ارتودنسی زودهنگام

درمان­ ارتودنسی در کودکان، ارتودنسی بازدارنده نام دارد و می‌تواند از سنین ۶ یا ۷ سالگی شروع ­شود. در این سن، دندان­ها و همچنین فک همچنان در حال رشدند. به همین دلیل هم، برطرف کردن بعضی مشکلات خاص مثل کمبود جا در دهان برای درآمدن دندان‌ها، راحت‌تر است.


باید توجه داشت که ارتودنسی زودهنگام، حلال همه­ ی مشکلات ارتودنتیک نیست؛ اما در برخی موارد سودمند خواهد بود. دو حالتی که به بازدارنده زودهنگام نیازمندند عبارتند از: کراس‌ بایت و بیرون ­زدگی دندان­های جلویی. کراس بایت می­تواند موجب رشد نابرابر فک­ها شود. بیرون آمدگی دندان‌های جلو نیز  می‌تواند موجب شکستگی یا آسیب دیدن آن‌ها در حوادثی مثل افتادن از ارتفاع شود.
مزایا

بازدارنده زودهنگام از این نکته که فک کودک هنوز در حال رشد است، استفاده می‌کند. درمان زودهنگام در مواقعی که قوس ­های دندان یا فک­ها در جای درست­شان نیستند، نیز می‌تواند مؤثر باشد. البته ممکن است در آینده نیز به درمان‌های بیشتری نیاز باشد اما این درمان‌ها ساده‌تر خواهند بود.

بریس‌های دندان کودکان در دهه­ های اخیر بهبود چشمگیری داشته‌اند و تکنولوژی آن‌ها را راحت‌تر و جذاب‌تر از بریس‌هایی کرده که والدین به یاد می‌آورند. هم­چنین قیمت تهیه آن‌ها نیز کاهش پیدا کرده است؛ یعنی بسیاری از کودکان قادر به استفاده از آن‌ها هستند.
مراقبت‌های لازم

بهداشت‌ دهان و دندان مناسب برای کودکانی که از بریس‌های دندان یا سایر لوازم دندانپزشکی استفاده می­کنند، ضروری است. کودک شما باید روزی سه تا چهار بار دهانش را با آب بشوید تا غذاهایی که در برِیس­ها گیر کرده ­اند، شل شوند، سپس به طور کامل مسواک بزند.  هر شب قبل از خواب، مطمئن شوید که کودک­تان دندان­هایش را نخ دندان بکشد و بعد با دهانشویه فلوراید شستشو دهد تا دندان­هایش محکم و سالم بمانند.

شما باید به کودک­تان کمک کنید روزی یک­بار نخ دندان بکشد تا باقی‌مانده‌های غذا و پلاک­های موجود زیر خط لثه جدا شوند؛ در غیر این صورت این پلاک‌ها تبدیل به جِرم خواهند شد. هم­چنین می­توان نقاطی را که با مسواک قابل دسترسی نیست، با نخ دندان تمیز نمود. استفاده از نخ دندان، با داشتن بریس‌ها، سخت است؛ اما راه ­های مختلفی هست که از طریق آن­ها می­توان سلامت لثه­ ها را تضمین کرد. از متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک کودکتان درمورد بهداشتِ دهان راهنمایی بخواهید.

کودک را هر شش ماه، برای جرم‌گیری و چکاپ نزد دندانپزشک ببرید. دندانپزشک نقاطی را که نیاز به توجه بیشتر دارند، به شما گوشزد و در مورد نحوه تمیز کردن اطراف برِیس­ها و حفظِ سلامت دندان‌های کودکتان به شما کمک خواهد کرد. معمولاً، دندانپزشک یا بهدار دندان، ابزارها و روش­هایی را معرفی می­کند که بتوانید سلامت دندان­های کودک را با وجود داشتن برِیس، حفظ کنید.
فرآیند

با این که برنامه­ های درمانی متناسب با شرایط هر بیمار تنظیم می­شوند، در بیشتر موارد بریس‌ها بسته به میزان نیاز به اصلاح، به مدت یک تا سه سال، بر روی دندان‌‌ها قرار می‌گیرند. سپس برای مدتی از ریتینرها (نگهدارنده‌ها) استفاده می‌شود تا دندان­ها در محل جدیدشان باقی بمانند. اگرچه احساس کمی درد در طول دوره درمان ارتودنسی عادی است اما در کل، برِیس­های امروزی بسیار راحت­تر از نمونه‌های قبلی هستند.

ممکن است برای بازتر شدنِ قوس دندانِ بالاییِ کودک از یک وسیع کننده کام (پالاتال اکسپندر) استفاده شود تا فضای بیشتری برای رشد دندان­ها فراهم شده و مشکل کمبود فضا در دهان حل شود. روند نصب این وسیله به این ترتیب است که دو قطعه پلاستیک و یک پیچ بازکننده به هر دو طرف دندان‌های آسیای بالایی متصل می‌شوند. وقتی پیچ بازکننده چرخانده شود، دستگاه، دو طرف را از یکدیگر دور خواهد کرد، که به گسترده شدن تدریجی فک و ایجاد فضای کافی برای دندان­های دائمی کودک می ­انجامد. وقتی قوس اندازه ­ی مناسبی داشته باشد، احتمالش بیشتر است که دندان­های دائمی در محل مناسب­تری دربیایند.

«حفظ کننده ­های فضا» نمونه­‌ی دیگری از روش‌های مداخله زودهنگام هستند. وقتی کودک دندان خود را در اثر پوسیدگی یا جراحت، زودتر از موعد از دست می‌دهد، سایر دندان­ها جابجا می­شوند تا این فضای خالی را پر کنند. دندانپزشک می­تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، از یک حفظ کننده ­ی فضا استفاده کند تا به این ترتیب، آن فضای خالی تا زمانی که دندان دائمی دربیاید حفظ شود. حفظ کننده ­های فضا ممکن است به صورت نواری بوده یا یک روکش موقت باشد که در فضای خالی قرار می­گیرد. وقتی دندان‌های دائمی شروع به درآمدن کردند، دندانپزشک حفظ کننده‌ی فضا را خارج می‌کند. این کار، فرد را در آینده، از ارتودنسی­ های بیشتر و یا شدید­تر بی­­ نیاز خواهد کرد.

بیماری صرع در کودکان می‌تواند زندگی فردی و اجتماعی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین ضروری است که خانواده کودکان مبتلا به صرع نحوه رفتار صحیح با این کودکان را بدانند.

رفتار والدین با کودکان مبتلا به صرع

وقتی تشخیص صرع برای یک کودک داده می‌شود، والدین اغلب احساس‌های مختلفی را تجربه می‌کنند. احساس شوکه شدن، خشم، افسردگی، بی‌کفایتی، شرم و حتی گناه.

آنان ممکن است از خود سوال کنند چگونه این اتفاق افتاد؟! مسئله مهمی که باید به خاطر بسپاریم این است که این واکنش‌ها طبیعی و گذرا هستند.

خواندن مطلب و کسب اطلاعات در مورد صرع و نیز برقراری ارتباط و صحبت با سایر افرادی که فرزندان مبتلا به صرع دارند، می‌تواند در ایجاد آرامش و اطمینان خاطر در والدین نقش موثری داشته باشد که این امر با برقراری ارتباط با انجمن صرع و اعضای آن مقدور است.

تمام والدین می‎خواهند یک محیط سرشار از عشق و حمایتگرانه در خانه ایجاد کنند. جایی که فرزندشان بتوانند رشد کنند و متکی به خود باشند. باید توجه داشت آنچه که کودکان مبتلا به صرع در مورد بیماری خود در محیط خانه می آموزد، تعیین کننده شخصیت او در آینده است.

کودکی که یاد می‌گیرد از صرع بترسد، ممکن است در آینده از نظر شخصیتی فردی وابسته و رشد نیافته باشد و کودکی که تشویق می‌شود، تشنج خود را یک ناراحتی موقتی و گذرا می‌داند.

این کودک در فعالیت‌های سایر کودکان هم سن خود و در زندگی خانوادگی و اجتماعی شرکت داده می‌شود و شانس بیشتری دارد تا فردی مستقل و متکی به خود باشد.

کودکان مبتلا به صرع

در مورد صرع با کودک خود صادق باشید. به کودک در مورد بیماریش توضیح ساده و در عین حال منطبق با واقعیت بدهید تا بداند ابتلای به صرع مسئله‌ای نیست که به خاطر آن شرمنده و خجل باشد.

والدین کودکان مبتلا به صرع اغلب ذکر می‌کنند ایجاد محدودیت و قوانین برای کودکانشان مشکل است. توجه داشته باشید، ایجاد محدودیت‌های زیاد منجر به کاهش اعتماد به نفس و ترسو شدن کودک می‌شود.

