علت ایجاد فتق چیست ، راههای پیشگیری و درمان های خانگی فتق

فتق چیست و کجاست

فتق یا هرنیا یک بیماری بسیار شایع است که می تواند افراد در هر سنی را مبتلا کند. متاسفانه، بسیاری از مردم از نحوه تشخیص این عارضه بی اطلاع هستند. فتق زمانی اتفاق می ‌افتد که بافت داخلی دستگاه گوارش شروع به بیرون زدگی می‌کند تا زمانی که به نقاط ضعیف ‌تر روی عضلات شکم فشار وارد کند. این وضعیت می تواند منجر به برآمدگی فیزیکی شود که به راحتی در قسمت خارجی پوست قابل مشاهده است.

شایع ترین ناحیه ای که فتق در آن رخ می دهد شکم است، اما برخی از آن ها می توانند در ران ها و ناحیه شرمگاهی ظاهر شوند. در حالی که برآمدگی ناگهانی ممکن است هشدار دهنده باشد، مهم است که به یاد داشته باشید که این عارضه بلافاصله برای سلامتی شما خطرناک نیست. اگرچه در برخی شرایط قطعا مهم است که با یک متخصص پزشکی مشورت کنید.

علائم فتق

درد و تورم شایع ترین علائم این بیماری هستند. البته فتق همیشه علائمی ایجاد نمی کند یا ممکن است فقط زمانی علائم داشته باشید که عضلات شکم خود را منقبض کنید. با این حال می تواند منجر به درد، سوزش یا احساس کشش شود، به خصوص در هنگام فشار فیزیکی.

حتی در بیمارانی که هیچ علامتی ندارند این عارضه باید برای ترمیم بررسی شوند. اگر قسمتی از روده توسط فتق فشرده شود، ممکن است در هضم غذا مشکل داشته باشید. همچنین محتویات داخل کیسه فتق ممکن است روی خودشان پیچ بخورند، که می‌تواند یک اورژانس جراحی باشد.

علت فتق

این عارضه در اثر فشاری ایجاد می شود که به یک ناحیه شکم فشار وارد می شود. فشار ممکن است ناشی از:

• سرفه یا عطسه مداوم
• اضافه وزن
• بلند کردن، حمل یا هل دادن بارهای سنگین
• یبوست
• بارداری

انواع فتق

از هر ۴ مرد، ۱ نفر و از هر ۵۰ زن، ۱ نفر در مقطعی از زندگی خود حداقل یکبار این عارضه را تجربه می کنند. هرنیا زمانی اتفاق می افتد که بخشی از اندام داخلی یا بافت ناحیه ضعیف یا منفذی در عضله برآمده می شود. بیشتر آنها در ناحیه شکم ایجاد می شوند و به عنوان فتق شکمی شناخته می شوند. سایر انواع عبارتند از:

• فتق اینگوینال در کشاله ران رخ می دهد و عمدتا مردان را درگیر می کند.
• فتق ناف در اطراف ناف رخ می دهد و بسیار شایع است.
• فتق برشی در نتیجه یک برش قبلی ایجاد می شود و ممکن است در ۲۵٪ از بیمارانی که جراحی کرده اند، رخ دهد.
• فتق هیاتال در داخل دیافراگم ایجاد می شود. آنها برای تشخیص نیاز به آزمایش تصویربرداری دارند و معمولا با حالت تهوع، سوزش سر دل یا مشکلات بلع همراه هستند.

فتق شکم در مردان

واضح ترین نشانه این عارضه یک توده بیرون زده از شکم، ران یا ناحیه شرمگاهی است. برای برخی، برآمدگی زمانی که فرد در حالت ایستاده است، آشکارتر است. همچنین ممکن است زمانی که فرد به پشت دراز می کشد از بین برود. در اکثر موارد، خود برآمدگی با احساس سوزش یا درد شدید در ناحیه آسیب دیده همراه است. همچنین هنگام خم شدن یا سرفه درد زیادی در فرد ایجاد می کند.

برای مردان، علائم دیگری وجود دارد که باید از آنها آگاه بود. به عنوان مثال اینگوینال هرنیا می تواند باعث ایجاد احساس کشیدگی در کشاله ران شود که به نظر می رسد وزن ناراحت کننده ای را به ناحیه شرمگاهی اضافه می کند. تعدادی از مردان نیز تورم اطراف بیضه ها را گزارش می دهند، به خصوص زمانی که فتق رشد کرده یا به سمت کیسه بیضه حرکت کرده است.

درمان فتق

درمان این عارضه معمولا جراحی برای ترمیم سوراخ موجود در دیواره عضلانی است. بیماران مبتلا ممکن است کاندیدای عمل ترمیم باز، لاپاراسکوپی یا روباتیک باشند.

در جراحی باز، عمل از طریق برشی که در آن فتق قرار دارد انجام می شود. تکنیک ‌های کم تهاجمی مانند جراحی لاپاراسکوپی و رباتیک، از ابزار و دوربین ‌های مخصوص برای تکمیل ترمیم استفاده می ‌کنند. تعمیرات رباتیک شامل ابزارهای کنترل شده توسط جراح با استفاده از تصویربرداری سه بعدی و فناوری های پیشرفته است. بیشتر اوقات از مش برای چسباندن فتق استفاده می شود.

اگر فتق عود کند ممکن است برای بازسازی دیواره شکم به عمل های اضافی و پیچیده نیاز داشته باشد. هدف از جراحی بهبود عملکرد دیواره شکم و بازگرداندن بیماران به شرایط عادی زندگی است. برخی از بیماران، مانند افرادی که سیگار می کشند یا اضافه وزن دارند، خطر عود بیشتری دارند.

عمل فتق

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است درمان های حمایتی را امتحان کند یا صبر کند تا ببیند آیا وضعیت شما بدتر می شود یا خیر. گاهی اوقات، آنها ممکن است یک عمل کوچک را برای تعمیر دیواره عضلانی تحت بیهوشی موضعی یا عمومی توصیه کنند. در این جراحی یک برش در شکم شما در اطراف فتق ایجاد می ‌شود و از بخیه‌ ها یا مش جراحی برای بستن بخش ضعیف عضله یا تقویت آن استفاده می ‌شود. هرنیای مغبنی ممکن است با استفاده از جراحی لاپاراسکوپی ترمیم شود.

عوارض بعد از عمل فتق

برخی از افراد مبتلا ممکن است حتی پس از جراحی ترمیمی درد مزمن را در ناحیه آسیب دیده تجربه کنند. تورم در محل جراحی و نواحی تناسلی، نفخ شکم، کبودی و تجمع مایع در ناحیه کشاله ران، اتفاقات بسیار طبیعی پس از این جراحی است. به بیماران توصیه می شود در سه روز اول هر ساعت به مدت ۱۵ دقیقه از کیسه یخ استفاده کنند تا تورم کاهش یابد.

باید اطمینان حاصل کنید که پانسمان روی زخم های جراحی در سه روز اول خشک بماند. پس از سه روز، می توانید دوش بگیرید و پانسمان را عوض کنید.راههای پیشگیری از فتق

راههای پیشگیری از فتق

برخی از دستگاه ها (مانند کمربندهای حمایتی) و روش های درمانی (مثلا فیزیوتراپی و دارو برای سرفه و یبوست) برای کاهش علائم و کاهش ناراحتی در دسترس هستند. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد اینکه آیا آنها برای شما مناسب هستند صحبت کنید. شما می توانید شانس ابتلا به این عارضه را کاهش دهید اگر:

• غذاهای حاوی فیبر زیاد بخورید تا از یبوست جلوگیری کنید
• حفظ وزن سالم
• هنگام بلند کردن اجسام سنگین با خم شدن از روی زانوها استفاده کنید نه کمر
• اگر سرفه یا عطسه مداوم دارید، تحت درمان قرار بگیرید
• سیگار را ترک کنید زیرا این امر می تواند باعث سرفه های مداوم شود که می تواند به دیواره شکم شما فشار وارد کند.

فتق در زنان

انواع مختلفی از هرنیا وجود دارد و هر نوع می تواند علائم منحصر به فردی ایجاد کند. علل بسته به نوع آن متفاوت است. هیچ راهی برای تضمین عدم ابتلا به این عارضه وجود ندارد. خوشبختانه، یک سبک زندگی سالم می تواند احتمال ابتلا به آن را کاهش دهد. فتق در زنان بیشتر در ناحیه کشاله ران ایجاد می شود و زمانی رخ می دهد که بخشی از روده از دیواره شکم نزدیک شریان فمورال بیرون بزند.

فتق معده

این عارضه در قسمت فوقانی معده رخ می دهد، جایی که از سوراخی در دیافراگم (عضله ای که قفسه سینه را از شکم جدا می کند) بیرون می زند. این وضعیت به روش های مختلف با صلاحدید پزشک قابل درمان است.

فتق بیضه چیست

فتق کیسه بیضه یا فتق در ناحیه کیسه بیضه یا کشاله ران به عنوان فتق اینگوینال شناخته می شود. علامت اولیه این عارضه برآمدگی در کشاله ران یا کیسه بیضه است. این بیماری زمانی رخ می دهد که بافت از نقاط نازک یا ضعیف شده در عضله کشاله ران عبور می کند که منجر به برآمدگی می شود. این وضعیت ممکن است دردناک باشد یا باعث سوزش شود.

بسیاری از فتق ها نتیجه بلند کردن اجسام سنگین هستند و در مردان ده برابر زنان شایع تر است. علائم فتق اینگوینال ممکن است شامل درد، ناراحتی در ناحیه کشاله ران، برآمدگی دو طرف استخوان شرمگاهی یا تورم در نزدیکی بیضه ها باشد.

باد فتق

باد فتق ممکن است در هر قسمتی از بدن ایجاد شود و معمولا زمانی رخ می دهد که یک اندام داخلی (معمولا روده یا مثانه) یا بخشی از روده از طریق عضله اطراف به بیرون فشار می آورد. فتق ها از خفیف تا بسیار دردناک هستند. اگر آنها به خودی خود از بین نرفتند، ممکن است برای جلوگیری از بدتر شدن آنها نیاز به جراحی داشته باشید.

باد فتق مردان

باد فتق در مردان در واقع به فتق کیسه بیضه اشاره دارد که می تواند باعث درد، تورم و ناراحتی در اطراف بیضه شود. انسداد روده و احتقان بافت روده از عوارض احتمالی فتق اینگوینال است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. به همین دلیل، مهم است که هر گونه علائمی را توسط پزشک بررسی کنید و معاینه فیزیکی معمول داشته باشید.

علائم فتق در مردان

این بیماری یک وضعیت دردناک است و زمانی رخ می دهد که یک اندام داخلی یا سایر قسمت های بدن از طریق نقطه ضعف دیواره عضلانی یا بافتی که به طور معمول آن را در جای خود نگه می دارد، فشار می آورد.

اکثر بیماران فتق را در ناحیه شکم بین قفسه سینه و باسن تجربه می کنند. در برخی موارد می تواند در ناحیه بالای ران و کشاله ران نیز ایجاد شود.

اکثر فتق ها در مراحل اولیه تهدید کننده زندگی نیستند اما هرگز خود به خود ناپدید نمی شوند. پزشکان جراحی را برای جلوگیری از هرگونه عارضه کشنده توصیه می کنند.

آیا فتق خطرناک است

فتق بدون علامت بیماری خطرناکی نیست، اما نوع علامت دار می تواند باعث ایجاد شرایط تهدید کننده زندگی شود. چنین مسائلی شامل انتروکولیت نکروزان (التهاب شدید روده) و سپسیس است.

درمان های خانگی فتق در طب سنتی

استفاده از کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد در ناحیه آسیب دیده ممکن است به کاهش تورم و ناراحتی کمک کند.

داروهای ضد درد بدون نسخه مصرف کنید: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن است به کاهش درد و التهاب کمک کنند.

رژیم غذایی پر فیبر داشته باشید: رژیم غذایی با فیبر بالا ممکن است به کاهش یبوست کمک کند، که می تواند بر عضلات و بافت های شکم فشار وارد کند و علائم شما را تشدید کند.

