بیماری سرطان روده کوچک ، علائم و راههای های درمان سرطان روده کوجک

سرطان روده کوچک حدود ۳٪ از موارد ابتلا به سرطان‌های گوارشی را تشکیل می‌دهد. این سرطان معمولا بی‌علامت است، درد شکمی، حالت تهوع و استفراغ و اسهال، کاهش وزن، کم‌خونی، وجود خون در مدفوع از علائم شایع این سرطان است. ابتلا به دیگر بیماری‌های روده مانند بیماری‌های التهابی روده شانس ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش می‌دهند.

سرطان روده کوچک یکی از نادرترین سرطان‌هایی است که می‌تواند سیستم گوارشی شما را درگیر کند. در این سرطان شاهد تشکیل سلول‌های سرطانی بدخیم در روده کوچک هستیم. یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در ابتلا به سرطان روده کوچک رژیم غذایی است که در ادامه‌ی این مطلب به آن خواهیم پرداخت. وظیفه اصلی روده کوچک جذب غذا است پس اگر کاهش وزن بدون دلیل و درد شکمی داشتید، بد نیست سری به دکتر گوارش در دکترتو بزنید. 

وظیفه تشخیص و درمان این سرطان به عهده متخصص گوارش و متخصص انکولوژی است. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان برای درمان این سرطان آشنا شوید و در مورد علائم خود با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید. همچنین می‌توانید برای گرفتن نوبت اینترنتی از پزشکان اقدام کنید.

سرطان روده کوچک چیست؟ 

برخلاف سرطان روده بزرگ که سومین سرطان شایع در دنیاست و هر ساله جان افراد زیادی را می‌گیرد، سرطان روده کوچک یکی از انواع نادر سرطان روده است و تنها ۳٪ از سرطان‌های گوارشی از این نوع هستند. البته این نادر بودن به معنای بی اهمیت بودن آن نیست. روده کوچک وظیفه هضم غذا و جذب مواد مغذی را دارد. این بخش از سیستم گوارشی همچنین هورمون‌هایی تولید می‌کند که به گوارش کمک کنند. علاوه بر اینها روده کوچک نقشی هم در سیستم ایمنی بدن دارد؛ زیرا سلول‌هایی را در خود دارد که با باکتری‌ها و ویروس‌هایی که از طریق غذا وارد شده‌اند می‌جنگد. با همه‌ی این نقش‌های مهمی که این عضو از بدن دارد نباید هرگونه بیماری و اختلال در عملکرد آن را نادیده گرفت. 

روده کوچک از سه بخش زیر تشکیل شده است: 

• دئودنوم: اولین بخش از روده کوچک که نزدیک به معده است. 
• ژژنوم: بخش میانی روده کوچک.
• ایلئوم: بخش نهایی و بلندترین بخش از روده کوچک. 

به گفته‌ی my.clevelandclinic بیشتر سرطان‌های روده کوچک در بخش دئودنوم یا ایلئوم ایجاد می‌شوند. 

انواع سرطان روده کوچک

انواع مختلف سرطان روده کوچک بر اساس نوع سلول‌هایی که سرطان از آنجا شروع می‌شود، طبقه‌بندی می‌شوند. ۴ نوع اصلی سرطان روده کوچک داریم که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم:

۱. تومورهای کارسینوئیدی

این تومورها در سلول‌های عصبی غدد درون ریز روده کوچک شما شروع می‌شوند. کار این سلول‌ها کمک به تولید هورمون‌ها و کنترل ترشح شیره‌های گوارشی در روده کوچک است. تقریبا نیمی از موارد سرطان روده کوچک از نوع تومورهای کارسینوئیدی هستند. 

۲. آدنوکارسینوما

آدنوکارسینوم از سلول‌های اپیتلیال غده‌ای پوشاننده روده کوچک شروع می‌شود. حدود یک سوم موارد سرطان روده کوچک، آدنوکارسینوم هستند. 

۳. سارکوم 

سارکوم در بافت‌های همبند مانند غضروف یا ماهیچه شما ایجاد می‌شود. شایع‌ترین نوع سارکوم در روده کوچک، تومور استرومایی گوارشی (GIST) نام دارد. قبلاً این تومورها لیومیوسارکوم نامیده می‌شدند. 

۴. لنفوم 

نوع لنفوم سرطان روده کوچک در سلول‌هایی به نام لنفوسیت که نوعی گلبول سفید و بخشی از سیستم لنفاوی بدن هستند، شروع می‌شود. 