از طرف دیگر عدم اعمال قانون و آزادی منجر به مشکلات رفتاری کودک می‌شود.

کودک خود را تشویق کنید تا:

• یاد بگیرد، کشف کند و شرایط و موقعیت‌های جدید را تجربه کند.
• توقعات واقع‎گرایانه داشته باشد.
• احساس‌های خود را آزادانه بیان کند.
• صرع را به عنوان یک قسمت طبیعی از زندگی‌اش بپذیرد.
• راه‌هایی بیابد که صرع را برای دیگران توضیح دهد.
• در کنار صرع برای کسب موفقیت‌های شخصی خود بکوشد.

احساس کودکان صرع چگونه است؟

کودک ممکن است نسبت به حمله های تشنج و طرز تلقی سایر کودکان نگران باشد یا ممکن است احساس گناه داشته باشد و یا بترسد که به خاطر آنچه در حین حمله اتفاق می‌افتد، تنبیه شود.

در چنین مواقعی با توضیح اینکه، آنچه اتفاق افتاده قسمتی از صرع است، به وی آرامش داده و او را تشویق کنید تا خود را با آنچه که دوست دارد، مشغول کند.

در مواردی که دارو حمله‌ها را کنترل نمی‌کند، بعضی کودکان تصور می‌کنند مقصر هستند. از این نظر به آنان اطمینان دهید و مانع انتقال نگرانی خود به کودک شوید. چرا که اگر به تدریج احساس اضطراب شما به کودک منتقل شود، اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد.

ارتباط سایر افراد خانواده با کودکان دارای صرع

همانند هر بیماری مزمن، صرع می‌تواند روال عادی خانواده را برهم بزند. حمله های تشنج غیرقابل پیش‌بینی هستند و می‌توانند برنامه همه خانواده را مختل کنند.

از این رو خواهران و برادران کودک مبتلا به صرع ممکن است احساس کنند والدینشان کودک مبتلا را بیشتر دوست دارند، آنها را فراموش کرده‌اند و حس حسادت نسبت به کودک مبتلا به صرع داشته باشند.

نحوه رفتار با کودکان مبتلا به صرع در مدرسه

کودک ممکن است دوران سختی را به دلیل استهزای دوستانش تجربه کند. در مدرسه نیز طرز تلقی معلمان و رفتار سایر شاگردان، می تواند تمایل کودک را از رفتن به مدرسه تحت تاثیر قرار دهد.

موارد زیر می‌تواند به بهبود شرایط خانه و مدرسه کمک کند:

• در مورد صرع با سایر افراد خانواده صحبت کنید و سایر فرزندان خود را به سوال کردن در مورد این بیماری تشویق کنید.
• صرع وضعیتی است که در رابطه با آن باورهای غلط و خرافات وجود دارد. مخصوصا این که موارد فوق ممکن است توسط هم شاگردی‌های فرزندان سالم شما به آنها منتقل شود. مهم این است که بلافاصله با روش مناسب، این باور غلط را از ذهن آنها دور کنید.
• سایر افراد خانواده را در دادن مسئولیت‌های خانوادگی به کودک مبتلا به صرع (مانند سایرین) تشویق کنید.
• خواهر و برادر کودک را به عنوان نگهبان او قرار ندهید.
• وقتی کودک صرعی شما عصبانی می شود، هیچ گاه تسلیم نشوید.
• همان مقرراتی را اعمال کنید که با سایر کودکانتان انجام می‌دهید.
• با توجه به اینکه بیمار یک فرد عادی تلقی می شود، به فرزند خود بیش از حد محبت نکنید و سعی کنید در تربیت او قاطع باشید.
• بگذارید کودک شما در فعالیت‌هایی که دوست دارد از جمله فعالیت‌های ورزشی شرکت کند.

برخی متخصصان معتقدند که خطر صدمه‌های جسمی کمتر از صدمه‌های روانی است که با گفتن “تو به خاطر صرع نباید بازی کنی” به وی وارد می‌شود.

با معلم کودک در ابتدای هر سال تحصیلی ملاقات کرده و نه تنها در مورد بیماری و داروهای مصرفی کودک، بلکه همچنین در مورد رشد و نمو اجتماعی وی نیز صحبت کنید.

هرگز صرع فرزند خود را از اولیای مدرسه پنهان نکنید. زیرا عواقب عدم اطلاع مسئولان مدرسه متوجه فرزند شما خواهد بود.

عدم تمرکز و بیش فعالی یا ADHD مجموعه‌ای از مشکلات است که معمولا در کودکی ایجاد می‌شود و ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. مهمترین علائم بیش فعالی در کودکان پرخاشگری و تحرک بیش از حد است.

اختلال نقص توجه و بیش فعالی چیست؟

اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یک اختلال مغزی است که با یک الگوی رفتاری مداوم بی‌توجهی و یا پرخاشگرایی تکانشگری که مانع عملکرد یا پیشرفت می‌شود، مشخص می‌شود.

اختلال بیش فعالی بر کودکان و نوجوانان تاثیر می‌گذارد و می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. درمان این اختلال معمولا دربرگیرنده داروها و مداخلات رفتاری است. تشخیص و درمان زودرس می‌تواند تفاوت زیادی در نتیجه داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به ADHD زندگی موفق، شاد و کاملی دارند.

آیا بیش فعالی قابل درمان است؟

اگر شما نگران علائم ADHD فرزند خود هستید، به بهترین متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. انجام یک ارزیابی پزشکی در درجه اول برای بررسی سایر علل احتمالی مشکلات کودک شما حائز اهمیت است.

اقدامات استاندارد برای درمان اختلال بیش فعالی شامل دارو، آموزش، تمرین و مشاوره می‌باشد. این درمان‌ها می‌توانند بسیاری از علائم بیش فعالی را از بین ببرند اما این اختلال را درمان نمی‌کنند.

بهبود علائم ADHD

بهبود علائم ADHD

ممکن است کمی زمان بگذرد تا مشخص شود چه چیزی برای بیمار مناسب است. برای بسیاری از افراد، نشانه های ADHD در اوایل بزرگسالی بهبود می‌یابند، به طوری که برخی از آنها می‌توانند درمان را متوقف کنند.

انواع اختلال عدم تمرکز یا ADHD

سه تیپ ADHD زیر وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• غالبا بی‌توجه
• اغلب بیش فعال پرخاشگر
• ترکیبی

غالبا بی‌توجه

اکثر علائم در زیر مجموعه بی‌توجهی قرار می‌گیرند.

اغلب بیش فعال پرخاشگر

اکثر علائم بیش فعالی و تحریک پذیری هستند.

ترکیبی

این تیپ بیماران دارای ترکیبی از علائم بی‌‌توجهی و علائم بیش فعالی پرخاشگری هستند.

علت اختلال نقص توجه یا بیش فعالی چیست؟

در حالی که علت اختلال کم توجهی و پیش فعالی مشخص نیست، تلاش‌های تحقیقاتی ادامه دارد. عواملی که ممکن است در ایجاد ADHD دخیل باشند عبارتند از:

• ژنتیک
• محیط
• تکامل

دلایل ژنتیکی ADHD

ADHD ممکن است در خانواده‌ها وجود داشته باشد، و مطالعات نشان می‌دهد که ژن‌ها می‌توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.

دلایل محیطی ADHD

بعضی از عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض سرب ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند.

دلایل تکاملی ADHD

مشکلات در سیستم عصبی مرکزی در لحظات کلیدی تکامل ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد.

علائم اختلال بیش فعالی

نشانه های اختلال بیش فعالی شامل عدم توجه و رفتار پر تحرک است.

علائم ADHD قبل از سن ۱۲ سالگی شروع می‌شود و در بعضی از کودکان نیز از اوایل ۳ سالگی قابل توجه است. این علائم می‌تواند ملایم، متوسط یا شدید باشند و ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد.

علائم بیش فعالی

علائم اختلال ADHD اغلب در مردان بیشتر از زنان است و رفتارها در پسران و دختران متفاوت است به عنوان مثال، پسران ممکن است بیش از حد فعال باشند و ممکن است دختران آرام و بی‌توجه باشند.

علائم عدم تمرکز و بیش فعالی در بزرگسالان

علائم عدم تمرکز (ADHD) ممکن است در افراد بزرگسال تغییر کند. این علائم عبارتند از:

• لکنت زبان مزمن و فراموشی
• استرس و اضطراب
• اعتماد به نفس پایین
• مشکلات کاری
• مشکل کنترل خشم
• تکانشگری
• عدم سازماندهی رفتار
• اهمال کاری
• به راحتی نا امید شدن
• خستگی مزمن
• مشکل تمرکز هنگام مطالعه
• اختلالات خلقی
• افسردگی
• مشکلات ارتباطی

روش تشخیص ADHD چگونه است؟

به طور کلی، نباید اختلال کمبود توجه و بیش فعالی را برای یک کودک تشخیص داد، مگر اینکه علائم اولیه ADHD زود هنگام (قبل از ۱۲ سالگی) در زندگی کودک شروع شود و به طور مداوم مشکلات اساسی در خانه و مدرسه ایجاد کند.