از غذاهای تند پرهیز کنید: پزشکان توصیه می کنند برای جلوگیری از رفلاکس اسید از غذاهای تند و غذاهای حاوی گوجه فرنگی خودداری کنید. متخصصان بهداشت نیز توصیه می کنند سیگار را ترک کنید.

از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید: بلند کردن اجسام سنگین می ‌تواند بر عضلات و بافت ‌های شکم فشار وارد کند و علائم را تشدید کند.

داروی فتق

علیرغم اینکه داروهای OTC یک گزینه موثر برای این بیماری در نظر گرفته می شوند اما تنها یک راه حل موقتی هستند که به بیمار در کاهش علائم کمک می کنند. داروهای تجویزی برای افرادی که بیش از یک بار این عارضه را تجربه کرده اند، مفید است.

درمان قطعی و فوری فتق

این بیماری فقط با جراحی قابل درمان است و جراحی لاپاراسکوپی بهترین راه برای رهایی از این مشکل بدون ایجاد برش در بدن است. شما می توانید از طریق برخی تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی از این عارضه پیشگیری کنید. اگر فتق شما هیچ دردی ایجاد نمی کند، پزشکان به شما توصیه می کنند قبل از جراحی مراقب باشید. در حدود ۱۰ درصد از بزرگسالان این عارضه ممکن است عود کند و بیمار مجبور به انجام جراحی دیگری شود.

فتق بیضه چیست؟

امروز قرار است در مورد یکی از مشکلات شایع که بیشتر در مردان دیده می‌شود صحبت کنیم. فنق اینگوینال یا همان فتق بیضه که یک تورم و برآمدگی قسمت کشاله ران است که در هنگام سرفه، انجام فعالیت‌های شدید و یا بلند کردن اجسام سنگین این توده دردناک می‌شود.

همان طور که گفتیم عموما باد فتق خطرناک نیست اما می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد که در ادامه علل به وجود آمدن و همچنین راه‌های پیشگیری از آن را بررسی می‌کنیم.

فتق بیضه چیست؟

هنگامی که مایع در کیسه بیضه (در کشاله ران) جمع می شود، هیدروسل نامیده می شود. از هر ده نوزاد یک نوزاد هنگام تولد دچار هیدروسل می شود. هیدروسل همچنین ممکن است در اثر تورم یا عفونت کیسه بیضه ایجاد شود.

فتق معمولا بین قفسه سینه و باسن ایجاد می شود. در بسیاری از موارد علائمی ایجاد نمی‌کند یا علائم بسیار کمی دارد، ممکن است متوجه تورم یا توده در شکم یا کشاله ران خود شوید.

این توده اغلب می تواند به عقب رانده شود یا زمانی که دراز می کشید ناپدید می‌شود. سرفه یا زور زدن ممکن است باعث ظاهر شدن توده شود.

با این حال به خودی خود بهبود نمی‌یابد و می‌تواند منجر به عوارض تهدید کننده شود. فتق بیضه، بر خلاف تصور عموم به آقایان اختصاص ندارد و در صورت ضعف در عضلات شکمی ایجاد می‌شود.

با اینکه فتق بیضه در اغلب مواقع بی خطر است امادر مواردی می‌تواند کمی خطرناک و بسیار آزار دهنده باشد. در ادامه به بررسی علائم و نشانه هایی که در فرد پدیدار می‌شود و ممکن است به باد فتق مبتلا شده باشد می‌پردازیم.

علائم باد فتق چیست؟

علائم و نشانه‌های فتق بیضه می‌تواند در هر فرد متفاوت باشد که به بارزترین نشانه‌های آن در ادامه اشاره می‌کنیم که عبارتند از:

• برآمدگی در ناحیه دو طرف استخوان شرمگاهی
• احساس سوزش یا درد در برآمدگی
• درد یا ناراحتی در کشاله ران
• احساس سنگینی در کشاله ران
• ضعف یا فشار در کشاله ران شما

توجه داشته باشید وجود و یا عدم وجود این علائم، نشان دهنده ی قطعی وضعیت جسمانی شما نیستند و برای اطمینان باید به پزشک مربوطه مراجعه کنید.

درد مداوم شکم یا لگن می‌تواند از نشانه‌های فتق بیضه باشد که در صورت طولانی شدن دردهای مزمن، فرد باید به پزشک متخصص مراجعه کند. فتق بیضه به معنی فتق در نواحی خاصی از بدن است در نتیجه چه خانم ها و چه آقایان می‌توانند در خطر این عارضه باشند.

مشکلات ناشی از فتق برای کودک چیست؟

برخی از موارد فتق ناف زمانی که کودک رشد می کند و عضلاتش قوی می شوند، خود به خود برطرف می شوند و مشکل خاصی برای کودک ایجاد نمی کنند. معمولاً پزشک جراحی فتق ناف را تنها زمانی توصیه میکند که فتق به خودی خود بهبود نیابد یا زمانی که بسیار بزرگ باشد.

اما فتق اینگوینال می تواند برای کودک مشکل ساز باشد. زیرا روده نوزاد ممکن است در داخل این فتق گیر کند که در این صورت به یک عارضه اورژانسی تبدیل خواهد شد. به همین دلیل است که پزشک معمولا قبل از بروز مشکلات و عوارض ناشی از فتق در کودک، جراحی را توصیه می کند.

اگر کودک شما مشکل فتق مغبنی در یک طرف ران دارد، این احتمال وجود دارد که در آینده به فتق اینگوینال در سمت دیگر مبتلا شود.

علائم و نشانه های باد فتق در کودکان

فتق بیضه یا همان (اینگوینال) در نوزادان و کودکان ناشی از ضعف دیواره شکم است که در بدو تولد وجود دارد. گاهی اوقات فتق تنها زمانی قابل مشاهده است که یک نوزاد در حین گرسنگی گریه می‌کند، سرفه می‌کند یا زور می‌زند. او ممکن است تحریک پذیر و اشتهای کمتری نسبت به قبل داشته باشد.

پزشک معمولاً در ویزیت های منظم، کودک شما را از نظر علائم احتمالی فتق معاینه می کند، اما در صورت مشاهده برآمدگی در ناحیه ناف یا کشاله ران کودک، حتماً به پزشک اطلاع داده و با او مشورت کنید. با درمان به موقع بیماری ها و مشکلات کودک و همچنین با پیشگیری از چاقی و اضافه وزن، رفع یبوست و درمان سرفه مزمن در کودک می توانید خطر ابتلا به فتق را کاهش دهید.

نشانه های مشکل ساز باد فتق

اگر نتوانید فتق را به داخل فشار دهید، محتویات فتق ممکن است در دیواره شکم گیر کرده باشد. فتق حبس شده می‌تواند خفه شود و جریان خون را به بافتی که به دام افتاده است قطع کند. اگر فتق خفه‌شده درمان نشود، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. علائم و نشانه های فتق خفه شده عبارتند از:

• حالت تهوع، استفراغ یا هر دو
• درد ناگهانی که به سرعت تشدید می‌شود
• ناتوانی در حرکت روده یا دفع گاز
• برآمدگی فتق که قرمز، بنفش یا تیره می‌شود

این مشکلات زمانی بروز می‌کند که تورم، سفت و حساس به لمس شده و نمی‌توان آن را فشار داد که کمی به داخل برود. اینگونه علائم هنگامی ایجاد می‌شود که اسید معده به مری راه پیدا کند.

علل فتق بیضه چیست؟

برخی از فتق‌های اینگوینال هیچ علت ظاهری ندارند. عواملی که در ایجاد فتق اینگوینال نقش دارند عبارتند از:

• افزایش فشار داخل شکم
• یک نقطه ضعیف از قبل موجود در دیواره شکم
• زور زدن در هنگام ادرار
• فعالیت شدید
• سرفه یا عطسه مزمن
• ارثی بودن
• یبوست مزمن
• سابقه فتق بیضه

در بسیاری از افراد، ضعف دیواره شکم که منجر به فتق اینگوینال می‌شود، قبل از تولد زمانی اتفاق می‌افتد که ضعف در عضله دیواره شکم به درستی بسته نمی‌شود.

سایر فتق‌های بیضه زمانی که عضلات به دلیل افزایش سن، فعالیت بدنی شدید یا سرفه‌های همراه با سیگار ایجاد می‌شوند. همچنین ممکن است به دلیل جراحی شکم و ضعف در دیواره شکم رخ دهند و در ادامه عوارض ورم بیضه را بررسی می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید.

عوارض باد فتق

عوارض فتق اینگوینال عبارتند از:

•  

  فشار بر بافت های اطراف

اکثر فتق های اینگوینال اگر با جراحی ترمیم نشوند به مرور زمان بزرگ می شوند. در مردان، فتق‌های بزرگ می توانند به داخل کیسه بیضه کشیده شوند و باعث درد و تورم شوند.

•  

  مسدود شدن روده

اگر محتویات فتق در نقطه ضعیف دیواره شکم گیر کند، محتویات آن می تواند روده را مسدود کند و منجر به درد شدید، حالت تهوع، استفراغ، ناتوانی در ادرار یا دفع گاز شود.

•  

  قطع شدن جریان خون روده 

فتق حبس شده می تواند جریان خون بخشی از روده شما را قطع کند. خفه کردن می‌تواند منجر به مرگ بافت روده آسیب دیده شود. فتق خفه شده تهدید کننده زندگی است و نیاز به جراحی فوری دارد.

پیشگیری از فتق بیضه

شما نمی‌توانید از نقص مادرزادی که دارید از خطر ابتلا به فتق اینگوینال جلوگیری کنید. با این حال می‌توانید فشار روی عضلات و بافت‌های شکم خود را کاهش دهید مثلا:

• وزن سالم را حفظ کنید؛
• مصرف موادغذایی فیبردار؛
• اجسام سنگین را بلند نکنید؛
• خودداری از مصرف سیگار.

به طور کلی می‌توانید با بازنگری در سبک زندگی خود و انتخاب هوشمندانه ی خوراک و تنظیم فعالیت هایتان سامت خود را ارتقا بخشید.

خطر ابتلا به فتق اینگوینال (بیضه) با افزایش سن و همچنین در مردان شیوع بیشتری دارد. مشکلات پزشکی که سبب فشار بر دیواره شکم می‌شود، می‌تواند بر بروز فتق منجر شوند.

آیا عمل باد فتق خطراتی به همراه دارد؟

ترمیم فتق اینگوینال یک عمل معمولی با خطرات بسیار کم است. اما تعداد کمی از فتق ها ممکن است در برخی مواقع پس از جراحی عود کنند. سایر عوارض بالقوه عمل فتق اینگوینال عبارتند از:

• تجمع خون یا مایع در فضای باقی مانده از فتق؛
• تورم و کبودی دردناک بیضه‌ها یا آلت تناسلی؛
• درد و بی حسی در ناحیه کشاله ران ناشی از آسیب در حین جراحی؛
• آسیب به خون رسانی به بیضه‌ها؛
• آسیب به مجرای دفران (لوله ای که اسپرم را به بیضه ها می رساند)؛
• خطرات مرتبط با داروی بی‌هوشی.

اگر بالای 50 سال سن دارید، سیگار می کشید یا بیماری دیگری مانند بیماری قلبی یا مشکلات تنفسی دارید، احتمال بروز عوارض بیشتر است.

باید بدانید که هر عملی در هر سطحی که انجام شود با خطراتی همراه است اما احتمال وقوع این خطرات در جراحی‌های کوچک بسیار کمتر است

مراقبت‌های بعد از جراحی

1- بعد از عمل جراحی در صورت بروز هرگونه مشکل بهتر است یک فرد بزرگسال حداقل 24 ساعت پس از عمل در کنار شما بماند.

2- اگر بعد از رفتن به خانه همچنان درد دارید، طبق توصیه پزشک به مصرف مسکن ادامه دهید.

3- فشار ملایم به زخم با استفاده از دست یا یک بالشت کوچک می‌تواند سرفه، عطسه و حرکت بین نشستن و ایستادن را راحت تر کند.

