز بدن به این سلول ها بستگی
دارد.

علائم کمبود گلبول های سفید خون

علائم WBC پایین

مهم ترین علائم کمبود گلبول سفید (wbc پایین) عبارتند از:

• بدن درد.
• تب.
• لرز.
• سردرد.

علائم افزایش گلبول های سفید خون

علائم WBC بالا

افزایش گلبول های سفید خون (WBC بالا) معمولا علامتی ندارد اما اگر تعداد لکوسیت ها به شدت افزایش یابد می تواند باعث انسداد عروق و ایجاد ترومبوز، پتشی و پورپورا شود. این اتفاق در بعضی از لوسمی ها یا سرطان خون می افتد.

جمع بندی: WBC در آزمایش خون

WBCها گلبول‌های سفید خون هستند که وظیفه اصلی مقابله با عوامل بیماری‌زا در بدن را بر عهده دارند. این سلول‌ها انواع مختلفی دارند و رنج نرمال و تعداد طبیعی آن‌ها در دوران‌های مختلف زندگی متفاوت است. افزایش و کاهش آن‌ها می‌تواند نشان دهنده‌ی بیماری‌های خونی مهمی باشد و باید حتماً توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.

CBC مخفف Complete Blood Count و به معنی شمارش کامل سلول‌های خونی است. این آزمایش خون یکی از رایج‌ترین آزمایشاتی است که وضعیت‌ سلول‌های خونی را نشان می‌دهد. در ادامه به بررسی علت انجام آزمایش CBC، تفسیر این آزمایش و تفاوت آن با CBC diff می‌پردازیم و به سؤالات شما پاسخ می‌دهیم.

آزمایش CBC چیست؟

CBC شایع‌ترین آزمایش خون است و هدف از درخواست آن بررسی وضعیت سلول‌های اصلی خون یعنی گلبول‌های قرمز (RBC)، گلبول‌های سفید (WBC) و پلاکت‌ها (Platelets) می‌باشد.

اجزای آزمایش CBC و تفاوت آن با CBC diff

همانطور که گفته شد این آزمایش یک آزمایش کلی بوده که وضعیت سلول‌های خون را نشان می‌دهد. مهم‌ترین سلول‌های خونی عبارتند از:

• گلبول‌های قرمز یا RBCها: بررسی تعداد و اندازه گلبول‌های قرمز (RBC Count و MCV)،‌ مقدار هموگلوبین، غلظت هموگلوبین (MCH و MCHC)، نسبت مقدار گلبول‌های قرمز خون به کل خون (هماتوکریت یا HCT) و نیز میزان وسعت توزیع گلبول‌های قرمز خون (RDW)
• گلبول‌های سفید یا WBCها: بررسی تعداد گلبول‌های سفید یا همان لکوسیت‌ها
• پلاکت‌ها: بررسی تعداد پلاکت‌های خون و نیز متوسط حجم هر پلاکت (MPV)

آزمایش CBC diff چیست؟

آزمایش CBC diff همان آزمایش CBC است که علاوه بر موارد بالا، انواع گلبول‌های سفید و درصد هر نوع از گلبول‌های سفید را نیز به ما نشان می‌دهد. مثلاً در یک آزمایش CBC گزارش می‌شود که تعداد گلبول‌های سفید ۸۰۰۰ عدد است. در آزمایش CBC diff گزارش می‌شود که تعداد گلبول‌های سفید ۸۰۰۰ عدد است که از این ۸۰۰۰ عدد مثلاً ۵۰ درصد نوتروفیل، ۳۸ درصد لنفوسیت، ۵ درصد ائوزینوفیل و ۷ درصد بازوفیل هستند.

پزشک بر اساس اینکه کدام نوع گلبول‌های سفید افزایش یافته است می‌تواند برخی از انواع عفونت‌‌ها را حدس بزند. به عنوان مثال در عفونت‌های باکتریال، معمولاً تعداد نوتروفیل‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ اما در عفونت‌های ویروسی معمولاً تعداد لنفوسیت‌ها افزایش می‌یابد (البته همه‌ی این موارد، استثناهای زیادی دارند).

تفسیر آزمایش CBC

تفسیر این آزمایش بر اساس اجزای آن صورت می‌گیرد. در سایت اکسترن همه‌ی اجزای این آزمایش بطور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌اند و علت افزایش یا کاهش آن‌ها و راه‌های درمان گفته شده است. شما می‌توانید با مراجعه به لینک‌هایی که در بالا قرار داده شده‌اند، مقالات مرتبط با آن را مطالعه کنید.

علت انجام آزمایش CBC چیست؟

این آزمایش یکی از روتین‌ترین آزمایشاتی است که تقریبا در تمامی موارد توسط پزشک درخواست می‌گردد. هدف از درخواست این آزمایش،‌ بررسی سلول‌های خون می‌باشد. افزایش یا کاهش سلول‌های خونی مختلف می‌تواند نشان دهنده‌ی بیماری‌های مختلفی باشند. که هر کدام از این بیماری‌های بطور جداگانه در صفحه مربوط به آن بیماری و نیز صفحه آزمایشات سایت مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

سؤالات متداول

TSH یا Thyroid Stimulating Hormone هورمونی است که از غده هیپوفیز در مغز آزاد شده و بر روی سلول‌های غده تیروئید (در ناحیه گردن) اثر گذاشته و باعث افزایش تولید هورمون‌های تیروئیدی (یعنی T4 و T3) می‌شود. افزایش یا کاهش TSH می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بیماری‌های غده‌ی تیروئید یا هیپوفیز باشد. در ادامه به بررسی علل افزایش و کاهش TSH، تفسیر آن در کنار T4 و T3 می‌پردازیم و به سؤالات شما پیرامون آزمایش تیروئید پاسخ می‌دهیم.

TSH در آزمایش خون چیست؟

همانطور که گفته شد، TSH مخفف Thyroid Stimulating Hormone می‌باشد که تحت تاثیر هورمون TRH، از غده هیپوفیز در مغز آزاد شده و بر روی غده‌ی تیروئید اثر می‌گذارد و باعث افزایش فعالیت غده تیروئید و افزایش تولید‌ هورمون‌های تیروئیدی نظیر T4 و T3 می‌شود (مشاهده آناتومی غده تیروئید).

مقدار نرمال TSH در آزمایش خون

میزان طبیعی TSH در خون بین ۰٫۴ تا ۴ (mU/L) است. مقادیر بیشتر از ۴ را بطور کلی بیشتر از حد نرمال و مقادیر کمتر از ۰٫۴ را کمتر از میزان نرمال در نظر می‌گیرند. البته در منابع مختلف و بر اساس کیت‌های آزمایشگاهی ممکن است این مقدار اندکی کم‌تر یا بیشتر در نظر گرفته شود. در مقالاتی که منتشر شده‌اند توصیه به چک TSH به تنهایی برای بررسی بیماری‌های تیروئیدی شده است.

علت افزایش TSH در خون

افزایش TSH در خون می‌تواند علل زیادی داشته باشد. بطور کلی سطح TSH توسط ۲ هورمون تنظیم می‌شود.

1. هورمون TRH: این هورمون از غده هیپوتالاموس تولید شده و بطور مستقیم بر غده هیپوفیز اثر می‌گذارد و باعث افزایش تولید TSH از این غده می‌شود.
2. هورمون‌های T4 و T3: این هورمون‌ها از غده‌ی تیروئید آزاد شده و با اثر بر غده هیپوفیز باعث مهار تولید TSH از این غده می‌شوند.

بنابر آنچه که گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که افزایش TSH می‌تواند به دلیل افزایش TRH یا به دلیل کاهش T4 و T3 رخ دهد. همچنین ممکن است غده‌ هیپوفیز بصورت اولیه و کاملا مستقل شروع به افزایش تولید TSH کند. این اتفاق معمولا به دلیل تومور‌‌های خوش‌خیم (آدنوم) هیپوفیز رخ می‌دهد.

در صورتی که غده‌ی هیپوتالاموس پرکار شود (مثلا به دلیل وجود تومور یا آدنوم)، میزان تولید TRH افزایش می‌یابد و به دنبال آن تولید TSH نیز زیاد می‌شود.

اگر به دلیل کم‌کاری تیروئید میزان هورمون‌های T4 و T3 کاهش یابند، اثر مهاری آن‌ها بر غده هیپوفیز کم شده و باعث افزایش تولید TSH از این غده می‌شوند و میزان TSH خون افزایش می‌یابد.

همچنین اگر بیماری تحت درمان با داروی لووتیروکسین باشد و خودسرانه مصرف دارو را کاهش دهد یا قطع کند، هورمون TSH تحریک شده و مقدار آن افزایش می‌یابد.

شایع‌ترین علت افزایش TSH

هرچند که پرکاری هیپوتالاموس و یا تومور‌های هیپوفیز می‌توانند باعث افزایش تولید TSH شوند، اما این اختلالات بی‌نهایت نادر هستند. شایع‌ترین علت افزایش TSH، کم‌کاری تیروئید است که کاهش تولید هورمون‌های T4 و T3 از غده‌ تیروئید باعث افزایش تولید TSH می‌شوند.

علت کاهش TSH در آزمایش خون

همانطور که گفته شد، تولید هورمون TSH تحت تاثیر هورمون‌های هیپوتالاموس (TRH) و هورمون‌‌های تیروئیدی (T4 و T3) است. بنابراین کاهش تولید TSH می‌تواند به دلیل اختلال غده هیپوتالاموس و کاهش TRH و یا افزایش هورمون‌های تیروئیدی (T4 و T3) باشد. همچنین ممکن است غده هیپوفیز به دلیل تومور‌های غیرعملکردی و یا در اثر اختلال در خون‌رسانی (سندرم شیهان)، تخریب شود و تولید TSH مختل شود.

همچنین اگر بیماری تحت درمان با داروی لووتیروکسین باشد و خودسرانه مصرف دارو را زیاد کند، هورمون TSH سرکوب شده و مقدار آن کاهش می‌یابد.

شایع‌ترین علت کاهش TSH

هرچند که تومور‌‌های هیپوتالاموس و هیپوفیز می‌توانند از علل این اختلال باشند اما بی‌نهایت نادر هستند. شایع‌ترین علت کاهش این هورمون، پرکاری غده تیروئید است که با افزایش تولید T3 و T4، تولید TSH سرکوب می‌شود و مقدار آن کاهش می‌یابد.

تفسیر آزمایش تیروئید

افزایش TSH و نرمال بودن T4

به این حالت کم‌کاری تیروئیدی تحت بالینی (ساب‌کلینیکال) گفته می‌شود. در این افراد معمولا TSH بین ۵ تا ۱۰ می‌باشد اما T4 طبیعی است. این افراد در آینده دچار کم‌کاری تیروئیدی بالینی می‌شوند بطوری که TSH بیشتر از گذشته افزایش یافته و T4 نیز از میزان طبیعی کمتر می‌شود.

افزایش TSH و پایین بودن T4

این افراد دچار کم‌کاری تیروئیدی بالینی شده اند و باید تحت درمان با لووتیروکسین قرار گیرند.

افزایش TSH و بالا بودن T4

همانطور که گفته شد، هورمون T4 باید باعث سرکوب TSH شود اما در این افراد این اتفاق رخ نداده و TSH بدون توجه به T4 افزایش یافته است. این بیماران معمولا دچار اختلال در هیپوفیز یا هیپوتالاموس هستند. (تومور‌های خوش‌خیم هیپوفیزی).

کاهش TSH و نرمال یا بالا بودن T4

این افراد معمولا دچار پرکاری غده‌تیروئید هستند و باید تحت درمان قرار گیرند.

کاهش TSH و پایین بودن T4

این افراد معمولا دچار اختلال در هیپوتالاموس یا هیپوفیز هستند و به دلیل تخریب این غده‌ها، میزان تولید TSH و به دنبال آن میزان تولید T4 کاهش یافته است.

جمع‌بندی

همانطور که گفته شد، TSH از غده هیپوفیز تولید می‌شود و با اثر بر غده تیروئید باعث افزایش تولید هورمون‌های تیروئیدی می‌شود. افزایش یا کاهش TSH با عملکرد غده تیروئید رابطه معکوس و با عملکرد غده هیپوفیز و هیپوتالاموس رابطه مستقیم دارد.

الکتروکاردیوگرافی یا الکتروکاردیوگرام (Electrocardiography or Electrocardiogram) یا همان نوار قلب ، روشی است که طی آن فعالیت الکتریکی قلب بوسیله دستگاه مخصوصی که دارای الکترود است ثبت می شود. دو دسته لید نوار قلب وجود دارد : لیدهای اندامی و لیدهای پریکوردیال. ۴ لید اندامی وجود دارد. لیدهای اندامی به رنگ های قرمز، مشکی، سبز و زرد هستند که به ترتیب به دست راست ، پای راست، پای چپ و دست چپ متصل می شوند. ۶ لید پره کوردیال وجود دارد که به جلو قفسه سینه متصل می شوند.

از ECG برای تعیین برخی بیماری های قلبی که باعث اختلال در فعالیت الکتریکی قلب می شوند استفاده می شود.

به افزایش تولید هورمون های تیروئید متعاقب مصرف ید (چه بصورت خوراکی و چه در کنتراست ها و مواد حاجب) که سبب هیپرتیروئیدی یا پرکاری تیروئید می شود پدیده جاد بازدو (Jod-Basedow) گفته می شود. افرادی که گواتر (بزرگ شدن تیروئید) ناشی از کمبود ید دارند یا مبتلایان به گریوز یا گواتر مولتی ندولر توکسیک در خطر ابتلا به پدیده جاد بازدو (Jod-Basedow) به دنبال مصرف ید هستند.

پدیده جاد بازدو (Jod-Basedow) در افرادی که مشکل تیروئید ندارند اتفاق نمی افتد.

حتما تاکنون نام درماتیت و اگزما (به انگلیسی : Dermatitis , Eczema) را زیاد شنیده اید اما نمی دانید که معنی آن چیست و به چه بیماری پوستی گفته می شود.

درماتیت یا اگزما به بیماری های التهابی پوست اطلاق می گردد که دارای ویژگی های زیر می باشد:

1. خارش نشانه بارز اگزما بوده و اغلب شدید است.
2. قرمزی و تورم پوست.
3. ایجاد کراست (دلمه) و پوسته ریزی.
4. لیکنیفیکاسیون و ضخیم شدن پوست.
5. هیپرپیگمانتاسیون و هیپوپیگمانتاسیون.

۳ مورد اول در اگزمای حاد و ۲ مورد آخردر اگزمای مزمن رخ می دهند.

MPV مخفف Mean Platelet Volume است که به معنای حجم یا اندازه متوسط پلاکت ها می باشد و یکی از مواردی است که در آزمایش خون (CBC) اندازه گیری می شود.