سرطان روده کوچک سرطان نادری است که معمولا در بخش ابتدایی و انتهایی روده کوچک ایجاد می‌شود.

مراحل سرطان روده کوچک

به صورت کلی انواع سرطان در پنچ مرحله از ۰ تا ۴ مرحله‌بندی می‌شوندو مراحل سرطان روده کوچک عبارت‌اند از: 

• مرحله ۰: سرطان تنها در سلول‌های اپیتلیوم روده کوچک یافت می‌شود. 
• مرحله ۱: سرطان به لایه‌های عمیق‌تر روده کوچک رسیده است. 
• مرحله ۲: سرطان در کل دیواره روده کوچک وجود دارد. 
• مرحله ۳: سرطان به غدد لنفی مجاور متاستاز کرده است. 
• مرحله ۴: سرطان به غدد لنفی دور و دیگر اندام‌های بدن مانند کبد و ریه گسترش پیدا کرده است. 

زمانی که سرطان از روده کوچک به اندام‌های دور متاستاز کرده باشد وارد مرحله ۴ می‌شود.

علائم سرطان روده کوچک چیست؟

به گفته‌ی mayoclinic علائم سرطان روده کوچک بسته به نوع تومور و محل قرارگیری آن متفاوت است. گاهی اوقات، تومورها بدون علامت هستند و تا مراحل پیشرفته‌ی سرطان علائمی ایجاد نمی‌کنند. به عنوان مثال، تومورهای کارسینوئید اغلب علائمی ایجاد نمی‌کنند و در بسیاری از موارد به صورت اتفاقی و در حین بررسی مشکل دیگری کشف می‌شوند. علائم سرطان روده کوچک ممکن است شامل موارد زیر باشد: 

• درد شکم یا گرفتگی در ناحیه شکمی 
• وجود توده‌ای در شکم 
• حالت تهوع، استفراغ و اسهال
• کاهش وزن بی‌دلیل 
• کم‌خونی 
• زردی در چشم یا پوست
• وجود خون در مدفوع به صورتی که مدفوع ممکن است در توالت قرمز یا سیاه باشد. 
• پوست برافروخته به‌خصوص رنگ بنفش در بازوها و قسمت بالایی بدن. 
• احساس خستگی یا ضعف
• ادرار تیره رنگ؛ اگر سرطان به کبد گسترش پیدا کرده باشد. 

توده‌ای در شکمت احساس می‌کنی و حالت تهوع و اسهال داری؟

برای بررسی علائم با پزشک مشورت کن.

علل ابتلا به سرطان روده کوچک

و باز هم مثل هر سرطان دیگری دلیل اصلی ابتلا به این سرطان هم چندان مشخص نیست. و باز هم مثل هر سرطان دیگری این سرطان هم زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌ها به دلیلی دچار جهش شده و کنترل‌نشده تقسیم می‌‌شوند. در این میان عوامل خطری وجود دارد که شانس انجام این جهش‌های سرطان‌زا را در سلول‌های روده کوچک بیشتر می‌کند. این عوامل خطر عبارت‌اند از:

• سن: شانس ابتلا به سرطان روده کوچک با افزایش سن افزایش پیدا می‌کندو در حال حاضر میانگین سن تشخیص در این سرطان ۶۵ سال است. 
• جنسیت: مردان شانس ابتلای بیشتری به سرطان روده کوچک دارند. 
• نژاد: برای مثال در آمریکا این سرطان در نژاد سیاه‌پوست کمی شایع‌تر است. البته به جز نوع لنفوم آن که در سفیدپوستان کمی شایع‌تر است. 
• بیماری‌های ژنتیکی ارثی: وجود بیماری‌هایی مانند پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP)، سندروم پتز-جگرز، سندروم سرطان کولورکتال غیرپولیپی ارثی (HNPCC) و سندروم لینج در پدر و مادر، خواهر یا برادر و یا فرزندان فرد احتمال ایجاد سرطان روده کوچک را در او افزایش می‌دهد. 
• ابتلا به بیماری‌های التهابی: بیماری‌هایی که التهاب مزمن ایجاد می‌کنند بر سلامت روده‌ها تاثیر می‌گذارند مانند بیماری‌های التهابی روده، بیماری کرون یا بیماری سلیاک.  
• اختلالات خودایمنی یا سیستم ایمنی ضعیف: بیماری‌هایی که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند مانند HIV/AIDS، بیماری کرون و سلیاک می‌توانند شانس ابتلا را بیشتر کنند. همچنین درمان‌هایی مانند پرتودرمانی یا داروهای بعد از پیوند عضو که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند می‌توانند شرایط را برای ابتلا به سرطان روده کوچک مهیا کنند. 