اگر چه علائم ADHD گاهی ممکن است در کودکان پیش دبستانی یا حتی کودکان کم سن و سال‌تر ظاهر شود، تشخیص اختلال بیش فعالی در کودکان بسیار دشوار است.

این دشواری به این دلیل است که برخی مشکلات رشد و تکامل کودک مانند لکنت زبان ممکن است با ADHD اشتباه گرفته شود. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص ADHD وجود ندارد، اما تشخیص ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه پزشکی
• گردآوری اطلاعات
• پرسشنامه

معاینه پزشکی برای تشخیص اختلال بیش فعالی

معاینه پزشکی، برای کمک به بررسی سایر علل احتمالی علائم موجود انجام می‌شود.

تشخیص ADHD از طریق گردآوری اطلاعات

گردآوری اطلاعات، مانند هرگونه مسائل پزشکی که هم اکنون کودک به آنها دچار است، سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی، و پرونده‌های مدرسه در تشخیص بیش فعالی مفید است.

تشخیص عدم تمرکز به کمک پرسشنامه

در این روش، مصاحبه‌ها یا پرسشنامه‌هایی برای اعضای خانواده، معلمان کودک و یا افرادی که به خوبی کودک را می‌شناسند، مانند پرستار کودک و مربیان تهیه می‌شود.

درمان اختلال بیش فعالی و عدم تمرکز

بسیاری از علائم ADHD را می‌توان با دارو و برخی روش‌های درمانی کنترل کرد. به طور کلی روشهای درمان اختلال ADHD شامل موارد زیر است:

• دارو درمانی
• مکمل‌های غذایی حاوی امگا ۳
• آموزش‌های رفتاری
• مشاوره
• نوروفیدبک

دارو درمانی بیش فعالی

داروهایی تحت عنوان محرک‌ها می‌توانند به کنترل رفتارهای پرخاشگرانه و تکانشگرانه کودک کمک کنند و سطح توجه را افزایش دهند.

این داروها عبارتند از:

• دگزا متیل فنیدات (Focalin)
• دکستروآمفتامین (Adderall, Dexedrine)
• لیسدکس ‌آمفتامین (Vyvanse)
• متیل آمفتامین (Concerta, Daytrana, Metadate, Methylin, Ritalin, Quillivant)

درمان اختلال بیش فعالی و عدم تمرکز

داروهای محرک برای همه افراد مبتلا به ADHD موثر واقع نمی‌شود. داروهای غیر محرک ممکن است برای افراد بالای ۶ سال تجویز شوند. این داروها شامل موارد زیر است:

• آتوموکستین (Strattera)
• کلونیدین (کاپوی)
• گوان‌‌فاسین (Intuniv)

مکمل‌های غذایی حاوی امگا ۳

مکمل‌های غذایی حاوی امگا ۳ در بهبود این اختلال نکات مثبتی نشان داده‌اند. وایارین، یک مکمل غیر دارویی حاوی امگا ۳ است، که تنها با نسخه قابل تهیه از داروخانه است.

آموزش‌های رفتاری

آموزش ویژه کمک می‌کند تا کودک در مدرسه درس بخواند. داشتن ساختار و یک روال ثابت می‌تواند به بسیاری از کودکان مبتلا به ADHD کمک کند. اصلاح رفتار، روش‌هایی را برای جایگزینی رفتارهای بد با رفتار خوب آموزش می‌دهد.

مشاوره

روان درمانی (مشاوره) می‌تواند به فرد مبتلا به ADHD کمک کند تا شیوه‌های بهتر برای کنترل احساسات و ناامیدی خود را یاد بگیرد. همچنین می‌تواند به بهبود اعتماد به نفس آنها کمک کند. مشاوره همچنین ممکن است به اعضای خانواده کمک کند که کودک یا بزرگسالان مبتلا به ADHD را درک کنند. آموزش مهارت‌های اجتماعی می‌تواند رفتارهایی مانند رعایت نوبت و همکاری را به کودک بیاموزد.

درمان عدم تمرکز با نوروفیدبک

نوروفیدبک یک روش درمانی موثر است که در آن مغز به کمک فیدبک‌هایی که به آن داده می‌شود، عملکرد خودش را تنظیم می‌کند. این فیدبک‌ها در قالت صوت یا تصویر با استفاده از یک برنامه کامپیوتری به فرد داده می‌شود.

روش درمان عدم تمرکز با نوروفیدبک به این صورت است که در ابتدا الکترودهایی بر روی پوست سر فرد بیمار قرار داده می‌شود. پس از ثبت امواج الکتریکی مغز، به فرد بازخورد داده می‌شود که چه خود تنظیمی برای درمان عدم تمرکز باید انجام بدهد.

چگونه اختلال بیش فعالی را کنترل کنیم؟

در اینجا نکاتی برای کمک به کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD ارائه می‌شود تا بیماری خود را در حالت سازمان یافته نگه دارند:

کنترل بیش فعالی و عدم تمرکز در کودکان

والدین و معلمان می‌توانند به بچه‌هایی که دچار ADHD یا عدم تمرکز و بیش فعالی می‌شوند، با ابزارهایی مانند موارد زیر برای کنترل بیماری و پیگیری مسیر درمان کمک کنند:

• هنگام صحبت کردن با کودک، از سپردن چند وظیفه در یک زمان به کودک اجتناب کنید.
• هنگام ارائه دستورالعمل‌ها با کودک تماس چشمی برقرار کنید و چند دقیقه در هر روز را برای ستایش فرزند خود کنار بگذارید.
• با معلمان و مراقبان کودک برای شناسایی زود هنگام مشکلات همکاری کنید، تا تاثیر این اختلال بر زندگی کودک را کاهش دهید.
• مقاوم باشید. نگه داشتن یک روال و یک برنامه ثابت در هر روز. روال زندگی روزانه کودک از زمان بیدار شدن تا زمان خواب را مانند روز قبل نگه دارید. از جمله زمان انجام تکالیف، بازی در فضای باز و فعالیت‌های داخل خانه.
• برنامه روزانه کودک را روی یخچال، فریزر یا روی یک تابلو اعلانات در آشپزخانه نصب کنید. تغییرات در برنامه را تا آنجا که ممکن است با اجتناب از هر گونه پیچیدگی و به ساده‌ترین روش ممکن در این برنامه بنویسید.
• سازماندهی آیتم‌های روزانه. مکانی مشخص برای همه چیز داشته باشید و همه چیز را در جای خود نگه دارید. این موارد شامل لباس، کوله پشتی و اسباب بازی است.
• از یک سازمان‌دهنده برای تکالیف و دفتر کودک استفاده کنید. از سازمانده‌ها برای مواد و لوازم مدرسه استفاده کنید. نوشتن کلیه کارهایی که در روز به عهده کودک قرار داده شده‌اند و آوردن کتاب‌های لازم را به کودک تاکید کنید.
• ثابت قدم و شفاف باشید. کودکان مبتلا به ADHD نیازمند قوانین ثابتی هستند که بتوانند درک و پیگیری کنند.
• زمانی که کودک قوانین را دنبال می‌کند او را تحسین کنید یا به او پاداش دهید. کودکان مبتلا به ADHD اغلب انتقاد را می‌پذیرند و منتظر انتقاد هستند. به دنبال رفتار خوب کودک باشید و آن را تحسین کنید.

کنترل بیش فعالی در بزرگسالان

یک مشاور یا درمانگر حرفه‌ای می‌تواند به یک بزرگسال مبتلا به ADHD کمک کند که یاد بگیرد چگونه زندگی خود را با ابزارهایی نظیر موارد زیر سازماندهی کند. این موارد عبارتند از:

• حفظ روال‌ها
• ایجاد فهرستی برای وظایف و فعالیت‌های مختلف
• استفاده از تقویم برای برنامه‌ریزی حوادث
• استفاده از یادداشت‌های یادآور
• اختصاص یک مکان ویژه برای کلید‌ها، صورتحساب‌ها و پرونده‌ها
• کارهای بزرگ را به مرحله‌های قابل کنترل و کوچکتر تقسیم کنید، به طوری که تکمیل هر بخش از کار، یک حس موفقیت را برای شما ایجاد کند.