مقدار طبیعی و نرمال MPV بین ۸٫۹ تا ۱۱٫۸ fl (فمتولیتر) است. کاهش و افزایش آن می تواند علل مختلفی داشته باشد.

علت کاهش MPV در آزمایش خون

از جمله عواملی که باعث کاهش MPV و در نتیجه کاهش اندازه متوسط پلاکت ها می شود می توان به بیماری مزمن کلیوی (CKD)، اختلالات مغز استخوان، لوپوس، ایدز، کم خونی ناشی از کمبود آهن (آنمی فقر آهن)، کم کاری تیروئید، شیمی درمانی یا کموتراپی، بزرگی کبد و هیپراسپلنیسم، سندرم ویسکوت آلدریچ، ترومبوسیتوپنی مرتبط با کروموزوم X و … اشاره نمود.

علت افزایش MPV در آزمایش خون

عللی که باعث افزایش MPV یا به عبارتی افزایش اندازه پلاکت ها می شود می توان به تحریک مغز استخوان، دیابت شیرین (DM)، سپسیس و عفونت ها،DIC، اختلالات میلوپرولیفراتیو، تزریق ترومبوپویتین، سندرم برنارد سولیر، انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی)، بیماری فون ویلی براند، پرکاری تیروئید، اختلالات تنفسی، اختلالات ژنتیکی، بیماری کبدی غیر الکلی و … اشاره نمود.

MCV مخفف Mean Corpuscular Volume است که به معنای حجم متوسط گلبول های قرمز است. مقدار نرمال MCV در آزمایش خون CBC بین ۸۰ تا ۹۶ (Fl/red cell) در بالغین است. پایین بودن MCV نشان دهنده کوچک شدن گلبول های قرمز (RBC) خون (میکروسیتیک) است که در تالاسمی، فقرآهن و مسمومیت با سرب دیده می شود. بالا بودن MCV نشان دهنده بزرگ شدن گلبول های قرمز (RBC) خون (ماکروسیتیک) است که در کمبود ویتامین B12، اسیدفولیک و بیماری های تیروئید و کبدی دیده می شود.

پلاکت (Platelet) که با نام ترومبوسیت (Thrombocyte) ‌هم شناخته می شود نوعی سلول خونی است که در مغزاستخوان تولید شده و وظیفه آن ایجاد لخته و جلوگیری از خونریزی است. در ادامه به بررسی نحوه تولید و عملکرد پلاکت ها و ساختار آن ها در خون می پردازیم.

پلاکت چیست؟

پلاکت ها (Platelets) قطعات کروی یا بیضوی کوچکی به قطر ۲ تا ۵ میکرون هستند که از قطعه قطعه شدن سلول های بزرگی بنام مگاکاریوسیت (Megakaryocytes) در مغز استخوان حاصل می شوند. پلاکت ها فاقد هسته می باشند و تعداد آنها طبق کتاب داخلی هاریسون حدود ۱۵۰ تا ۴۵۰ هزار عدد در هر میکرولیتر خون در عمر آنها حدود ۷ تا ۱۱ روز می باشد.

اگر به دنبال علت کاهش پلاکت ها و علائم و بیماری های مرتبط با کاهش پلاکت خون هستید

ساختار سلولی

هر پلاکت توسط غشایی غنی از گلیکوپروتئین(ترکیبی از قند و پروتئین) محصور شده است و بررسی ها بیانگر وجود آنتی ژن های گروه های خونی ABO در غشا پلاکت ها می باشد.

وقتی که نمونه خون را رنگ می کنیم و آن را زیر میکروسکوپ مشاهده می کنیم، میبینیم که پلاکت ها دارای یک ناحیه محیطی به رنگ آبی روشن بنام هیالومر (Hyalomere) و یک ناحیه بنفش مرکزی به نام گرانولومر (Granulomere) می باشند که در بحث بافت شناسی به تفصیل به بررسی این نواحی پرداخته شده است.

هورمون تنظیم کننده تولید پلاکت در مغزاستخوان

تولید پلاکت ها توسط هورمونی به نام ترومبوپویتین (TPO) تنظیم می شود. این هورمون در کبد ساخته می شود در خون آزاد می شود و به مغز استخوان می رود و در آنجا برروی مگاکاریوسیت ها اثر می گذارد و تولید پلاکت ها را افزایش می دهد.

نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که، هنگامی که در بدن التهاب ایجاد شود (مثلا به علل عفونی یا بیماری های خودایمنی و یا حتی سرطان) تولید ترومبوپویتین از کبد افزایش پیدا می کند و به دنبال آن تولید پلاکت ها نیز افزایش می یابد. به همین دلیل است که در بسیاری از بیماری های التهابی، پلاکت خون بالا می رود.‌ ( البته درکنار پلاکت ها، پرتئین هایی نیز در بدن وجود دارند که در هنگام التهاب افزایش پیدا می کنند به این پروتئین ها، واکنش دهنده های فاز حاد گفته می شود. از جمله واکنش دهنده‌های فاز حاد می توان به CRP و ESR اشاره کرد).

در مغزاستخوان سلول های خونی دیگری نظیر گلبول های سفید و گلبول های قرمز نیز تولید می شوند. مجموع گلبول های سفید و قرمز و پلاکت ها، سلول های اصلی خون را تشکیل می دهند. در این راستا پیشنهاد می کنیم که مطالب دیگر سایت که در مورد گلبول های سفید خون و گلبول های قرمز خون نوشته شده اند را برای درک بهتر موضوع مطالعه فرمائید.

وظیفه پلاکت ها در خون چیست؟

همانطور که تا اینجا گفته شد، پلاکت ها در مغز استخوان و از مگاکاریوسیت ها تولید شده و در خون آزاد می شوند. وظیفه اصلی آن ها در خون، جلوگیری از خونریزی است که این عمل با چسبیدن پلاکت ها به همدیگر و به محل آسیب دیده رگ و ترشح مواد دخیل در ایجاد لخته انجام می گیرد.

مطالعات نشان داده اند که سطح طبیعی داخلی رگ از طریق مهار پلاکت ها بطور طبیعی مانع از ایجاد لخته می شود اما هنگامی که این سطح رگ آسیب می بیند، این اثرات مهاری از بین رفته و پلاکت ها از طریق فاکتور فون ویلبراند (vWF) به سطح داخلی رگ اتصال می یابند که این اتصال باعث تولید سیگنال های درون سلولی می شود که در نهایت باعث فعال شدن گیرنده های گلیکوپروتئین پلاکتی IIb/IIIa می شود.

سلول هایی که فعال شده اند، محتویات گرانولی خویش را رها می کنند، این محتویات شامل نوکلئوتیدها، پروتئین های اتصالی، فاکتورهای رشد و عوامل پیش برنده انعقاد خون که در جهت پیش برد تجمع پلاکتی و تشکیل لخته خونی عمل می کنند و محیط لخته ی در حال تشکیل را تحت تأثیر قرار می دهند.

در خلال تجمع پلاکتی، سلول های بیشتری به محل آسیب فراخوانده می شوند، که موجب تشکیل یک تجمع پلاکتی انسداد دهنده می شود. توپی پلاکتی توسط شبکه فیبرین که به صورت همزمان به عنوان فرآورده آبشار انعقادی پدید می آید، تثبیت و پایدار می شود و بدین ترتیب انعقاد خون رخ می دهد.

استئاتوره یا مدفوع چرب ( به انگلیسی: steatorrhea) به معنای دفع چربی بیش از حد طبیعی در مدفوع است. اگر بیشتر از ۶ درصد از چربی مصرفی روزانه در مدفوع دفع شود به آن استئاتوره گفته می شود.

در حالت طبیعی، ترکیب مدفوع بیشتر شامل آب و مواد زیر است:

• فیبر.
• باکتری.
• موکوس.
• نمک و املاح.
• چربی.

موارد بالا در یک مدفوع طبیعی وجود دارند. حال اگر مقدار چربی در مدفوع بیشتر از حد طبیعی شود، مدفوع چرب و چسبنده و بدبو شده و به آن استئاتوره گفته می شود. در بسیاری از موارد در کنار مدفوع چرب، بیمار ممکن است که گلبول قرمز هم در مدفوع داشته باشد.

علائم استئاتوره یا دفع چربی در مدفوع چه هستند؟

از جمله علائم این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مدفوع بد بو، چسبنده و کم رنگ. بطوری که مدفوع به کاسه توالت می چسبد.
• افزایش تولید گاز در روده ها (نفخ).
• کاهش وزن.
• سوءهاضمه.
• درد ها و کرامپ های شکمی.

علت استئاتوره یا مدفوع چرب چیست؟

چربی زیاد در مدفوع نشان دهنده عدم کارکرد صحیح دستگاه گوارش است. اسهال چرب از نشانه های سوءجذب است و سوءجذب خود علل بسیاری دارد. یکی از علل مدفوع چرب عدم کارکرد صحیح پانکراس است که می تواند به دلیل سیستیک فیبروز، التهاب پانکراس (پانکراتیت)، سرطان پانکراس و … باشد.

سیستیک فیبروز یک بیماری ژنتیکی است و علائم زیادی را ایجاد می کند. یکی از علائم آن، اسهال چرب یا استئاتوره در کودکان است.

از علل دیگر اسهال چرب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم تحمل به لاکتوز
• بیماری سلیاک
• بیماری ویپل (یا ویپلی)
• بیماری التهابی روده (IBD)، مخصوصا کرون.

آزمایش تشخیص استئاتوره یا مدفوع چرب چگونه انجام می شود؟

یکی از آزمایش های تشخیص این اختلال اندازه گیری چربی مدفوع ۷۲ساعته است. به این صورت که از بیمار خواسته می شود که مدفوع خود را برای ۷۲ ساعت جمع کند، اگر چربی موجود در مدفوع بیشتر از ۷ گرم به ازای هر ۲۴ ساعت باشد (یعنی بیشتر از ۲۱ گرم در ۷۲ ساعت) یعنی فرد به استئاتوره مبتلا است.

درمان استئاتوره یا مدفوع چرب چیست؟

همانطور که گفته شد، این اختلال علل گوناگونی دارد و درمان آن، درمان علت ایجاد کننده است. مثلا اگر فرد به بیماری پانکراس مبتلا باشد، از قرص های حاوی آنزیم های پانکراسی استفاده می شود. و یا اگر علت بیماری، عدم تحمل لاکتوز است، نباید از مواد لبنی مخصوصا شیر حاوی لاکتوز استفاده کند.

بنابراین استئاتوره خود به تنهایی درمان مشخصی ندارد و باید ابتدا علت آن مشخص شود و سپس درمان گردد.

ایدیوسنکراتیک (idiosyncratic) به معنی یک ویژگی غیرطبیعی فرد است. ایدیوسنکرازی (idiosyncrasy) صرفا یک عبارت پزشکی نیست بلکه به هر اتفاق یا ویژگی غیر معمولی گفته می شود. در ادامه به بررسی معنی این عبارت در پزشکی و داروسازی (عوارض دارویی)، روان شناسی و روان پزشکی می پردازیم.

معنی اثر ایدیوسنکراتیک در پزشکی چیست؟

ما انسان ها از نظر ساختار و فیزیولوژی بدنی بسیار مشابه یکدیگر هستیم اما این تشابه ۱۰۰ درصد نیست. اما باید بدانید که تفاوت های فیزیولوژیکی و عملکردی در بدن می تواند باعث شود که یک بیماری در افراد مختلف علائم متفاوتی ایجاد کند و حتی با داروهای متفاوتی درمان شود.

ایدیوسنکرازی به معنی همین تفاوت های خاص است که باعث می شود یک بیماری در برخی افراد علائم عجیب و جدیدی ایجاد کند که مشابه شخص دیگری نیست که به آن ها علائم ایدیوسنکراتیک گفته می شود.

اثر ایدیوسنکراتیک دارویی چیست؟

اثرات یا عوارض ایدیوسنکراتیک دارویی به عوارضی گفته می شود که بدون دلیل مشخص و بطور ناگهانی به دنبال مصرف دارو در فرد ایجاد می شوند. این اثرات یا عوارض وابسته به دوز دارو نیستند و بسیار نادر هستند و علت ایجاد آن ها مشخص نیست.

واکنش ایدیوسنکراتیک دارویی، جزو عوارض خطرناک یک داروست که به هیج وجه قابل پیش بینی نیست. پزشک و داروساز نمی دانند که این عوارض ممکن است در چه کسی یا در اثر چه دوزی از دارو ایجاد شوند. دقت کنید که اثر ایدیوسینکراتیک با مسمومیت دارویی کاملا متفاوت است. مسمومیت دارویی به دلیل مصرف دوز بالای داروست حال آن که عوارض ایدیوسنکراتیک ارتباطی با دوز مصرفی ندارد.

ایدیوسنکرازی در روانشناسی و روانپزشکی

ایدیوسنکراتیک در علم روانشناسی و روانپزشکی به معنی ویژگی های خاص روانی یک شخص است. در علم رفتارشناسی می تواند نشان از رفتارهای عجیب یا خاص و واکنش هایی که یک شخص به موقعیت های مختلف نشان می دهد، باشد.

بیماری ایدیوپاتیک یا نهان زاد (Idiopathic Disease) که با اصطلاح بیماری ناشناخته نیز از آن یاد شده به بیماری ای اطلاق می شود که علت، مکانیسم یا منشا نامشخصی دارد. بیماری ایدیوپاتیک یعنی بیماری ناشناخته، بیماری ای که علت آن به خوبی مشخص نشده و مکانیسم آن نامعلوم است.

بیماری ایدیوپاتیک چیست؟

بعضی بیماری ها در علم پزشکی به خوبی شناخته نشده اند. البته ممکن است که از برخی مکانیسم های ایجاد آن ها مشخص شده باشد اما در کل، علت اصلی ایجاد بیماری نامشخص باقی مانده است. در این موارد گفته می شود که علت یا منشا بیماری، ایدیوپاتیک (Idiopathic) است.

چه بیماری هایی ناشناخته یا ایدیوپاتیک هستند؟

با وجود پیشرفت های علم پزشکی، همچنان علت اصلی یا اتیولوژی بسیاری از بیماری ها ناشناخته باقی مانده است. علت بسیاری از بیماری های خودایمنی و روماتولوژی نظیر اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت روماتوئید، واسکولیت ها و … نامشخص است. پزشکان، مجموعه از عوامل محیطی نظیر ویروس ها، سیگار، چاقی و … و نیز عوامل ژنتیکی را علت این بیماری ها می دانند.