4- مطمئن شوید که دستورالعمل‌هایی را که پرستارتان در مورد مراقبت از زخم، بهداشت و استحمام به شما داده است، دنبال می‌کنید.

5- در صورت داشتن یبوست ممکن است در هنگام ادرار یا مدفوع دردی را در اطراف زخم حس کنید شما می توانید با نوشیدن مایعات زیاد و خوردن مقدار زیادی سبزیجات، میوه ها و غذاهای پرفیبر مانند برنج قهوه‌ای، نان سبوس دار و پاستا، خطر یبوست خود را کاهش دهید.

6- حداقل تا 48 ساعت پس از هر عملی که با بیهوشی عمومی همراه است از نوشیدن الکل، کار با ماشین آلات یا رانندگی خودداری کنید.

7- ورزش های ملایم مانند پیاده روی می‌تواند به روند بهبودی کمک کند اما باید از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت های سنگین برای حدود 4 تا 6 هفته خودداری کنید.

8- ممکن است در ابتدا رابطه جنسی برای شما دردناک یا ناراحت کننده باشد، اما معمولاً زمانی که دوست دارید رابطه جنسی داشته باشید خوب است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر برآمدگی فتق قرمز، بنفش یا تیره شد یا اگر متوجه علائم یا نشانه های دیگری از فتق خفه شده مشاهده کردید فوراً به دنبال درمان آن باشد که در ادامه به انواع روشهای درمانی باد فتق می‌پردازیم.

اگر برآمدگی دردناک یا قابل توجهی در کشاله ران خود در دو طرف استخوان شرمگاهی دارید به پزشک مراجعه کنید. این برآمدگی زمانی که ایستاده‌اید بیشتر قابل توجه است و معمولاً اگر دست خود را مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید، می‌توانید آن را احساس کنید.

در چه صورت با اورژانس تماس بگیریم؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر با پزشک عمومی یا اورژانس تماس بگیرید و مشکل خود را مطرح کنید.

• دمای بالای مداوم
• خون ریزی
• افزایش تورم یا درد در شکم
• دردی که با مسکن آرام نمی‌شود
• حالت تهوع یا استفراغ مداوم
• تب و لرز شدید
• سرفه مداوم یا تنگی نفس
• افزایش قرمزی اطراف بریدگی ها
• مشکل در دفع ادرار

نتیجه گیری

همانطور که در ابتدا مقاله گفته شد فتق بیضه عوارض جدی را به همراه ندارد اما می‌تواند در فعالیت‌های روزانه‌تان مشکلاتی را ایجاد کند. در ضمن این نکته را به خاطر داشته باشید که فتق می‌تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود اما اکثر مردم فتق کشاله ران و ناف را می‌شناسند.

فتق بیضه انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین آن فتق اینگوینال یا کشاله ران است و عمل فتق می‌تواند بعد از جراحی دوباره برگردد و این بستگی به تکنیک عمل جراحی دارد.

همه چیز درباره بیماری فتق ، مقاله کامل بیماری فتق

بسیاری از فتق‌ها، در ناحیه شکم و حد فاصل بین قفسه سینه و کشاله‌های ران رخ می‌دهند. البته امکان وقوع آن‌ها در قسمت فوقانی ران یا کشاله ران نیز وجود دارد. آن‌ها معمولا تهدیدکننده زندگی افراد نیستند اما به خودی خود نیز درمان نمی‌شوند. در برخی موارد برای جلوگیری از ایجاد عوارض خطرناک‌تر، بیمار باید جراحی شود.

نشانه‌های فتق چیست؟

متداول‌ترین نشانه فتق، ایجاد توده یا ناحیه ورم کرده در قسمت آسیب دیده است. برای مثال در فتق اینگوینال، یک ناحیه ورم کرده در هر یک از طرفین استخوان شرمگاهی، در نقطه تلاقی کشاله ران و عضله ثانویه، تشکیل می‌شود. به‌هنگام دراز کشیدن، حالت توده‌ای شکل ناپدید می‌شود اما موقع ایستادن، خم شدن یا سرفه کردن عارضه فتق به‌خوبی احساس می‌شود. علاوه‌بر‌این، ممکنه در اطراف ناحیه توده‌ای شکل درد ناخوشایندی را احساس کنید.

علائم فتق هیاتال

بیماری فتق در اکثر موارد، فاقد هرگونه علائم آشکاریست. شما اطلاعی راجع به ابتلا به این بیماری ندارید، در‌صورتیکه آزمایشات متداول سالیانه را انجام دهید و یا به خاطر یک بیماری دیگر مورد معاینه پزشکی قرار بگیرید، آنگاه متوجه آن خواهید شد. برخی انواع فتق، علائم مخصوص به خود را دارند؛ مثل فتق هیاتال. سوزش معده، مشکل در بلعیدن غذا و درد قفسه سینه از جمله این علائم محسوب می‌شوند.

برگرداندن آسیب ناشی از بیماری به حالت عادی (ریکاوری از فتق)

توجه کردن به علائم فتق، موضوع به‌شدت مهمی محسوب می‌شود؛ چرا‌که این عارضه در‌صورت عدم درمان، به مرور از بین نمی‌رود. پس، به محض روبرو شدن با آن‌ها مراجعه به پزشک الزامیست. پس از معاینات پزشکی، میزان وخامت و نحوه درمان بررسی می‌شوند. فتق دارای عوارض جانبیست که زندگی بیمار را تهدید می‌کند. بروز هرگونه علائمی مانند تهوع، استفراغ، تب یا درد ناگهانی باید به مرکز خدمات اورژانس مراجعه کنید.

توجه داشته باشید که مراقبت‌های پزشکی زودرس، تغییرات در سبک زندگی، شدت علائم را به حداقل می‌رسانند. البته، جراحی تنها روش موجود برای درمان مؤثر بیماری فتق است. سه نوع مختلف از روش‌های جراحی برای درمان فتق در دسترس هستند که جراح بهترین روش را به شما پیشنهاد می‌دهد. پیش‌بینی و تجویز جراحی، یک درمان موثره که به ماهیت بیماری، علائم و سطح کُلی سلامت بدنی بیمار وابسته است. گاهی اوقات، فتق پس از جراحی مجدداً به حالت سابق برمی گردد.

علائم فتق در مردان

علائم کلی فتق در زنان و مردان یکسان است، اما به هر حال ممکن است علائم این مشکل در مردان و زنان به شکل‌های متفاوتی بروز کند. معمولا فتق کشاله ران در مردان موجب تورم قابل‌مشاهده در بیضه می‌شود. معمولا فتق کشاله ران 7 برابر در مردان بیشتر از خانم‌ها ایجاد می‌شود که در بسیاری از مواقع به فتق بیضه نیز ختم می‌شود. فتق بیضه سمت راست معمولا شایع‌تر از بیضه سمت چپ است.

علائم فتق در زنان

خانم‌ها بیشتر به فتق فمورال یا رانی مبتلا می‌شوند. معمولا فتق فمورال در زنان موجب درد شدیدی در شکم و کشاله ران می‌شود. در این شرایط معمولا باد فتق با ایجاد یک برآمدگی قابل لمس نیز قابل‌تشخیص است. زمانی که فرد مبتلا به فتق به پشت دراز می‌کشد، معمولا برآمدگی عقب رفته و ناپدید می‌شود. در اکثر خانم‌ها خندیدن، گریه کردن، سرفه و اجابت مزاج موجب می‌شود تا برآمدگی فتق بیشتر قابل‌مشاهده شود. در این نوع فتق معمولا روده مسدود می‌شود و لازم است فرد تحت عمل جراحی لاپاراسکوپی قرار بگیرد. یکی دیگر از انواع باد فتق رایج در خانم‌ها فتق در بارداری است که باید توسط پزشک بررسی و درمان شود.

علل ایجاد بیماری فتق

ضعیف بودن عضلات و فشارهای شدید به آن‌ها به طور همزمان، فتق را پدید می‌آورد. به همین علت، سریعا یا به مرور زمان گسترش می‌یابد. برخی عوامل رایج بروز فشار بیش از حد به عضلات، ضعیف شدن آن‌ها و نهایتاً ظهور بیماری فتق عبارتند از:

• بیماری مادرزادی که در دوران جنینی یا از زمان تولد ظاهر می‌شود.
• افزایش سن
• آسیب ناشی از مصدومیت یا جراحی
• سرفه مزمن یا بیماری گرفتگی حاد ریوی (COPD)
• تمرینات سنگین یا بلند کردن اشیای بزرگ با وزن زیاد
• بارداری، خصوصاً چندین بارداری
• یبوست که همزمان با حرکت روده، فرد را تحت فشار قرار می‌دهد.
• چاقی یا اضافه وزن
• ایجاد سیالات داخل شکم یا آسیت

علاوه‌بر‌این، عوامل دیگری نیز وجود دارند که خطر ایجاد بیماری فتق را افزایش می‌دهند. این عوامل عبارتند از:

• سابقه شخصی یا خانوادگی از فتق
• بالا رفتن سن
• بارداری
• اضافه وزن یا چاقی
• یبوست مزمن
• سرفه مزمن (احتمالاً بدلیل افزایش مستمر فشار روی شکم)
• فیبروز کیستیک
• سیگار کشیدن (منجر به تضعیف بافت پیوندی می‌شود)
• تولد به صورت نارس یا با وزن کم در هنگام تولد

تشخیص بیماری فتق

پزشک ابتدا یک معاینه معمولی را روی بدن شما انجام می‌دهد. در طول معاینه، پزشک به دنبال تشخیص توده در نواحی شکم یا کشاله ران است. این برآمدگی در حالت سرپا، سرفه کردن یا فشار بدنی بزرگ‌تر می‌شود. سپس، پزشک سابقه پزشکی بیمار را مشاهده می‌کند. بدین ترتیب سؤالات مختلفی از بیمار پُرسیده می‌شود، برخی از این سؤالات عبارتند از:

• چه زمانی برای اولین بار متوجه برآمدگی توده‌ای شدید؟
• آیا علائم دیگری را هم تجربه نموده‌اید؟
• به نظر شما، عامل خاصی منجر به بروز این عارضه شده است؟
• کمی راجع به سبک زندگی‌تان با من صحبت کنید. آیا شغلتان مستلزم بلند کردن اشیای سنگین است؟ آیا به صورت صحیح و منظم ورزش می‌کنید؟ آیا در گذشته سیگاری بودید؟
• آیا سابقه فتق در خانواده یا خودتان وجود دارد؟
• آیا در ناحیه شکم یا کشاله ران، جراحی انجام داده‌اید؟

همچنین ممکنه پزشک از آزمایشات تصویربرداری، برای تشخیص بیماری استفاده کند؛ این آزمایشات عبارتند از:

• اولتراسوند شکمی: با استفاده از امواج صوتی فرکانس بالا، تصویری از ساختارهای داخل بدن ایجاد می‌شود.
• سی‌تی‌اسکن: اشعه ایکس با فناوری رایانه‌ای ترکیب می‌شود، تا تصویر دلخواه ایجاد شود.
• اسکن MRI: ترکیبی از امواج مغناطیسی قوی، و امواج رادیویی، برای تولید تصویر بکار می‌روند.

در‌صورتی‌که تردیدی راجع‌به فتق هیاتال وجود داشته باشد، پزشک به دنبال استفاده از آزمایشات تکمیلی خواهد بود، تا وضعیت داخلی شکم بیمار را دقیق‌تر بررسی کند.

• اشعه ایکس باریومی یا گاستروگرافین: شامل یک سری تصاویر پرتو X است که از مجرای گوارشی به‌ دست می‌آیند. تصاویر پس از خوردن نوشیدنی حاوی دیاتروزات مگلومین و دیاتروزات سدیم (گاستروگرافین) یا محلول باریوم مایع به دست می‌آیند. هر دو تصویر بخوبی روی تصاویر پرتو X به چشم می‌آیند.
• آندوسکوپی: دوربین کوچک متصل به لوله از داخل گلو عبور کرده و وارد مری و شکم می‌شود.