نکاتی جهت پیشگیری از ADHD یا اختلال نقص توجه

برای کمک به کاهش خطر ابتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی در کودکان انجام موارد زیر ممکن است مفید باشد:

• در دوران بارداری از هر چیزی که می‌تواند بر رشد جنین تاثیر بگذارد اجتناب شود. به عنوان مثال، از داروهای تفریحی یا سیگار استفاده نکنید.
• محافظت از کودک در برابر تماس با آلاینده‌ها و سموم، از جمله دود سیگار و رنگ‌های سربی (در برخی از ساختمان‌های قدیمی یافت می‌شود).
• محدود کردن زمانی که کودک به مانیتور نگاه می‌کند یا تلویزیون تماشا می‌کند. اگرچه هنوز اثبات نشده است، جلوگیری از قرار گرفتن بیش از حد کودک در معرض تلویزیون و بازی‌های ویدئویی در پنج سال اول زندگی، کار عاقلانه‌ای است.

تشنج در کودکان یک اختلال مغزی است که یکی از دلایل شایع آن صرع است. تشنج کودکان را می‌توان با روشهای گوناگون کنترل و درمان کرد.

تشنج در کودکان چگونه است؟

تشنج تخلیه الکتریکی غیرطبیعی سلول‌های عصبی مغز یا بخشی از مغز است. این تخلیه غیرعادی می‌تواند هوشیاری فرد را تحت تاثیر قرار دهد یا احساسات غیرطبیعی، حرکات و تکان‌های ناخواسته‌ای را ایجاد کند. تکان‌های ایجادشده، انقباضات شدید، ناخواسته و ریتمیک عضلات هستند که قسمت زیادی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

تشنج در کودکان اغلب مشابه تشنج در بزرگسالان است. با این حال برخی از انواع تشنج مانند تشنج ناشی از تب و اسپاسم نوزادان تنها در کودکان وجود دارد.

مشکلات خاص در کودکان مانند حمله‌های تنفسی و شبانه ممکن است شبیه تشنج باشد اما این اختلالات باعث فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز نمی‌شود و در نتیجه تشنج کودکان نیست.

کودکان مبتلا به صرع و تشنج مزمن در اغلب موارد داروهایی را برای کاهش یا از بین بردن تشنج مصرف می‌کنند. خوشبختانه بسیاری از کودکان مبتلا به تشنج فقط نیاز به درمان موقت دارند.

درمان صرع در کودکان همچنین می‌تواند ترکیبی از دارو و تغییرات رژیم غذایی باشد. در برخی موارد جراحی ممکن است برای درمان بیماری‌های زمینه‌ای استفاده شود.

تشنج در کودکان چه عوارضی دارد؟

تاثیرات درازمدت تشنج کودکان بسیار کم است به‌خصوص اگر در مغز کودک هیچ اختلال زمینه‌ای وجود نداشته باشد. بسیاری از کودکان مبتلا به صرع دارای رشد و پیشرفت طبیعی و شانس خوبی برای داشتن زندگی عادی هستند اما برخی از کودکان مبتلا به تشنج در رشد و پیشرفت مشکل ‌دارند. این خطر بستگی به نوع بیماری صرع یا علت تشنج دارد.

عوارض تشنج در کودکان

اگر نگران هستید که کودک یا نوزاد شما در معرض تشنج است با پزشک متخصص مغز و اعصاب صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند آزمایش‌هایی را انجام دهند که اطمینان حاصل کنند که آیا کودک یا نوزاد شما تشنج دارد یا خیر. پزشک درمان‌های مناسب برای درمان فرزندتان را به شما ارائه خواهد داد.

انواع تشنج در کودکان

به طور کلی انواع تشنج کودکان بسیار متنوع است. اما تقریبا می‌توان کلیه تشنج ها را در دو دسته طبقه‌بندی کرد:

1. تشنج گسترده
2. تشنج جزئی

تشنج گسترده

تشنج گسترده زمانی اتفاق می‌افتد که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در تمام قسمت‌های قشر مغزی ایجاد می‌شود. قشر مغزی لایه بالای مغز است و مربوط به جنبش، تفکر، استدلال و حافظه است و شامل این موارد می‌شود:

• تشنج تونیک کلونیک
• تشنج خفیف

تشنج‌های تونیک کلونیک

این تشنج شامل انقباض بدن، حرکات دست‌ و پا و معمولا از دست دادن هوشیاری است.

تشنج خفیف

این تشنج شامل زمان کوتاهی از خیره شدن، چشمک زدن و حرکات خفیف در دست و بازوها است.

تشنج‌های جزئی

تشنج های جزئی همچنین تشنج های کانونی یا موضعی به یک نیمکره مغز محدود می‌شوند. هنگامی که این نوع تشنج رخ می‌دهد کودک ممکن است هوشیار باقی بماند اما نمی‌داند تشنج قرار است اتفاق بیفتد. تشنج های جزئی می‌توانند رفتار، آگاهی و پاسخگویی را تحت تاثیر قرار دهند و همچنین باعث ایجاد حرکات غیرارادی می‌شوند.

علت تشنج کودکان

علل تشنج در کودکان و نوزادان شامل موارد زیر است:

• اختلالات متابولیک موقت، مانند پایین آمدن سطح قند خون
• اختلال جدی مانند ناهنجاری مغزی، آسیب مغز در دوران بارداری، کمبود اکسیژن در طول زایمان یا عفونت حاد
• اختلالات ارثی ناشی از جهش در ژن مانند اختلال ارثی متابولیسم
• استفاده از داروهای خاص در دوران بارداری مادر

تشنج ناشی از اختلالات ارثی متابولیسم معمولا در دوران کودکی شروع می‌شود. تشنج ممکن است به تعدادی از بیماری‌های عصبی مختلف در مغز کودک مرتبط باشد.

شایع‌ترین علت تشنج، صرع است. با این حال، علل دیگری مانند تب بالا، تومور مغزی و واکنش ناخواسته به بعضی از داروها وجود دارد که می‌تواند باعث تب و تشنج در کودکان شود.

تشخیص تشنج در کودکان و نوزادان

تشخیص تشنج در نوزادان تازه متولد شده دشوار است. نوزادان ممکن است با دست به لب‌های خود ضربه بزنند و یا ناخواسته آن‌ها را بجوند، چشم آن‌ها در جهت‌های مختلف حرکت می‌کند و گاهی درحرکت لنگ می‌زنند.

در نوزادان بزرگ‌تر یا کودکان یک قسمت یا تمام بدن شروع به لرزش، تکان خوردن یا انقباض می‌کند. اندام‌ها ممکن است بدون اراده حرکت کنند. کودکان ممکن است خیره و گیج شوند، احساسات غیر معمولی، مانند بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن، در قسمت‌های مختلف بدن یا احساس ترس بدون هیچ دلیلی داشته باشند.

تشخیص تشنج در کودکان

تعیین نوع تشنج در کودکان کمک می‌کند تا آزمایش‌های مورد نیاز مشخص شود و درمان‌های موثر به کار برده شود. این موارد عبارتند از:

• بررسی سابقه پزشکی و تشنج بیمار
• معاینه فیزیکی
• نوار مغزی
• سی تی اسکن و ام آر آی
• آزمایش خون

بررسی سابقه پزشکی و تشنج بیمار

به والدین توصیه می‌شود دفتری برای ثبت آنچه در طی تشنج‌های کودک مشاهده می‌شود تهیه کنند و با پزشک به اشتراک بگذارند.

معاینه فیزیکی

معاینه کامل فیزیکی در فرایند ارزیابی کودک مبتلا به تب و تشنج مهم است.

نوار مغزی

نوار مغزی آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری می‌کند. این کار برای جستجوی فعالیت‌های غیرطبیعی الکتریکی مغز که با تشنج و صرع مرتبط است انجام می‌شود و اجازه می‌دهد تا پزشک به درک روشنی از مکان و دلیل ایجاد تشنج دست یابد. حتی اگر کودک در طول نوار مغزی تشنجی نداشته باشد می‌توان اطلاعات مهمی را کسب کرد.

سی تی اسکن و ام آر آی

بعضی از کودکان نیاز به آزمایش بیشتری دارند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل سی تی اسکن یا ام آر آی باشد که تصاویری از مغز ارائه می‌دهند. این آزمایش‌ها دردناک نیستند اما هنگام انجام ام آر آی کودک باید برای بیش یک ساعت بدون حرکت دراز بکشد که کار دشواری است. به همین دلیل به اکثر کودکان کمتر از پنج سال هنگام ام آر آی آرام‌بخش داده می‌شود زیرا هر گونه حرکت می‌تواند تصاویر را خراب کند.

آزمایش خون

آزمایش خون نیز ممکن است توصیه شود. آزمایش خون اطلاعات مربوط به کروموزوم‌های کودک و میزان مواد شیمیایی و مواد طبیعی موجود در خون را فراهم می‌کند. برای تشنج ناشی از تب در کودکان یا افرادی که ممکن است اختلال متابولیکی داشته باشند آزمایش پونکسیون کمری نیز انجام می‌شود. در تست پونکسیون کمری به‌منظور برداشت مقدار کمی مایع مغزی نخاعی از اطراف نخاع سوزنی را به کمر وارد می‌کنند.

