بهداشت دهان و دندان امر بسیار مهمی است که همه افراد باید به آن توجه داشته باشند. این مساله برای افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند، اهمیت بیشتری دارد. مثلا بیماران مبتلا به صرع ممکن است دچار عوارض داروهای ضد صرع در دهان و دندان‌هایشان شوند.

اهمیت بهداشت دهان و دندان

به عقیده دندان پزشکان و متخصصان علوم بهداشتی، مهم‌ترین عامل پوسیدگی دندان‌ها و لثه پلاک میکروبی است. پلاک میکروبی شامل تجمع میکروب‌ها روی دندان و لثه است.

مهمترین راه حفظ سلامت دهان و دندان رعایت توصیه‌های بهداشتی، کنترل و حذف پلاک میکروبی و برداشتن جرم‌های سخت از روی دندان‌ها است.

جرم شامل مواد سختی است که از راه معدنی شدن پلاک حاصل می‌شود. جرم‌ها به علت چسبندگی زیاد به دندان به ویژه در کنار و زیر لثه‌ها، با مسواک برداشته نمی‌شوند و باید با روش‌های مکانیکی به وسیله دندان پزشکان و یا بهداشت‌کاران، دهان و دندان پاکسازی شوند.

تنها مسواک زدن منظم و رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند از تشکیل پلاک‌های میکروبی و جرم‌ها جلوگیری کند.

عوامل دیگری هم مثل بیماری‌های عمومی و ضعیف کننده، بارداری، کمبود ویتامین‌ها به‌ویژه ویتامین C، بلوغ و مصرف منظم بعضی داروها در پیدایش التهاب لثه نقش دارند که باعث تشدید عمل میکروب‌ها، پلاک‌ها و جرم‌ها می‌شوند.

در دندان پزشکی حفظ بهداشت دهان، کنترل و حذف پلاک‌های میکروبی مقدم بر درمان‌های دیگر مانند پر کردن، ارتودنسی، گذاشتن دندان و حتی جراحی است. زیرا این گونه درمان‌ها در کسانی که بهداشت دهانی ضعیف دارند با شکست مواجه می‌شوند.

روش های حفظ بهداشت دهان و دندان شامل مسواک زدن ، کاربرد نخ دندان و استفاده از دهان شویه های مختلف است.

داروهای ضد صرع و تورم لثه

تورم و افزایش حجم لثه در مبتلایان به صرع به علت مصرف بعضی از داروها مثل فنی توئین، والپروات سدیم و کاربامازپین است که درصد شیوع آن حدود ۵۰ درصد گزارش شده است.

به دلیل احتمال بروز افزایش حجم لثه در اثر مصرف فنی توئین باید بیمار از بهداشت دهانی مناسبی برخوردار باشد. برای این هدف نیاز به ویزیت‌های مکرر می‌باشد. در صورت بروز بیش از حد افزایش لثه، نیاز به عمل جراحی الزامی است.

افزایش حجم لثه در بیمارانی که والپروات سدیم مصرف می‌کنند به ندرت دیده می‌شود. بزرگی لثه اغلب از لثه بین دندان و لبه لثه شروع شده و شایع‌تر است. رعایت دقیق بهداشت دهان در جلوگیری و کاهش شدت افزایش حجم لثه بسیار مهم است.

تاثیر و عوارض داروهای صرع روی دهان و دندان

عوارض دهانی شایع داروهای ضد صرع بسته به نوع دارو متفاوت است. عوارض سه داروی مهم صرع در ادامه بیان شده است.

داروی فنی توئین

داروی فنی توئین می‌تواند باعث افزایش حجم لثه، تاخیر در بهبود، خونریزی لثه و عفونت های میکروبی شود.

عوارض داروی کاربامازپین

داروی کاربامازپین می‌تواند موجب خشکی دهان، عفونت‌های میکروبی، تاخیر در بهبود و خونریزی لثه شود.

عوارض داروی والپروات سدیم

خونریزی لثه ناشی از کمبود پلاکت‌های خون، تاخیر در بهبود، عفونت های میکروبی برخی از عوارض داروی والپروات سدیم است که می‌تواند در بیماران صرعی ایجاد شود.

پیشگیری از عوارض داروهای صرع

بهتر است فرد مبتلا به صرع قبل از شروع مصرف دارو به دندان پزشک مراجعه کند تا مورد عمل جرم‌گیری قرار گیرد و به وی آموزش بهداشت دهان و دندان داده شود تا پیشگیری لازم به عمل آید.

در صورتی که پس از مصرف دارو، ناراحتی لثه دیده شود، باید با پزشک بیمار مشاوره به عمل آید تا در صورت امکان، دارو تغییر یابد و باید آزمایش خون از نظر کم خونی و میزان پلاکت داده شود.

طبق آمار در مواردی که بهداشت دهان و دندان رعایت شده است، ولی ناراحتی لثه وجود دارد، تغییر دارو باعث از بین رفتن افزایش حجم و ناراحتی لثه شده است و یا باید افزایش حجم زیاد لثه را به وسیله جراحی درمان کرد.

بیماری صرع و یا هر بیماری دیگری نباید مانع رعایت بهداشت فرد شود زیرا مسواک نزدن خود عوارض بدتری را به همراه دارد. در صورتی که به خاطر وجود ناراحتی دندان یا لثه به دندان پزشک مراجعه کردید، حتما او را از بیماری خود و داروهایی که مصرف می کنید، مطلع سازید تا دندان پزشک نسبت به وضعیت بیماری شما اقدامات درمانی را انجام دهد.

چنانچه احتمال می‌دهید در حین درمان، حمله به شما دست خواهد داد، دندانپزشک را مطلع سازید. در پایان باید گفت که تمام اقدامات درمانی و بهداشتی همراه با هم هستند و توجه به هر کدام از آنها ضروری است.