آزمایش (خون، ادرار، مدفوع) خود را در محل انجام دهید

جراحی فتق

در‌صورتی‌که فتق بزرگتر شود، حالت دردناکی پیدا می‌کند، ممکنه جراح به این نتیجه برسد که جراحی بهترین راه حل است. برای مثال، شکاف ایجاد شده در دیواره شکم در طول جراحی، منجر به درمان فتق می‌شود. رایج‌ترین کار، پوشش دادن حفره به وسیله توری جراحی است.

امکان درمان بیماری فتق، با هر دو روش جراحی باز یا لاپاراسکوپی وجود دارد. جراحی لاپاراسکوپیک، از یک دوربین کوچک و تجهیزات مینیاتوری جراحی، برای ترمیم فتق استفاده می‌کند. برای این کار فقط چند بُرش کوچک ایجاد می‌شود. ضمناً به بافت‌های اطراف آسیب کمتری وارد می‌شود. در طول جراحی، جراح بُرشی را در نزدیکی فتق ایجاد می‌کند. سپس ناحیه بیرون زده، به سمت محل اصلی‌اش فشار و کاملاً بخیه زده می‌شود. با قرار دادن توری جراحی تقویت شده که در نهایت، قسمت بُرش خورده ترمیم می‌شود.

تمامی فتق‌ها، از طریق جراحی لاپاراسکوپی قابل درمان نیستند. در صورتی که درمان از طریق جراحی باز در دستور کار باشد، یک سری تعاملات بین جراح و بیمار صورت می‌گیرد تا بهترین گزینه جراحی شناسایی شود.

ریکاوری

احتمالاً پس از انجام جراحی، در اطراف ناحیه مربوطه احساس درد خواهید کرد. پزشک با تجویز یک سری داروها، به دنبال کاهش درد است. مطمئن شوید که دستورالعمل‌های پزشک، علی الخصوص دستورالعمل‌های مراقبت از زخم، را به صورت کامل رعایت می‌کنید. در صورت بروز هرگونه علائم از جمله عفونت، تب، قرمز شدن یا فرورفتگی ناحیه و دردی که ناگهان تشدید می‌شود، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.

پس از درمان فتق، تا چند هفته قادر به انجام حرکات معمول روزانه نخواهید بود. باید از هرگونه فعالیت شدید اجتناب کنید. ضمناً در همین دوره، از بلند کردن اشیای سنگین‌تر از 4 کیلوگرم خودداری کنید. جراحی باز، معمولاً دوره بازیابی طولانی‌تری را نسبت به جراحی لاپاراسکوپی در پی دارد. جراح به شما اعلام می‌کند که چه زمانی می‌توانید به روال کار عادی خود برگردید.

عوارض بعد از عمل فتق

از مهم‌ترین عوارض بعد از عمل فتق می‌توان به تورم و درد شدید در ناحیه جراحی‌شده اشاره کرد. اگر فرد مراقبت‌های ضروری بعد از عمل فتق را به درستی انجام ندهید، احتمال عفونت در محل جراحی وجود دارد. در این شرایط ممکن است فرد علائمی مثل تب و لرز، تهوع و استفراغ، احساس گرما در ناحیه جراحی‌شده و همچنین خروج ترشحات چرکی از زخم را تجربه کند. در این شرایط لازم است فرد هر چه سریع‌تر با پزشک جراح خود در مورد عوارض عمل صحبت کند.

انواع بیماری فتق

بیماری فتق به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین انواع فتق آشنا شوید.

فتق اینگوینال

فتق اینگوینال، شایع‌ترین حالت فتق محسوب می‌شود. بیشتر از 75 درصد از کل فتق‌ها مربوط به همین نوع فتق است. این حالت هنگامی رخ می‌دهد که روده‌ها به یک نقطه ضعیف یا قسمت پایینی دیواره شکم فشار وارد می‌کنند و ممکنه کانال اینگوینال دچار پارگی شود. این حالت اکثراً در مردان شایع است.

کانال اینگوینال در کشاله ران وجود دارد. در مردان، طناب اسپرماتیک از شکم به کیسه بیضیه می‌رود. این طناب بیضه‌ها را در جای خود ثابت نگه می‌دارد. در زنان، کانال اینگوینال شامل رباطیست که رحم را در جای خود ثابت نگه می‌دارد.

این فتق اکثراً در مردان رویت می‌شود. بیضه‌ها کمی پس از تولد، از داخل کانال اینگوینال به سمت پایین حرکت می‌کنند. انتظار می‌رود که این کانال‌ها پس از عبور از آن‌ها، کاملاً بسته شوند. گاهی اوقات کانال به درستی بسته نمی‌شود. بدین ترتیب با یک ناحیه تضعیف شده روبرو می‌شویم. اطلاعات بیشتر راجع به فتق اینگوینال در مقاله دیگری ارائه شده‌ است.

فتق هیاتال

فتق هیاتال یکی دیگر از انواع فتق است که زمانی رخ می‌دهد که بخشی از شکم از مکان اصلی خود خارج شده و رو به بالا به سمت دیافراگم و حفره قفسه سینه منحرف می‌شود. دیافراگم یک عضله تک لایه است که با منقبض شدن و کشیدن هوا به داخل ریه‌ها، امکان تنفس را فراهم می‌سازد. دیافراگم اندام‌های شکمی را از قفسه سینه جدا می‌کند.

این نوع بیماری فتق، غالباً در افراد بالای 50 سال رویت می‌شود. توجه داشته باشید که علت اصلی این بیماری در کودمان، مادرزادی است.

فتق هیاتال، در اکثر موارد رفلاکس معده _مری را در پی دارد. در این حالت، محتوای معده مسیر برگشتی را طی کرده و وارد مری می‌شود. سپس، حالت سوزش به فرد دست می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله فتق هیاتال مراجعه کنید.

فتق ناف

فتق ناف، در کودکان و نوزادان به وقوع می‌پیوندد. این عارضه هنگامی رخ می‌دهد که روده‌ها در مجاورت ناف، به سمت دیواره شکم فشار وارد می‌کنند. شما در هنگام گریه کودک، متوجه فتق و حالت توده‌ای در نزدیکی ناف وی می‌شوید.

فتق ناف، تنها حالتی است که با قوی‌تر شدن عضلات دیواره شکم، به خودی خود از بین می‌رود. این حالت معمولاً در یک یا دو سالگی کودک رخ می‌دهد. در صورتی که فتق پس از 5 سالگی از بین نرود، می‌توان از جراحی برای درمان آن استفاده کرد. ممکن است افراد بالغ نیز دچار فتق ناف شوند. مشکلاتی همچون چاقی، بارداری یا جمع شدن مایع در شکم (آسیت) منجر به وارد شدن فشارهای دائمی و مکرر روی شکم می‌شوند. جزئیات بیشتر در این زمینه، در مقاله‌ای دیگر ارائه شده‌اند.

فتق شکمی

فتق شکمی هنگامی رخ می‌دهد که بافت شکم در مجاورت یکی از دریچه‌های عضلات شکم، دچار فشردگی می‌شود. احتمالاً متوجه می‌شوید که در حالت دراز کشیده، اندازه فتق شکمی کاهش می‌یابد. علیرغم اینکه، امکان وجود فتق شکمی از زمان تولد وجود دارد اما معمولاً از سن خاصی پدید می‌آید. رایج‌ترین عوامل منتهی به این عارضه عبارتند از چاقی، فعالیت شدید، بارداری.

همچنین، امکان ظهور فتق شکمی در محل جراحی نیز وجود دارد. از این عارضه تحت عنوان فتق بُرش جراحی یاد می‌شود. زخم ناشی از جراحی یا ضعیف شدن عضلات شکم در محل جراحی، علت بروز این عارضه محسوب می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به فتق شکمی، مقاله تکمیلی را مطالعه کنید.

درمان بیماری فتق

تنها روش مؤثر برای درمان بیماری فتق، انجام عمل جراحی است. البته اینکه جراحی ضروری باشد یا خیر، به اندازه فتق، شدت و علائم بستگی دارد. پزشک این تمایل را دارد که وضعیت فتق را بررسی وهرگونه عوارض جانبی مربوطه را شناسایی کند. از این روش تحت عنوان نظارت همراه با انتظار یاد می‌شود. گاهی اوقات پوشیدن شکم بند، می‌تواند به کاهش علایم فتق کمک کند. شکم بند یک لباس نگهدارنده است که زیر لباس اصلی پوشیده می‌شود و فتق را در محل آسیب دیدگی کنترل می‌کند.

قبل از استفاده از شکم بند، حتما با پزشک خود مشور کنید تا مطمئن شوید آن را در جای مناسب خود قرارداده‌اید.

داروهای آزاد یا نسخه‌دار که اسید معده را کاهش می‌دهند، مناسب برای افرادیست که به فتق هیاتال مبتلا هستند؛ چراکه میزان علائم بیماری را کاهش داده و اثر آسیب دیدگی و ناراحتی را به حداقل می‌رسانند. این داروها عبارتند از داروهای ضد اسید، مسدودکننده‌های گیرنده H2، مهارکننده‌های پمپ پروتون.

درمان خانگی برای بیماری فتق

علیرغم اینکه، روش‌های خانگی برای درمان فتق کافی نیستند اما می‌توان با اتخاذ برخی تدابیر، علائم نامطلوب را کاهش داد. مصرف حجم بیشتری از الیاف‌های غذایی، به شما کمک می‌کند تا با یبوست و فشار ناشی از حرکات روده مقابله کنید. این وضعیت منجر به تشدید فتق می‌شود. برخی غذاها با درصد الیاف/ فیبر بالا عبارتند از غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات.

تغییرات در رژیم غذایی نیز می‌توانند به تغییر علائم فتق هیاتال بیانجامند. سعی کنید از مصرف وعده‌های غذایی بزرگ و  سنگین اجتناب کنید. پس از مصرف غذا، خم نشوید یا دراز نکشید. سعی کنید وزن بدن خود را در محدوده سالمی حفظ کنید. برای جلوگیری از رفلاکس اسیده معده، از غذاهای آسیب‌زا همچون غذاهای ادویه‌دار و مبتنی بر گوجه فرنگی دوری کنید. علاوه‌بر‌این، ترک سیگار نیز به نوبه خود مفید است.

تمرینات ورزشی برای درمان فتق

برخی تمرینات منجر به تقویت عضلات اطراف فتق شده و وزن نامطلوب را کاهش می‌دهند. بدین ترتیب به کاهش برخی علائم کمک می‌کند. مطالعه سال 2018 از یک منبع معتبر نشان می‌دهد که برنامه‌های تمرینی چه اثری روی افراد چاق دارند. این افراد بدلیل فتق شکمی تحت جراحی قرار گرفته‌اند. مشاهدات نشان می‌دهند که افرادی که تمرینات ورزشی را تکمیل می‌کنند، عوارض پس از جراحی کمتری را متحمل می‌شوند.

توجه کنید که برخی تمرینات از جمله بلند کردن وزنه و یا تمرینات فشاری روی شکم، منجر به افزایش آسیب‌دیدگی و فشار روی فتق می‌شوند. بدین ترتیب میزان ورم کردگی افزایش می‌یابد. همین موضوع برای تمرینات ورزشی که به صورت نادرست انجام می‌شوند، صدق می‌کند.

در‌صورتی‌که دچار فتق هستید، سعی کنید همواره تمرینات ورزشی مناسب را با پزشک یا تراپیست خود در میان بگذارید. آن‌ها تعامل لازم را با شما برقرار می‌کنند، تا در وهله نخست تمرینات مناسب، و سپس نحوه اجرای صحیح آن‌ها مشخص شود.

سایر روش های درمان فتق بدون جراحی

معمولا جراحی از رایج‌ترین روش‌های درمان فتق است، اما در بسیاری از مواقع پوشیدن کمربندهای فتق بند نیز می‌تواند با وارد کردن فشار ملایم به فتق، آن را در جای خود نگه دارد و به کاهش درد فتق نیز کمک کند. معمولا افرادی که به هر دلیلی شرایط مناسب برای جراحی را ندارند، از این کمربندها و یا از روش‌های طبیعی برای درمان فتق استفاده می‌کنند. در ادامه می‌توانید با روش‌های طبیعی برای درمان فتق بدون جراحی آشنا شوید.