چه کسانی به بیماری های ایدیوپاتیک مبتلا می شوند؟

همانطور که گفته شد، علت اصلی ابتلا به بیماری های ایدیوپاتیک مشخص نشده است و پزشکان عوامل محیطی و ژنتیکی را در ابتلای به این بیماری ها دخیل می دانند. میزان ابتلا به این بیماری ها در دو قلوهای یکسان که از نظیر ژنتیکی کاملا مشابه هستند، متفاوت است. این نشان می دهد که ژنتیک به تنهایی نمی تواند باعث ایجاد بیماری شود.

در کل نمی توان مشخص کرد که چه کسانی حتما به این بیماری ها مبتلا می شوند اما شانس ابتلا در برخی افراد که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری ها را دارند بیشتر است. به عنوان مثال، بیماری پسوریازیس که یک بیماری خودایمنی است و با ضایعات پوستی خود را نشان می دهد در دو قلو های یکسان به میزان متفاوتی بروز می کند. علت اصلی پسوریازیس نامشخص است و صرفا عواملی که باعث تشدید بیماری پسوریازیس می شوند مشخص شده اند. حال اگر فردی سابقه ابتلا به این بیماری را در خانواده داشته باشد و در معرض عوامل آسیب رسان نظیر نورخورشید، خشکی پوست و … قرار گیرد احتمال ابتلای بالاتری نسبت به کسی که هیچ سابقه فامیلی ابتلا به این بیماری را ندارد خواهد داشت.

آینده پیش روی بیماری های ایدیوپاتیک

امروزه با پیشرفت علم پزشکی، علت و مکانیسم سلولی مولکولی بسیاری از بیماری ها به خوبی مشخص شده و درمان های موثری برای آن ها تولید شده است. امید است که در آینده با پیشرفت بیشتر علم پزشکی، مکانیسم بیماری های ایدیوپاتیک که عموما خودایمنی هستند نیز به خوبی مشخص شده و درمان های موثری برای آن ها ایجاد شود.

تست RDW در آزمایش خون مخفف Red Cell Distribution Width و به معنای میزان یا وسعت توزیع گلبول های قرمز می باشد. RDW، گلبول های قرمز (RBC) را از نظر حجم و اندازه می سنجد و به ما می گوید که چقدر این سلول ها از نظر حجم و اندازه مشابه یکدیگر هستند. در ادامه به تفسیر RDW در آزمایش خون می پردازیم و به این سوال پاسخ می دهیم که RDW بالا به چه معناست و تفاوت RDW-CV و RDW-SD در چیست؟

گلبول های قرمز (RBC) وظیفه دارند که اکسیژن را از ریه ها دریافت کرده و به بافت های بدن تحویل دهند. هر گونه اختلالی که در این زمینه ایجاد شود می تواند اکسیژن رسانی به بافت های بدن را مختل کرده و علائم گوناگونی ایجاد کند. برخی از بیماری ها می توانند باعث تغییر شکل گلبول های قرمز خون شوند. پزشک با درخواست آزمایش خون و بررسی RDW، MCV، MCHC، هماتوکریت و … می تواند به این اختلالات خونی پی ببرد.

RDW آزمایش خون چیست؟

آزمایش RDW تفاوت اندازه ی کوچکترین و بزرگترین گلبول قرمز را نشان می دهد. گلبول های قرمز طبیعی قطری بین ۶ تا ۸ میکرومتر دارند. اگر اختلاف سایز میان کوچک ترین گلبول قرمز و بزرگ ترین گلبول قرمز زیاد شود، میزان RDW نیز افزایش می یابد که نشان می دهد اندازه گلبول های قرمز با یکدیگر خیلی متفاوت است.

همانطور که گفته شد گلبول های قرمز (RBC) وظیفه انتقال اکسیژن از ریه به بافت های بدن را بر عهده دارند. اکسیژن به ماده ای پروتئینی به نام هموگلوبین (Hemoglobin) در درون گلبول های قرمز متصل شده و در خون گردش می کند. هرگونه اختلال در هموگلوبین نظیر افزایش یا کاهش آن می تواند باعث اختلال در اکسیژن رسانی به بافت های بدن و ایجاد بیماری های مختلفی شود.

نکته:‌ حجم متوسط هر گلبول قرمز در آزمایش خون را با MCV نشان می دهند. اگر می خواهید بدانید که MCV چیست و آن را درکنار RDW تفسیر کنید پیشنهاد می کنیم مقاله MCV در آزمایش خون چیست و چقدر باید باشد؟ را مطالعه کنید.

چرا پزشک تست خون RDW برای من درخواست کرد؟

آزمایش خون RDW برای تشخیص بیماری های خونی و مخصوصا کم خونی یا آنمی مورد استفاده قرار می گیرد. بطور کلی هر بیماری ای که برروی گلبول های قرمز اثر بگذارد می تواند باعث بالا رفتن RDW شود.

از جمله مواردی که این آزمایش در خواست می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تالاسمی آلفا و بتا.
• شک به انواع کم خونی ها.
• دیابت قندی : با افزایش FBS در آزمایش خون مشخص می شود.
• بیماری های قلبی عروقی.
• بیماری های کبدی.
• سرطان ها.

RDW معمولا جزئی از آزمایش شمارش سلول های خونی (CBC) است. آزمایش شمارش کامل سلول های خونی یا CBC همانطور که از نامش پیداست تعداد و اندازه سلول های خونی یعنی گلبول های سفید (WBC)، گلبول های قرمز (RBC) و پلاکت ها و ویژگی های هریک از جمله MCV، MCHC، MCH، MPV و نیز RDW را مورد آزمایش قرار می دهد. با استفاده از این آزمایش ساده می توان انواع اختلالات خونی را تشخیص داد. از لوسمی ها گرفته تا آنمی، اختلالات پلاکتی و … .

درصورتی که پزشک به وجود بیماری های مختلفی شک کند ممکن است برای شما آزمایش شمارش کامل سلول های خونی یا CBC را در خواست کند. از جمله مهم ترین بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کم خونی یا آنمی: درصورتی که علائم خستگی، رنگ پریدگی، تپش قلب، بی حسی، میل به خوردن خاک (خاک خواری یا پیکا)، ترک گوشه لب، ناخن قاشقی و … داشته باشید ممکن است به کم خونی یا آنمی ناشی از کمبود آهن یا کمبود ویتامین های مختلف از جمله B12 و فولات مبتلا باشید.
• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های خونی نظیر تالاسمی، آنمی سلول داسی (آنمی سیکل سل)، اختلالات مختلف خونی و … داشته باشید.
• وجود خونریزی شدید به دنبال جراحی، آسیب های ناشی از حوادث و سوانح (تروما)، قاعدگی، خونریزی گوارشی و … .
• بیماری های خونی که مغز استخوان را درگیر می کنند نظیر آپلازی خالص گلبول قرمز، آنمی آپلاستیک، لوسمی و … .
• ابتلا به بیماری های مزمن عفونی و غیر عفونی نظیر ایدز، کرون، کولیت روده، بیماری های روماتولوژی نظیر آرتریت روماتوئید یا لوپوس، واسکولیت ها و … .

چگونه برای آزمایش خون RDW آماده شویم

حتما قبل از انجام آزمایش خون از پزشکتان سوال کنید که نیاز هست ناشتا باشید یا نه. خود آزمایش CBC نیازی به ناشتا بودن ندارد اما ممکن است پزشکتان در کنار آزمایش شمارش سلول های خونی، آزمایش های دیگری نظیر قند خون یا چربی خون را هم نوشته باشد که آن ها نیاز به ناشتا بودن دارند.

فرآیند گرفتن خون برای آزمایش بستگی به مهارت تکنسین معمولا تا ۵ دقیقه زمان می برد و کار ساده ای است. بسته به انواع آزمایشاتی که برایتان نوشته شده است، چند سی سی خون از سیاهرگ دستتان گرفته می شود و در ظرف های مخصوصی ریخته می شود. امروزه بیشتر آزمایش های خون بوسیله دستگاه های کاملا اتوماتیک تفسیر می شوند و دخالت انسانی وجود ندارد.

تفسیر RDW در آزمایش خون

میزان نرمال یا طبیعی RDW

مقدار طبیعی یا رنج نرمال RDW در آزمایش خون بین ۱۱٫۹ تا ۱۵٫۵ در زنان بالغ و ۱۱٫۸ تا ۱۵٫۶ درصد در مردان بالغ است. بالا یا پایین تر بودن از این محدوده نشان دهنده وجود یک اختلال خونی در گلبول های قرمز است. البته RDW نرمال رد کننده ی بیماری نیست و باید با توجه به شرح حال بیمار و سایر آزمایشات تفسیر گردد.

برای تفسیر درست آزمایش باید به سایر فاکتور ها هم توجه کرد. توجه به مقدار هموگلوبین، MCH، MCV و MCHC و نیز تعداد گلبول های قرمز بسیار اهمیت دارد.

RDW بالا به چه معناست و نشانه چیست ؟

بالا بودن RDW در آزمایش خون نشان می دهد که اندازه گلبول های قرمز (RBC) با یکدیگر بسیار متفاوت است. مثلا یک گلبول قرمز خیلی کوچک و دیگری خیلی بزرگ است. شایع ترین علت بالا بودن RDW، اختلالات تغذیه ای و به دنبال آن کم بود آهن (فقرآهن)، فولات یا ویتامین B12 می باشد.

در کم خونی ناشی از کم بود آهن یا آنمی فقر آهن، میزان RDW بالا می رود و از طرفی مقدار هموگلوبین و MCV کاهش پیدا می کند.

در کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 و فولیک اسید (فولات)، RDW بالاتر از محدوده طبیعی قرار می گیرد و به دلیل بزرگتر شدن گلبول های قرمز، مقدار MCV نیز افزایش می یابد اما مقدار هموگلوبین پایین است. بیماری های مزمن کبدی و کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی) نیز باعث بزرگ شدن گلبول های قرمز و افزایش MCV می شوند.

RDW طبیعی و بیماری خونی

همانطور که گفته شد اگر RDW نرمال باشد، به معنای سلامت کامل نیست. مثلا در بیماری تالاسمی بتا مینور که نوعی کم خونی می باشد، میزان هموگلوبین کاهش یافته، MCV پایین است اما RDW در حد طبیعی است زیرا در این بیماری همه ی گلبول های قرمز با هم کوچک شده اند و اختلاف سایز و اندازه ندارند و همگی یک شکل هستند.

یا در کم خونی ناشی از بیماری های مزمن که می تواند عفونی یا غیرعفونی باشد هم ممکن است RDW طبیعی باشد اما هموگلوبین کاهش یافته. میزان MCV در این موارد ممکن است طبیعی یا کاهش یابد.

بیماری های کبدی یا بیماری های مغز استخوان نظیر آنمی آپلاستیک به دلیل کاهش تولید سلول های خونی در مغز استخوان روی می دهند. در این بیماری ها مقدار هموگلوبین کاهش یافته، MCV افزایش یافته اما RDW متغیر است و ممکن است نرمال تا بالا باشد.

تفاوت RDW-CV با RDW-SD در چیست؟

• RDW-CV: اگر محاسبات بر اساس متوسط اندازه گلبول های قرمز و میزان تقعر آن ها انجام شود، RDW-CV بدست می آید.
• RDW-SD: اندازه واقعی تفاوت در میزان تقعر گلبول های قرمز (در فمتولیتر) می باشد. (بدون در نظر گرفتن اندازه متوسط آن ها).

سخن نهایی

همانطور که گفته شد RDW در آزمایش خون نشان دهنده تفاوت اندازه و حجم گلبول های قرمز است. اگر این سلول ها یکنواخت نباشند و اندازه های متفاوتی داشته باشند میزان RDW افزایش می یابد و بالا می رود. شایع ترین علت RDW بالا، کم خونی ناشی از کمبود آهن یا آنمی فقرآهن است که باید درمان شود. حتما در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید و خودسر دارویی را مصرف نکنید.

در انتها جالب است بدانید که در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۰ انجام شد مشخص شد که بین افزایش RDW و افزایش مرگ و میر بعد از سکته قلبی ارتباط وجود دارد که بطوری که باعث افزایش میزان مرگ و میر بعد از سکته قلبی می شود.

سرطان ریه بیماری بدخیمی است که طول عمر بیماران را به شدت کاهش می دهد. راه هایی وجود دارد که باعث افزایش طول عمر و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان ریه می شود. البته منظورمان جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی (اشعه درمانی) نیست. بلکه کارهاییست نظیر تغییر سبک زندگی و حمایت اجتماعی از طرف دوستان و خانواده تان.

۱- حمایت روحی از طرف خانواده و دوستان

داشتن حمایت قوی از طرف خانواده و دوستان می تواند باعث افزایش طول عمر بیماران سرطان یا کانسر ریه شود. یک مطالعه بزرگ با بررسی بیش از ۱۵۰ مطالعه دیگر به بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر زندگی بیماران پرداخته و نشان داده که داشتن حمایت قوی می تواند باعث افزایش کیفیت زندگی و طول عمر بیش از نیمی از مبتلایان به سرطان ریه شود.

۲- علائم افسردگی را بدانید

مطالعات نشان دادند که استرس های روحی نظیر افسردگی و اضطراب باعث کاهش طول عمر بیماران می شود. در بیمارانی که به سرطان ریه پیشرفته مبتلا بوده و در اولین جلسه شیمی درمانی افسرده بودند، طول عمرشان نصف دیگر بیماران بود.

ریسک خودکشی در مبتلایان به سرطان ریه که افسردگی دارند، ۱۰ برابر بیشتر از دیگران است. مخصوصا در مردان در ماه اولیه ای که متوجه بیماری خود می شوند.

اگر خودتان مبتلا به سرطان ریه هستید یا کسی را می شناسید که به این بیماری مبتلاست حتما درباره علائم افسردگی با او صحبت کنید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.

۳- از پزشکتان درخواست ویزیت های تسکینی کنید

آیا می دانید منظور از “ویزیت تسکینی” چیست؟ احتمالا نمی دانید. ویزیت تسکینی در افرادی که به سرطان های پیشرفته مبتلا هستند انجام می شود. این افراد با یک تیم پزشکی، شامل پزشک، پرستار، روانپزشک و … دیدار کرده و در طی ویزیت، درباره نگرانی های خود، مشکلاتی که با آن ها دست و پنجه نرم می کند و موقعیت هایی که ممکن است تجربه کند صحبت کرده و حمایت های روحی دریافت می کند.

تحقیقی در سال ۲۰۱۰ نشان داد که مبتلایان به سرطان ریه پیشرفته که ویزیت های تسکینی دریافت کرده اند، طول عمرشان ۵ ماه بیشتر از سایر بیماران بوده است.

۴- اهمیت به بعد معنوی زندگی

معمولا پزشکان درباره بعد معنوی زندگی با بیماران خود صحبتی نمی کنند، اما باید بدانید که تقویت اعتقادات دینی و معنوی باعث افزایش طول عمر بیماران مبتلا به سرطان می شود.