ابتلا به دیگر بیماری‌های روده مانند بیماری‌های التهابی روده یا سندروم پولیپ آدنوماتوز خانوادگی و همچنین بیماری‌هایی که سیستم ایمنی را ضعیف می کنند، در کنار مرد بودن و سن بالای ۶۵ سال شانس ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش می‌دهد.

روش های تشخیص سرطان روده کوچک 

می‌توان گفت بسیاری از سرطان‌ها روند تشخیص نسبتا مشابهی دارند. در مورد سرطان روده کوچک هم تست‌های تصویربرداری کمک زیادی به تشخیص می‌کنند. برای اینکه پزشک بتواند برای درمان برنامه‌ریزی کند باید ابتدا مرحله پیشروی سرطان را تعیین کند. تست‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم هم برای تشخیص و هم برای تعیین مرحله سرطان استفاده می‌شوند: 

۱. معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی بیمار

پزشک در این مرحله به‌دنبال پیدا کردن عوامل خطر در سابقه فرد و پیدا کردن علائم و ویژگی‌های سرطان مانند غده یا هر علامت غیرطبیعی است. 

۲.  آزمایش خون

وجود سرطان می‌تواند تعادل برخی هورمون‌ها یا مواد دیگر را در خون بهم بزند و پزشک در آزمایش خون به دنبال پیدا کردن این نشانه‌هاست. یکی از این آزمایش‌ها تست عملکرد کبد است. مقادیر بالاتر تست‌های کبدی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی یک بیماری کبدی باشد که در اثر سرطان روده کوچک به وجود آمده است. سرطان روده کوچک همچنین می‌تواند باعث خونریزی و حتی کم‌خونی شود؛ از این رو آزمایش CBC هم می‌تواند به تشخیص کمک کند. 

۳. آندوسکوپی

در آندوسکوپی پزشک از یک لوله‌ی باریک که در سر آن دوربینی وجود دارد برای بررسی روده کوچک استفاده می‌کند. پزشکان از سه نوع آندوسکوپی برای تشخیص سرطان روده کوچک استفاده می‌کنند: 

• آندوسکوپی بالایی: آندوسکوپی از طریق دهان برای بررسی مری، معده و دوازدهه یا دئودنوم. 
• آندوسکوپی کپسولی: در این روش بیماری یک کپسول کوچک حاوی یک دوربین و منبع نوری را قورت می‌دهد و پزشک از این طریق مسیر گوارشی را بررسی می‌کند. این کپسول بعد از انجام ماموریتش از طریق دفع مدفوع از بدن خارج می‌شود. 
• آندوسکوپی بالون دوبل: در این روش یک ابزار مخصوص شامل دو لوله که یکی در داخل دیگری قرار گرفته است از طریق دهان یا مقعد وارد بدن می‌شوند. لوله داخلی یعنی آندوسکوپ مجهز به نور و دوربین؛ در بخشی از روده کوچک حرکت می‌کند و بالون انتهایی باد می‌شود تا آندوسکوپ در جای خودش بماند. سپس لوله بیرونی در روده کوچک حرکت می‌کند تا به انتهای آندوسکوپ برسد و سپس بالون انتهای این لوله باد می‌شود تا جای آن را فیکس کند. سپس بالون ابتدایی یعنی بالون آندوسکوپ خالی می‌شود تا آندوسکوپ بتواند در روده کوچک جلو برود. این روند تکرار می‌شود تا پزشک کل روده را بررسی کند. البته که آندوسکوپ مجهز به ابزار جراحی میناتوری برای نمونه‌گیری از بافت مشکوک و یا برداشتن آن است. 
• آندوسکوپی تک بالون

۴. لاپاروسکوپی

در این روش برش کوچکی در شکم داده می‌شود و از طریق آن لاپاروسکوپ وارد شکم و روده کوچک می‌شود تا روده از نظر داشتن علائم سرطان بررسی شود. 

۵. لاپاراتومی

در این روش شکم بیماری برای بررسی وجود سرطان شکافته می‌شود. سایز برش به علت انجام لاپاراتومی بستگی دارد. همچنین امکان نمونه‌برداری یا برداشتن بافت مشکوک وجود دارد. 

