تاریخچه ارتودنسی دندان

درمان ارتودنسی دندان که امروزه به عنوان بهترین و نوین ترین روش درمان ناهنجاری های فک و دندانی مورد استفاده قرار می گیرد، دارای تاریخچه ای دور و دراز می باشد. به نظر شما این حقیقت چیست؟ ارتودنسی در طی سالیان دراز چه تغییراتی داشته است؟
شاید برایتان جالب باشد تا بدانید این درمان بی نظیر از کجا و در چه زمانی شروع شده و تجهیزات آن در گذشته به چه صورت بوده است. پس در این مقاله کوتاه با ما همراه باشید تا اطلاعات مختصر و مفیدی در این باره به دست آورید.

اولین ارتودنسی دندان

این پروژه درمانی اولین بار در مصر باستان انجام شده است. تاکنون مومیایی های بسیاری پیدا شده اند که دندان هایشان دارای ابزار ها و تجهیزاتی بوده است. در واقع این مومیایی ها نشان دهنده این هستند که از همان زمان، زیبایی و سلامت دندان ها اهمیت داشته است. بنابراین قدمت ارتودنسی را می توان حدود 400 تا 500 سال قبل از میلاد در نظر گرفت.

تجهیزات ارتودنسی در گذشته های دور

همانطور که گفتیم، ارتودنسی در گذشته های دور وجود داشته و مومیایی های پیدا شده از آن دوران به خوبی این مورد را ثابت می کنند. بعضی از مومیایی ها داری حلقه هایی فلزی در فاصله بین دندان های خود بوده اند که به کمک نخ هایی به دست آمده از احشام حیوانات، روی دندان ها قرار می گرفتند. قبل از میلاد مسیح، ارتودنسی یک طرح درمانی محسوب نمی شود، اما سلسوس، فشار انگشت برای تغییر موقعیت دندان ها را پیشنهاد کرده بود.

ارتودنسی در یونان باستان

400 سال قبل از میلاد پزشک یونانی در رابطه با درمان و رفع بی نظمی های دندانی، نوشته ای را ارائه داد. در ادامه سلسوس که یک نویسنده رومی بود، دندان های در حال رویش را مورد نگارش قرار داد که در آن توصیه می شد تا نوجوانان دندان های در حال رشد خود را به کمک فشار انگشت دست صاف کنند. نفری دیگری به نام پلینی، توصیه ای داشته که گفته مانع از رشد بیشتر دندان های بلند شوند.

ارتودنسی در سال 1728 تا سال 1757

اولین کتاب دندانپزشکی تحت عنوان دندانپزشک جراح، در سال 1728 توسط پیر فاوچارد ارائه شد که در آن ارتودنسی به منظور صاف و مرتب کردن دندان ها بیان شده بود. همچنین فوچارد ابزاری به نام باند که امروزه آن را به عنوان محافظ دهان می شناسیم را نیز کشف کرد.
در سال 1757 پیر بوردت فرانسوی، با نوشتن کتابی به نام هنر دندانپزشک به پیشرفت و ساخت دستگاه ارتودنسی باند فوچارد کمک کرد. بورت علاوه بر اینکه روی این دستگاه تغییراتی ایجاد کرد، این موضوع را کشف کرد که کشیدن دندان عقل در برخی از موارد می تواند از کج شدن دیگر دندان ها جلوگیری کند. بنابراین می توانیم سال 1757 را یکی از مهمترین تاریخ ها در رابطه با ارتودنسی دندان بدانیم.

ارتودنسی در سال 1819 تا سال 1843

اولین بریس مدرن ارتودنسی در سال 1819 توسط کریستوپه فرانسوا به وجود آمد. دستگاهی که او اختراع کرد، دارای یک سیم قوس دار بود که با قرار گرفتن روی دندان های هر فک می توانست آن ها را صاف نگه داشته و مانع از کج شدن دندان ها گردد.
تا سال 1843 بریس های ارتودنسی فرانسوا همچنان اهمیت داشته و مورد استفاده قرار می گرفتند تا اینکه دکتر ادوارد مینارد، الاستیک های ارتودنسی را برای کمک به اصلاح کجی دندان ها و فکین ساخته و در کنار آن ها مورد استفاده قرار داد. الاستیک های سال 1843 به کش های ارتودنسی که امروزه وجود دارند، بسیار شباهت داشتند. در واقع حضور آن ها را می توان نقطه عطفی در ارتودنسی دانست.