اعتقاد به ادیان و ایمان به خدا باعث تقویت روحیه فردی شده و تعریف انسان از زندگی را متفاوت می کند. یوگا و سایر روش هایی که فرد بر ذهن خود تسلط می یابد هم می توانند باعث افزایش طول عمر و بهبود روحیه مبتلایان به سرطان شود.

مطالعاتی که تا کنون انجام شده اند نشان داده اند که بیمارانی که به بعد معنوی زندگی اهمیت می دهند، پاسخ بهتری به شیمی درمانی داده و طول عمر بیشتری نسبت به سایر بیماران دارند.

۵- از بیماری خود خجالت نکشید

از آنجایی که سیگار مهم ترین ریسک فاکتور ابتلا به سرطان ریه است. بسیاری از بیماران پس از تشخیص سرطان ریه احساس شرم می کنند و معمولا با این سوال از طرف اطرافیان مواجه می شوند که “از چه زمانی سیگار می کشیدی؟” یا “روزانه چقدر سیگار می کشیدی؟ و … .

احساس شرم و خجالت از ابتلا به بیماری نه فقط در سرطان ریه بلکه در بسیاری از بیماری ها نظیر ایدز نیز دیده می شود. اما باید بدانید که این احساس باعث کاهش کیفیت زندگی و طول عمرتان می شود و باید این حس را از خود دور کنید. بیماری ممکن است برای هر کسی اتفاق بیوفتد حتی کسانی که در طول عمر خود بسیار سالم زندگی کرده اند نیز ممکن است اسیر بیماری های گوناگون شوند. بنابراین خجالت و شرم را کنار گذاشته و با قدرت به دنبال درمان بیماری و لذت از زندگی بروید.

۶- علائم ترومبوز و آمبولی ریه را بدانید

افرادی که به کانسر ریه مبتلا هستند بیشتر از دیگران در معرض آمبولی ریه و ایجاد لخته در عروق هستند. ۳ تا ۱۵ درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه دچار آمبولی یا ترومبوز می شوند. این لخته های معمولا از وریدهای عمقی اندام تحتانی منشا گرفته که به آن DVT می گویند. کسانی که به سرطان ریه مبتلا هستند باید علائم آمبولی ریه و DVT را بدانند و در صورت مشاهده علائم، به سرعت خود را به پزشک برسانند.

۷- رژیم غذایی سالمی داشته باشید

داشتن رژیم غذایی سالم و تغذیه سالم می تواند باعث کاهش خطر عود سرطان شود. تغذیه سالم هم برای کسانی که می خواهند به سرطان های مختلف دچار نشوند مهم است و هم برای مبتلایان به سرطان که از بدتر شدن یا عود بیماری می ترسند.

۸- کمی ورزش کنید

پژوهش ها ثابت کرده اند که فعالیت های فیزیکی نقش مهم در پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه دارند اما نقش آن ها در بهبود طول عمر مبتلایان به سرطان ریه مشخص نیست. اما در هر صورت ورزش می تواند باعث بهبود فعالیت قلب و عروق شود و از سایر بیماری های مزمنی که فرد ممکن است به آن ها گرفتار شود جلوگیری کند.

البته حتما پیش از داشتن فعالیت فیزیکی با پزشک خود مشورت کنید.

۹- سیگار نکشید !

نمی خواهیم احساس خجالت کنید اما اگر قبل از ابتلا به سرطان ریه، سیگار می کشیدید باید بدانید که علت ابتلایتان به این بیماری همین سیگار است. مصرف سیگار هم باعث ابتلا به کانسر ریه می شود و هم پاسخ به درمان را کاهش می دهد.

کسانی که سیگار نمی کشند پاسخ بهتری به رادیوتراپی داده و ریسک جراحی نیز در آن ها پایین تر است. زندگی مبتلایان به سرطان ریه که همچنان سیگار می کشند حداقل ۵ سال کوتاه تر از سایر بیماران است.

به امید شفای همه بیماران …

انگیزه ورزشی بسیار مهم است. برای هر کسی ممکن است که ورزش و تمرینات ورزشی گاهی بسیار دشوار به نظر برسند اما برای بعضی ها ورزش کردن همیشه کاری غیر ممکن است و هیچ وقت انگیزه ای برای ورزش کردن در خانه یا باشگاه ندارند. پدر و مادرها معمولا از این دسته اند!

چرا برای پدر و مادرها ورزش کردن دشوار است؟

والدین معمولا خواب کافی ندارند و بیشتر وقت خود را صرف دیگران می کنند هم چنین انگیزه ورزشی نیز ندارند. زمانی که فرد برای دیگران بیشتر از خودش وقت بگذارد و فداکاری کند، انگیزه اش به مرور کاهش می یابد. همچنین توانایی فیزیکی فرد نیز تخلیه می شود و دیگر نه انگیزه ای برای رسیدن به تناسب اندام باقی می ماند و نه قدرتی برای انجام تمرینات ورزشی!

فعالیت بدنی فواید فراوانی دارد، باعث کاهش ریسک ابتلا به بعضی سرطان ها و نیز بیماری های قلبی عروقی ، افزایش وزن و چاقی و دیابت می شود. همچنین داشتن تناسب اندام و فیتنس برای والدین می تواند باعث افزایش اعتماد به نفس و امید به زندگی در آن ها شود.

وقتی کودکان می بینند که والدینشان به سلامتی و تناسب اندام خود اهمیت فراوانی می دهند، انگیزه ورزشی پیدا می کنند که همچون والدین خود به فعالیت های ورزشی بپردازند. پس برای کودکانتان هم که شده، ورزش کنید !

چند ترفند انگیزشی برای ورزش کردن و تناسب اندام

۱- سحرخیز باشید و ورزش صبحگاهی را فراموش نکنید

قدرت اراده ما انسان ها محدود است. از زمانی که از خواب برمی خیزید، شروع به مصرف قدرت اراده خود می کنید. ممکن است تا بعد از ظهر دیگر چیزی از اراده تان باقی نماند. پس برای اینکه انگیزه ورزش صبحگاهی داشته باشید، بهتر است که تا هنوز اول صبح اراده تان قویست بلافاصله ورزش و نرمش صبحگاهی را آغاز کنید.

همچنین با اینکار به فرزندان و اطرافیانتان می آموزید که سحرخیز بودن و ورزش صبحگاهی اهمیت بالایی دارد و آن ها را نیز با خود همراه می کنید. اگر حتی یک نفر در خانه این فعالیت را شروع کند، انگیزه همگی تقویت می شود.

۲- خانواده و دوستانتان را با خود همراه کنید

اگر می خواهید در ورزش کردن ثابت قدم شوید، باید سایر اعضای خانواده و حتی دوستانتان را با خود همراه کنید. با این کار هم اوقات خوشی را می گذرانید هم انگیزه ی بیشتری پیدا می کنید.

چه اشکالی دارد اگر با انگیزه ورزش صبحگاهی بیدار شدید همسر و فرزندانتان را نیز بیدار کنید و از آنها بخواهید با شما همراه شوند ؟

فعالیت های گروهی معمولا پایستگی بیشتری دارند و برای مدت های طولانی تری ادامه می یابند.

۳- سنگ بزرگ بر ندارید !

قرار نیست از همان روز اول چندین کیلومتر بدوید و یا شروع به کارکردن با وزنه های سنگین کنید. سنگ بزرگ نشانه نزدن است!

ورزش خود را با فعالیت های سبک و کوچک شروع کنید تا انگیزه ورزشی تان از بین نرود. گاهی ۱۰ دقیقه قدم زدن در فضای باز یا انجام نرمش های سبک برای چند دقیقه می تواند شروع خوبی باشد.

همچنین می توانید از نرم افزارها و اپلیکیشن های گوشی تلفن همراه استفاده کنید. در این اپلیکیشن ها انواع مختلفی از حرکات ورزشی وجود دارد، همیشه از سبک ترین حرکات شروع کنید و به تدریج به فعالیت های سنگین تر روی بیاورید.

۴- وسایل ورزشی را دم دست بگذارید

قرار دادن تردمیل یا دوچرخه ثابت در پذیرایی ممکن است مسخره به نظر برسد اما روش خوبیست که شما را مجبور به استفاده از آن کند.

یکی از بهترین روش ها برای داشتن انگیزه ورزشی شبها قبل از خواب وسایل ورزشی خود را جلوی تختتان بگذارید و صبح به محض بیدار شدن شروع به پوشیدن آن ها کنید.

از اثر مرکب غافل نشوید! همین کارهای کوچک در دراز مدت نتایج بزرگی را رقم می زنند.

شما برای داشتن انگیزه ورزشی چه کار هایی انجام می دهید؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید …

علت افزایش وزن بسیار زیاد هستند وهمانطور که می دانید، افزایش وزن و چاقی علل مختلفی دارد از عوامل ژنتیکی و مادرزادی گرفته تا عوامل محیطی و سبک زندگی. هر کدام از ۱۰ علتی که در ادامه به آن ها اشاره می شود می توانند مانع تاثیر رژیم غذایی برای کاهش وزن و لاغری سریع شما شوند. در ادامه با ۱۰ علت افزایش وزن آشنا خواهید شد.

۱- بی خوابی یا پرخوابی

خوابیدن بیشتر از ۹ ساعت یا کمتر از ۵ ساعت  در شبانه روز علت افزایش وزن و چاقی است. بسیاری از هورمون ها بر اساس سیکل شبانه روزی بدن تنظیم می شوند. بنابراین خوابیدن نامناسب، تنظیمات هورمونی بدن را بهم می زند و می تواند باعث تغییر متابولیسم و افزایش اشتها شود.

۲- عدم مصرف کافی آب

مصرف منظم ۶ لیوان آب روزانه (یا بیشتر!) می تواند مانع افزایش وزن شود. آب کالری ندارد و تشنگی شما را بدون افزایش وزن رفع می کند. بنابراین جایگزینی آب بجای نوشیدنی های شیرین نظیر نوشابه، به کاهش وزن کمک زیادی می کند. همچنین مصرف آب قبل از غذا می تواند اشتها را تا حدودی کاهش دهد و میزان کالری مصرفی شما را کم کند و باعث لاغری شود. بنابراین نوشیدنی های قندی علت افزایش وزن و چاقی هستند.

۳- فاصله زیاد بین وعده های غذایی

وقتی که فاصله بین وعده های غذایی زیاد شود، متابولیسم بدن کند شده و بدن قادر نیست که همه ی کالری وعده ی غذایی بعدی را بسوزاند. کالری های اضافی بصورت چربی در بدن ذخیره می شوند. بنابراین برای کاهش وزن و لاغری بهتر است وعده های غذای کم حجم، کم کالری و متعدد داشته باشید و از مصرف وعده های غذایی حجیم در فواصل زیاد خودداری کنید.

۴- مصرف غذاهای رستورانی؛ علت افزایش وزن !

هر چه وعده های غذایی بیشتری را در رستوران سرو کنید احتمال افزایش وزنتان هم بیشتر می شود. فست فود ها کالری فوق العاده بالایی دارند و می توانند باعث افزایش وزن و چاقی شکمی شوند. همچنین رستوران ها با ترفندهای تبلیغاتی و زیبا سازی ظاهری غذا و استفاده از رنگ های اشتها آور، باعث افزایش اشتهای شما می شوند. پس تا می توانید وقت بگذارید و خودتان در خانه غذا بپزید و میل کنید.

۵- بی تحرکی و نشستن طولانی مدت

اگر شغلتان پشت میز نشینی است یا زیاد تلویزیون تماشا می کنید، کاهش وزن برایتان سخت خواهد بود. وقتی که در طول روز زیاد می نشینید، کالری کمتری می سوزانید و مغزتان هم متوجه پرخوری شما نمی شود. بنابراین بهتر است حداقل ۳۰ دقیقه در روز فعالیت هوازی داشته باشید. علاوه بر این ها، بی تحرکی باعث افزایش ریسک ایجاد بیماری های قلبی عروقی می شود. پس حواستان به فعالیت روزانه تان باشد!

۶- مصرف غذا بعد از فعالیت ورزشی

بسیاری از افراد، پس از انجام یک فعالیت ورزشی سنگین، با ذوق فراوان مشغول خوردن غذاهای پر کالری می شوند! اگر شما هم جزو این دسته از مردم هستید باید بدانید که اگر بعد از یک ورزش سخت که کالری زیاد سوزانده اید یک غذای پر کالری مصرف کنید، وزنتان نه تنها کاهش نمی یابد بلکه بیشتر هم می شود. بنابراین هیچ وقت بعد از ورزش، غذاهای حاوی کالری بالا را مصرف نکنید.

۷- استرس و اضطراب

استرس و اضطراب باعث افزایش اشتها و میل به خوردن غذاهای پر کالری نظیر فست فود ها می شود. همچنین باعث می شود زمانی که نیازی به مصرف غذا ندارید شروع به خوردن کنید! پس برای دوری از استرس، ریسک چاقی را کاهش می دهد. البته گاهی اضطراب باعث کاهش اشتها و لاغری می شود.

۸- کم کاری تیروئید یا هایپوتروئیدیسم

از آنجایی که هورمون های تیروییدی، وضعیت متابولیسم بدن را تنظیم می کنند. بنابراین کاهش هورمون های تیروئیدی می تواند باعث کاهش متابولیسم بدن و درنتیجه کاهش مصرف کالری و افزایش وزن می شود. بنابراین یک از علائم کم کاری تیرویید، افزایش وزن است. درست است که کم کاری تیروئید علت افزایش وزن است امام باید بدانید که افزایش وزن ناشی از کم کاری تیرویید حداکثر ۵ – ۶ کیلوگرم است. اگر شما علائم دیگری از کم کاری تیروئید دارید حتما با پزشکتان مشورت کنید. گاهی هییپرتیروییدی یا پرکاری تیروئید با افزایش متابولیسم بدن باعث کاهش وزن و لاغری می شود.

۹- داروها

بعضی از داروها می توانند از جمله علت افزایش وزن باشند. برای مثال استروئید ها (استروییدها) می توانند متابولیسم بدن را تغییر داده و اشتهای شما را افزایش دهند. و در نتیجه باعث پرخوری و چاقی شوند. حتی بعضی آنتی هیستامین ها هم به دلیل خواب آور بودن، می توانند باعث چاقی شوند، همچنین افزایش وزن یکی از عوارض جانبی سدیم والپروات یا همان دپاکین است.

۱۰- یائسگی یا منوپوز

در دوران منوپاز یا یائسگی به دلیل کاهش هورمون ها و کاهش متابولیسم بدن، اختلال مود و گرگرفتگی ها که با کاهش خواب همراه هستند، وزن افزایش می یابد. همچنین به دلیل خستگی ناشی از یائسگی ممکن است غذای بیشتری مصرف کنید. بنابراین یائسگی علت افزایش وزن است و نباید از آن بترسید. بهتر است در این دوره ورزش های هوازی و کالری سوز را شروع کنید.