درمان تشنج در کودکان چگونه است؟

هنگامی که تب و تشنج در کودکان تشخیص داده می‌شود درمان باید در اسرع وقت شروع شود. تحقیقات نشان داده است که اگر تشنج کودکان و نتایج آن در بدن تثبیت شود مصرف دارو و سایر درمان‌ها ممکن است موفقیت کمتری برای درمان داشته باشند. روش‌های درمانی مختلفی وجود دارد که بسته به کودک و نوع تشنج استفاده می‌شود.

درمان تشنج در کودکان نوزادان عبارتند از:

• دارو درمانی
• رژیم غذایی
• تحریک عصب واگ
• جراحی

داروی تشنج کودکان

رایج‌ترین روش درمان تشنج در کودکان تجویز داروهای ضد انعقادی است. اکثرا تشنج در کودکان را می‌توان با دارویی به نام مونوتراپی کنترل کرد. تصمیم‌گیری در مورد تجویز دارو و مقدار آن بستگی به عوامل مختلفی ازجمله نوع تشنج کودک، شیوه زندگی و سن، فراوانی تشنج، عوارض جانبی دارو و مصرف داروهای دیگر دارد.

ممکن است چندین ماه برای تعیین بهترین دارو و دوز آن زمان لازم باشد. اگر یک درمان ناموفق باشد درمان دیگر ممکن است جواب بهتری بدهد پس نباید ناامید شد.

رژیم غذایی کودکان مبتلا به تشنج

درمان با رژیم غذایی و سایر روش‌ها معمولا بسته به سن بیمار و نوع تشنج انجام می‌شود. رژیم کتوژنیک که دارای کربوهیدرات پایین و چربی زیاد است، روش درمانی برای رفع تشنج در کودکانی است که دارو درمانی در آنان تاثیری ندارد.

رژیم غذایی باعث ایجاد حالتی به نام کتوز می‌شود. کتوز بدین معنی است که بدن به جای کربوهیدرات از چربی برای زنده ماندن استفاده می‌کند. رژیم کتوژنیک به‌طور موثر باعث کاهش تشنج برای برخی افراد به‌ویژه کودکان مبتلا به اشکال خاص تشنج می‌شود.

تحریک عصب واگ

تحریک الکتریکی مغز یک روش درمانی تشنج برای افراد مبتلا به اشکال مقاوم به دارو است که نمی‌خواهند جراحی کنند. محرک عصب واگ از طریق جراحی زیر پوست قفسه سینه قرار می‌گیرد و به عصب واگ در پایین گردن متصل می‌شود

این دستگاه باعث ارسال جریان کم الکتریکی به مغز از طریق عصب واگن می‌شود. افرادی که از این محرک استفاده می‌کنند معمولا نمی‌توانند داروهای تشنج را متوقف کنند، اما اغلب آن‌ها تشنج کمتری دارند و ممکن است قادر به کاهش دوز دارو باشند.

درمان تشنج با عمل جراحی

به‌طور کلی عمل جراحی زمانی توصیه می‌شود که با وجود این که کودک حداقل دو مورد مناسب دارو را انتخاب و مصرف کرده است، تشنج‌های کانونی هنوز ادامه دارد یا اگر آسیب مغزی مشخص وجود داشته باشد که عامل تشنج در کودکان است.

هنگامی که کسی به‌عنوان متقاضی مناسب برای عمل جراحی تشنج شناخته می‌شود، متخصصان توصیه می‌کنند که جراحی در اسرع وقت انجام شود.

ارزیابی جراحی بر اساس نوع تشنج، منطقه درگیر در مغز و وسعت ناحیه‌ای از مغز که در آن تشنج‌ها ایجاد می‌شوند صورت می‌گیرد. قبل از جراحی، کودک یا نوزاد مبتلا به تشنج تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرد تا منشا ایجاد تشنج در مغز دقیقا مشخص گردد.

الکترودهای ایمپلنت برای ثبت سطح فعالیت مغز استفاده می‌شود. این الکترودها اطلاعات دقیق‌تری نسبت به نوار مغز فراهم می‌کنند. جراحان معمولا از عمل مناطق مغز که برای گفتار، حرکت، احساس، حافظه و تفکر و یا دیگر توانایی‌های مهم ضروری است اجتناب می‌کنند. از ام آر آی می‌توان برای پیدا کردن این مناطق مغز در فرد استفاده کرد.

شاید فکر کنید سر درد فقط برای بزرگسالان است، اما در کودکان نیز این عارضه رخ می‌دهد.

آنچه باید در مورد سردرد در کودکان بدانید

اکثر کودکان و نوجوانان حداقل یک‌بار در سال دچار سردرد می‌شوند. این سردردها اغلب با سردردهایی که بزرگسالان تجربه می کنند متفاوت است، بنابراین والدین و پزشکان ممکن است در پی بردن به علت مشکل شکست بخورند.

سردردها از جمله میگرن در کودکان بسیار کوتاه است. سردرد در کودکان به صورت ناگهانی شروع می‌شود، به‌طوری که کودک به سرعت رنگ پریده و رنجور می‌شود و اغلب احساس بیماری و استفراغ می‌کند.

همچنین به‌طور کلی کودکان بسیار سریع بهبود می‌یابند. سردرد در کودکان ممکن است در عرض ۳۰ دقیقه بهبود یابد، به طوری که کودک احساس می‌کند خوب شده و در اطراف بازی می‌کند، به طوری که گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است.

سردرد کودکان همچنین می‌تواند بر معده او تاثیر بگذارد، بنابراین درد شکم شکایت مشترک کودکان مبتلا به سردرد است. اکثر سردردها خوش خیم هستند، اما جدی بودن علل برخی سردرد‌ها، به علائم وجهه ترسناکی می‌بخشد. برخی از سردردها  نیز می‌تواند درد و ناتوانی قابل توجهی در کودکان  ایجاد کند. 

سردرد همراه با تب، خواب‌آلودگی یا سایر علائم ممکن است نشانه بیماری جدی باشد و در این موارد باید به پزشک مراجعه شود. اکثر سردردهای کودکان مشابه بزرگسالان، یک مشکل سلامتی جدی نیستند.

کودکان می‌توانند در خانه با استفاده از دارو درمان شوند و با اطمینان حاصل کردن از این‌که اطفال غذا، نوشیدنی و خواب کافی را دریافت می‌کنند، از ابتلا به سردردهای بعدی جلوگیری می‌شود. اما اگر در مورد سردردهای فرزندتان نگران هستید، مشاوره با یک متخصص مغز و اعصاب را به تاخیر نیندازید.

سردرد در کودکان

علل سردرد در کودکان چیست؟

عوامل متعددی می‌توانند موجب ایجاد سردرد در کودکان شود.

این عوامل عبارتند از:

1. بیماری و عفونت
2. ضربه به سر
3. عوامل هیجانی
4. برخی غذاها و نوشیدنی‌ها
5. مشکلات مغزی

بیماری و عفونت

بیماری‌های متداول مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و عفونت گوش و سینوس بعضی از علل شایع سردرد در کودکان هستند. عفونت‌های جدی مانند مننژیت یا انسفالیت نیز می‌توانند باعث سردرد در کودکان شوند، اما معمولا علائم و نشانه‌های دیگر مانند تب و سفتی گردن به همراه دارند.

ضربه به سر

ضربه و کبودی می‌تواند باعث سردرد در کودکان شود. اگر چه بیشتر آسیب‌های سر جزئی هستند، اگر کودک شما به سختی روی سر خود سقوط کرد یا به سختی به سر او ضربه وارد شد، فورا مراقبت‌های پزشکی را دنبال کنید.

همچنین اگر سردرد کودک شما پس از وارد شدن آسیبی به سر به طور مداوم بدتر شد، با پزشک تماس بگیرید.

عوامل هیجانی

استرس و اضطراب (شاید ناشی از مشکلات با همسالان، معلمان و والدین باشد) می‌تواند در سردرد کودکان نقش داشته باشد. کودکان مبتلا به افسردگی ممکن است از سردرد شکایت داشته باشند، به ویژه اگر آنها دچار احساس غم و اندوه و تنهایی باشند.

علت سردرد در کودکان

برخی غذاها و نوشیدنی‌ها

مصرف مواد خوراکی شامل موارد زیر می‎تواند باث ایجاد سردرد در کودکان شود:

• نیترات (نوعی نگهدارنده مواد غذایی موجود در گوشت‌های فرآوری شده مانند کالباس و هات‌داگ) می‌تواند باعث شود کودک دچار سردرد شود.
• افزودنی‌های مواد غذایی MSG نیز می‌توانند چنین اثری ایجاد کنند.
•  همچنین کافئین بیش از حد موجود در نوشابه، شکلات، قهوه و چای می‌تواند باعث سردرد در کودکان شود.

