دلایل  و راههای درمان اختلالات خواب بزرگسالان

امروزه بسیاری از مردم به دلیل سبک زندگی شهری از اختلال خواب رنج می‌برند. اختلالات خواب شامل بی خوابی، پر خوابی و یا خواب بی کیفیت است. در در این مقاله قصد داریم درباره مشکلات خواب صحبت کنیم و راهکارهای مناسبی جهت درمان اختلالات خواب ارائه دهیم.

به چه وضعیتی اختلال خواب گفته می‌شود؟

خواب یکی از مهم‌ترین عملکردهای مغز است. در حقیقت، بسته به سن، بین یک سوم تا دو سوم از طول روز را در خواب هستیم. با اینکه علم خواب همچنان تا حد زیادی ناشناخته است، اما می‌دانیم که بی خوابی می‌تواند باعث مشکلات سلامتی و شناختی شود.

هر چیزی که در قابلیت خوابیدن اختلال ایجاد کند به عنوان اختلال خواب شناخته می‌شود. آسان‌ترین راه برای تعیین و دسته‌بندی اختلالات خواب تقسیم کردن آنها به دو دسته است.

اولین دسته شامل مشکلاتی در خود مغز است که یا باعث خواب بیش از حد شده و یا مانع از خواب کافی می‌شوند. دومین دسته شامل مشکلات در سایر نواحی بدن است که در خواب ما اختلال ایجاد می‌کنند.

علت و درمان اختلالات خواب

چه زمانی باید برای درمان اختلالات خواب به پزشک مراجعه کرد؟

اگر اقدامات زیادی مانند اختصاص دادن زمان کافی برای خواب و تبدیل کردن اتاق خواب به محلی مناسب برای استراحت را امتحان کرده‌اید اما تاثیری نداشته است، پیشنهاد می‌کنیم که به پزشک مغز و اعصاب در زمینه اختلالات خواب مراجعه نمایید.

وی علت اختلال خواب شما از جمله اضطراب، سندرم پای بی‌قرار یا حتی شیوه زندگی غلط را تشخیص داده و سپس درمان‌هایی مانند تمدد اعصاب، دارو یا پرهیز از کافئین یا سایر مواد غذایی را توصیه می‌کند.

دلایل اختلال خواب چیست؟

علت اختلال خواب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• افسردگی و اضطراب
• عوارض روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی و افسردگی
• مصرف دارو
• تغییرات خواب در حین یائسگی
• نارسایی قلبی و مشکلات ریوی
• بیماری مزمن مانند دیابت، آرتروز، ایدز، لوپوس، بیماری پارکینسون، آلزایمر و ام اس
• مشکلات خواب ناشی از بارداری
• پیری
• شیوه زندگی مانند نوشیدن بیش از حد چای یا قهوه

علائم اختلال خواب را بشناسید

علائم و نشانه های اختلال خواب شامل موارد زیر است:

• مشکل در خوابیدن و بیدار شدن
• احساس خستگی حتی بعد از یک خواب خوب شبانه
• خروپف کردن
• در طول روز به خواب می‌روید.
• دچار افسردگی، اضطراب یا استرس هستید.

انواع اختلالات خواب

انواع اختلال خواب شامل موارد زیر است:

• بی خوابی
• حمله‌ خواب
• سندرم پای بی قرار
• پرخوابی
• خواب پریشی یا اختلال رفتاری خواب در مرحله حرکات سریع چشم
• وقفه تنفسی در خواب

بی خوابی

بی خوابی اغلب مرتبط با مشکل در خواب رفتن، مشکل در خواب ماندن یا زود بیدار شدن از خواب می‌باشد. در برخی موارد،‌ بیمارانی که دچار بیخوابی هستند بعد از بیدار شدن احساس شادابی نمی‌کنند که می‌تواند بر توانایی عملکرد آنها در طول روز تاثیر بگذارد. اختلال خواب در بزرگسالان معمولا از این نوع است.