قهوه و چای دو نوشیدنی پر طرفدار در جهان هستند و از خواص قهوه و خواص چای سخن ها گفته شده است. هر دو نوشیدنی حاوی موادی اند که می توانند به سلامتی شما کمک کنند. در ادامه به ۱۰ خاصیت درمانی چای و قهوه می پردازیم.

خواص قهوه و خواص چای:

رادیکال های آزاد

رادیکال های آزاد یا مواد اکسیدان می توانند به سلول های بدن آسیب برسانند. رادیکال های آزاد زمانی ایجاد می شوند که بدن بعضی غذاها را متابولیزه می کند. همچنین زمانی که نور خورشید به پوستتان می تابد این مواد شیمیایی آزاد می شوند. چای و قهوه حاوی آنتی اکسیدان هستند و به بدن کمک می کنند تا این رادیکال های آزاد را از بین ببرد.

دیابت نوع ۲

قهوه حاوی مقادیر فراوانی آنتی اکسیدان است که قند خون را در سطح طبیعی نگه می دارد. آنتی اکسیدان های چای هم به بدن کمک می کنند تا قند خون را به خوبی مصرف کند.

بیماری پارکینسون

کافئین می تواند علائم اولیه ی بیماری پارکینسون را بهبود دهد. قهوه و چای حاوی کافئین بوده و مغز را در برابر بیماری پارکینسون محافظت می کنند.

بیماری های قلبی عروقی

مصرف ۳ تا ۵ فنجان قهوه در روز احتمال رسوب کلسیم در عروق را کاهش می دهد. بنابراین از خواص درمانی قهوه می توان به کاهش شانس ابتلا به بیماری های قلبی عروقی اشاره کرد.

بیماری های کبدی

نوشیدن ۳ فنجان قهوه در روز می تواند احتمال نارسایی کبدی را کاهش دهد. سیروز کبدی و سرطان کبد (هپاتوسلولار کارسینوما) دو بیماری مزمن کبدی هستند. مصرف قهوه می تواند به افراد مبتلا به این دو بیماری کمک کند.

سکته مغزی و قلبی

سکته زمانی اتفاق می افتد که خون به قسمتی از بدن نرسد. سکته قلبی و سکته مغزی دو اختلال بسیار مهمی هستند که می توانند باعث مرگ افراد شوند. از آنجایی که کافئین می تواند التهاب را کنترل کند و قند خون را کاهش دهد بنابراین مصرف یک فنجان قهوه یا چای در روز احتمال سکته را کاهش می دهد. همچنین مصرف چای سیاه می تواند فشارخون را کاهش دهد و از سکته مغزی و قلبی جلوگیری کند.

سرطان ها

قهوه و چای سبزاز ابتلای فرد به سرطان پروستات و پستان محافظت می کنند. سایر انواع چای می توانند از سرطان تخمدان و معده جلوگیری کنند. تحقیقات نشان می دهند که آنتی اکسیدان های موجود در چای، مخصوصا پلی فنول عامل محافظتی مهمی در برابر سرطان ها است.

بیماری آلزایمر

آلزایمر یک بیماری مزمن دستگاه عصبی مرکزی است. مهمترین علامت آلزایمر، از دست رفتن حافظه و تغییرات رفتاری است. قهوه و چای حاوی آنتی اکسیدان هایی هستند که از نورون ها محافظت می کنند و مانع ایجاد آلزایمر می شوند.

سنگ کیسه صفرا

کیسه صفرا یک کیسه بیضی شکل در زیر کبد است که مسئول ذخیره و تغلیط صفرا است. سنگ های صفراوی ممکن است کلسترولی یا پیگمانته باشند. شایع ترین نوع سنگ صفرا، سنگ های کلسترولی هستند. یکی از علل ایجاد سنگ صفرا، عدم یا کاهش تحرک کیسه ی صفراست. از جمله خواص قهوه، افزایش تحرک کیسه صفرا است که مانع تشکیل سنگ می شود.

کاهش وزن

از خواص قهوه تلخ و چای برای لاغری می توان به کالری اندکی که دارند اشاره کرد. جایگزین کردن این نوشیدنی ها بجای نوشابه و نوشیدنی های حاوی شکر باعث کاهش وزن می شود. البته به شرطی که به قهوه یا چای خود خامه یا شکر اضافه نکنید!

برای جوان سازی پوست روش های متفاوتی وجود دارد، میکرودرم ابریژن و درم ابریژن از جمله این روش ها هستند که مورد استفاده قرار می گیرند.

در درم ابریژن، متخصص پوست یا جراحی پلاستیک با یک دستگاه مخصوص، پوست شما را سمباده می زند. این فرآیند باعث جایگزینی پوست فعلی با پوستی شفاف تر، جوان تر و صاف تر خواهد شد.

در میکرودرم ابریژن، کریستال های لابه بردار بر روی پوست اسپری می شوند و لایه بیرونی پوست را بر می دارد. میکرودرم ابریژن برای پوست های کدر، و از بین بردن لکه های قهوه ای و لکه های ناشی از سن مناسب است.

چه زمانی به میکرودرم ابریژن یا درم ابریژن نیاز داریم؟

درم ابریژن بیشتر برای از بین بردن جای جوش، جای آبله و اسکارهای ناشی از تصادفات و بیماری ها استفاده می شود و برای از بین بردن نقایص مادرزادی پوستی، جای سوختگی، خال های گوشتی مناسب نیست. درم ابریژن بیشتر برای افرادی با پوست روشن مناسب است. در کسانی که پوستی تیره دارند ممکن است باعث ایجاد اسکار (جای زخم) یا تغییر رنگ پوست شود.

میکرودرم ابریژن برای همه پوست ها با هر رنگی مناسب است. میکرودرم ابریژن تغییرات ظریفی بر روی پوست ایجاد می کنند و هیچگاه باعث ایجاد اسکار یا تغییر رنگ پوست نمی شود. بعد از میکرودرم ابریژن پوست کمی ملتهب و قرمز می شود که در کمتر از ۲۴ ساعت کاملا بهبود می یابد. همچنین نیازی به بی حسی ندارد و مناسب افرادی است که نمی توانند مدت طولانی برای ریکاوری صبر کنند.

مکانیسم میکرودرم ابریژن و درم ابریژن چیست؟

درم ابریژن در مطب پزشک انجام می شود. قبل از انجام درم ابریژن، پوست بطور کامل تمیز شده و داروهای بی حسی استفاده می شود. زیرا درم ابریژن برخلاف میکرودرم ابریژن می تواند دردناک باشد. پزشک با استفاده از دستگاهی که در دست دارد لایه ی خارجی پوست را برمی دارد و ناهمواری های سطح پوست را صاف می کند.

در میکرودرم ابریژن، کریستال های ریزی بر روی پوست پاشیده می شود تا به آرامی لایه ی سطحی پوست را بر دارد. این روش نسبت به درم ابریژن آرام تر است و فرد نیازی به دارو بی حس کننده نخواهد داشت. با برداشته شدن لایه ی خارجی، پوست شروع به ترمیم کرده و پوستی صاف تر و شفاف تر و روشن تر جای آن را خواهد گرفت.

بعد از درم ابریژن و میکرودرم ابریژن چه اتفاقی می افتد؟

بعد از درم ابریژن، پوست شما تا چند روز می سوزد و ملتهب خواهد بود. احساس سوزش  پس از ۷ تا ۱۰ روز بطور کامل از بین می رود. پوست جدیدتان که در ابتدا کمی قرمز است به آرامی به سمت رنگ طبیعی خود برمی گردد. طبیعی شدن کامل رنگ پوست حدود ۶ تا ۸ هفته زمان خواهد برد. البته بیشتر مردم پس از ۱ تا ۲ هفته می توانند به فعالیت روزانه خود بر گردند. شما باید تا چندین هفته، کاملا از نور آفتاب دوری کنید. استفاده از کرم های ضدآفتاب با SPF بیشتر ۳۰ توصیه می شود.

بعد از میکرودرم ابریژن، پوست شما برای ۲۴ ساعت کمی قرمز و خشک خواهد شد. در این مدت می توانید از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید.

عوارض و معایب میکرودرم ابریژن و درم ابریژن چه هستند؟

عوارض درم ابریژن شامل :

• ایجاد تغییرات ناهمگون در پوست (رنگ پوست)
• ایجاد اسکار
• التهاب و تورم پوست
• عفونت
• تیرگی پوست که معمولا موقتی است اما گاهی دائمی می شود. علت آن قرار گرفتن در نور خورشید است.

عوارض میکرودرم ابریژن :

• عارضه چندادنی ندارد و صرفا ممکن است باعث تحریک چشم ها شود.

مراقبت های لازم بعد از درم ابریژن و میکرودرم ابریژن:

درم ابریژن: حتما بعد از مدتی که پزشکتان تعیین می کند برای ویزیت مجدد و بررسی پوست مراجعه کنید. از داروهای ترمیم کننده و مرطوب کننده ای که برایتان تجویز شده است استفاده کنید. مصرف آسپرین یا مسکن ها نظیر ایبوپروفن تا ۱ هفته بعد از عمل توصیه نمی شود. سیگار نکشید! و برای چندین ماه در معرض نور خورشید قرار نگیرید و حتما از عینک آفتابی، کرم ضد آفتاب و کلاه لبه دار استفاده کنید.

میکرودرم ابریژن: از مرطوب کننده های پوستی و کرم های ضدآفتاب استفاده کنید و تا چندین روز به هیچ وجه در معرض نور خورشید قرار نگیرید.

آزمون رورشاخ را می شناسید؟ بسیاری از مردم درباره تست معروف لکه های جوهر رورشاخ شنیده اند. تستی که در آن از داوطلب خواسته می شود به تصاویر حاوی لکه های مبهم جوهر نگاه کرده و آنها را توضیح دهند. تست رورشاخ اغلب راهی برای نشان دادن افکار، حرکات و خواسته های ناخودآگاه فرد است.

تست لکه های جوهر رورشاخ نوعی تست تحلیل شخصیت است که در سال ۱۹۲۱ توسط هرمن رورشاخ، روانشناس سوئیسی ابداع شد. این تست عموما برای ارزیابی عملکرد شخصیتی و احساسی فرد مورد استفاده قرار می گیرد.

تاریخچه تست لکه های جوهر رورشاخ

رورشاخ اولین فردی نبود که پیشنهاد کرد که تفسیر افراد از تصاویر مبهم می تواند بیانگر جنبه های مختلفی از ویژگی های شخصیتی آن ها باشد.
رورشاخ در دوران کودکی علاقه زیادی به خلق تصاویر با لکه های جوهر داشت. وی در جوانی علاقه ای دو طرفه به هنر و تحلیل روانشناختی پیدا کرد. او مقالاتی به چاپ رساند که در آن ها نقاشی های بیمارهای روانی را تحلیل می کرد. وی معتقد بود که این تحلیل ها می توانند جنبه های مختلفی از شخصیت بیماران را فاش کنند.

آلفرد بینت، لکه های جوهر را به عنوان آزمایشی برای سنجش خلاقیت مورد استفاده قرار داد. وی در نظر داشت که از این تصاویر در آزمون های هوش خود نیز استفاده نماید. زیگموند فروید نیز در این راه الهام بخش رورشاخ بوده است.

رورشاخ آزمون خود را پس از مطالعه بر روی ۴۰۰ بیمار مختلف معرفی کرد. وی در سال ۱۹۲۱ کتابی حاوی ۱۰ تصویر منتشر کرده که در آن ارزش تشخیصی و نحوه نمره دهی به هر یک از تصاویر را مشخص کرده بود. کتاب رورشاخ به موفقیت چندانی دست نیافت و او یک سال بعد از انتشار کتاب ، در سن ۳۷ سالگی در گذشت. چندین سال بعد، تست هایی که او پایه گذارشان بود به رشد چشمگیری دست یافتند و به یکی از مهم ترین تست های روانشناسی تبدیل شدند.

آزمون لکه های جوهر رورشاخ چگونه کار می کند؟

برای اینکه بفهمیم آزمون رورشاخ چگونه کار می کند، ابتدا باید بدانیم که این آزمون شامل چه اجزایی است.
تست رورشاخ شامل ۱۰ تصویر است که بعضی سیاه و سفید و بعضی رنگی هستند.
روانپزشک یا روانشناسی که در این زمینه دوره دیده است، تصاویر را یک به یک به داوطلب نشان می دهد. سپس از داوطلب خواسته می شود که هر تصویر را تفسیر کند.
آزمون گیرنده مجاز است که تصاویر را هر طور که خواست به داوطلب نشان دهد. مثلا وارونه یا مستقیم.
داوطلبان مجازند که هر طور که خواستند تصاویر را تحلیل کنند و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.
پس از این که داوطلب تفسیر خود را بیان کرد، آزمون گیرنده سوالات بیشتری را برای بسط دادن جزئیات از او می پرسد.در نهایت به تفاسیر داوطلب امتیازاتی تعلق گرفته و در پرونده او ثبت می شود.

تفسیر آزمون رورشاخ چگونه انجام می شود؟

برای تحلیل تست رورشاخ، باید علاوه بر توضیحاتی که داوطلب در مورد هر تصویر بیان کرده است به فاکتور های دیگری نیز توجه نمود. از جمله :
۱ – داوطلب چگونه هر تصویر را تفسیر کرده است.
۲ – تفسیر هر تصویر چقدر طول کشیده شده است. به عنوان مثال زمان طولانی برای پاسخ به یک تصویر ممکن است نشان دهنده ی شوکه شدن فرد از دیدن آن باشد.
۳ – باید به فاکتورهای تعیین کننده ای نظیر موقعیت، شکل، رنگ و سایه ها توجه نمود.
۴ – تفاسیر و نظراتی که ارتباطی با تفسیر تصاویر ندارند.
۵ – تفاسیر خاص و غیرمعمول از تصاویر می تواند نشان دهنده ی یک اختلال ذهنی در فرد باشد.

تفسیر تست لکه های جوهر رورشاخ :

اولین تصویر در تست رورشاخ یک تصویر سیاه و سفید و قرینه است. بیشتر داوطلبان این تصویر را به صورت پروانه یا خفاش تحلیل می کنند. دیدن شکل حیوانات و انسان در تصاویر بسیار معمول است.
سومین تصویر معمولا به صورت دو انسان که بهم وصل شده اند توصیف می گردد. پاسخ ها به این کارت ممکن است نشان دهنده ی نحوه تعامل فرد با انسان های دیگر باشد. پاسخ های سریع ممکن است نشان دهنده ی راحتی فرد با دیگران باشد. در حالی که پاسخ های طول کشیده ممکن است مشکلات فرد در تعاملات اجتماعی را مشخص کند.
بعضی تصاویر دارای رنگ قرمز هستند که ممکن است به عنوان خون تفسیر شوند. تفسیر تصاویر اینچنینی می توانند نشان دهنده ی نحوه تعامل فرد با مشکلات و خشونت ها باشد.