مشکلات مغزی

به ندرت، وجود یک تومور مغزی یا آبسه یا خونریزی در مغز می‌تواند در ناحیه مغز فشار وارد کرده و موجب سردرد مزمن در کودکان شود که به مرور شدیدتر می‌شود. به طور معمول در این موارد، علائم دیگری مانند مشکلات بینایی، سرگیجه و عدم هماهنگی نیز وجود دارد.

انواع سردرد های کودکان 

تفاوت در علائم ممکن است اشاره دقیق به نوع  سردرد در کودکان مبتلا را دشوار سازد، به ویژه در یک کودک خردسال که نمی‌تواند علائم را توصیف کند. به طور کلی، به هر حال، علائم خاصی در هر گروه خاص به طور متناوب تکرار می‌شوند.

انواع سردرد در کودکان عبارتند از:

1. سردرد میگرنی
2. سردرد تنشی
3. سردرد خوشه‌ای
4. سردرد مزمن روزانه

سردرد میگرن در کودکان

سردرد میگرن در کودکان می‌تواند سبب بروز علائم زیر شود  :

•  سر درد ضربان‌دار، کوبنده و خفقان آور
•  دردی که با بالا رفتن فعالیت بدنی شدیدتر می‌شود
•  حالت تهوع و استفراغ
•  درد در ناحیه شکم 
• حساسیت شدید به نور و صدا

حتی نوزادان می‌توانند میگرن داشته باشند. یک کودک که خیلی کوچک‌تر از آن است که به شما بگوید چه شده است، ممکن است گریه کند و برای نشان دادن درد شدید سرش را نگه دارد.

سردرد تنشی در کودکان

سر درد تنشی در کودکان می‌تواند باعث بروز علائم زیر شود:

•  درد خفیف همراه با ایجاد احساس فشار در ناحیه سر و گردن
•  درد خفیف تا متوسط، غیر ضربانی در هر دو طرف سر
•  دردی که با فعالیت فیزیکی بدتر نمی‌شود.
•  سردردی که مانند موارد سردرد میگرنی، با تهوع و استفراغ همراه نیست.

کودکان خردسال ممکن است در هنگام سردرد روند عادی بازی خود را ادامه دهند و بیشتر بخوابند. سردرد تنشی در کودکان می‌تواند از ۳۰ دقیقه تا چند روز طول بکشد.

سردرد خوشه‌ای در کودکان 

سردرد خوشه‌ای در کودکان زیر ۱۰ سال نامطلوب است. این سردردها معمولا با علائم زیر همراه است:

•  در گروه‌های پنج یا چند قسمتی اتفاق می‌افتد، که شامل یک تا هشت سردرد در روز است.
•  دربرگیرنده درد شدید، سوزنده و رسوخ کننده در یک طرف سر است که کمتر از سه ساعت طول می‌کشد.
•  با ریزش اشک از چشم مبتلا، گرفتگی و آبریزش بینی، بی‌قراری و بی‌تابی همراه است.

سردرد مزمن روزانه

پزشکان از عبارت سردرد روزانه مزمن برای سردرد میگرنی و سردرد تنشی که بیش از ۱۵ روز در ماه رخ می‌دهد استفاده می‌کنند.

سردرد روزانه مزمن در کودکان ممکن است در اثر عوامل زیر رخ دهد:

• عفونت
• صدمه تروماتیک خفیف سر
• یا مصرف بیش از حد داروهای ضد درد (حتی داروهای ضد درد بدون نسخه)

انواع سردرد در کودکان

تشخیص نوع سردرد کودک 

برای پی بردن به طبیعت سردرد در کودکان، پزشک احتمالا موارد زیر را بررسی خواهد کرد:

1. بررسی سوابق سردرد کودک
2. معاینه فیزیکی
3. معاینه عصبی

بررسی سوابق سردرد کودک

پزشک از والدین و کودک می‌خواهد که سردرد را به طور دقیق توصیف کنند تا ببیند آیا یک الگوی یا یک مسیر معمول وجود دارد یا خیر.

پزشک همچنین ممکن است از والدین بخواهد برای مدتی تاریخچه سر درد را مکتوب کنند تا والدین بتوانند اطلاعات بیشتری در مورد سردرد‌های کودک خود ثبت کنند، مانند فرکانس، شدت درد و راه‌های ممکن.

معاینه فیزیکی

پزشک یک سری معاینات فیزیکی انجام می‌دهد، از جمله اندازه گیری قد، وزن، دور سر، فشار خون و ضربان قلب کودک و بررسی چشم‌های کودک، گردن، سر، شانه‌ها و ستون.

معاینه عصبی

دکتر وجود هر گونه مشکل حرکتی، هماهنگی یا احساس را در بیمار چک می‌کند. در غیر این صورت اگر کودک سالم باشد، سردردها تنها یک علامت هستند و نیازی به آزمایش بیشتر نیست. هرچند در موارد کمی اسکن‌های تصویربرداری و سایر ارزیابی‌ها می‌توانند به تشخیص دقیق یا رفع سایر شرایط پزشکی که موجب سر درد می‌شوند، کمک کنند.

این آزمون‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
2. ام آر آی
3. کشیدن مایع نخاعی (پونکسیون کمری)

توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن

این روش تصویربرداری از یک سری از اشعه ایکس کامپیوتری استفاده می‌کند که یک نمایش مقطعی از مغز کودک را فراهم می‌کنند. این تصاویر به پزشکان متخصص مغز و اعصاب در تشخیص تومورها، عفونت‌ها و دیگر مشکلات پزشکی که می‌تواند باعث سر درد در کودکان شود، کمک می‌کنند.

ام آر آی

تصویربرداری ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)، از یک آهن‌ربا قوی برای تولید تصاویر دقیق از مغز استفاده می‌کند. اسکن ام آر آی به پزشکان کمک می‌کند تا تومورها، سکته مغزی، آنوریسم، بیماری‌های عصبی و سایر اختلالات مغزی را تشخیص دهند.

اسکن ام آر آی همچنین می‌تواند برای بررسی رگ‌های خونی که مغز را تغذیه می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرد.

کشیدن مایع نخاعی (پونکسیون کمری)

اگر پزشک مشکوک شود که یک بیماری مانند مننژیت باکتریایی یا ویروسی در پس زمینه سردرد‌ در کودکان قرار دارد، ممکن است انجام یک تست کشیدن مایع نخاعی (پونکسیون کمری) را توصیه کند.

در این روش یک سوزن نازک بین دو مهره در قسمت پایین کمر تزریق می‌شود تا یک نمونه از مایع مغزی نخاعی برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی استخراج شود.

راه های درمان سردرد در کودکان

معمولا والدین می‌توانند با استراحت، کاهش سرو صدا، مقدار زیادی مایعات، وعده‌های غذایی متعادل و داروهای ضد درد بدون نسخه، سردرد کودک را در خانه درمان کنند. اگر کودک بزرگتر باشد و سردرد‌های مکرر داشته باشد، یادگیری مدیریت استراحت و استرس از طریق روش‌های مختلف درمانی نیز ممکن است مفید باشد.

داروهای سردرد

داروهای سردرد شامل موارد زیر است:

1. داروهای تسکین‌دهنده درد
2. داروهای تجویزی

داروهای تسکین دهنده درد 

استامینوفن (تایلنول، و دیگر گونه‌ها) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین و دیگر گونه‌ها) معمولا می‌تواند سردرد در کودکان را تسکین دهد. این داروها باید در هنگام مشاهده اولین نشانه سردرد مصرف شوند.

هنگام دادن آسپرین به کودکان یا نوجوانان، احتیاط کنید. اگر چه آسپرین برای مصرف در کودکان بالای ۲ سال تایید شده است، کودکان و نوجوانانی که در دوران بهبودی بیماری‌های ویروس یا آنفولانزا قرار دارند، هرگز نباید آسپرین مصرف کنند.

آسپرین با ابتلا به سندرم ری (که یک وضعیت نادر اما به صورت بالقوه تهدیدکننده زندگی است) در چنین کودکانی مرتبط است.

درمان سردرد در کودکان

داروهای تجویزی

تریفن‌ها، داروهای تجویزی مورد استفاده برای درمان میگرن هستند و می‌توانند به طور موثر برای درمان سردرد کودکان بالای ۶ سال مورد استفاده قرار گیرند.

اگر کودک تهوع و استفراغ را نیز همراه با میگرن تجربه کند، ممکن است یک داروی ضد تهوع تجویز شود، با این وجود استراتژی تجویز دارو از کودکی به کودک دیگر متفاوت است.