حمله‌ خواب

حمله‌ خواب وضعیتی است که با افزایش خواب آلودگی در طول روز وجود دارد و گاهی اوقات مرتبط با حمله‌های غیر ارادی خواب به نام کاتاپلکسی است. بیماران مبتلا به حمله خواب اغلب نیاز به یک ارزیابی کامل خواب دارند که ممکن است شامل تست خواب در طول شب و روز جهت نظارت بر خواب باشد.

سندرم پای بی‌قرار

سندرم پای بی‌قرار، احساس شدید و ناراحت کننده در پاها قبل از خوابیدن است. سندرم پای بی‌قرار یک علت شایع بیخوابی و اختلال خواب به شمار می‌رود و ممکن است در طول دوره‌هایی از روز نیز باعث علائمی شود.

این اختلال خواب می‌تواند ناشی از برخی داروها، کمبود آهن، آسیب عصبی،‌ بارداری و سایر شرایط پزشکی مانند دیابت باشد. در برخی مورد، بیماران مبتلا به سندرم پای بی‌قرار دچار حرکات اندام بدن یا افزایش فعالیت عضلانی در طول خواب می‌شوند که تحت عنوان اختلال حرکات دوره‌ای اندام شناخته می‌شود.

پرخوابی

افراد مبتلا به پر خوابی احساس خواب آلودگی بیش از حد در طول روز دارند و ممکن است برای دوره‌های طولانی مدت در طول شب بخوابند. آنها اغلب در طول روز احساس خستگی و کج خلقی می‌کنند و نمی‌توانند عملکرد بالایی در کار، خانواده یا شرایط اجتماعی داشته باشند.

پرخوابی ممکن است مرتبط با یک اختلال خواب دیگر مانند حمله خواب یا وقفه تنفسی در خواب، داروها یا سایر شرایط پزشکی باشد.

اختلال خواب و پر خوابی

خواب پریشی یا اختلال رفتاری خواب در مرحله حرکات سریع چشم

خواب پریشی به معنی اختلال آشفتگی خواب است که با انتقال مغز از بیداری به خواب، از خواب به بیداری یا در حین ترکیی از حالت خواب و بیداری رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند همراه با رفتارهای پیچیده و اختلالات روانی باشد.

نمونه‌هایی از آن شامل راه رفتن در خواب، هراس شبانه و حرکت کردن در حین دیدن رویا می‌باشد. افراد مبتلا به خواب پریشی ممکن است در طول خواب لگد بزنند.

درمان اختلالات خواب

وقفه تنفسی در خواب

خروپف ممکن است تنها باعث ناراحتی دیگران باشد، اما در بسیاری از افراد از علائم آپنه انسدادی خواب است که در طی آن نفس کشیدن در اثر بسته شدن راه هوایی چندین بار در طول خواب به مدت ۱۰ ثانیه یا بیشتر قطع می‌شود.

افراد مبتلا به وقفه تنفسی در خواب ممکن است در اثر احساس خفگی یا نفس نفس زدن در طول شب بیدار شوند. این اختلال خواب می‌تواند باعث افت میزان اکسیژن در بدن شده و مانع داشتن خوابی راحت در طول شب گردد و در نتیجه موجب خستگی و مشکل در تمرکز در روز بعد شود.

راه های درمان اختلالات خواب چیست؟

درمان شما بستگی به نوع مشکل خواب خواهد داشت. در ادامه به بررسی روش های درمان هر یک از انواع خواب می‌پردازیم تا متوجه شویم اختلال خواب را چگونه درمان کنیم.

درمان بی خوابی

بی خوابی را می‌توان با روش‌های زیر درمان کرد:

• قرص خواب
• داروهای کاهش اضطراب
• ملاتونین

قرص خواب

پزشکان اغلب برای بی خوابی مزمن قرص های خواب مانند زولپیدم، اسزوپیکلون و راملتیون تجویز می‌کنند.

داروهای کاهش اضطراب

بنزودیازپین یکی از بهترین انواع داروهای ضد اضطراب می‌باشد.

ملاتونین

ملاتونین یک هورمون طبیعی است که در داروهای افراد میانسال و مسن مبتلا به مشکلات خواب استفاده می‌شود. با وجود اینکه این دارو مبتنی بر ماده طبیعی است اما پزشکان تنها یک دوره‌ی اولیه‌ی سه هفته‌ای را توصیه می‌کنند.