سخن پایانی: امروزه بسیاری از روانشناسان از تست های رورشاخ استفاده نمی کنند و از آن به عنوان یک شبه علم یا یادگاری از روانشناسی گذشته یاد می کنند. اما بعضی کارشناسان معتقدند که تست لکه های جوهر رورشاخ قابل ستایش است و نباید آن را نادیده گرفت. تحقیقات بسیاری نیز نشان داده اند که این تست توانایی خوبی در تشخیص اختلالات شخصیتی دارد. در کل می توان گفت که آزمون رورشاخ بسیار ارزشمند است اما نباید به تنهایی برای تشخیص بیماری ها از آن استفاده کرد.

پسوریازیس یا بیماری صدف یک بیماری خودایمن پوستی بوده که با پلاک ها و پاپول های برجسته و پوسته ریزی مشخص می شود. بسیاری از کسانی که دچار بیماری پسوریازیس هستند به دنبال درمان های گیاهی و خانگی پسوریازیس می گردند. بسیاری از بیماران از عوارض داروهای شیمیایی هراس دارند. ۳۶ درصد از مردم آمریکا از درمان های جایگزین و یا مکمل های گیاهی برای درمان بیماری خود استفاده می کنند.
همواره بهترین درمان، درمانیست که موثر و بی خطر باشد.
سوال اینجاست که آیا درمانی برای آرتریت پسوریاتیک وجود دارد که موثر و کم خطر باشد؟

در واقع ، شواهد نشان می دهد که استفاده از مکمل ها و داروهای جایگزین گیاهی برای درمان گیاهی آرتریت پسوریاتیک می توانند موثر باشند. البته همانطور که همه می دانیم تجارب شخصی نسبت به شواهد علمی ، ارزش کمتری دارند ولی با این حال بسیار قابل توجه اند.
حتما قبل از استفاده از هرنوع دارو و مکملی، با پزشکتان در مورد آن مشورت کنید.

در بسیاری از موارد ، درمان های گیاهی به عنوان یک درمان تقویتی در کنار درمان اصلی مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین این درمان ها نباید جایگزین درمان اصلی شوند.

این موضوع بسیار منطقی است که استفاده از یک رژیم غذایی ضد التهاب می تواند برای درمان آرتریت التهابی نظیر آرتریت پسوریاتیک موثر باشد. همچنین ورزش منظم برای تقویت عضلات و استخوان ها و مفاصل بسیار مفید است. تکنیک های کاهش اضطراب و آرامش ذهن و ریلکسیشن و مدیتیشن نیز فواید زیادی دارند.

داروهای گیاهی متعددی نیز برای پسوریازیس وجود دارند. البته باید در مصرف آنها بسیار دقت کرد. حتما باید با پزشک مشورت نمود. بعضی از دارو های گیاهی ممکن است با داروهایی که پزشکتان برایتان تجویز کرده تداخل داشته باشند. سبب ایجاد عوارضی برای شما شوند. همچنین ، زنان باردار یا شیرده و بیماران دچار بیماری های مزمن نظیر دیابت، فشارخون و اختلالات روانی نباید بدون مشورت پزشک از درمان های گیاهی استفاده نمایند.

اکنون نگاهی به ۶ درمان طبیعی کمکی برای آرتریت پسوریاتیک می اندازیم :

آلوئه ورا 

ژلی که از گیاه آلوئه ورا بدست می آید. می تواند موجب کاهش قرمزی و پوسته ریزی پسوریازیس شود. کرم هایی که حاوی ۰٫۵ درصد آلوئه ورا هستند می توانند برای درمان علائم پوستی مفید باشند. توصیه می شود که روزانه ۳ بار از این کرم ها در محل های درگیر استفاده نمایید. قرص های آلوئه ورا برای درمان به هیچ وجه توصیه نشده و ممکن است خطرناک باشند.

کپسایسین 

ماده ای است که در فلفل های تند یافت می شود. درواقع علت اصلی تندی فلفل کپسایسین است. زمانی که پماد حاوی کپسایسین را بصورت موضعی در مفاصل گرفتار استفاده کنید، باعث کاهش درد، التهاب، قرمزی و پوسته ریزی می شود.

روغن درخت چای

این درخت از درختان بومی استرالیا است. روغن آن برای درمان زخم ها و کهیر استفاده می شود. بعضی افراد ممکن است به این روغن حساسیت (آلرژی) داشته باشند.

زردچوبه

زردچوبه حاوی مواد ضدالتهابی و آنتی اکسیدان است. همچنین این ماده می تواند میزان بیان سایتوکاین های بدن از جمله TNF را تغییر دهد. زردچوبه در زمان های شعله وری پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک می تواند مفید باشد. همچنین FDA مصرف ۱٫۵ تا ۳ گرم زردچوبه در روز را بی خطر می داند.

سرکه سیب

می تواند باعث کاهش خارش پوست سر مرتبط با پسوریازیس شود. سرکه سیب به آسانی در هر فروشگاهی یافت می شود. شما می توانید چندین بار در هفته بر روی پوست سر خود از آن استفاده کنید.

نمک دریا

اشتباه نکنید ! قرار نیست که نمک دریا را خوراکی مصرف کنید. زیرا حاوی فلزات سنگین بوده و بصورت خوراکی قابل مصرف نمی باشد. نمک دریا را در آب وان حل کنید و ساعتی را در آن آب بمانید. تا بدنتان حسابی خیس بخورد. این کار باعث کاهش پوسته ریزی و خارش ناشی از پسوریازیس می شود.

سخن نهایی:
تاکنون تحقیقات کمی درباره تاثیر گیاهان دارویی بر پسوریازیس یا آرتریت پسوریاتیک شده است البته نمی تواند گفت که استفاده از درمان های گیاهی کاملا بی خطر است. درواقع بعضی گیاهان می توانند برای سلامتی شما مضر باشند بنابراین در استفاده از داروهای گیاهی بسیار مراقب باشید.

بیماری کرون یک بیماری التهابی روده (IBD) است. رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به این بیماری اهمیت زیادی دارد. یک رژیم غذایی نامناسب می تواند باعث شعله ور شدن و تشدید بیماری شود. همچنین می تواند عوارض زیادی را در طولانی مدت برای بیمار ایجاد کند.

هیچ رژیم غذایی درمان کننده برای کرون وجود ندارد. اما بسیاری از مواد غذایی می توانند موجب کاهش علائم بیماری گردند. کیفیت زندگی بیمار را بهبود دهند و از پیشرفت عوارض کرون جلوگیری کنند.

اینجا به معرفی برخی از مواد غذایی مفید و مضر برای بیماری کرون می پردازیم:

غلات و حبوبات

غلات و حبوبات رکن اصلی هرم غذایی را تشکیل می دهند. غلات کامل، دارای مواد مغزی و فیبر بالایی هستند. تحقیقات نشان می دهد که فیبربالای مواد غذایی می تواند موجب کاهش ریسک گسترش کرون شود.
استفاده از فیبر در زمان شعله ور شدن بیماری می تواند مشکلاتی را برای شما ایجاد کند.

فیبرهای محلول در میوه ها سبزیجات، دانه ها و آرد سبوس دار یافت می شوند. این ها می توانند موجب اسهال و درد شکمی شوند. بهتر است از مصرف نان کامل، محصولات چاودار و جو پرهیز کنید. برنج، سیب زمینی، ذرت، مواد فاقد گلوتن و بلغور جو دوسر جایگزین های خوبی هستند.

پزشکتان بر اساس علائمی که دارید ممکن است رژیم کم فیبر را برایتان تجویز کند. به این معنی که شما باید میزان غلاتی را که مصرف می نمایید محدود کنید. بر اساس توصیه های CCFA ، افراد مبتلا به کرون که دچار تنگی روده شده اند ممکن است از رژیم غذایی کم حجم و کم فیبر سود ببرند.

با این وجود تحقیقاتی در حال انجام است که فواید رژیم غذایی کم فیبر را زیر سوال می برد. مطالعه کوچکی در سال ۲۰۱۵ انجام شد که نشان داد رژیم های غذایی مبتنی بر گیاه خواری ممکن است به کاهش التهاب روده و بهبود کلی سلامتی کمک کنند.

میوه ها و سبزیجات

میوه ها و سبزیجات خام، فیبر محلول زیادی دارند. به همین دلیل ممکن است مشکلاتی را برای بیماران مبتلا به کرون ایجاد کنند.با این وجود، شما نباید میوه ها و سبزیجات را بطور کامل از رژیم غذایی روزانه ی خود حذف کنید. کافی ست مصرف برخی از میوه ها و سبزیجات را کاهش دهید و با انوع دیگری جایگزین کنید.

بهتری است مصرف سیب با پوست، کلم بروکلی و گل کلم، گیلاس، هلو، آلو را کم کرده و با سیب رنده شده، سبزیجات کاملا پخته شده، خیار بدون پوست، فلفل دلمه ای، موز، طالبی و کدو حلوایی جایگزی کنید.

بنابراین نیازی به حذف کامل میوه و سبزیجات از رژیم غذایی خود ندارید. پختن میوه ها و سبزیجات باعث آسان شدن هضم آن ها می شود.

گوشت و پروتئین

زمانی که بیماری کرون شعله ور می شود، باید مراقب مقدار چربی مصرفی خود باشید. گوشت های پرچرب نظیر گوشت قرمز نباید استفاده شوند. به هیچ وجه از سوسیس و کالباس در رژیم غذایی خود استفاده نکنید. مصرف تخم مرغ، ماهی، کره بادام زمینی، مرغ، محصولات سویا می توانند بسیار مفید باشند.

لبنیات

افراد مبتلا به کرون، ممکن است نتوانند مواد لبنی را به خوبی تحمل کنند. پزشکان به بیماران مبتلا به کرون توصیه می کنند که مصرف لبنیات را کاهش داده و حتی قطع کنند. بسیاری از افراد نیز همزمان به بیماری کرون و عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند. مصرف مواد غذایی حاوی لاکتوز می تواند باعث ایجاد نفخ، درد شکمی و اسهال شود.

بهتر است مصرف کره، خامه و بطور کلی لبنیات پرچرب را محدود کنید و شیرفاقد لاکتوز، ماست کم چرب و پنیرهای گیاهی، کفیر و دوغ کم چرب را جایگزین کنید.

نوشیدنی ها

با توجه به مکانیسم بیماری کرون، مصرف مایعات به فراوانی توصیه می شود. بهترین نوشیدنی آب است. مصرف منظم آب باعث هیدراتاسیون بدن شده و از کم آبی ناشی از اسهال جلوگیری می کند.
مصرف کافئین، نوشابه و الکل به هیچ وجه توصیه نمی گردد. حتما مصرف مداوم آب را در رژیم غذایی بیماری کرون قرار دهید.

ادویه ها

مواد غذایی ادویه دار باعث تحریک دستگاه گوارش و تشدید علائم کرون می شوند. همیشه از غذاهای پر ادویه دوری کنید. بهترین ادویه جات برای مبتلایان به کرون عبارتند از:
زردچوبه، زنجبیل، خردل، پوست لیمو، زیره و پیازچه

ویتامین ها و مکمل ها

بسیاری از بیماران کرون ممکن است دچار سوتغذیه شوند. به همین دلیل مصرف مولتی ویتامین ها می تواند انتخابی خوبی باشد. این مکمل ها می توانند سوتغذیه ناشی از سوجذب بیماری کرون را جبران کنند.

کلسیم یک ماده معدنی بسیار مهم برای بیماران است. مخصوصا که مبتلایان به کرون نمی توانند از مواد لبنی به میزان کافی بهره ببرند.کمبود اسیدفولیک، ویتامین ب ۱۲ و ویتامین D و ویتامین های محلول در چربی نیز در بیماران مبتلا به کرون بسیار شایع است. بنابراین باید از مکمل هایی استفاده کرد بتوانند این مواد مغذی را برای بیماران تامین کنند.

جمع بندی
رژیم غذایی مناسب می تواند از شعله ور شدن کرون جلوگیری کند. با این حال، نمی توان یک نسخه را برای همه ی بیماران تجویز کرد. هر بیمار باید رژیم غذایی مختص خود را داشته باشد. بنابراین اگر می دانید که یک غذای خاص باعث بدتر شدن بیماریتان می شود باید از آن اجتناب کنید. غذاهای کم حجم در وعده های متعدد می توانند باعث کاهش فعالیت دستگاه گوارش و در نتیجه کاهش علائم بیماری گردند.

پسوریازیس یک بیماری عودکننده پوستی خودایمن یا اتوایمیون است که با قرمزی و پوسته ریزی مشخص می شود. از آنجایی که شیوع این بیماری نسبتا بالاست بنابراین راه حل های درمان خانگی پسوریازیس می توانند برای مبتلایان به این بیماری کمک کننده باشد.

با اینکه پسوریازیس یک بیماری پوستی است، اما به دلیل درگیری سیستم ایمنی می تواند سایر نقاط بدن از جمله مفاصل را درگیر کند که به این حالت آرتریت پسوریاتیک گفته می شود.

پسوریازیس درمان قطعی ندارد و درمان های دارویی و گیاهی برای کاهش علائم بیماری هستند. در ادامه به ۷ درمان خانگی پسوریازیس که به سادگی می توانید از آن ها استفاده کنید اشاره می کنیم.

۱- مکمل های غذایی

براساس گفته های بنیاد بین المللی پسوریازیس، استفاده از مکمل های غذایی برای بهبود علائم خفیف بیماری مفید هستند. استفاده از مکمل هایی نظیر روغن ماهی یا امگا ۳، ویتامین D، شیرهای غنی شده با سویا و آلوئه ورا می توانند به کاهش علائم خفیف پسوریازیس کمک کنند.

حتما قبل از مصرف هرنوع مکمل غذایی، با پزشک خود مشورت کنید. زیرا ممکن است که این مکمل ها با داروهای مصرفی تداخل داشته باشند.

۲- از خشک شدن پوست جلوگیری کنید

یکی از دلایل تشدید علائم پوستی در بیماری پسوریازیس، خشک شدن پوست است. افرادی که در مناطق خشک زندگی می کنند بیشتر درگیر این بیماری می شوند. استفاده از دستگاه های مرطوب کننده ی محیط در منزل و محل کار به عنوان یک درمان خانگی پسوریازیس می تواند بسیار مفید باشد.