مصرف بیش از حد این داروها خود عامل مهمی برای تشدید سردرد در کودکان است (سر درد ناگهانی). با گذشت زمان، داروهای ضددرد و داروهای دیگر ممکن است اثربخشی خود را از دست بدهند. علاوه بر این، تمام داروها دارای عوارض جانبی هستند.

سایر روش های درمان سردرد کوکان 

به نظر می‌رسد که استرس باعث ایجاد سردرد در کودکان می‌شود، استرس می‌تواند برای ایجاد سردرد یا تشدید آن به عنوان یک عامل عمل کند. افسردگی و سایر اختلالات روانی نیز می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.

در این شرایط، پزشک ممکن است یک یا چند روش رفتار درمانی را از قبیل موارد زیر را توصیه کند:

1. تمرین آرامش
2. آموزش بیوفیدبک
3. مکمل‌های غذایی
4. طب سوزنی
5. ماساژ درمانی

تمرین آرامش

تکنیک‌های ریلکسیشن عبارتند از تنفس عمیق، یوگا، مدیتیشن و آرامش عضلانی پیشرفته که همراه با کشیدن یک عضله در یک زمان انجام می‌شوند و سپس به طور کامل کشش را آزاد می‌کنند تا هر عضله در بدن آرام شود.

کودکان بزرگ‌تر می‌توانند تکنیک‌های آرامش را در کلاس و یا خانه با استفاده از کتاب یا نوار یاد بگیرند.

آموزش بیوفیدبک

بیوفیدبک به کودک آموزش می‌دهد که برخی از واکنش‌های خاص بدن را کنترل کند که به کاهش سردرد کمک می‌کند. در طی یک جلسه بیوفیدبک، کودک به دستگاه‌هایی متصل است که بر عملکرد توابع بدن مانند تنش عضلانی، ضربان قلب و فشار خون نظارت می‌کند و و به آنها بازخورد نشان می‌دهد.

کودک پس از آن می‌آموزد که چگونه تنش عضلانی و ضربان قلب خود را کاهش دهد و چگونه نفس بکشد.

مکمل‌های غذایی

در ادامه به تعدادی از مکمل‌های غذایی که به درمان سردرد در کودکان کمک می‌کند، اشاره شده است:

•  منیزیم
•  کوآنزیم Q10
•  ویتامین دی
•  ملاتونین

قبل از امتحان هرگونه داروی گیاهی یا مکمل‌های غذایی حتما  با پزشک کودک مشورت کنید تا از عدم تداخل دارو‌های کودک با دیگر داروها و همچنین عدم بروز عوارض جانبی مضر اطمینان حاصل کنید.

طب سوزنی

افرادی که طب سوزنی انجام می‌دهند، از سوزن‌های بسیار نازک و یک‌بار مصرف استفاده می‌کنند که به طور کلی باعث کاهش درد و یا ناراحتی می‌شوند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که این درمان ممکن است به کاهش علائم سردرد در کودکان کمک کند.

ماساژ درمانی

ماساژ می‌تواند به کاهش استرس و تنش کمک کند و ممکن است باعث کاهش سردرد در کودکان شود.

اختلال یادگیری یک مشکل شایع در میان کودکان است که باعث می‌شود کودک با وجود داشتن هوش عادی یا حتی بیشتر از آنها، در خواندن، نوشتن، هجی کردن، استدلال کردن، به خاطر آوردن، و یا سازماندهی اطلاعات، مشکل داشته باشند. این مقاله به بررسی انواع اختلال یادگیری می‌پردازد و راهکارهای مناسب جهت درمان این اختلال را بیان می‌کند.

اختلال یادگیری در کودکان شامل چه مواردی می‌شود؟

اختلال یادگیری مشکلی است که بر چگونگی دریافت و پردازش اطلاعات فرد تاثیر می‌گذارد. کودکانی که مبتلا به اختلال یادگیری هستند ممکن است در هریک از موارد زیر دچار مشکل شوند:

• خواندن
• نوشتن
• محاسبات ریاضی
• درک جهت‌های فضایی

اختلال در یادگیری کودکان هیچ ربطی به هوش فردی ندارد. به عبارت بهتر، کودکی که دچار اختلال یادگیری است فقط ممکن است چیزها را به ‌طور متفاوتی ببیند، بشنود یا درک کند. این مسئله می‌تواند کارهای روزمره نظیر مطالعه برای امتحان یا تمرکز داشتن سر کلاس را بسیار دشوار کند.

فرد مبتلا به این اختلال می‌تواند تدابیری اتخاذ کند تا بتواند این تفاوت‌ها را راحت‌تر مدیریت کند. با شناخت زودتر علائم احتمالی اختلال یادگیری، والدین می‌توانند هرچه زودتر به فرزند خود کمک لازم را بکنند. تاخیر در راه افتادن و صحبت کردن یا مشکل در اجتماعی شدن می‌تواند از علائم اختلال یادگیری در کودکان نوپا، دانش آموزان و دبستانی‌ها باشد.

اگر شاهد این علائم در فرزند خود هستید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا مغز کودک و اختلال عصبی مرکزی وی را مورد سنجش و یررسی قرار دهد.

اختلالات یادگیری در کودکان

پزشک می‌تواند داروهایی تجویز کند تا اختلال یادگیری برطرف شده و مشکلات جانبی مثل استرس و اضطراب کاهش یابد. همچنین متخصص می‌تواند تشخیص دهد که آیا کودک شما مبتلا به بیش فعالی و عدم تمرکز (ADHD) است یا خیر؛ زیرا بیش فعالی خود می‌تواند سبب اختلال یادگیری شود که این مشکل با مصرف دارو قابل کنترل است.

انواع اختلال یادگیری

انواع مختلفی از اختلالات و ناتوانی‌های یادگیری وجود دارند که می‌توانند روی کودک تاثیرات مختلفی داشته باشند. نکته حائز اهمیت آن است که اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) و اختلال اوتیسم شبیه اختلالات یادگیری نیستند.

انواع اختلال های یادگیری عبارتند از:

• دیسپراکسیا یا اختلال کنش‌پریشی در کودکان
• دیسلکسیا (خوانش‌پریشی)
• دیسگرافیا (نوشتار‌ پریشی)
• دیسکلکولیا (محاسبه‌ پریشی)
• اختلال پردازش شنوایی
• اختلال پردازش بینایی

دیسپراکسیا یا اختلال کنش پریشی در کودکان

این اختلال روی مهارت‌های حرکتی کودک تاثیر می‌گذارد. مهارت‌های حرکتی به ما در حرکت و هماهنگی عضلات کمک می‌کنند. طفل مبتلا به دیسپراکسیا ممکن است به اشیا برخورد کند یا در نگهداشتن قاشق یا بستن بند کفش خود دچار مشکل شود. بعدها ممکن است در کارهایی مثل نوشتن و تایپ کردن نیز با اشکال مواجه شود.

مشکلات دیگر مرتیط با دیسپراکسیا عبارتند از:

• مشکل در تکلم
• حساسیت به نور، لمس، طعم یا بو
• مشکل در حرکت چشم‌ها

دیسلکسیا (خوانش پریشی)

خوانش پریشی بر چگونگی پردازش زبان فرد تاثیر می‌گذارد و می‌تواند خواندن و نوشتن را با مشکل مواجه کند. این اختلال همچنین می‌تواند سبب مشکلاتی در دستور زبان، خواندن و درک مطلب شود. کودکان ممکن است در بیان شفاهی خود نیز مشکل پیدا کنند و افکار خود را در حین گفتگو تنها کنار هم بچینند.

اختلالات یادگیری دیسلکسیا

دیسگرافیا (نوشتار‌ پریشی)

این اختلال روی توانایی‌های نوشتاری فرد تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به نوشتار‌ پریشی ممکن است مشکلات متنوعی داشته باشند که عبارتند از:

• دستخط بد
• مشکل در هجی کردن کلمات
• مشکل در انتقال افکار روی کاغذ

اختلال یادگیری دیسگرافیا

دیسکلکولیا (محاسبه‌ پریشی)

این اختلال بر توانایی فرد در انجام محاسبات ریاضی تاثیر می‌گذارد. اختلال یادگیری ریاضی می‌تواند اشکال زیادی داشته باشد و علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

اختلال یتدگیری دیسکلکولیا

محاسبه‌ پریشی در خردسالان ممکن است بر یادگیری شمردن و به‌خاطر آوردن اعداد تأثیر بگذارد. با بالا رفتن سن کودک، او ممکن است در حل کردن مسائل پایه ریاضی یا حفظ کردن جدول ضرب دچار مشکل شود.

