بهداشت دهان در بارداری

شواهد زیادی نشان می­دهد که نوزادان زنان بارداری که بیماری­های لثه دارند با احتمال بیشتری، زودرس یا بیش از حد کوچک هستند.

اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است اما به نظر می­رسد بیماری های لثه، موجب افزایش سطح مایعات زیستی در بدن می شوند که این امر می تواند باعث شروع زایمان شود. داده ­ها همچنین حاکی از آن است که وقتی بیماری­های لثه طی بارداری وخیم ­تر می­شود، خطر تولد نوزاد نارس و کم ­وزن افزایش می­‌یابد.

برای به حداقل رساندن هرگونه خطر در طی بارداری، در اینجا چند توصیه­ ی کلی و شرایط متداولی که باید مراقب بود، ذکر می­شود:

    بانوانی که قصد باردار شدن دارند باید قبل از بارداری برای چکاپ و همچنین درمان هرگونه مشکل دهان و دندان به دندانپزشک خود مراجعه نمایند.
    در طول دوران بارداری، دندان‌ها و لثه به رسیدگی ویژه نیاز دارند. روزانه دو بار مسواک زدن به صورت مرتب، یک بار نخ دندان کشیدن، داشتن رژیم غذایی متعادل و مراجعه مرتب به دندانپزشک به کاهش مشکلات دندانی که در طی دوران بارداری به وجود می آیند، کمک می کند.
    برای برخی از خانم‌ها، حالت تهوع، یکی از علائم اصلی بارداری به شمار می رود. در طی تهوع بارداری، اسید اضافی در دهان تولید می‌شود که اگر در دهان باقی بماند، باعث فرسایش دندان‌هایتان می‌شود. حتماً دهان خود را با آب یا دهانشویه فلوراید بشویید تا اسیدی بودن دهان کاهش یابد.
    خشکی دهانِ بارداری، خانم­ها را در خطر بالای بیماری‌هایی مانند پوسیدگی دندان و عفونت قرار می­دهد. آب فراوان بنوشید تا آب بدنتان تأمین شود و آدامس بدون قند بجوید تا تولید بزاق افزایش یابد.

دانستن

بیشتر خانم‌ها در طی دوران بارداری، متوجه تغییراتی در لثه­ ها می شوند. علائم شایع شامل قرمزی لثه­ ها و خونریزی آن‌ها در حین مسواک زدن می­باشد. برخی از خانم‌ها تورم و خونریزی شدید لثه ­ها را تجربه میکنند؛ به همه این تغییرات «ژنژیویت بارداری» گفته می­شود که ممکن است از ماه دوم بارداری آغاز ­شود. این بیماری در حدود ماه هشتم به اوج خود می­رسد و اغلب پس از تولد نوزاد بهبود می­‌یابد.

این وضعیت در بارداری شایع­تر است؛ چرا که طی بارداری سطح هورمون های استروژن و پروژسترون افزایش می­‌یابد و همین عامل واکنش لثه­ ها به محرک­های موجود در پلاک دندان را تشدید می­کند. با این حال، پلاک است که باعث ژنژیویت می­شود نه هورمون‌ها. این موضوع در جلوی دهان شایع­تر است. طی بارداری، سطح پروژسترون بدن ممکن است به ۱۰ برابر مقدار طبیعی افزایش یابد؛ این امر، زمینه را برای رشد باکتری­ های عامل ژنژیویت فراهم می­کند. سیستم ایمنی بدن نیز طی بارداری عملکرد متفاوتی خواهد داشت که باعث می­شود بدن به باکتری­های عامل ژنژیویت به شکل متفاوتی پاسخ دهد.

به منظور به حداقل رساندن تأثیرات ژنژیویت بارداری، سعی کنید بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نمایید: دو بار در روز و هر بار به مدت حداقل دو دقیقه مسواک بزنید. هر روز نخ دندان بکشید. استفاده از یک محلول دهانشویه ضدمیکروبی به کاهش التهاب لثه و هم­چنین پلاک­های دندان کمک خواهد کرد.
برنامه ریزی

فرقی نمی­کند طی بارداری چه علائمی دارید؛ بهتر است همیشه با استفاده از عادت‌های مناسب، به خوبی مراقب دندان­های خود باشید؛ به طور منظم از نخ دندان استفاده کنید و مسواک بزنید تا بتوانید سلامت دندان­ها و لثه­ ها را طی دوران بارداری تضمین کنید.

چند نکته که در دوره بارداری برایتان مفید است:

    برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.

دندان­های خود را چک و تمیز کنید. هر اقدام دندانپزشکی که لازم است انجام دهید. میکروب­های عامل ایجاد حفره در دندان، ممکن است پس از تولد به نوزاد منتقل شوند.

    دو بار در روز مسواک بزنید.

حداقل دو بار در روز و حداقل به مدت دو دقیقه با خمیر­دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. از یک مسواک نرم استفاده کنید و حتماً محل اتصال دندان­­ها و لثه­ را از بقایای غذا و پلاک­های دندان تمیز کنید. این محل جایی است که پلاک­ها به وجود آمده و موجب ایجاد بیماری‌های لثه می‌شوند.

    روزانه نخ دندان بکشید.

هر روز نخ دندان بکشید تا لابه لای دندان­ها (جایی که مسواک قادر به تمیز کردن نیست) و زیر خط لثه تمیز شود.

    مصرف غذاهای شیرین یا نشاسته­ دار را محدود کنید.

میان ­وعده­ های نشاسته­ دار یا شیرین باعث «حمله­ ی اسیدی»  به دندان­ها می­شوند. نوشیدنی‌های شیرین و شیرینی­جاتِ کمتری مصرف کنید. نوشیدنی ­های گازدار و شیرینی­جات باعث پوسیدگی می‌شوند؛ بنابراین سعی کنید بیشتر میوه­ و سبزیجات مصرف کنید.

    غذاهای حاوی کلسیم را زیاد مصرف کنید.

شما برای رشد دندان­ها و استخوان های کودک خود به کلسیم نیاز دارید. کلسیم در شیر، پنیر، لوبیا خشک و سبزیجات با برگ سبز وجود دارد.

    خشکی دهان را مدیریت کنید.

حتماً آب فراوان بنوشید تا آب موردنیاز بدن­تان تأمین شود. مکیدن یک تکه یخ به مرطوب نگه­داشتن دهان­ کمک می­کند و تهوع بارداری را نیز کاهش می­دهد.