• مصرف آب آلوئه‌ورا قبل از غذا
• استفاده از کمپرس یخ روی محل التهاب
• مصرف زنجبیل خام
• کاهش وزن
• کنترل استرس با مدیتیشن
• مصرف آب سبزیجات تازه
• مصرف دمنوش‌ دارچین، شیرین‌بیان، بابونه و گل ختمی
• ماساژ روغن بادام شیرین در ناحیه فتق
• استفاده از فتق بند

فتق در نوزادان

بین 10-25 % نوزادان، در هنگام تولد دارای بیماری فتق ناف هستند (یک منبع موثق). این نوع فتق، در نوزادان نارس و یا نوزادانی که با وزن کم متولد می‌شوند، بیشتر شایع است.

فتق نافی، در نزدیکی نقطه ناف رخ می‌دهد. به علت این که عضلات اطراف ناف، پس از جداسازی بند ناف، بخوبی بسته نشده‌اند. بدین ترتیب بخشی از روده، دچار ورم کردگی می‌شود. در هنگام سرفه یا گریه، بیشتر از شرایط عادی متوجه فتق نافی وی می‌شوید. معمولاً فتق نافی در کودکان، هیچگونه دردی را به همراه ندارد. البته با ایجاد علائمی همچون درد، تهوع و ورم کردگی در محل فتق، باید به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کنید.

اگر گمان می‌کنید فرزندتان دچار فتق نافی است، به متخصص اطفال مراجعه کنید. معمولاً پس از 1-2 سالگی، این بیماری از بین می‌رود. در‌صورتی‌که بیماری پس از 5 سالگی از بین نرود، باید نسبت به درمان مستقیم آن اقدام کنید. اطلاعات بیشتر راجع به درمان بیماری فتق نافی در این مقاله در دسترس هستند.

فتق بارداری

اگر باردارید و بر این باور هستید که دچار فتق شده‌اید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک وضعیت بیماری را بررسی می‌کند. بدین ترتیب مشخص می‌شود که آیا تهدیدی متوجه شماست یا خیر؟

معمولاً درمان بیماری فتق تا تولد نوزاد و اتمام بارداری به تأخیر میافتد و از این لحاظ هیچ مشکلی وجود ندارد. البته اگر فتق معمولی و کوچک، در طول بارداری وسعت و حس ناخوشایندی را ایجاد کند آنگاه برای ترمیم آن، باید جراحی لازم را انجام داد. زمان توصیه شده برای انجام این کار، سه ماهه دوم بارداری است. فتق‌هایی که در گذشته درمان شده‌اند، ممکن است در بارداری‌های بعدی مجدداً ظاهر شوند. به این علت که بارداری به بافت عضلانی شکم فشار وارد می‌کند. جراحی منجر به تضعیف این عضلات شده است.

همچنین، فتق پس از عمل جراحی سزارین نیز شایع است. از این جراحی تحت عنوان جراحی بُرش سزارین نیز یاد می‌شود. در این روش، شکم و رحم بُرش داده شده و نوزاد از داخل آن خارج می‌شود. فتق جراحی، در مجاورت محل سزارین رخ می‌دهد.

عوارض بیماری فتق

گاهی اوقات فتق درمان نشده، عوارض جدی خواهد داشت. از مهم‌ترین عوارض فتق این است که فتق گسترش پیدا می‌کند و علائم شدیدتری را بروز می‌دهد. فشار اضافی به بافت‌های جانبی وارد شده و بدین ترتیب ورم کردگی و درد در نواحی مجاور پدید می‌آیند. ممکنه بخشی از روده، روی دیواره شکم فشار داده شود. این حالت را فشار داخلی می‌گویند. فشار داخلی منجر به مسدود شدن روده می‌شود که درد شدید، تهوع و یبوست را به دنبال خواهد داشت.

در‌صورتی‌که بخش تحت فشار روده، خون کافی را دریافت نکند، فشردگی فتق (استرانگولیشن) رخ می‌دهد. در این شرایط بافت روده دچار عفونت یا مرگ می‌شود. فتق استرانگولیشن زندگی افراد را تهدید می‌کند و باید تحت درمان سریع پزشکی قرار گیرد. برخی علائمی مستلزم توجه فوری پزشکی نسبت به بیماری فتق هستند. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین عوارض فتق آشنا شوید.

• یک ناحیه ورم کرده که رنگ قرمز یا بنفش دارد.
• دردی که به صورت ناگهانی تشدید می‌شود.
• تهوع یا استفراغ
• تب
• ناتوانی در انتقال باد روده، یا حرک دادن روده

پیشگیری از بیماری فتق

نمی‌توان تحت تمامی شرایط، از وقوع بیماری فتق جلوگیری کرد. گاهی اوقات یک بیماری ارثی و یا جراحی‌های قبلی، منجر به بروز بیماری فتق می‌شوند. البته یک سری ملاحظات ساده در روند زندگی، مانع از ابتلا به بیماری فتق می‌شوند. این اقدامات، میزان فشار وارده بر بدن را کاهش می‌دهند. در اینجا به چند نکته کلی برای پیشگیری از فتق اشاره می‌کنیم:

• ترک سیگار
• مراجعه به بیمار در حین بیماری، و جلوگیری از ایجاد سرفه دائمی
• حفظ وزن بدن در حد سالم و مناسب
• عدم فشار آوردن به بدن در حین حرکت روده یا ادرار کردن
• خوردن غذاهایی با فیبر زیاد به میزان کافی، جهت جلوگیری از یبوست
• انجام تمرینات ورزشی لازم برای تقویت عضلات شکم
• اجتناب از بلندکردن اجسام خیلی سنگین. در صورت لزوم، از طریق زانوها خم شوید، نه اینکه کمر خود را خم کنید.

سخن نهایی

فتق یک مشکل رایج است که اگر به‌موقع درمان شود، مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمی‌کند. بیشتر افرادی که با این مشکل روبرو می‌شوند، دردهای مبهم و یا شدیدی را در یک بخش از شکم احساس می‌کنند. در صورتی که شما هم چنین دردهای را تجربه می‌کنید، بهتر است همین حالا با یکی از متخصصین داخلی یا گوارش مراجعه کنید. درمانکده به شما کمک می‌کند تا به صورت تماس صورتی یا تصویری با پزشک موردنظرتان مشورت کنید و هر چه سریع‌تر اقدامات لازم جهت درمان را انجام دهید.

سوالات متداول

علل و نشانه‌ های فتق چیست؟ (چرا فتق ایجاد می‌ شود؟)

فتق به علت ترکیبی از ضعف عضلات و فشار ایجاد می‌شود. بسته به علت آن، فتق ممکن است به‌سرعت یا طی یک دوره‌ی طولانی ایجادشده و پیشرفت کند. علت بیماری فتق و علل رایج ضعف عضلات عبارتند از:

• ناتوانی دربسته شدن کامل دیواره‌ی شکم در رحم که یک نقص مادرزادی است.
• سن
• سرفه‌ی مزمن
• ضعف عضلانی ناشی از آسیب یا جراحی

عواملی که بدن را تحت‌فشار قرار می‌دهند و ممکن است باعث فتق شوند، (به‌خصوص اگر عضلات ضعیف باشند) عبارتند از:

• بارداری: بر شکم فشار وارد می‌کند.
• یبوست: باعث ایجاد فشار در هنگام حرکت روده‌ها می‌شود.
• بلند کردن اجسام با وزن سنگین
• وجود مایع در شکم یا آسیت
• افزایش وزن ناگهانی
• جراحی قبلی (در منطقه‌ای که اکنون دچار فتق شده)
• سرفه یا عطسه‌ی مداوم

عوامل خطر ایجاد فتق

عوامل افزایش خطر ابتلا به فتق عبارتند از:

• سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی فتق
• اضافه‌وزن یا چاقی
• سرفه‌ی مزمن
• یبوست مزمن
• سیگار کشیدن که می‌تواند موجب سرفه‌ی مزمن شود.
• شرایطی مانند فیبروز کیستیک نیز می‌تواند به‌طور غیرمستقیم خطر ابتلا به فتق را افزایش دهد. فیبروز کیستیک عملکرد ریه‌ها را کاهش می‌دهد و باعث سرفه‌ی مزمن می‌شود.

تشخیص فتق به چه صورت است؟

فتق برشی معمولا از طریق معاینه‌ی فیزیکی تشخیص داده می‌شود. هنگام ایستادن، سرفه کردن یا زور زدن، پزشک در شکم یا کشاله‌ی ران برآمدگی را لمس خواهد کرد. فتق هیاتال با عکس رادیوگرافی و آندوسکوپی تشخیص داده می‌شود. سایر روش‌های شامل موارد زیر هستند:

• رادیوگرافی با بلع باریم، تصویربرداری اشعه‌ی ایکس از دستگاه گوارش است. تصاویر پس از نوشیدن محلول مایع حاوی باریم که کاملا در تصاویر اشعه‌ی ایکس نشان داده می‌شود، ثبت می‌شوند.
• آندوسکوپی شامل یک دوربین کوچک متصل به یک لوله است که از طریق گلو به سمت مری و معده فرستاده می‌شود. فتق نافی در کودکان با سونوگرافی تشخیص داده می‌شود.
• سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، از ساختارهای داخل بدن تصاویری را ایجاد می‌کند.

روش درمان بیماری فتق چگونه است؟

علاج بیماری فتق بستگی به‌اندازه‌ی فتق و شدت علائم دارد. گزینه‌های درمان فتق شامل: نظارت برای عوارض احتمالی، تغییر سبک زندگی، دارو یا جراحی است:

• تغییر سبک زندگی
• تغییرات غذایی اغلب می‌تواند علائم فتق هیاتال را درمان کند، اما فتق را از بین نمی‌برد.
• اجتناب از وعده‌های غذایی حجیم یا سنگین
• نخوابیدن و دراز نکشیدن و خم نشدن پس از یک وعده غذایی
• حفظ وزن در محدوده‌ی مناسب

برخی تمرینات ممکن است به تقویت عضلات اطراف فتق و کاهش برخی از علائم کمک کنند. بااین‌حال، انجام نادرست تمرین می‌تواند فشار در آن منطقه را افزایش دهد و درواقع باعث افزایش برآمدگی فتق شوند. بهتر است در مورد نحوه‌ی انجام تمرینات از پزشک یا فیزیوتراپیست کمک بخواهید.

۱. درمان بیماری فتق با دارو

اگر فتق هیاتال دارید، داروهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند، (شامل آنتی‌اسیدها، مسدودکننده‌های گیرنده H۲ و مهارکننده‌های پروتون پمپ) علائمتان را بهبود می‌بخشند.

۲. عمل جراحی فتق

اگر فتق در حال رشد کردن و بزرگتر شدن است یا باعث درد می‌شود، عمل‌ترمیم فتق (دوختن سوراخ موجود در دیواره‌ی شکمی با استفاده از مش) انجام می‌شود. عمل‌ترمیم فتق می‌تواند به‌صورت جراحی باز یا لاپاروسکوپی انجام شود.

جراحی لاپاروسکوپی با استفاده از یک دوربین کوچک و تجهیزات جراحی کوچک، تنها با استفاده از چند برش کوچک، انجام می‌شود و به بافت اطراف آسیب کمتری می‌رساند.

جراحی لاپاروسکوپی دوره‌ی نقاهت بسیار کوتاهی دارد، اما خطر عود فتق بیشتر است. علاوه بر این، همه‌ی فتق‌ها مناسب جراحی لاپاروسکوپی نیستند مثل فتقی که در آن بخشی از روده به داخل کیسه‌ی بیضه منتقل‌شده است.

عمل فتق چند ساعت طول میکشد؟

زمان واقعی انجام عمل جراحی فتق بستگی به نوع، اندازه و هر گونه عوارض احتمالی دارد. اما در حالت کلی بیشتر جراحی‌های فتق بین ۴۵ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشند.

