بی حسی و بیهوشی

بی حسی و بیهوشی در دندان‌پزشکی بخشی مهمی از پروسه‌ی درمان است. فرآیند درمانی پیش از کشیدن و پرکردن و جراحی دندان، مراحل اولیه‌ای دارد که توسط هر دندان‌پزشکی باید انجام شود.


نگرانی و ترس از دندان‌ پزشکی موانعی است که می‌تواند رفتن به دندان‌پزشکی را برای ما سخت کند. ممکن است اگر با یک بخشی از این روند درمانی آشنا شوید، آگاهی حاصل بتواند نگرانی و ترس ما را در رابطه با این پروسه کم کند. معمولا افراد و مراجعین در مورد نحوه‌ی انجام بی‌حسی و اینکه چه‌طور قرار است انجام این کار، درد‌ آن‌ها را کاهش دهد و پروسه‌ی درمان را برای آن‌ها قابل تحمل‌تر کند؛ سوالات و ابهاماتی دارند. در انجام پروسه درمانی سه حالت اصلی انجام می‌شود. حالت اول بی حسی موضعی است که این انتخاب بیشترین موردی است که  برای تمام کودکان و بزرگسالان در روشهای دندانپزشکی انجام می‌شود. حالت دوم آرام بخشی و حالت سوم بی حسی و بیهوشی عمومی است. بی حسی موضعی نقش مهمی در کنترل درد و ناراحتی در طول درمان ایفا می‌کند. بی حسی با استفاده از یک سوآپ پنبه‌ای بر روی بافت دهان اعمال می‌شود تا از ایجاد درد در بافت‌های سطحی جلوگیری کند.  علاوه‌بر این‌ها ممکن است از بی حسی و بیهوشی برای زخم‌ها و نقاط حساس و دردناک در داخل دهان استفاده شود.
دانستن

اگر شما به بی حسی موضعی نیاز داشته باشید، دندانپزشک، بخشی از دهان شما را با هوا یا رول پنبه خشک خواهد کرد. سپس آن را با یک ژل مخصوص خواهد پوشاند تا پوست بی حس شود، و پس از آن، داروی بی حسی موضعی را به آرامی‌ به بافت لثه تزریق خواهد کرد. اکثر مردم ورود سوزن را احساس نمی‌کنند و حس گزیدگی ایجاد شده، معمولا ناشی از ورود ماده‌ی بی حسی به بافت است. بی حسی موضعی می‌تواند تا چند ساعت اثر داشته باشد. پس از ترک مطب دندانپزشک، ممکن است مشکلاتی در صحبت کردن، خوردن یا نوشیدن داشته باشید. مراقب باشید ناحیه‌ی بی حس شده را گاز نگیرید، زیرا با این کار ممکن است بدون آنکه متوجه شوید، به خود آسیب برسانید.
چه پروسه‌هایی نیاز به بی حسی موضعی دارند؟

اکثر پروسه‌های دندان‌پزشکی نیاز به بی حسی موضعی دارند. پروسه‌های ترمیم در ترمیم‌‌های عمیق، عصب کشی، کشیدن دندان، جراحی دندان نهفته یا جراحی ضایعات پاتولوژیک، چه توسط دندان‌پزشک عمومی و چه توسط دندان‌پزشک مختصص، همگی نیاز به بی حسی موضعی دارند.
در انجام درمان عفونت و درمان‌های دندانی در کودکان تاکید و توصیه بر انجام بی حسی موضعی است؛ زیرا که  حتی اگر کودک اندکی درد را تحمل کند اعتمادش به پزشک کم می‌شود و پروسه درمان با اختلال روبرو می‌شود.
اما پروسه‌هایی که نیاز به بی حسی موضعی ندارند به این شرح است:

    جرم‌گیری (بجز جرم‌گیری‌های بسیار عمیق)
    دندان‌های که عصب‌کشی شده
    ساخت دندان مصنوعی (دندان کامل یا بخشی از دندان‌ها)

