یکی از رشته های نوظهور و جدید که در پیشرفت درمان بیماری ها نقش داشته است، رشته ژنتیک پزشکی است. امروزه افراد بسیاری تمایل دارند در این رشته به تحصیل بپردازند. زیرا یکی از رشته های بسیار جذاب و در عین حال بسیار سودمند برای بشریت است. علاوه بر آن چالش های خاص خودش را دارد.

• اما شاید شما ندانید که رشته ژنتیک پزشکی چیست و چه کاری می کند و بازار کار آن چگونه است؟

ما در این مطلب در مورد رشته ژنتیک پزشکی صحبت خواهیم کرد و وظایف و اهداف این رشته را تشریح خواهیم کرد و در مورد بازار کار آن و آینده شغلی این رشته با شما گفت و گو خواهیم کرد. پس تا پایان این مطلب ما را همراهی کنید.

 در ابتدا باید با پاسخ به این سوال شروع کنیم:

رشته ژنتیک پزشکی چیست؟

رشته ژنتیک به بررسی بیماری های ژنی و تشخیص بیماری های مورثی و راه های درمان اختلالات ژنتیکیمی پردازد.

این رشته از شاخه های علوم زیستی است و به مباحث مهمی مانند مهندسی ژنتیک، ژنتیک ایمنی، ژنتیک جمعیت، ژنتیک سرطان، ژنتیک رفتاری، ژنتیک بیوشیمیایی می پردازد. دانش آموختگان این رشته پس از فارغ التحصیلی قادر خواهند به نواقص و بیماریهای ژنی و کروموزومی بیماران پی ببرند.

حتما نام رشته ژنتیک انسانی نیز به گوش تان خورده است. در نظر داشته باشید که این دو رشته تفاوات هایی را با یکدیگر دارند. در زیر تفاوت های این دو رشته را برای شما آورده ایم.

تفاوت رشته ژنتیک پزشکی و انسانی

رشته ژنتیک پزشکی با ژنتیک انسانی متفاوت است. ژنتیک انسانی می تواند مجموعه از تحقیقات علمی برای درمان پزشکی باشد؛ اما ژنتیک پزشکی زمینه ای از پزشکی است که از در آن از علم ژنتیک برای مراقبت های پزشکی استفاده می شود؛ برای مثال ممکن است تحقیقات در مورد دلایل اختلالات ژنتیکی در زمینه ژنتیک پزشکی در نظر گرفته شود هم ژنتیک انسانی.

توجه داشته باشید که درنهایت تشخیص، مدیریت و مشاوره به افراد دچار اختلالات ژنتیکی یا مشکوک به این اختلالات به عنوان بخشی از ژنتیک پزشکی در نظر گرفته می شود.

حال که با رشته ژنتیک پزشکی آشنا شدید، اگر همچنان به این رشته علاقه مند هستد، توانایی های خودتان را با توانایی های لازم برای این رشته محک بزنید! ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵

توانایی های لازم برای این رشته

کسانی که به کارهای تحقیقاتی علاقه‌ مند هستند و علاقه مند برای حل مسائل و چالش های جدید هستند، این رشته برایشان مناسب است. فارغ التحصیلان رشته ژنتیک پزشکی، باید توانایی حل مسائل پیچیده را داشته باشند و از تحقیق، جست وجو، حل مسائل و خسته نشوند و همواره در حال یادگیری مطالب جدید باشند. در طی آزمایش ها و تحقیفات ممکن است موارد و چالش هایی شما را از ادامه دادن نا امید کند، اما نباید نا امید و دلسرد شوید چراکه این چالش ها، لذت بخش ترین کارهای تحقیقاتی هستند.

• کدام دروس دوره دبیرستان در رشته ژنتیک بیشتر کاربرد دارند؟

ریاضی (۱ و ۲)، فیزیک (۱ و۲)، شیمی عمومی (۱ و ۲) دروس مهم این رشته هستند که دانشجویان توجه ویژه ای به این دروس داشته باشند. برای ادامه این رشته با دروس پایه دوران دبیرستان سرو کار خواهید داشت. مثلا دروسی مثل فیزیک و شیمی آزمایشگاه خواهید داشت که تا حدودی به فهم تجربی این مباحث کمک خواهد کرد.

همچنین باید دروسی همچون زیست جانوری، زیست گیاهی و آمار زیستی را نیز پاس کنید که تا حدود زیادی از دروس دوران دبیرستان تاثیر گرفته ‌اند. در ترم ‌های بالاتر دروسی مانند ژنتیک ۱، زیست سلولی، میکروبیولوژی ۱ و فیزیولوژی جانوری بسیار به فهم مطالب زیست ‌شناسی دوران دبیرستان وابسته ‌اند و در حالت کلی می توانیم بگوییم اگر شما دروس دبیرستان را به خوبی گذرانده باشید، در این رشته به مشکل برخورد نخواهید کرد.

همچنین دروسی که ذکر شد تاثیر مستقیمی بر روی نتیجه کنکور شما خواهد گذاشت.

گرایش‌های رشته ژنتیک

رشته ژنتیک پزشکی، رشته گسترده ای است و گرایش های مختلفی دارد. در زیر به هر کدام از آنها و روش ورود به این رشته‌ ها می پردازیم.

 برای ورود به گرایش های مختلف رشته ژنتیک پزشکی دو راه وجود دارد:

از طریق کنکور وزارت بهداشت: بسیاری از دانشجویان زیست شناسی سلولی – مولکولی و علوم آزمایشگاهی، کنکور وزارت بهداشت را انتخاب می ‌کنند.