۳- از عطرها و صابون ها دوری کنید

بسیاری از ادکلن ها و صابون ها دارای مواد رنگی و شیمیایی هستند که می توانند باعث تحریک پوست و تشدید بیماری شوند. بنابراین بهتر است تا حد امکان از آن ها دوری کنید و فقط از صابون ها و موادی استفاده کنید که توسط پزشکتان تجویز شده اند.

۴- تغذیه سالمی داشته باشید

رژیم غذایی سالم در درمان پسوریازیس بسیار مفید است. دوری از گوشت قرمز و فست فود ها باعث کاهش شعله ور شدن بیماری می شود.

ماهی های آب سرد نظیر قزل آلا، آجیل، دانه های روغنی و امگا ۳ باعث کاهش التهاب می شوند. همچنین روغن زیتون را می توانید بصورت موضعی بر روی ضایعات پوستی پسوریازیس استفاده کنید.

بهتر است طی درمان خانگی پسوریازیس از غذاهایی که در خانه پخته می شوند استفاده کنید و تا حدامکان از غذاهای رستورانی و مخصوصا فست فود ها دوری کنید و در خانه به آشپزی مشغول شوید.

۵- دوش آب ولرم

آب داغ می تواند باعث تحریک پوست شود. اما استفاده از آب ولرم همراه با نمک اپسوم، روغن های معدنی، شیر یا روغن زیتون می تواند باعث تسکین ضایعات و خارش پسوریازیس شوند. همچنین بهتر است بلافاصله بعد از دوش گرفتن، از مرطوب کننده استفاده کنید تا پوستتان خشک نشود.

۶- کاهش استرس و اضطراب

استرس و اضطراب باعث تشدید بیماری پسوریازیس می شوند. تشدید بیماری و ایجاد ضایعات بد شکل پوستی نیز باعث افسردگی و بدتر شدن استرس شده و این خود یک سیکل معیوب ایجاد می کند.

ورزش های کاهنده ی استرس نظیر یوگا و مدیتیشن در درمان خانگی پسوریازیس بسیار موثر هستند.

۷- سیگار نکشید !

سیگار و هرنوع تنباکویی نظیر قلیان و … خطر بیماری پسوریازیس را بالا می برند.

جمع بندی درمان خانگی پسوریازیس

درمان مشخص و قطعی برای این بیماری وجود ندارد و تاثیر هر یک از موارد گفته شده در افراد مختلف، متفاوت است. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری ممکن است با تغییر رژیم غذایی و انجام ورزش منظم روزانه بتوانند بیماری خود را به شکل مناسبی کنترل کنند و از دارو بی نیاز شوند.

قهوه گانودرما، شامل پودر قهوه فوری و پودر قارچ گانودرما (قارچ ری شی یا جان افزا) است. بعضی شرکت ها ممکن است مواد دیگری از جمله شکر یا پودرهای گیاهی به آن اضافه کنند.
بعضی از طرفداران این نوشیدنی ادعا می کنند که قهوه ی حاوی قارچ گانودرما فواید بسیاری برای سلامتی دارد. همچنین بسیاری از کسانی که می خواهند وابستگی یا اعتیاد خود را به کافئین کاهش دهند، از این نوشیدنی استفاده می کنند. اما باید بدانید که این ادعاها صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و پشتوانه علمی درستی ندارند.

چرا مردم از قهوه حاوی قارچ گانودرما استفاده می کنند؟

طرفداران این نوشیدنی و البته فروشندگان آن، ادعا می کنند که قهوه گانودرما می تواند باعث بهبود سیستم ایمنی، کاهش وزن، افزایش انرژی و کاهش خستگی، بهبود حافظه، کاهش کلسترول خون، کاهش التهاب، کاهش استرس، کند کردن روند پیری و بهبود گردش خون شود. همچنین گانودرما به عنوان یک منبع سرشار از آنتی اکسیدان معرفی می شود.

فواید مصرف قهوه گانودرما

تا به امروز هیچ تحقیق جامعی پیرامون اثرات قهوه گانودرما بر سلامت افراد انجام نشده است. هر چند بعضی تحقیقات مقدماتی نشان داده اند که قارچ گانودرما (به تنهایی، بدون قهوه!) می تواند اثرات مفیدی بر سلامتی انسان داشته باشد.

به عنوان مثال، مقاله ای در سال ۲۰۱۶ منتشر شد که در آن پیشنهاد داده شد که می توان از تزریق عصاره قارچ گانودرما به عنوان یک درمان کمکی برای تقویت سیستم ایمنی بیمار، در برابر برخی تومور ها استفاده کرد. البته این درمان به عنوان یک درمان اولیه سرطان مورد پذیرش قرار نگرفت.

همچنین بعضی تحقیقات نشان داده اند که مصرف قهوه به تنهایی می تواند مزایایی داشته باشد. قهوه می تواند باعث بهبود بیماری های مزمنی نظیر دیابت و پارکینسون شود. اما در عوض با افزایش فشار خون می تواند باعث ایجاد بیماری های قلبی عروقی گردد.

همیشه اطلاعات درمانی را از پزشکان بخواهید نه فروشندگان، “هیچ بقالی نمیگه ماست من ترشه!”

تحقیقی نیز در سال ۲۰۱۵ به انجام رسید که در آن هیچ مدرکی دال بر تاثیر مثبت قارچ گانودرما بر کاهش ریسک بیماری قلبی عروقی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ یافت نشد.

عوارض احتمالی مصرف قهوه حاوی قارچ گانودرما

مصرف قارچ گانودرما می تواند عوارضی نظیر تهوع، خشکی گلو و خشکی بینی ایجاد کند. شما حتما باید قبل از مصرف قارچ گانودرما با پزشک خود مشورت کنید. مخصوصا اگر فشار خون بالا دارید یا از داروهای ضد انعقادی نظیر وارفارین استفاده می کنید.

همچنین مصرف زیاد قهوه می تواند باعث افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، احساس تپش قلب به دلیل آریتمی ها، ناراحتی معده، اختلال خواب و اضطراب شود.

چندین مورد گزارش شده است که افراد (مخصوصا کودکان) به دنبال مصرف قارچ گانودرما دچار مسمومیت شده اند. بنابراین پیشنهاد می شود که مصرف این قارچ باید با احتیاط و تحت نظر پزشک صورت گیرد.

مطالعه ای که در سال ۲۰۱۱ انجام شد نشان داد که قارچ گانودرما تاثیر بسیار اندکی در کاهش فشار خون و بهبود کلسترول LDL و نیز قند خون داشته است اما به دلیل وجود نتایج مثبت جانبدارانه در این تحقیق، نمی توان به آن اعتماد کرد.

همچنین مطالعه ای در سال ۲۰۰۸ بر روی اثر قارچ گانودرما بر قند خون انجام شد، نشان از کاهش قابل ملاحظه قند خون، ۲ ساعت پس از مصرف این قارچ داد. با این حال نتایج این تحقیق با نتایج تحقیق مروری که در سال ۲۰۱۵ بر اثرات قلبی عروقی قارچ گانودرما انجام شد متفاوت بود. تحقیق مروری سال ۲۰۱۵ یکی از کامل ترین مطالعات مروری بود که به بررسی ۵ مطالعه دیگر پرداخت.

این مطالعه بیان کرد که تحقیقاتی که تاکنون روی اثرات این قارچ انجام شده کامل نبوده و از کیفیت مناسبی بر خوردار نیستند. ۲ مورد از ۵ تحقیق، نتایج حاصل از پلاسبو را منتشر نکردند و بنابراین قابل استفاده نیستند. ۳ مورد باقی مانده نیز اعلام کردند که قارچ گانودرما درمان مناسبی برای فشار خون، قند خون و کلسترول خون نیست. درنهایت باید گفت که اطلاعات کاملی درباره استفاده درمانی از این گیاه در دست نیست و در بعضی موارد باعث ایجاد عوارض متنوعی نظیر تهوع، اسهال و یبوست شده است.

در مطالعه ای که در سال 2015 برروی اثرات ضد دیابت قارچ گانودرما لوسیدوم انجام شد نشان داده شد که این قارچ حاوی پلی ساکاریداز، تری ترپنوئید، پروتئوگلیکان و پروتئین هایی است که اثرات ضد دیابتی دارند. این مواد نه تنها به کاهش قند خون کمک می کنند بلکه در تنظیم کلسترول، تری گلیسیریدها نیز موثر هستند که باعث کاهش عوارض دیابت نظیر آترواسکلروز عروق می شود. با این حال هنوز مشخص نیست که اثرات ضد دیابتی این قارچ ناشی از پلی ساکاریداز هاست یا پلی پپتیدازها و نیاز به تحقیقات بیشتری برای اثبات مکانیسم ضد دیابتی این قارچ نیاز است.

در تحقیقی که در سال 2018 بر روی اثرات ضد سرطان قارچ گانودرما تاکید شد اما این مقاله صراحتا ذکر کرد که در این زمینه نیاز به کارآزمایی های بالینی برروی انسان وجود دارد و نمی توان صرفا بر داده های آزمایشگاهی تکیه کرد.

تفاوت بسیاری میان “عصاره قارچ مورد استفاده در آزمایشگاه” با آن چیزی که در محصولات تجاری می بینید وجود دارد.

همیشه به یاد داشته باشید که داروهای گیاهی هیچ وقت به اندازه داروهای تایید شده ی علمی، زیر ذره بین پزشکان و داروسازان نبوده اند. علاوه بر این تفاوت بسیاری میان “عصاره قارچ مورد استفاده در آزمایشگاه” با آن چیزی که در محصولات تجاری می بینید وجود دارد. بسیاری از عوارض داروهای گیاهی به خوبی شناخته نشده اند. متاسفانه بسیاری از مردم فکر می کنند که داروهای گیاهی هیچ ضرری ندارند و می توان آن ها را به هر میزان که خواست مصرف کرد. موارد متعددی از ایجاد بیماری های کبدی، کلیوی، گوارشی و … به دنبال مصرف خودسرانه داروهای گیاهی گزارش شده اند.

آناتومی شامل ساختارهایی است که هم با چشم غیر مسلح و بدون بزرگنمایی و هم با بزرگنمایی (با میکروسکوپ) مشاهده می شوند. اما زمانی که اصطلاح آناتومی (anatomy) را به کار می بریم، آناتومی ماکروسکوپیک و بدون بزرگنمایی مد نظر می باشد، که همان مطالعه و بررسی ساختارها بدون استفاده از میکروسکوپ است. آناتومی میکروسکوپیک، بافت شناسی (histology) نیز نامیده می شود. در علم بافت شناسی سلول ها و بافت ها با استفاده از میکروسکوپ مطالعه می شوند. در ادامه به توصیه هایی جهت نحوه مطالعه آناتومی و توضیح اصطلاحات آناتومی و لغات و نیز موقعیت آناتومی بدن می پردازیم.

آناتومی چیست و چرا اهمیت دارد؟

آناتومی پایه علم طب است. علم آناتومی، پزشک را در شناخت بیماری یاری می رساند. پزشک با علم به آناتومی تصمیم می گیرد که معاینات فیزیکی انجام دهد یا از تکنیک های پیشرفته تصویر برداری استفاده کند. آناتومی برای دندانپزشکان، متخصصین کایروپراکتیک (chiropractors)، کاردرمان هاو تمامی افرادی که به نحوی در درمان بیمار نقش دارند نیز علمی حیاتی محسوب می شود. توانایی تفسیر صحیح از یک مشاهدات بالینی، حاصل فهم دقیق آناتومی است.

مشاهده (observation) و تجسم (visualization) تکنیک های اولیه برای آموختن علم آناتومی به شمار می روند. آناتومی، دانشی فراتر از به خاطرسپاری فهرستی از اسامی است. اگر چه زبان آناتومی مهم است، اما اطلاعات مورد نیاز برای تجسم موقعیت ساختارهای فیزیکی بدن بیمار تنها با حفظ کردن میسر نمی شود.

مثلا شاخه های مختلف شریان کاروتید خارجی با تجسم مسیر شریان لینگوال (زبانی) از گردن تا زبان (tongue) متفاوت است. یا به عنوان مثال، درک سازماندهی کام نرم، نحوه ارتباط آن با حفرات بینی و دهان و حرکت کام نرم در طی عمل بلع بسیار متفاوت از حفظ کردن نام عضلات و اعصاب آن می باشد. برای یادگیری آناتومی باید مفهوم آن را دریابیم تا بتوانیم اصطلاحات (terminology) مربوطه را به خاطر بسپاریم.

چگونه آناتومی را مطالعه کنیم؟

کلمه آناتومی (Anatomy) برگرفته از لغت یونانی تمنین (temnein) به معنی “بریدن” است. بنابراین علم آناتومی قرابت بسیاری به ریشه خود دارد.

امروزه یکی از روش های آموختن آناتومی تشریح جسد توسط دانشجویان است. روش های دیگر شامل مشاهده ساختارهای آناتومیک تشریح شده و مدل های پلاستیکی یا استفاده از مدل های کامپیوتری و سایر تجهیزات کمک آموزشی می باشد.

مطالعه آناتومی به دو روش آناتومی موضعی و آناتومی دستگاهی انجام می شود:

نگرش موضعی (regional approach) برای آموختن آناتومی

در نگرش موضعی (regional approach) هر ناحیه ای از بدن بطور مجزا مطالعه می شود و تمام ساختارهای مربوط به آن ناحیه در یک زمان مورد بررسی قرار می گیرد.

به عنوان مثال هنگام مطالعه قفسه سینه همه ساختارهای آن مورد توجه قرار می گیرد. این ساختارها شامل دستگاه عروقی، اعصاب، استخوان ها، عضلات و تمامی ساختارها و اندام های دیگر است که در ناحیه قفسه سینه قرار گرفته اند. پس از مطالعه این ناحیه، نواحی دیگر بدن یعنی شکم، لگن، اندام فوقانی، اندام تحتانی، پشت، سر و گردن نیز به همین ترتیب بررسی می شود.

نگرش دستگاهی (Systematic approach) برای آموختن آناتومی

در نگرش دستگاهی (Systematic approach) هر دستگاه بدن بطور مورد مطالعه قرار می گیرد. به عنوان مثال در مطالعه دستگاه عصبی (مغز، نخاع و همه اعصاب) با تمام جزئیات و به دقت بررسی می گردند. در این روش تمام دستگاه های بدن نظیر دستگاه های عصبی، اسکلتی، عضلانی، گوارشی، تنفسی، لنفاوی و تولید مثل مطالعه می شوند.

هر یک از این دو روش مزایا و کاستی هایی دارد. نگرش موضعی همراه با تشریح جسد روش سودمندی است، اما اگر بخواهیم یک دستگاه را در برابر بدن مطالعه کنیم این روش کار آمد نخواهد بود. بطور مشابهی، نگرش دستگاهی برای بررسی کامل یک دستگاه روشی کاربردی اما تطبیق آن با تشریح جسد مشکل است. در این نگرش جزئیات به قدر کافی مورد مطالعه قرار نمی گیرند.