مراقبت بعد از عمل فتق، بعد از عمل فتق چند روز باید استراحت کرد؟

جراحی باز دوره‌ی نقاهت طولانی‌تری دارد و ممکن است نتوانید به‌طورمعمول به مدت ۶ هفته حرکت کنید.

نزدیکی بعد از عمل فتق

جراحان توصیه می‌کنند از فعالیت جنسی بعد از عمل (از چند روز تا چند هفته) خودداری کنید. اگر تحت عمل جراحی لاپاراسکوپی برای فتق اینگوینال معمولی قرار می‌گیرید، معمولاً می‌توانید رابطه جنسی داشته باشید.

نحوه خوابیدن بعد از عمل فتق

بهتر است در هفته‌های اول پس از جراحی به پشت بخوابید و از تغییر وضعیت در طول شب خودداری کنید. همچنین اگر کمردرد نداشته باشید، به پهلو خوابیدن هم مشکلی ندارد.

۳. درمان خانگی بیماری فتق

برای درمان خانگی، بهتر است استراحت کنید و از فعالیت‌هایی که به ناحیه آسیب‌دیده فشار وارد می‌کنند دوری کنید:

• از مسکن‌های بدون نسخه برای مدیریت درد و ناراحتی استفاده کنید.
• برای تسکین موقت درد، کمربند بپوشید.
• از کمپرس سرد یا گرم برای تسکین درد یا تورم استفاده کنید.
• وزن مناسبی داشته باشید و غذاهای پر فیبر را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا از یبوست و زور زدن جلوگیری کنید.

۴. درمان فتق در طب سنتی

متخصصان طب سنتی برای درمان باد فتق، مصرف موارد زیر را (بدون زیاده‌روی) توصیه می‌کنند:

• سرکه سیب
• بابونه
• آب گرم
• جوش‌شیرین
• آب آلوئه‌ورا
• تخم شوید
• شیرین بیان

۵. برای بیماری فتق به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای بیماری فتق مراجعه به جراح عمومی توصیه می‌شود. جراحان عمومی در تشخیص و درمان بیماری‌هایی داخلی تخصص دارند و گزینه‌های درمانی مناسبی را ارائه می‌کنند. اگر نیاز به مشاوره قبل از جراحی دارید، با مراجعه به بخش مشاوره آنلاین سایت دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان سراسر کشور ارتباط برقرار کنید.

انواع فتق در مردان و زنان کدامند؟

طیف گسترده‌ای از این بیماری وجود دارد که در جدول زیر تعدادی از آن‌ها را قرار دادیم:

انواع فتق در مردان و زنان کدامند؟

۱. فتق اینگوینال یا فتق کشاله ران

فتق کشاله‌ی ران شایع‌ترین نوع فتق است که حدود ۷۰% فتق‌ها را تشکیل می‌دهد و گاهی اوقات با درد کشاله ران همراه است. این فتق زمانی رخ می‌دهد که روده از طریق یک نقطه‌ی ضعیف یا پارگی در دیواره‌ی تحتانی شکم به داخل کانال اینگوئینال (کانال مغبنی یا کشاله‌ی رانی) خارج شود.

لازم است بدانید که کانال اینگوئینال در کشاله‌ی ران قرار دارد. در مردان، کانال اینگوئینال جایی است که از طریق آن، طناب اسپرماتیک از شکم به کیسه‌ی بیضه عبور می‌کند. طناب اسپرماتیک بیضه‌ها را بالا نگه می‌دارد. در زنان، کانال اینگوئینال حاوی رباطی است که رحم را در جایگاهش نگه می‌دارد.

این نوع فتق در مردان شایع‌تر از زنان است. به این دلیل که بیضه‌ی یک مرد از طریق کانال اینگوئینال اندکی پس از تولد نزول پیدا می‌کند و کانال اندکی پس‌ازاین پروسه بسته خواهد شد. گاهی کانال به‌درستی بسته نمی‌شود و یک ناحیه‌ی ضعیف مستعد ابتلا به فتق، ایجاد می‌کند.

۲. فتق هیاتال

فتق هیاتال هنگامی رخ می‌دهد که بخشی از شکم از طریق دیافراگم به داخل قفسه‌ی سینه نفوذ کند. دیافراگم یک‌لایه‌ی عضلانی است که اندام‌های شکمی را از اندام‌های قفسه‌ی سینه، جدا می‌کند و با انقباض خود و کشیدن هوا به داخل ریه‌ها، به تنفس کمک می‌کند.
این نوع فتق در افرادی که بیش از ۵۰ سال سن دارند شایع‌تر است و بروز آن در کودکان به علت یک نقص مادرزادی در زمان تولد است. فتق هیاتال تقریبا همیشه باعث رفلاکس معده (نشت رو به عقب محتوای معده به مری) و ایجاد سوزش سر دل می‌شود.

۳. بیماری فتق ناف چیست؟

فتق نافی می‌تواند در کودکان و نوزادان زیر ۶ ماه رخ دهد. این اتفاق زمانی می‌افتد که روده‌ها از طریق دیواره‌ی شکم در نزدیکی ناف بیرون می‌زنند و برآمده می‌شوند. ممکن است در داخل ناف کودکتان یا اطراف آن، یک برآمدگی را مشاهده کنید، به‌خصوص هنگامی‌که فرزندتان گریه می‌کند.
فتق نافی تنها نوع فتق است که به دلیل قوی‌تر شدن عضلات دیواره‌ی شکم، اغلب تا یک‌سالگی به‌خودی‌خود بهبود می‌یابد. اگر تا یک‌سالگی برطرف نشود ممکن است برای اصلاح آن جراحی لازم باشد.

۴. فتق برشی

فتق برشی پس از جراحی شکمی ممکن است رخ دهد. روده از طریق محل برش یا بافت ضعیف شده‌ی اطراف آن بیرون می‌زند.

۵. بیماری فتق بیضه چیست؟

بیماری فتق بیضه که به عنوان فتق مغبنی با بیضه حبس‌شده نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که بیضه به دلیل فتق در کانال اینگوینال گیر می‌کند. اگر به موقع از طریق جراحی درمان نشود، می‌تواند علت درد بیضه ها، درد شدید، تورم و آسیب احتمالی به کیسه بیضه باشد.

عوارض بیماری فتق چیست؟

در صورت عدم درمان، فتق بزرگ‌تر و دردناک‌تر می‌شود. بخشی از روده می‌تواند در دیواره‌ی شکم به دام بیافتد و باعث انسداد روده، درد شدید، تهوع یا یبوست شود. فتق درمان‌نشده می‌تواند فشار زیادی بر روی بافت‌های اطراف ایجاد کند و باعث تورم و درد ناحیه‌ی اطراف شود.
اگر بخشی از روده که به دام افتاده است، خون کافی دریافت نکند اختناق و خفگی رخ می‌دهد و منجر به مرگ یا عفونت بافت روده می‌شود. فتقی که دچار خفگی شده باشد، تهدیدکننده‌ی حیات است و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.

عوارض فتق در بارداری

در بارداری، فتق می‌تواند خطراتی مانند احساس ناراحتی، درد دور ناف در بارداری و سختی زیاد در فعالیت‌های روزانه را ایجاد کند. جراحی ممکن است تا پس از زایمان به تعویق بیفتد تا خطرات برای مادر و نوزاد به حداقل برسد.

روش پیشگیری از بیماری فتق چیست؟

نمی‌توان همیشه از ضعف عضلانی که باعث ایجاد فتق می‌شود جلوگیری کرد اما می‌توان میزان فشار روی بدن را کاهش داد. این کار ممکن است در جلوگیری از ایجاد یا بدتر شدن فتق، کمک کند.
نکات پیشگیرانه عبارتند از:

• ترک سیگار
• مراجعه به پزشک در زمان بیماری، برای جلوگیری از ایجاد سرفه‌ی مداوم
• حفظ وزن بدنی سالم
• اجتناب از زور زدن در هنگام دفع مدفوع یا ادرار کردن
• اجتناب از بلند کردن اجسامی که برایتان بیش‌ازحد سنگین هستند.

بیماری فتق چیست؟

آیا شما می‌دانید که فتق چیست و چرا ایجاد می‌شود؟ آیا فتق خطر دارد؟ در مورد علائم، عوارض و نحوه درمان آن چه اطلاعاتی دارید؟ مطالعه این مطلب و مشاوره با یک جراح می‌تواند اطلاعات زیادی در این زمینه در اختیار شما بگذارد!

فتق معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که ارگان داخلی از بدن به علت ضعف و پارگی عضلات یا دیواره بافت اطراف آن جابه‌جا شود و در جایگاه غیرطبیعی قرار گیرد. مثلا در فتق نافی بخشی از روده‌ کوچک از ناحیه ضعیف‌شده دیواره شکمی به بیرون رانده می‌شود و به صورت یک برآمدگی زیر پوست اطراف ناف خود را نشان می‌دهد.

فتق انواع مختلفی دارد که بسیاری از فتق‌ها در ناحیه شکمی ایجاد می‌شوند، اما می‌توانند در قسمت‌های فوقانی ران و کشاله ران نیز ظاهر شوند. علائم فتق معمولا با توجه به نوع آن متفاوت است. از انواع فتق می‌توان به فتق شکمی، فتق بیضه، فتق کشاله ران، فتق رانی و فتق نافی اشاره کرد.

بیشتر انواع فتق خوشبختانه تهدیدکننده زندگی نیستند، اما به خودی خود نیز از بین نمی‌روند. به همین دلیل، در اکثر موارد برای جلوگیری از عوارض خطرناک نیاز به جراحی دارند. عوارض فتق را باید جدی گرفت و به پزشک معالج فتق مراجعه کرد. می توانید با متخصص جراح گفت و گو کنید .

علائم فتق

رایج‌ترین علامت فتق، برجستگی یا برآمدگی در ناحیه آسیب‌دیده است. به عنوان مثال بارزترین علائم فتق اینگوینال این است که در کشاله ران خود یک توده هنگام ایستادن، خم شدن و یا سرفه کردن مشاهده می‌کنید. ناراحتی یا درد در ناحیه اطراف توده نیز ممکن است وجود داشته باشد. معمولا در حالت دراز کشیدن اثرات برآمدگی کمتر می‌شود.

برخی از انواع فتق مانند فتق هیاتال (فتق معده)، می‌تواند علائم مشخص‌تری مانند سوزش سر دل، مشکل در بلع و درد قفسه سینه داشته باشد. قابل ذکر است که در مواردی، فتق هیچ علامتی ندارد. حتی ممکن است ندانید که فتق دارید و در حین معاینه پزشکی برای مشکلی دیگر پزشک متوجه شود.

انواع فتق

چندین نوع مختلف فتق وجود دارد که هرکدام در ناحیه‌ای از بدن خود را نشان می‌دهند. در ادامه به انواع آن اشاره خواهیم کرد.

فتق شکمی

فتق شکمی ممکن است به دلایل مختلفی (مثل ضعف عضلات شکم) در نواحی مختلف شکم بروز کند. مثلا گاهی در اثر جوش‌خوردگی غیرطبیعی بافت محل برش جراحی خود را نشان می‌دهد (فتق شکافی) و در مواردی در اثر تجمع چربی بین ناف و قسمت تحتانی استخوان پستان دیده می‌شود. در اکثر موارد در اثر بیرون‌زدگی روده در زیر ناف مشاهده می‌شود.

در نوزادان اگر دیافراگم به درستی در طی جنینی رشد نکرده باشد؛ ممکن است فتق شکمی به صورت فتق نافی خود را نشان دهد. فاکتورهای خطر متداول در ایجاد فتق شکمی شامل مواردی مانند چاقی، فعالیت شدید و بارداری است.

فتق اینگوینال یا فتق کشاله ران

فتق‌های اینگوینال (فتق مستقیم و غیرمستقیم اینگوینال) هنگامی اتفاق می‌افتند که بافت چربی یا بخشی از روده به داخل کشاله ران (اغلب در کانال اینگوینال) در اثر ضعف عضلات یا پارگی دیواره تحتانی شکم نفوذ کنند. این مورد شایع‌ترین نوع فتق است و عمدتا مردان را درگیر می‌کند. فتق کشاله ران اغلب در اثر پیری و وارد کردن فشار مکرر بر روی شکم بروز می‌کند.