موارد استفاده از آرامبخش و یا گاز نیتروژن دی اکسید در بزرگسالان و کودکان

مواردی که به عنوان آرام‌بخش برای بیمار استفاده می‌شود انواع و اقسام مختلفی دارد. آرامبخش‌ها از قرص گرفته تا گاز نیتروژن دی اکساید مورد استفاده است. انجام آرام‌بخشی بیشتر برای بزرگسالان انجام می‌شود تا کودکان. در بزرگسالانی که دچار ترس از دندان پزشکی هستند معمولا تحت نظر پزشک عمومی یا در صورت نداشتن سابق بیماری خاص قبلی و صلاح‌دید دندان‌پزشک، مصرف داروهایی مانند دیازپام، آلپرازولام و.. شب قبل از حضور در مطب دندان پزشکی توصیه می‌شود.
بیهوشی عمومی در چه مواردی استفاده می‌شود؟

بیهوشی عمومی معمولا عوارض قلبی، عروقی و مغزی دارد. همین عوارض اصلی‌ترین دلیل برای این است که به بیهوشی عمومی به عنوان آخرین راه در جراحی دندان و عفونت نگاه می‌شود.
به‌طور کلی موارد استفاده‌ی بیهوشی عمومی بیشتر در رابطه با افراد نا‌توان ذهنی، کودکان غیرهمکار انجام می‌شود. در مورد یگر افراد و مراجعین به دندان‌پزشکی بیشترین و بهترین روشی که برای کاهش و قابل تحمل کردن درد انجام می‌شود بی حسی است.
برنامه ریزی
ترس از دندان پزشکی

برای رفع و از بین بردن ترس از دندان پزشکی مهم‌ترین کاری که می‌توان کرد غلبه بر ترس و ایجاد کنترل بر روی نگرانی‌ها و افکار منفی است. اگر هر نگرانی دارید با دندان‌پزشک معالج خود در میان بگذارید و از او بخواهید توضیحاتی که باعث می‌شود از روند انجام کار آگاه شوید و به کاهش ترس شما کمک کند را با شما مطرح کند. شب قبل از انجام فرآیند درمان دندان خواب کافی داشته باشید و اگر سابقه‌ی بی حسی نشدن دندان را خود را در تجربه‌های قبلی دارید، حتما با پزشک خود مطرح کنید.  
عوارض جانبی بی حسی موضعی

عوارض جانبی بی حسی موضعی بسیار نادر هستند و این نوع بی حسی معمولا فقط تا چند ساعت اثر دارد.

برخی از عوارض جانبی که ممکن است اتفاق بیفتند، عبارتند از:

• ایجاد یک هماتوم (تورم پر از خون) که در اثر برخورد سوزن به یک رگ خونی ایجاد می‌شود.

• ایجاد بی حسی خارج از ناحیه تزریق: ممکن است پلک و یا دهان شما حالتی افتاده پیدا کنند. این اتفاق با از بین رفتن تدریجی اثر دارو برطرف می‌شود.

• افزایش ضربان قلب: که فقط یک یا دو دقیقه طول می‌کشد. اگر این عارضه قبلا برای شما اتفاق افتاده است، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

• آسیب به عصب در اثر سوزن مورد استفاده برای تزریق بی حسی: این اتفاق می‌تواند منجر به چند هفته تا چند ماه بی حسی و درد شود، اما خوشبختانه، عصب معمولا در طول زمان خود به خود بهبود می‌یابد.

• واکنش آلرژیک به بی حسی موضعی بسیار نادر است. دندانپزشک خود را در جریان تمام داروهایی که مصرف می‌کنید قرار دهید. این موضوع باید شامل داروهای بدون نسخه و هر گونه داروی گیاهی یا ویتامین نیز باشد. همچنین باید دندانپزشک خود را از هرگونه واکنشی که تا کنون در اثر مصرف دارو داشته‌اید (هرچند کوچک) مطلع سازید.