اصطلاحات و لغات مهم آناتومی

موقعیت آناتومیک (وضعیت یا حالت آناتومی)

موقعیت آناتومیک (anatomical position) وضعیت استانداردی از بدن است که با توجه به آن وضعیت، شکل و محل ساختارهای بدن توضیح داده می شود. در موقعیت آناتومیک، فرد بر روی پاها ایستاده، دست ها در کنار بدن و صورت رو به جلو قرار می گیرد.

دهان بسته و حالت چهره نیز خنثی است. کنار تحتانی کاسه چشم با قسمت فوقانی سوراخ گوش در یک صفحه افقی قرار می گیرد و چشم ها باز و به اشیاء دور خیره می مانند. کف دست رو به جلو و انگشتان باز و در کنار هم قرار می گیرند.

بالشتک (pad) انگشت شست دست نیز با نوک سایر انگشتان زاویه ۹۰ درجه می سازد. انگشتان پا نیز رو به جلو قرار می گیرند.

صفحات آناتومیک

سه صفحه (plane) اصلی در موقعیت آناتومیک از بدن عبور می کند که عبارتند از:

صفحات کرونال (coronal planes)

دارای جهت عمودی بوده و بدن را به دو بخش قدامی و خلفی تقسیم می کنند. پیشنهاد می کنیم برای درک بهتر موضوع، مطلب صفحه کرونال را مطالعه فرمائید.

صفحات ساژیتال یا ساجیتال (sagittal planes)

این صفحات با جهتی عمودی از بدن عبور می کنند اما با سطح کرونال یک زاویه ۹۰ درجه تشکیل می دهند و بدن را به بخش های راست و چپ تقسیم می کنند. صفحه عبوری از مرکز بدن که آن را به دو نیمه مساوی راست و چپ تقسیم می کند، صفحه ساژیتال میانی (median sagittal plane) نام دارد.

صفحات عرضی یا افقی (transverse , horizontal or axial planes)

این صفحات بدن را به بخش های فوقانی و تحتانی تقسیم می کنند.

اصطلاحات آناتومی مربوط به موقعیت ها

اصطلاحات مدیال، لترال، انتریور و پوستریور

قدامی (شکمی) و خلفی (پشتی)، داخلی و طرفی، فوقانی و تحتانی سه جفت اصطلاح برای توصیف موقعیت ساختارها در نمای کلی بدن یا نسبت به سایر ساختارها به کار می روند.

اصطلاحات قدامی (anterior) یا شکمی (ventral) و خلفی (posterior) یا پشتی (dorsal) موقعیت ساختارها را نسبت به جلو و پشت بدن توصیف می کنند. به عنوان مثال، بینی ساختاری قدامی (شکمی) بوده در حالیکه ستون مهره ها ساختاری خلفی (پشتی) است. همچنین بینی در قدام گوش و ستون مهره در خلف جناغ یا استرنوم قرار دارد.

اصطلاحات داخلی (medial) و طرفی (lateral) موقعیت ساختارها را نسبت به صفحه ساژیتال میانی و کناره های بدن توصیف می کند. به عنوان مثال، شست در سمت خارج (طرفی) انگشت کوچک قرار دارد. بینی در صفحه ساژینال میانی و داخل به چشم قرار دارد. چشم نیز در سمت داخل گوش است.

اصطلاحات فوقانی (superior) و تحتانی (inferior) ساختارها را نسبت به محور عمودی بدن توصیف می کنند. به عنوان مثال، سر نسبت به شانه ها فوقانی و مفصل زانو نسبت به مفصل لگن تحتانی است.

اصطلاحات پروگزیمال و دیستال، سری و دمی و روسترال در آناتومی

سایر اصطلاحاتی که برای توصیف موقعیت ها به کار می روند شامل پروگزیمال و دیستال، سری و دمی و روسترال است.

اصطلاحات پروگزیمال (proximal) و دیستال (distal) برای نزدیک تر یا دورتر بودن از تنه به کار می روند و بویژه در اندام ها کاربرد شایع تری دارند. برای مثال، دست (hand) نسبت به مفصل آرنج دیستال است. این اصطلاحات برای توصیف موقعیت نسبی انشعابات ساختارهای خطی نیز به کار می رود مانند مجاری هوایی، عروق و اعصاب. برای مثال شاخه های دیستال به س ت انتهای هر دستگاه منشعب می شود در حالیکه شاخه های پروگزیمال نزدیک تر به مبدأ هر دستگاه منشعب می شوند.

اصطلاحات سری (cranial) (به سمت سر) و دمی (caudal) (به سمت دم) اغلب به جای اصطلاحات فوقانی و تحتانی به کار می روند. و اصطلاحات روسترال (rostral) بطور ویژه در سر برای توصیف موقعیت ساختارها نسبت به بینی به کار می رود. برای مثال مغز قدامی نسبت به مغز خلفی در موقعیت روسترال قرار دارد.

اصطلاحات سطحی و عمقی در آناتومی

دو اصطلاح دیگری که برای توصیف موقعیت ساختارها در بدن به کار می رود سطحی (superficial) و عمقی (deep) است. از این اصطلاحات برای توصیف موقعیت نسبی دو ساختار نسبت به سطح بدن استفاده می شود. برای مثال، جناغ یا استرنوم نسبت به قلب سطحی بوده و معده در عمق دیواره شکم قرار دارد. اصطلاح سطحی و عمقی را نیز می توان در حالت کلی تری به کار برد تا دو ناحیه اصلی بدن را تعریف کرد.

ناحیه سطحی بدن در خارج لایه بیرونی فاسیای عمقی قرار دارد. ساختارهای عمقی توسط این لایه محصور شده اند. ساختارهای موجود در ناحیه سطحی بدن شامل پوست، فاسیای سطحی و غدد پستانی هستند. ساختارهای عمقی شامل عضلات اسکلتی و احشا می باشند. زخم های سطحی در خارج لایه بیرونی فاسیای عمقی اتفاق می افتند، در حالی که زخم های عمقی از آن عبور می کنند.

غده‌ تیروئید (Thyroid Gland)‌ یکی از غدد درون‌ریز مهم در انسان است که با هورمون‌هایی که تولید می‌کند میزان متابولیسم بدن را تنظیم می‌کند. در این مقاله به بررسی ساختار و آناتومی غده تیروئید و ایسموس (تنگه) در انسان، نحوه خون‌رسانی و عصب‌گیری و ارگان‌ها و بافت‌های اطراف آن پرداخته‌ایم.

محل موضعی تیروئید

غده تیروئید (Thyroid Gland) در لاتین به معنی سپر است و در قدام گردن و در زیر و طرفین غضروف تیروئید قرار دارد. غده تیروئید دارای دو لوب طرفی (Lateral Lobe) است که سطوح قدامی – طرفی نای، غضروف کریکوئید و بخش تحتانی غضروف تیروئید را پوشانده است. در بین دو لوب، ایسموس یا تنگه (Isthmus) وجود دارد که آن‌ها را به یکدیگر متصل کرده و در سطح قدامیِ دومین و سومین غضروف نای قرار می‌گیرد.

غده تیروئید در کمپارتمان احشایی گردن و در عمق عضلات استرنوهیوئید، استرنوتیروئید و اوموهیوئید قرار دارد. کمپارتمان احشایی حاوی حلق، نای و مری نیز بوده و توسط لایه پره‌تراکئال فاسيا احاطه شده است.

عملکرد این غده توسط هورمون TSH که از هیپوفیز ترشح می‌شود تنظیم می‌گردد و در صورتی که اختلالی در تولید هورمون‌های تیروئیدی رخ دهد، فرد ممکن است به کم‌کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید مبتلا شود.

خون‌رسانی

خونرسانی به غده تیروئید توسط دو شریان اصلی انجام می‌شود:

1. شریان تیروئیدی فوقانی (Superior Thyroid Artery): اولین شاخه شریان کاروتید خارجی (External Carotid Artery) است. این شریان در طول کناره‌ی خارجی عضله تیروهيوئيد نزول کرده تا به بخش فوقانی لوب طرفی غده تیروئید برسد. این شریان در کنار فوقانی غده به دو شاخه قدامی و خلفی تقسیم می‌شود که عبارتند از:
   • شریان غده‌ای قدامی (Anterior Glandular Branch): این شریان در کنار فوقانی غده تیروئید و ایسموس تیروئید طی مسیر کرده و با شریان هم‌نام سمت مقابل آناستوموز می دهد.
   • شریان غده‌ای خلفی (Posterior Glandular Branch): این شریان به خلف غده می‌رود و ممکن است با شریان تیروئیدی تحتانی آناستوموز دهد.
2. شریان تیروئیدی تحتانی (Inferior Thyroid Artery): شاخه‌ای از تنه تیروسرویکال (Thyrocervical Trunk) از بخش اول شریان ساب‌کلاوين است. این شریان از کنار داخلی عضله‌ی اسکالن قدامی صعود کرده و از خلف غلاف کاروتید عبور می‌کند تا به بخش تحتانی لوب طرفی غده تیروئید برسد. شریان تیروئیدی تحتانی در غده تیروئید به شاخه های زیر تقسیم می شود:
   • شاخه نزولی: بخش تحتانی غده تیروئید را خون‌رسانی کرده و با شاخه خلفی شریان تیروئیدی فوقانی آناستوموز می‌دهد.
   • شاخه صعودی: غدد پاراتیروئید را خون‌رسانی می‌کند.
   • شریان تیروئیدی ایما (منفرد – Thyroid Ima Artery): گاهی اوقات شاخه کوچکی به نام شریان تیروئیدی ایما از تنه‌ی براکیوسفالیک یا قوس آئورت جدا می‌شود و با صعود در سطح قدامی نای غده تیروئید را خون‌رسانی می‌کند.

تخلیه وریدی

خون غده تیروئید توسط سه ورید تخلیه می شود که عبارتند از:

• ورید تیروئیدی فوقانی (Superior Thyroid Vein): عمدتاً خون ناحیه خون‌رسانی شده توسط شریان تیروئید فوقانی را تخلیه می‌کند.
• وریدهای تیروئیدی میانی و تحتانی (Middle and Inferior Thyroid Veins): خون سایر نواحی غده تیروئید را تخلیه می‌کنند. وریدهای تیروئیدی فوقانی و میانی به ورید جوگولار داخلی و ورید تیروئیدی تحتانی به وریدهای براکیوسفالیک راست و چپ تخلیه می‌شوند.

تخلیه لنفاوی

تخلیه لنف غده تیروئید به گره‌های پاراتراكئال و گره‌های گردنی عمقی (در پایین عضله اوموهیوئید و طول ورید جوگولار داخلی) تخلیه می‌شود.

عصب‌دهی غده تیروئید

اعصاب حنجره‌ای راجعه (Recurrent Laryngeal Nerves) در مجاورت غده تیروئید طی مسیر می‌کنند. این اعصاب بعد از جدا شدن از عصب واگ در طرف راست، شریان ساب کلاوين و در سمت چپ، قوس آئورت را دور زده و تحت عنوان اعصاب حنجره‌ای راجعه در ناودان بین مری و نای به سمت بالا صعود می‌کنند.

سپس این اعصاب وارد عمق سطح خلفي – داخلی لوب‌های طرفی غده تیروئید شده و با عبور از کناره‌ی تحتانی عضله تنگ‌کننده تحتانی حلق وارد حنجره می‌شوند.

اعصاب راجعه حنجره ای در مسیر خود همراه شریان های تیروئیدی تحتانی هستند و ممکن است از درون رباط‌هایی که غده تیروئید را در هر دو طرف به نای و غضروف کریکوئید حنجره متصل می‌کنند، عبور کنند. این مجاورت نزدیک رباط با عروق و اعصاب، در هنگام برداشتن و یا دست‌کاری غده تیروئید باید در نظر گرفته شود.

حتما تا بحال اسم پاتولوژی به گوشتان خورده است و از خود پرسیده اید که پاتولوژی یعنی چه؟ آزمایشات پاتولوژی چه هستند و رشته پاتولوژی در پزشکی چه کاربرداری دارد و تفاوت آن با فیزیولوژی در چیست. در ادامه ما به عنوان پزشک به شما توضیح می دهیم که این رشته چیست و چه کاربردی دارد.

معنی لغوی پاتولوژی چیست؟

واژه پاتولوژی یا آسیب شناسی به معنای مطالعه درد و رنج است (در یونانی pathos به معنی درد و رنج و logos به معنی مطالعه است). اما هنگامی که این واژه را در پزشکی مدرن به کار می بریم، منظور مطالعه بیماری است.

نظر ویرشو مبنی بر اینکه بیماری در سطح سلولی آغاز می شود قطعا صحیح بوده است، ولی امروزه می دانیم که اختلالات سلولی ریشه در تغییرات مولکولی (ژن ها، پروتئین ها و غیره) دارند و آنها هستند که بقا و رفتار سلول ها را تحت تأثیر قرار می دهند. بنابراین اساس آسیب شناسی مدرن (علم پاتولوژی)، فهم اختلالات سلولی و مولکولی است که باعث ایجاد بیماری ها می شوند. ذکر این اختلالات در زمینه عملکرد و ساختار طبیعی سلول کمک کننده خواهد بود که مضمون علم را تشکیل می دهد.

تفاوت پاتولوژی با فیزیولوژی

هدف علم پاتولوژی یا آسیب شناسی مطالعه بیماری و اختلالات بدن است. پاتولوژی به اختلالات در سطح سلولی و مشکلات و بیماری هایی که بدن با آن ها رو به رو می شود می پردازد. درصورتی که فیزیولوژی به بررسی مکانیسم عملکرد طبیعی و سالم سلول های بدن و بطور کلی بدن انسان می پرداز.

آزمایشات پاتولوژی چه هستند؟

آزمایشات پاتولوژی به هر آزمایشی که به بررسی اختلال عملکرد بدن بپردازد آزمایش پاتولوژی گفته می شود. همه آزمایش ها در آزمایشگاهی که تحت نظارت یک پزشک پاتولوژیست است انجام می شود.

آزمایشات از آزمایش معمول خون گرفته تا نمونه برداری از بافت های سرطانی (بیوپسی ها) و مشاهده نمونه ها در زیر میکروسکوپ توسط پاتولوژیست را شامل می شوند. تشخیص بیشتر سرطان ها و بیماری ها با مشاهده سلول های نمونه برداری از بافت درگیر در زیر میکروسکوپ انجام می شود.

بنابراین پاتولوژیست، تشخیص دهنده قطعی بسیاری از بیماری هاست.