۶. بیوپسی

در بیوپسی بخشی از بافت بیماری برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. 

۷. تست های تصویربرداری

البته که روش‌های تصویربرداری برای تشخیص این سرطان هم استفاده می‌شوند. پزشکان از این سه روش برای تشخیص استفاده می کنند: 

• عکس‌برداری اشعه ایکس 
• سی تی اسکن 
• MRI.

برای تشخیص به موقع سرطان روده کوچک هر چه زودتر اقدام کن و برای آزمایش با پزشک مشورت کن.

روش های درمان سرطان روده کوچک

روش‌های مختلفی برای درمان سرطان روده کوچک وجود دارد که پزشکان بر اساس نوع سرطان روده کوچک، مرحله آن و محل تومور و دیگر ویژگی‌های تومور از آنها استفاده می‌کنند. گزینه‌های درمان شامل موارد زیر است: 

۱. جراحی

جراحی معمول‌ترین روش درمان سرطان روده کوچک است. گزینه‌های جراحی برای درمان سرطان روده کوچک عبارت‌اند از: 

جراحی رسکشن

برای برداشتن بخشی از روده کوچک: در این روش پزشک ممکن است بخش‌هایی از روده کوچک و در صورت متاستاز به اندام‌های مجاور، بخشی از آنها را بردارد. سپس دو سر روده بهم وصل می‌شوند (آناستوموز). همچنین پزشک ممکن است غدد لنفاوی نزدیک روده کوچک را هم برای بررسی وجود نشانه‌های متاستاز بردارد. 

بای پس روده

در این جراحی پزشک مسیری برای دور زدن توموری که روده را مسدود کرده است اما نمی‌توان آن را برداشت، ایجاد می‌کند. 

۲. شیمی درمانی 

در شیمی درمانی از برخی داروها برای توقف رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروهای شیمی‌درمانی این کار را یا از طریق کشتن سلول‌ها یا با جلوگیری از تقسیم آنها انجام می‌دهند. بسته به نوع درمان شیمی‌درمانی، داروها ممکن است سلول‌های سرطانی را در قسمت خاصی از بدن هدف قرار دهند (شیمی‌درمانی منطقه‌ای) یا سلول‌های سرطانی را در سراسر بدن از بین ببرند (شیمی درمانی سیستمیک)؛ نوع سیستمیک معمولا زمانی استفاده می‌شود که سرطان روده کوچک متاستاز داده باشد. پزشک شما همچنین ممکن است بعد از جراحی از شیمی‌درمانی برای از بین‌بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده کند.

۳. پرتو درمانی 

در پرتو درمانی از اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌شود. در صورتی که سرطان شما با جراحی قابل برداشتن نباشد، ممکن است پزشک شما پرتودرمانی را توصیه کند. گاهی هم پرتودرمانی تنها برای تسکین علائم بیمار انجام می‌شود. گاهی اوقات، پرتودرمانی در کنار شیمی درمانی پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده انجام می‌شود.

۴. داروهای آنالوگ سوماتواستاتین 

پزشک همچنین ممکن است از داروهای آنالوگ سوماتواستاتین برای درمان تومورهای کارسینوئید روده کوچک استفاده کند. این داروها جلوی بدن را برای تولید بیش از حد هورمون می‌گیرند که می‌تواند علائم بیماری را کاهش دهد و به کنترل بیماری کمک کنند. نمونه‌هایی از داروهای آنالوگ سوماتواستاتین شامل لانروتید و اکتروتید است. 

۵. درمان هدفمند

سازوکار درمان هدفمند به این صورت است که نقاط ضعف سلول‌های سرطانی بیمار شناسایی شده و از این نقاط ضعف برای از بین بردن آنها استفاده می‌شود. 

۶. ایمونوتراپی 

ایمونوتراپی سیستم ایمنی شما را تقویت می‌کند تا بتواند بهتر با سلول‌های سرطانی مبارزه کند. متأسفانه، سلول‌های سرطانی گاهی اوقات می‌توانند سیستم ایمنی بدن شما را دور بزنند. ایمونوتراپی تشخیص سلول‌های سرطانی و تخریب آنها را برای سیستم ایمنی آسان‌تر می‌کند. بسته به نوع جهش‌های ژنی در تومور، پزشک ممکن است ایمونوتراپی را توصیه کند.