درمان وقفه تنفسی در خواب

از پزشک بپرسید که آیا نیاز به دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی است یا خیر. برای استفاده از این دستگاه هنگام خواب از ماسکی استفاده می‌شود که فشار هوای داخل گلو را بالا می‌برد. این امر باعث باز نگه‌داشتن راه هوایی می‌شود تا بتوانید بهتر بخوابید. پزشک ممکن است دارویی را برای کمک به بیدار ماندن و درمان فقدان ناگهانی کنترل عضلانی هنگام بیدار شدن تجویز کند.

درمان سندرم پای بی‌قرار

داروهای تجویزی که ممکن است کمک کنند عبارتند از:

• هوریزانت (گاباپنتین اناکاربیل)
• کلونوپین (کلونازپام)
• میراپکس (پرامی‌پکسول)
• نئوپرو (روتیگوتین)
• رکوئیپ (روپینیرول)

درمان فلج خواب

فلج خواب احساس هوشیاری اما عدم توانایی برای حرکت است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که یک شخص بین مراحل بیداری و خواب قرار دارد. در طول این دوره گذار، ممکن است به مدت چند ثانیه تا چند دقیقه نتوانید حرکت کنید یا حرف بزنید.

درمان هر گونه شرایط زمینه‌ای مانند حمله خواب ممکن است در صورتی که مضطرب باشید یا نتوانید درست بخوابید موثر باشد. این درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• بهبود عادات خواب برای مثال ۶ تا ۸ ساعت خوابیدن در هر شب
• استفاده از داروهای ضد افسردگی در صورتی که برای کمک به تنظیم چرخه خواب تجویز شده باشند.
• درمان هر گونه مشکلات روحی روانی که ممکن است در فلج خواب نقش داشته باشند.
• درمان سایر اختلالات خواب مانند حمله خواب یا گرفتگی عضلات پا

درمان حمله خواب

حمله خواب یک اختلال عصبی است که بر کنترل خواب و بیداری تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به حمله خواب، خواب آلودگی بیش از حد و دوره‌های متناوب و غیر قابل کنترل به خواب رفتن را در طول روز تجربه می‌کنند.

اخیرا دارویی معرفی شده که برای افراد مبتلا به حمله خواب همراه با کاتاپلکسی موثر است. این دارو که Xyrem نام دارد به افراد مبتلا به حمله خواب کمک می‌کند تا خواب شبانه بهتری داشته باشند و در طول روز کمتر احساس خواب آلودگی کنند.

اهمیت بهداشت خواب در درمان اختلال خواب

بهداشت خواب عاداتی است که باید در طول روز و قبل از خواب انجام بدهید تا خواب راحت و پیوسته‌ای داشته باشید.

این عادات عبارتند از:

• هر شب در یک زمان مشخص به تخت بروید و در یک ساعت مشخص نیز بیدار شوید.
• در طول روز چرت نزنید.
• کارها یا بحث‌های استرس‌زا را چند ساعت قبل از خواب قطع کنید.
• قبل از خوابیدن آرام شوید. می‌توانید نفس عمیق، دعا کردن، حرکات کششی ملایم، تمدد اعصاب یا خاطره نویسی را امتحان کنید.
• اتاق خواب خود را تاریک، آرام و خنک نگه دارید. در صورت نیاز از گوش‌گیر یا چشم‌بند استفاده کنید.
• به اتاق دیگری بروید و کتاب بخوانید یا یک کار آرامش بخش و بی‌صدا انجام دهید.
• از کافئین اجتناب کنید.
• قبل از خوابیدن الکل ننوشید.
• سیگار کشیدن را ترک کنید.
• دمای اتاق را تا حد مطلوب تنظیم نمایید.
• در طول روز ورزش کنید.
• ماساژ بخصوص بر روی پاها را امتحان کنید.
• دوش بگیرید.
• مایعات گرم مانند شیر بنوشید.
• به یک موسیقی آرامش بخش گوش کنید.