ارتودنسی از سال 1900 تا سال 1970

استفاده از بریس های ارتودنسی در جامعه دندانپزشکی در سال 1900 به طور کامل جا افتاده بود. اما جالب است تا بدانید که در آن سال ها از براکت ها و سیم هایی با جنس طلای 18 عیار استفاده می کردند که همین موضوع سبب گران قیمت بودن این درمان شده بود. به همین دلیل، به فکر استفاده از فولاد به جای طلا افتادند.
حدود اواسط دهه 70، دندانپزشکان متوجه شدند که می توانند بریس های ارتودنسی را در پشت دندان ها نیز نصب کنند. علت آن این بود که تمایل داشتن تا دستگاه های ارتودنسی روی دندان ها نشان داده نشوند. این جا تاریخچه عظیم رشد ارتودنسی لینگوال و در واقع اولین قدم در ارتودنسی نامرئی مطرح است. امروزه بریس های لینگوال یکی از روش های ارتودنسی نامرئی بوده که برای برخی از افراد مورد استفاده قرار می گیرند.

ارتودنسی دندان در سال 2000

ناسا در اواخر قرن 20 برای بهبودی روش های صاف کردن دندان ها، پیشرفت بسیار مهمی را در این زمینه به وجود آورد. اختراع ناسا سیم هایی از جنس آلیاژ نیکل-تیتانیوم بود که توانستند به خوبی جایگزین فولاد شوند. یعنی تا سال 2000 از سیم هایی با جنس فولاد استفاده می شد. سیم های نیکل-تیتانیومی با داشتن خاصیت انعطاف پذیری قادر به فعال شدن و گرم شدن با دمای بدن بوده و می توانستند نقش بسیار موثری در حرکت و جا به جایی دندان ها داشته باشند. همچنین این سیم ها دارای دوام و ماندگاری بالاتر بوده و نیاز به مراقبت کمتری داشته اند.
در ادامه این سال ها، اولین الاینر های شفاف ارتودنسی نیز ساخته شدند که امروزه آن را به روش ارتودنسی اینویزیلاین و یکی از برترین و محبوب ترین روش های ارتودنسی نامرئی می شناسیم.

ارتودنسی در ایران

با وجود اینکه ارتودنسی دندان در اجداد ایرانیان قابل مشاهده نبوده است، اما می توان بیان کرد که در سال 14 هجری خورشیدی این درمان به مرز های ایران نیز نفوذ کرد. پروفسور حسن ریاض، در سال 1313 در اولین دانشگاه مدرن ایران، درمان ارتودنسی را مطرح نمود. در سال های آخر دهه 50، ارتودنسی یکی از شاخه های تخصصی دندانپزشکی بیان شد. همچنین در سال 1356 پروفسور علی اکبر بهرمان که پدر ارتودنسی ایران خطاب می شوند، انجمن ارتودنتیست های ایران را ایجاد نمود.

سوالات متداول

1. چه کسی به عنوان پدر علم ارتودنسی در جهان شناخته شده است؟

   در سال 1858 نورمن کینگسلی، مقاله ای در رابطه با ارتودنسی نوشت. او یک نویسنده، پزشک، مجسمه تراش و هنرمند بود که به جهت مجبوب شدن مقاله ی او، نورمن کینگسلی را به عنوان پدر علم ارتودنسی جهان شناختند. همچنین در سال 1880 کتابی به نام درمان دفرمینی های دهانی از او منتشر گردید.

2. نقش کریستوف فانچوئیز در ارتودنسی چه بود؟

   او سعی کرد تا به کمک نخ های چروک و یا چانه های چوبی، دندان های شلوغ را از هم جدا کند و به همین دلیل نقش بسیار مهمی در پیشرفت ارتودنسی داشته است.

3. اختراع چسب دندان چه کمکی به ارتودنسی کرد؟

   قبل از سال 1970، سیم های ارتودنسی در اطراف هر دندان و براکت ها پیچیده می شدند. اما بعد از اینکه دکتر ایوانز چسب را اختراع کرد، براکت ها روی سطح خارجی دندان ها به راحتی قرار می گرفتند و درمان برای بیمار به صورت بهتری انجام می شد.