اختلال پردازش شنوایی

این مشکل به نحوه پردازش صداهای دریافت شده توسط مغز مربوط می‌شود و ربطی به نقص در سیستم شنوایی ندارد. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است در موارد زیر نیز دچار مشکل شوند:

• یادگیری خواندن
• تمیز قائل شدن بین صداهای اصلی و پس‌زمینه
• پیروی از دستورات شفاهی
• گفتن تفاوت‌های بین کلمات شبه آوا (که آوای شبیه هم دارند)
• به‌خاطر سپردن چیزهایی که می‌شنوند.

مشکلات شنوایی

اختلال پردازش بینایی

کودک مبتلا به این اختلال در تفسیر اطلاعات دیداری دچار مشکل است. ممکن است برای چنین فردی خواندن یا گفتن تفاوت بین دو چیز شبیه به هم کار سختی باشد. افراد مبتلا به اختلال پردازش بینایی اغلب در هماهنگی بین دست و چشم مشکل دارند.

مشکل بینایی

نحوه تشخیص اختلال یادگیری

تشخیص اختلال یادگیری در کودکان و ناتوایی‌های یادگیری می‌تواند مشکل باشد زیرا هیچ گونه فهرستی از علائم قطعی که با هر کودکی متناسب در بیاید موجود نیست. همچنین بسیاری از کودکان سعی می‌کنند مشکل خود را پنهان کنند. ممکن است علائمی به جز شکایت‌های مکرر در مورد انجام تکالیف یا عدم تمایل به رفتن مدرسه مورد توجه شما قرار نگیرد.

با این وجود، موارد زیر می‌تواند نشانه‌هایی از نوعی اختلال یادگیری باشد:

• عدم اشتیاق به خواندن یا نوشتن
• مشکل در به‌‌یاد آوردن چیزها
• آهسته کار کردن
• مشکل در پیروی از قوانین و راهنمایی‌ها
• مشکل تمرکز در انجام کاری
• مشکل درک معانی مجازی
• کمبود توجه به جزئیات یا توجه بیش از حد به جزئیات
• مهارت‌های اجتماعی ضعیف
• آشوب و اغتشاش

راه های درمان اختلال یادگیری

اگر اختلالات یادگیری بدون درمان رها شوند، کودک ممکن است در انجام تکالیف مدرسه دچار احساس ناکامی و سرخوردگی کند که این می‌تواند منجربه به اعتماد به نفس پایین، افسردگی و دیگر مشکلات شود.

متخصصین معمولا تلاش می‌کنند تا با کار کردن روی نقاط قوت کودک و ایجاد راه‌هایی برای جبران نقاط ضعف موجود، به او کمک کنند مهارت‌هایی را بیاموزد. این مداخلات بسته به ماهیت و دامنه‌ی این اختلالات متفاوت است.

موارد زیر، تنها چند مثال کوچک از روش‌های درمان اختلال یادگیری است که مربیان با استفاده از آن‌ها، به کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری خاص کمک می‌کنند.

روشهای درمان دیسلکسیا شامل موارد زیر است:

• تکنیک‌های ویژه‌ی تدریس
• تغییرات کلاسی
• استفاده از تکنولوژی

تکنیک‌های ویژه تدریس

این روش‌ها شامل کمک به کودک برای یادگیری از طریق تجارب چندحسی و دادن بازخورد فوری به‌منظور تقویت توانایی او در به‌خاطر آوردن کلمات است.

تغییرات کلاسی

برای مثال، معلمین می‌توانند به دانش‌آموزان مبتلا به دیسلکسیا زمان بیشتری برای انجام تکالیف داده و از آنها با آزمون‌های ضبط شده امتحان بگیرند تا کودک به‌جای خواندن سؤالات به آنها گوش دهد.

استفاده از تکنولوژی

برای کودکان مبتلا به دیسلکسیا ممکن است شنیدن نوارهای ضبط شده کتاب یا استفاده از برنامه‌های پردازش کلمه با ویژگی چک کردن املا یا هجی کلمات مفید باشد.

روشهای درمان دیسگرافیا (نوشتار‌پریشی) شامل موارد زیر است:

• استفاده از ابزار مخصوص
• استفاده از تکنولوژی
• روش‌های دیگر کاهش نیاز به نوشتن

ابزار مخصوص

معلمین می‌توانند امتحان شفاهی بگیرند، یادداشت‌برداری کنند و یا برای کودک شرایطی را فراهم کنند که به‌جای نوشتن، پاسخ‌های خود را ضبط کند.

استفاده از تکنولوژی

به کودک مبتلا به نوشتار‌پریشی می‌توان یاد داد که از برنامه‌های پردازش کننده کلمات یا دستگاه ضبط صدا به‌جای نوشتن با دست استفاده کند.

روش‌های دیگر کاهش نیاز به نوشتن

معلمین می‌توانند یادداشت، خلاصه یا برگه‌های چاپ شده در اختیار این دانش‌آموزان قرار دهند.

روش های درمان دیسکلکولیا (محاسبه پریشی) شامل موارد زیر است:

• تکنیک‌های دیداری
• استفاده از روش‌های کمکی برای به‌خاطر سپردن
• استفاده از رایانه

تکنیک‌های دیداری

برای مثال معلمین می‌توانند تصویر کلمات مشکل‌دار را بکشند و به دانش‌آموز نشان دهند که چگونه می‌تواند با استفاده از مدادرنگی بخش‌های مشکل‌دار را از هم تمیز دهد.

استفاده از روش‌های کمکی برای به‌خاطر سپردن

قافیه و موسیقی از جمله تکنیک‌هایی هستند که می‌توانند برای به‌خاطر سپردن مفاهیم ریاضی به کودک کمک کنند.

استفاده از رایانه

کودک مبتلا به محاسبه‌پریشی می‌تواند از رایانه برای مشق‌ها و تمرینات خود استفاده کند.

روش های درمان دیسپراکسیا (کنش‌ پریشی) شامل موارد زیر است:

• محیط آرام یادگیری
• پیشاپیش کودک را در جریان بگذارید
• کاردرمانی

محیط آرام یادگیری

برای کمک به کودکی که دچار حساسیت به صدا یا عوامل حواس پرتی است، مربیان می‌توانند ترتیبی دهند تا کودک در مکان آرامی آزمون دهد، صامت خوانی کند یا فعالیت‌های دیگری را که نیازمند تمرکز است انجام دهد.

پیشاپیش کودک را در جریان بگذارید

برای مثال کودکی که نسبت به صدا حساس است در صورتی که از قبل درمورد رویدادهایی مثل مانورهای آتش‌سوزی در مدرسه و گردهم‌آیی‌ها بداند، برایش بهتر است.

کاردرمانی

تمرینات ورزشی با هدف تمرکز بر کارهای روزمره می‌تواند به کودک مبتلا به ضعف در هماهنگی عضلات کمک کند.

کودک مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است با عزت نفس پایین، سرخوردگی و مشکلات دیگر دست به گریبان باشد. متخصصین بهداشت و روان می‌توانند به کودک کمک کنند که این احساسات را درک کند، ابزار مدیریت آن را پرورش دهد و ارتباطات سالمی پایه‌ریزی کند.

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری گاهی بیماری‌های دیگری نظیر بیش ‌فعالی نیز دارند. این بیماری‌ها درمان خاص خود را می‌طلبد که می‌تواند شامل مداوا و مصرف دارو باشد.

تربیت کودک مبتلا به اختلال یادگیری

بهترین کاری که شما به عنوان پدر یا مادر می‌توانید انجام دهید تنها آن است که کودکتان را عاشقانه دوست داشته باشید و او را حمایت کنید. نکات زیر نیز می‌تواند در کمک به فرزندتان موثر باشد:

• هرچه می‌توانید یاد بگیرید
• حامی فرزندتان باشید
• مطمئن شوید که کودکتان عادات سالمی دارد
• به خلق‌وخوی کودکتان توجه کنید

هرچه می‌توانید یاد بگیرید

همه حقایق را در مورد اختلال یادگیری و چگونگی تاثیر آن بر روند یادگیری کودکتان بیاموزید.

حامی فرزندتان باشید

قوانین آموزش عالی کشور و سیاست‌های مدرسه را بشناسید تا به این وسیله اطمینان حاصل کنید که فرزندتان بیشترین بهره را از مدرسه رفتن می‌برد. بسیاری از خدمات می‌تواند در دسترس شما قرار گیرد؛ اما تا مادامی که درخواست نکنید به شما ارائه نخواهد شد.

مطمئن شوید که کودکتان عادات سالمی دارد

کودکی که شب به اندازه کافی می‌خوابد، رژیم متعادلی دارد و زیاد ورزش می‌کند هم از لحاظ مغزی و هم جسمی کودک سالم‌تری است.

به خلق‌وخوی کودکتان توجه کنید

مراقب علائم افسردگی نظیر بدخلقی، تغییرات خواب یا اشتها و یا عدم علاقه به فعالیت‌های معمول باشید.