 پرطرفدارترین رشته‌های وزارت بهداشت که دانشجویان برای قبولی در آن‌ها وارد رقابتی بسیار سنگین می‌شوند به شرح زیر است:

مجموعه علوم آزمایشگاهی (۱): شامل رشته‌ های بیوشیمی بالینی، بیوتکنولوژی پزشکی و ژنتیک انسانی است.

مجموعه علوم آزمایشگاهی (۲): شامل رشته ‌های ایمنی ‌شناسی پزشکی و هماتولوژی است.

مجموعه علوم آزمایشگاهی (۳): شامل انگل‌شناسی، قارچ ‌شناسی، میکروبیولوژی و ویروس ‌شناسی است.

رشته های علوم بهداشت: رشته‌هایی که در مقطع ارشد برای این منظور می ‌توانید انتخاب کنید، شامل مواردی است که در ادامه ذکر شده‌اند: ژنتیک، میکروبیولوژی، زیست سلولی-مولکولی، بیوشیمی، بیوتکنولوژی میکروبی، بیوتکنولوژی دریا، بیوتکنولوژی صنعت و محیط زیست، بیوفیزیک.

آینده شغلی ژنتیک پزشکی

بازار کار و آینده شغلی مبحث بسیار مهمی است که نباید در انتخاب رشته نادیده گرفته شود.

به طور کلی آینده ای روشن در انتظار فارغ التحصیلان رشته ژنتیک پزشکی است. فارغ التحصیلان رشته ژنتیک پزشکی می توانند با دایرکردن مرکز مشاوره و آزمایشگاه ژنتیک با بررسی شجره نامه و آزمایشات غربالگری به تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل و بعد از تولد و پیشگیری یا درمان آن ها بپردازند.

در آزمایشگاه های تشخیص طبی نیز که انواعی از بیماری های ژنتیکی یا سرطان ها مورد سنجش قرار می گیرند، از مهارت های دانش آموختگان ژنتیک استفاده می شود.

همچین می توان در پزشکی قانونی نیز مشغول به کار شد. زیرا در این حرفه به آزمایشات بسیار دقیق و تکنیک های خاص ژنتیکی نیاز است که فارغ التحصیلان این رشته به خوبی از پس آن بر می آیند. فارغ التحصیلان این رشته می توانند به عنوان استاد دانشگاه، در دانشگاه های معتبر، تدریس کنند .همچنین فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مراکز تحقیقاتی مشغول به کار شوند.

 دانشگاه هایی که در رشته ژنتیک پزشکی پذیرش می ‌کنند:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه بابل
• دانشگاه بقیه الله
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه ایران
• دانشگاه شهر کرد
• دانشگاه کرمان
• دانشگاه گلستان

واحد های درسی رشته ژنتیک پزشکی

میزان درآمد رشته ژنتیک پزشکی

فارغ‌التحصیلان وزارت علوم با کار در آزمایشگاه‌ها می توانند درآمدی در حدود یک و نیم تا ۳ میلیون تومان داشته باشند. به علاوه مشاغل دیگر مانند تدریس در مدارس یا دانشگاه‌ها و… سطح درآمد متفاوت‌تری خواهد داشت.

فارغ‌التحصیلان وزارت بهداشت نیز با کار در آزمایشگاه‌های ژنتیک، تشخصی طبی و… همان میزان درآمد را دارند. اما با تأسیس آزمایشگاه، درآمد خوبی خواهند داشت. راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان، تدریس در دانشگاه و… بازه درآمد فارغ‌التحصیلان رشته ژنتیک را گسترده‌تر می‌کند.

سوالات متداول

امکان ادامه تحصیل در رشته ژنتیک در داخل ایران چگونه است؟

هر دو رشته در ایران تا مقطع ارشد و دکتری قابل ادامه دادن هستند. همچنین دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، بقیه الله، تربیت مدرس، اصفهان، شیراز و مشهد از جمله بهترین دانشگاه‌های کشور برای ادامه تحصیل در هر سه مقطع ممکن به حساب می‌آیند.

امکان ادامه تحصیل در رشته ژنتیک در خارج از کشور به چه صورت است؟

بهترین کشور مناسب رشته ژنتیک برای مهاجرت ایالات متحده آمریکا است. اما با توجه به قوانین فعلی، گرفتن پذیرش و مهاجرت به این کشور کار بسیار سختی محسوب می‌شود.
مقصد بعدی کانادا و کشورهای اروپایی همچون آلمان، اتریش و دانمارک هستند و در وهله بعد کشورهایی همچون سنگاپور، چین، استرالیا، روسیه و غیره را نیز می‌توان مدنظر داشت.
به علاقه‌ مندان به مهاجرت، پیشنهاد می‌شود که سعی کنند مقطع ارشد خود را در یک دانشگاه خوب در ایران به اتمام برسانند. سپس رزومه خود را پربارتر کرده و برای دکتری اپلای کنند. به خاطر داشته باشید مقاله خوب و تسلط بر زبان انگلیسی برگ برنده افراد برای مهاجرت به حساب می‌آید.

دروس دانشگاهی رشته ژنتیک تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟

در رشته ژنتیک، پیشرفت در شغل کاملا وابسته به میزان تسلط شما بر دروس دانشگاهی است. به علاقه‌مندان این رشته، پیشنهاد می‌شود سعی کنند تا جای ممکن بر دروس اصلی در کارشناسی تسلط پیدا کنند؛ چرا که در مقطع ارشد و دکتری دیگر وقتی برای بازگشت به دروس پایه نیست و باید تمرکز خود را روی خواندن مقالات و به روز نگه داشتن خود بگذارید.