فتق فمورال یا فتق رانی

فتق فمورال هنگامی خود را نشان می‌دهد که بافت چربی یا بخشی از روده به داخل ران نفوذ کند. درصد شیوع آن بسیار کمتر از فتق اینگوینال است و بیشتر از مردان زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. فتق رانی نیز در اثر پیری و وارد کردن فشار مکرر بر روی شکم بروز می‌کند.

فتق نافی

فتق نافی هنگامی اتفاق می‌افتد که بافت چربی یا بخشی از روده در نزدیکی ناف نفوذ کند. اگر دهانه شکمی جنین که بند ناف از آن عبور می‌کند پس از تولد به خوبی بسته نشود، این نوع فتق می‌تواند در نوزادان نیز ایجاد شود. بزرگسالان نیز ممکن است تحت تأثیر فشار مکرر بر روی شکم به آن دچار شوند.

فتق هیاتال (فتق معده)

فتق هیاتال هنگامی اتفاق می‌افتد که بخشی از معده با فشار از شکاف دیافراگم به داخل قفسه سینه وارد شود. این نوع فتق ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشد، اگرچه در برخی افراد با دل درد همراه است. دقیقا مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد فتق هیاتال می‌شوند، اما ممکن است در نتیجه ضعف دیافراگم با افزایش سن یا وارد کردن فشار بر روی شکم باشد.

فتق بیضه

همانطور که ذکر شد، کانال اینگوینال در کشاله ران قرار دارد. این کانال در مردان ناحیه‌ای است که از آن طناب اسپرماتیک از شکم به کیسه بیضه عبور می‌کند. طناب اسپرماتیک در اصل بیضه‌ها را نگه می‌دارد. پس از تولد باید بیضه‌ها اندکی از طریق کانال اینگوینال پایین آیند و سپس کانال به طور کامل در پشت آن‌ها بسته شود.

گاهی کانال به درستی بسته نمی‌شود و ناحیه‌ای ضعیف برجای می‌گذارد که در آینده و یا در طی نوزادی در نوزادان پسر ممکن است به صورت فتق بیضه خود را نشان دهد. در ورزشکاران نیز فتق در ناحیه پا در اثر ضعف عضلات پا به دلیل آسیب‌دیدگی ورزشی رخ می‌دهد.

اگر فتق درمان نشود چه اتفاقی می‎افتد؟

تشخیص به موقع علائم فتق و مراجعه به پزشک در صورت مشکوک بودن به این عارضه بسیار مهم است. چرا که فتق به خودی خود از بین نمی‌رود. از آنجایی که فتق در هر ناحیه‌ای باعث توقف خونرسانی به بخشی از اندام یا بافت محبوس‌شده می‌شود؛ معمولا در شرایط اورژانسی بیمار با علائمی مانند حالت تهوع یا استفراغ و تب یا درد ناگهانی مواجه می‌شود.

به عنوان مثال در مورد فتق کشاله ران، در صورت عدم درمان به موقع ممکن است نیاز به جراحی و تخلیه بخش مسدودشده روده باشد. البته درمان فتق به روش جراحی نیز عوارض خاص خود مانند خونریزی، احتمال عفونت و آسیب به عروق و احشای دیگر، احتمال آسیب به بیضه‌ها، درد طولانی مدت در ناحیه برش و احتمال عود دوباره فتق را نیز دارد. اما وقتی اندام محبوس‌شده دچار نارسایی شود، راهی جز جراحی وجود ندارد.

یکی از مهم‌ترین عوارض بعد از عمل فتق کشاله ران یا بیضه این است که بیمار تقریبا برای ۴ تا ۶ هفته امکان انجام فعالیت‌‎های روزانه مانند رانندگی و جابه‌جایی اجسام سنگین را ندارد.

انواع فتق در مردان

در مردان احتمال بروز فتق کشاله ران ٧ برابر بیشتر از زنان است. در کنار آن احتمال بروز همزمان فتق بیضه نیز وجود دارد. اصولا فتق بیضه سمت راست شایع‌تر از فتق بیضه سمت چپ است. به دلایل مختلف، ممکن است آقایان نیز درگیر فتق فمورال یا فتق نافی نیز شوند.

آیا فتق در زنان نیز وجود دارد؟

همانطور که ذکر شد، فتق فمورال در زنان بیشتر مشاهده می‌شود و در صورت مشاهده علائمی مثل درد ناگهانی کشاله ران، درد شدید معده، حالت تهوع، استفراغ و تب باید به سرعت به پزشک مراجعه کرد. چرا که می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که فتق فمورال یا رانی، روده شما را مسدود کرده است. در این شرایط احتمالا جراح عمل لاپاراسکوپی فتق کشاله ران را در نظر می‌گیرد.

فتق در بارداری

به علت فشاری که بارداری به شکم وارد می‌کند؛ ممکن است عضلات ضعیف‌شده و فتق شکمی در بارداری، فتق نافی یا فتق فمورال بروز کند. ممکن است آن را به صورت یک توده یا برآمدگی زیر پوست مشاهده کنید. همچنین یک درد مرموز، به طور معمول در زمانی که شما فعالیت‌هایی از قبیل عطسه، سرفه و خم شدن حس کنید. اما آیا فتق ناف برای بارداری خطرناک است؟ بستن فتق‌بند موثر است یا خیر؟ آیا بارداری بعد از عمل فتق کشاله ران امکان‌پذیر است یا خیر؟

اگر باردار هستید و فکر می‌کنید فتق دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید. چرا که می‌تواند تشخیص دهد که آیا خطرات سلامتی برای شما یا جنین وجود دارد یا خیر. اغلب ترمیم فتق به پس از زایمان موکول می‌شود. با این حال، اگر فتق کوچکی که قبل یا حاملگی وجود دارد بزرگتر شود یا باعث ناراحتی شود؛ ممکن است برای ترمیم آن توصیه به جراحی شود. زمان ترجیحی برای انجام این کار در سه ماهه دوم است.

فتق‌هایی که قبلاً ترمیم شده‌اند ممکن است با حاملگی‌های بعدی دوباره عود کنند؛ زیرا بارداری باعث فشار بر روی عضله شکم می‌شود که ممکن است در اثر سزارین ضعیف شده باشند. حتی خود زایمان سزارین و برش ناشی از آن بر روی شکم و رحم، می‌تواند باعث ایجاد فتق شکافی شود.

انواع فتق در کودکان دختر و پسر

آیا می‌دانید که علائم فتق بیضه در کودکان پسر چیست؟ از جمله علائم فتق بیضه کودکان برآمدگی در ناحیه شکم یا کشاله ران است که ممکن است با ایستادن یا سرفه کردن بزرگ‎تر شود. درمان فتق بیضه در نوزادان معمولا با جراحی امکان‌پذیر است. در نوزادان دختر نیز احتمال بروز فتق رحم وجود دارد. همچنین مواردی از فتق کشاله ران و فتق ران در نوزادان دختر مشاهده شده که علت اکثر آن‌ها نقص مادرزادی است.

طبق آمار، بین ۱۰ تا ۲۵ درصد نوزادان دختر و پسر با فتق ناف متولد می‌شوند. این نوع فتق در نوزادانی که زودرس و یا با وزن کم به دنیا می‌آیند نیز بیشتر دیده می‌شود. علت فتق ناف نوزادان را می‌توان جدا شدن عضلات شکم و یا پارگی قسمتی از دستگاه گوارش (بخصوص روده) دانست. اگر کودک شما فتق نافی داشته باشد، احتمالا هنگام گریه یا سرفه بیشتر متوجه آن می‌شوید.

معمولا فتق نافی در کودکان بدون درد است؛ اما در مواقعی با کج‌خلقی و بی‌اشتهایی کودک همراه است. هنگامی که علائمی مانند درد، استفراغ یا تورم در محل فتق ایجاد شد، باید به دنبال فوریت‌های پزشکی باشید. فتق‌های نافی معمولاً وقتی کودک ۱ یا ۲ ساله است از بین می‌روند. با این حال، اگر تا ۵ سالگی از بین نرود، می‌توان از جراحی برای ترمیم آن استفاده کرد.

روش‌های درمانی انواع فتق

اگرچه تنها درمان موثر برای انواع فتق، ترمیم جراحی است؛ با این حال، نیاز یا عدم نیاز به عمل جراحی به اندازه فتق و شدت علائم شما بستگی دارد. مواردی وجود دارد که جراح تشخیص می‌دهد که نیاز به جراحی نیست و فقط مراعات کردن و بستن فتق‌بند برای کمک به عضلات ضعیف‌شده و ثابت ماندن فتق کافی است؛ بخصوص در مورد فتق‌های کشاله ران و بیضه.

اگر فتق هیاتال دارید، داروهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند می‌توانند ناراحتی شما را برطرف کرده و علائم را بهبود بخشند. در حال حاضر انواع مختلفی از جراحی‌ها برای ترمیم فتق وجود دارد (جراحی باز یا جراحی لاپاراسکوپی فتق) و جراح می‌تواند در مورد اینکه کدام یک از آن‌ها بر اساس ماهیت فتق، علائم و سلامت کلی شما برای شما مناسب‌تر است؛ مشاوره بدهد.

جراحی لاپاراسکوپی فتق

اگر قبلا جراحی شکم داشته‌اید و یا الان تحت شرایط درمانی خاصی هستید؛ ممکن است به تشخیص پزشک کاندید مناسبی برای جراحی باز فتق نباشید و بهتر است جراحی لاپاراسکوپی انجام دهید.

این نوع جراحی با درد و ناراحتی کمتر برای بیمار همراه است و به همین دلیل بیمار می‌تواند سریع‌تر به کار و فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. چرا که در طی آن به جای یک برش طولانی، با ایجاد برش‌های کوچک و به کمک دستگاه لاپاراسکوپ متصل به میکروسکوپ، پارگی‌های دیواره عضلات ترمیم می‌شوند.

درمان فتق در طب سنتی

از نظر متخصصان طب سنتی تغییر سبک زندگی و مراعات بهترین راه درمان فتق است. علاوه بر مصرف داروهای گیاهی، اخیرا درمان فتق دیسک کمر با طب سوزنی نیز رایج شده است. متخصصان طب سنتی پذیرش ۲۴ می‎توانند اطلاعات دقیق‌تری در این زمینه در اختیار شما بگذارند.

درمان گیاهی فتق

طبق تجربه، مصرف روزانه دو قاشق چایخوری سرکه سیب با عسل یا تخم شوید آسیاب‌شده در آب گرم و یا دمنوش‌های دارچین، شیرین‌بیان، بابونه و گل ختمی به صورت ناشتا، در کاهش علائم و درمان گیاهی باد فتق بیضه بسیار موثر است. چرا که همگی دارای خاصیت ضدالتهابی هستند. معمولا با توجه به اینکه نوزاد نمی‌تواند انواع داروهای گیاهی را مصرف کند؛ درمان گیاهی فتق ناف نوزاد با مالیدن روغن‎های اساسی مثل وغن بادام شیرین انجام می‌‎شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

از آنجایی که فتق باعث توقف خونرسانی به بخشی از اندام یا بافت محبوس‌شده می‌شود؛ ممکن است علاوه بر احساس یک توده یا برآمدگی در زیر پوست، درد ناگهانی و شدید در ناحیه‌ای از بدن بخصوص کشاله ران، ران، اطراف ناف، زیر سینه و اطراف بیضه احساس کنید. پس اگر فکر می‌کنید فتق دارید ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید. در صورت لزوم ممکن است شما را برای جراحی به جراح متخصص ارجاع دهد.

درمان دیسک گردن یا فتق دیسک گردن

دیسک گردن که تحت عنوان فتق دیسک گردن نیز شناخته می‌شود، یک بیماری شایع در میان مردم است. یکی از دلایل شایع آن می‌تواند سبک زندگی ماشینی و نشستن ساعت‌های متوالی پشت کامپیوتر باشد. در صورت تشخیص دیسک گردن در مراحل اولیه می‌توان آن را با ورزش و فیزیوتراپی کنترل کرد. در این مقاله درباره این مشکل صحبت می‌کنیم و روشهایی برای درمان دیسک گردن ارائه خواهیم داد.