۷. درمان های بالینی 

درمان‌های بالینی روش های درمانی هستند که هنوز در مرحله بررسی هستند. این درمان‌های آزمایشی گاهی تنها راه درمانی پیش روی بیمار هستند. 

برای تشخیص این سرطان می‌توانید به فوق تخصص گوارش و فوق تخصص انکولوژی  مراجعه کنید.

نرخ بقای سرطان روده کوچک چقدر است؟ 

نرخ بقا در سرطان روده کوچک به نوع سرطان روده کوچک، مرحله و محل تومور در روده کوچک شما بستگی دارد. به عنوان مثال، ۶۵ درصد از افرادی که در مراحل اولیه آدنوکارسینوم تشخیص داده می‌شوند، پنج سال بعد زنده می‌مانند. میزان بقا در مراحل بعدی بسیار کمتر از ۴٪ است. 

تومورهای کارسینوئیدی در مراحل اولیه، نرخ بقای پنج ساله ۹۵٪ دارند، در حالی که در مراحل بالاتر، نرخ بقای ۴۲٪ وجود دارد. 

• اگر سرطان محدود به روده کوچک باشد: ۸۵٪
• اگر سرطان به اندام‌های نزدیک متاستاز کرده باشد: ۷۶٪
• اگر سرطان به اندام‌های دور متاستاز کرده باشد: ۴۲٪

نرخ بقای ۵ ساله در مراحل اولیه بیشتر از ۸۵٪ است اما اگر این سرطان در مرحله سه و چهار تشخیص داده شود نرخ بقای ۵ ساله به ترتیب به کمتر از ۷۶٪ و ۴۲٪ کاهش پیدا می‌کند.

عوارض سرطان روده کوچک 

این بیماری می‌تواند عوارضی را برای بیمار ایجاد کند، از جمله: 

• افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های دیگر: افرادی که به سرطان روده کوچک مبتلا هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انواع دیگر سرطان از جمله سرطان روده بزرگ، رکتوم، تخمدان و پوشش داخلی رحم یعنی آندومتر هستند. 
• متاستاز سرطان: سرطان روده کوچک در مراحل بالا می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن، اغلب کبد، متاستاز کند. 

راهی برای جلوگیری از سرطان روده کوچک وجود دارد؟ 

مشخص نیست چه کاری ممکن است خطر سرطان روده کوچک را کاهش دهد. کارهای زیر به‌طورکلی خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد: 

• خوردن انواع میوه، سبزیجات و غلات کامل: این مواد غذایی حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی‌اکسیدان هستند که ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری ها کمک کند. 
• کاهش مصرف الکل: توصیه می‌شود زنان در تمام سنین و مردان بالای ۶۵ سال بیشتر از یک نوشیدنی در روز نخورند. برای مردان کمتر از ۶۵ سال هم کمتر از دو نوشیدنی در روز توصیه می‌شود. 
• سیگار نکشید: سیگار کشیدن خطر ابتلا به انواع سرطان را افزاش می‌دهد.
• ورزش کنید: سعی کنید در بیشتر روزها حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. 
• وزن سالمی داشته باشید: چاقی یکی از عوامل خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها است. 

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

سرطان روده کوچک یکی از سرطان‌های نادر دستگاه گوارش است که بخش‌های مختلف روده کوچک را درگیر می‌کند. این سرطان معمولا در مراحل اول علائمی ایجاد نمی‌کند، اما بهتر است علائمی مانند درد شکمی، احساس وجود توده، کاهش وزن بی‌دلیل و دیگر علائم این بیماری را نادیده نگیرید؛ به‌خصوص اگر علائم طولانی‌مدت باشند.

راه‌های مختلفی برای درمان این سرطان وجود دارد که اصلی‌ترین آن جراحی است. همچنین پزشکان ممکن است از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هم به صورت مجزا یا در ترکیب با دیگر درمان‌ها برای درمان این سرطان استفاده کنند. این سرطان در صورت تشخیص در مراحل اولیه و قبل از متاستاز گسترده امید نسبتا خوبی برای درمان دارد. پس اگر علائم این سرطان یا علائم خطر آن را دارید، بهتر است تا کار از کار نگذشته، با دکتر گوارش در دکترتو مشورت کنید.

وظیفه تشخیص و درمان این سرطان به عهده متخصص گوارش و دکتر انکولوژی است.