دیسک گردن چه زمانی رخ می‌دهد؟

میلیون‌ها نفر از درد گردن، شانه و بازو رنج می‌برند. با وجود اینکه دلایل متعددی می‌تواند منجر به این مشکل شود، اما یک دلیل شایع آن، دیسک گردن است. دیسک‌ها که در نقش جذب کننده ضربه برای ستون فقرات عمل می‌کنند، در بین استخوان‌های مهره ستون فقرات واقع شده‌اند.

هر دیسک دربرگیرنده یک نوار بیرونی لاستیک مانند (به نام آنولوس فیبروزوس) است که یک ماده ژل مانند (به نام نوکلئوس پالپوزوس) را احاطه کرده است.

دیسک گردن زمانی رخ می‌دهد که قسمت بیرون دیسک گردن دچار شکستگی یا ترک شده و ماده ژل مانند داخل دیسک به بیرون نشت کند و بر کانال نخاعی یا ریشه‌های اعصاب فشار وارد کند. علاوه بر این، نوکلئوس یک ماده شیمیایی آزاد می‌کند که می‌تواند باعث تحریک اعصاب اطراف و در نتیجه التهاب و درد گردد.

آیا دیسک گردن خطرناک است؟

دیسک گردن که تحت عناوین بیرون زدگی دیسک، لغزش دیسک یا فتق دیسک نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت بسیار دردناک است. دیسک گردن اغلب در افراد میانسال مشاهده شده و بیشتر زمانی رخ می‌دهد که فشار زیادی بر روی یک ستون فقرات سالم وارد می‌شود.

ستون فقرات متشکل از تعداد زیادی استخوان مهره است که با دیسک‌های ژله‌ای از هم جدا شده‌اند. در صورتی که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید با انجام چند نوع ورزش می‌توان قبل از نیاز به جراحی این مشکل را درمان کرد و خطرات دیسک گردن به حداقل برسد. در مراحل ابتدایی، داروهای ضد التهابی نیز در کاهش گردن درد موثر هستند.

دیسک گردن

علت دیسک گردن چیست؟

بیشتر موارد دیسک گردن در اثر یک فشار ناگهانی بر گردن رخ می‌دهند. این حالت در حین حرکاتی که منجر به خم و راست شدن یا پیچش ناگهانی گردن می‌شوند اتفاق می‌افتد؛ برای مثال در اثر افتادن یا تصادف با خودرو.

گاهی اوقات فتق دیسک گردن بطور تدریجی طی چند هفته یا چند ماه رخ می‌دهد. هرچند عوامل خطری وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلا به دیسک گردن را افزایش دهند، از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سن
• سابقه ضربه به ستون فقرات
• شیوه زندگی

تاثیر افزایش سن بر روی دیسک گردن

با افزایش سن، دیسک‌ها به تدریج خشک می‌شوند که بر استحکام و انعطاف پذیری آنها تاثیر می‌گذارد.

سابقه ضربه به ستون فقرات

سابقه ضربه به ستون فقرات گردنی در گذشته می‌تواند باعث ابتلا به دیسک گردن شود.

شیوه زندگی

عدم انجام ورزش منظم، نداشتن رژیم غذایی متعادل و استفاده از دخانیات نقش عمده‌ای در مشکلات دیسک دارند. علاوه بر این، وضعیت بد قرارگیری بدن، وزنه زدن بصورت نامناسب یا مکرر و حرکات پیچشی می‌توانند فشار اضافه‌ای را بر ستون فقرات گردنی وارد کنند.

دیسک گردن چه علائمی دارد؟

علائم دیسک گردن ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• درد مبهم یا شدید در گردن یا بین تیغه‌های شانه که می‌تواند در برخی حالات یا انجام برخی حرکات بدتر شود.
• دردی که به طرف بازو، دست‌ها یا انگشتان دست کشیده می‌شود (این وضعیت رادیکولوپاتی نامیده می‌شود)
• بی‌حسی یا مور مور شدن شانه یا دست

نحوه تشخیص دیسک گردن

درمان مناسب همواره بر اساس تشخیص دقیق انجام می‌شود. فرآیند تشخیص دیسک گردن عبارتست از:

• بررسی سابقه پزشکی
• معاینه فیزیکی
• آزمایش‌های تشخیصی

سابقه پزشکی

پزشک در مورد علائم شما، شدت آنها و درمان‌هایی که انجام داده‌اید سوالاتی می‌پرسد.

معاینه فیزیکی

شما بطور دقیق معاینه می‌شوید تا محدودیت‌های حرکت، مشکل در تعادل و درد کنترل شود. در حین معاینه، پزشک عدم وجود رفلکس در اندام، ضعف عضلانی، فقدان حس یا سایر نشانه‌های آسیب نخاعی را بررسی می‌کند.

آزمایش‌های تشخیصی

بطور کلی پزشکان ابتدا از تصاویر رادیوگرافی ساده استفاده می‌کنند که با کمک آنها می‌توان سایر مشکلات مانند وجود عفونت را بررسی کرد. سی تی اسکن و ام آر آی نیز اغلب برای بررسی سه بعدی ستون فقرات کمری و کمک به شناسایی دیسک گردن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درمان دیسک گردن

برخی موارد دیسک گردن نیازی به جراحی ندارند. چندین درمان غیر جراحی وجود دارند که می‌توانند به تسکین علائم دیسک گردن کمک کنند.

درمان غیر جراحی دیسک گردن شامل موارد زیر است:

1. ورزش‌های فیزیوتراپی
2. دارو درمانی

ورزش برای دیسک گردن

پزشک متخصص مغز و اعصاب برخی روش‌های فیزیوتراپی را برای درمان دیسک گردن بدون نیاز به عمل جراحی توصیه خواهد کرد. این روش‌ها عبارتند از:

• کشش گردن
• کشش گردن (لیفت سر)
• پایین آوردن چانه
• به داخل کشیدن چانه
• حرکت ایزومتریک

کشش گردن

بر روی کمر روی یک میز بخوابید بطوری که پایین گردن در راستای لبه تخت باشد. به آرامی سر خود را پایین ببرید و اجازه دهید آویزان شود. اگر این کار باعث بدتر شدن درد می‌گردد یا درد را به طرف پایین یا بازو ارسال می‌کند، حرکت را ادامه ندهید. به مدت یک دقیقه در این وضعیت بمانید و سپس یک دقیقه استراحت کنید و ۵ تا ۱۵ بار این حرکت را تکرار کنید.

کشش گردن (لیفت سر)

بر روی شکم روی یک تخت بخوابید بطوری که دست‌ها در دو طرف باشند و سر از روی تخت آویزان باشد. به آرامی سر خود را بالا ببرید و گردن را برخلاف جاذبه زمین به بالا بکشید. ۵ تا ۱۵ ثانیه در این وضعیت بمانید و ۱۵ تا ۲۰ بار این حرکت را تکرار کنید.

پایین آوردن چانه

روی کمر دراز بکشید بطوری که سر روی تخت باشد و دست‌ها در دو طرف بدن قرار بگیرند. چانه‌ی خود را به طرف سینه بکشید و حالت غبغب ایجاد کنید. ۵ تا ۱۰ ثانیه در این وضعیت بمانید و این حرکت را ۱۵ تا ۲۰ بار تکرار نمایید.

به داخل کشیدن چانه

پشت به دیوار بنشینید یا تکیه دهید در حالی که دست‌ها در دو طرف بدن باشند. آرنج‌های خود را ۹۰ درجه خم کنید. شانه‌ها را به طرف پایین و عقب حرکت داده و پشت بازوهای خود را به سمت دیوار فشار دهید.

حرکت ایزومتریک

صاف بنشینید، شانه‌های خود را شل بگیرید و دست خود را روی پیشانی قرار دهید. بدون حرکت سر، پیشانی خود را به طرف دست فشار دهید. به مدت ۵ تا ۱۵ ثانیه در این حالت بمانید و ۱۵ بار این حرکت را تکرار کنید.

درمان دیسک گردن با ورزش

ورزشهای مضر برای دیسک گردن

حرکات کششی ممکن است برای افراد مبتلا به دیسک گردن که دارای عضلات سفتی در اطراف ناحیه دردناک هستند، سودمند باشد. گاهی اوقات کشش می‌تواند باعث بدتر شدن درد و کند شدن روند بهبودی گردد.

همیشه در صورتی که درد افزایش پیدا کرد یا به طرف ستون فقرات کشیده شد، هر گونه حرکت کششی را متوقف کنید. همچنین باید از برخی فعالیت‌ها اجتناب کنید.

در برخی از موارد ورزش دیسک گردن ممکن است برای بیمار اثر عکس داشته باشد. ورزش های مضر برای دیسک گردن عبارتند از:

• ورزش‌های تماسی
• کشش بیش از حد
• وضعیت بد بدن

ورزش‌های تماسی

از انجام ورزش‌های تماسی مانند فوتبال، بسکتبال، راگبی، کاراته و بوکس اجتناب کنید. این ورزش‌ها خطر قرارگیری در معرض ضربه‌های شدید را افزایش می‌دهند که می‌توانند وضعیت قرارگیری ستون فقرات گردنی را بدتر کرده و علائم بیمار را تشدید کنند.

علت و عوامل ایجاد دیسک گردن

کشش بیش از حد

با اینکه کشش سبک گردن ممکن است مفید باشد، اما باید از کشش شدید گردن پرهیز کنید. کشش بیش از حد می‌تواند باعث اعمال فشار بسیار زیادی روی گردن شود که ممکن است فشار وارده بر دیسک گردن را افزایش داده و از بهبود آن جلوگیری کند.

وضعیت بد بدن

به منظور جلوگیری از تشدید دیسک گردن باید از وضیت بد قرارگیری بدن اجتناب کنید. این حالات مانع از وضعیت صحیح گردن و بهبود دیسک گردن می‌گردد.

دارو درمانی دیسک گردن

دیسک گردن در صورتی که درد ناشی از آن خفیف تا شدید باشد اغلب با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درمان می‌شود. تزریق استروئید اپیدورال ممکن است با استفاده از یک سوزن نخاعی تحت هدایت اشعه ایکس انجام شود تا دارو به محل دقیق فتق دیسک اعمال گردد.

جراحی دیسک گردن

در صورتی که گزینه‌های درمانی محافظه کارانه مانند فیزیوتراپی و دارو درمانی باعث کاهش یا توقف درد نشوند، ممکن است پزشک عمل جراحی دیسک گردن را توصیه کند. مزایای جراحی همواره باید با دقت در برابر خطرات آن سنجیده شود.

جراحی دیسک گردن

متقاضیان عمل جراحی بیمارانی هستند که این شرایط را دارند:

• کمر درد شدید و همچنین درد در پاها که باعث محدود شدن فعالیت و اختلال در کیفیت زندگی شده باشد.
• اختلال عصبی پیشرونده مانند ضعف یا بی‌حسی پاها رخ دهد.
• عدم وجود عملکرد طبیعی روده و مثانه
• مشکل در ایستادن یا راه رفتن
• دارو و فیزیوتراپی موثر نباشند
• بیمار دارای وضعیت سلامتی خوبی باشد

تصمیم‌گیری در مورد انجام جراحی دیسک گردن از جلو (جراحی قدام) و جراحی دیسک گردن از پشت (جراحی خلفی) بستگی به محل دقیق فتق گردن و نیز تجربه و ترجیح جراح دارد. ممکن است بخشی از لامینا از طریق لامینوتومی برداشته باشد و پس از آن دیسکتومی انجام شود.

لامینوتومی به معنی یک بازشدگی در لامینا جهت تسکین فشار وارده بر ریشه‌های عصبی می‌باشد. بعد از برداشتن دیسک، اغلب ستون فقرات نیاز به تثبیت خواهد داشت. این امر با استفاده از نصب صفحه و پیچ‌هایی در گردن و اغلب فیوژن ستون فقرات انجام می‌گیرد.