نوشته شده توسط : پزشک و درمان

تحریک مغناطیسی مغز یک روش غیر تهاجمی است که از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز برای درمان اختلال افسردگی، وسواس فکری عملی استفاده نموده و جزو جدیدترین درمان میگرن است.

تحریک مغناطیسی مغز یا TMS چیست؟

تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال یا Transcranial Magnetic Stimulation که با اختصار به آن  TMS گفته می‌شود، یک روش درمان غیر دارویی و غیر تهاجمی، بدون درد با اثربخشی سریع جهت تحریک مغز است که می‌توان برای بهبود علائم و درمان طیف وسیعی از بیماری‌های مغز و اعصاب مورد استفاده قرار گیرد.

روش TMS معمولا زمانی استفاده می‌شود که سایر روش‌های درمانی موثر نبوده باشند. این روش که دارای تاییده FDA می‌باشد می‌تواند برای درمان اختلال افسردگی، وسواس فکری عملی، میگرن و آلزایمر استفاده شود. علاوه بر این، روش تحریک مغناطیسی مغز ابزاری موثر برای بازتوانی و توانبخشی در اختلال‌هایی مانند سکته مغزی، پارکینسون، دردهای نوروپاتیک، تقویت حافظه، کنترل استرس و  اضطراب و فلج بلز به شمار می‌رود.

تحریک مغناطیسی مغز برای درمان اختلالاتی همچون افسردگی شدید تا متوسط، اختلال دو قطبی در فاز افسردگی ، سردردهای میگرنی و اضطراب فراگیر شامل ارسال پالس‌های مغناطیسی تکراری است که با نام تحریک مکرر مغناطیسی فراجمجمه ای (rTMS) شناخته می‌شود.

نحوه انجام تحریک مغناطیسی مغز (TMS/rTMS)

در طول جلسه TMS، یک سیم پیچ الکترومغناطیسی روی پوست سر فرد نزدیک پیشانی او قرار می‌گیرد. الکترومغناطیس بدون درد یک پالس مغناطیسی ارسال می‌کند که سلول‌های عصبی را در ناحیه‌ای از مغز که در کنترل خلق و خو و افسردگی نقش دارند تحریک می‌کند. درواقع می‌توان گفت که این پالس مغناطیسی، نواحی از مغز را فعال می‌کند که در اثر بیماری، فعالیتشان کاهش یافته است.

اگرچه چرایی عملکرد TMS به طور کامل درک نشده است، اما به نظر می‌رسد این تحریک مغناطیسی عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به نوبه خود علائم بیماری را کاهش می‌دهد و خلق و خو را بهبود می‌بخشد.

دستگاه تحریک مقناطیسی مغز به دلیل استفاده از یک سیستم خنک‌کننده مبتنی بر مکش هوا و همچنین تولید جریان الکتریکی در کویلی که بر روی سر قرار گرفته صداهایی را ایجاد می‌نماید. این صداها آسیبی به آستانه شنیداری مراجع وارد نمی‌کند اما در صورتی که باعث آزار وی شود می‌توان از گوش‌گیر استفاده کرد.

تحریک مغناطیسی مغز TMS

عوارض جانبی تحریک مغناطیسی مغز

عوارض جانبی روش درمانی تحریک مغناطیسی (TMS/rTMS) معمولا خفیف تا متوسط هستند و مدت کوتاهی پس از یک جلسه بهبود می‌یابند و به مرور زمان با جلسات اضافی کاهش می‌یابند.

یکی از شایع ترین عوارض درمان TMS، سردرد است. این عارضه جانبی ناشی از پاسخ پوست سر به میدان مغناطیسی دستگاه است. معمولا در طی جلسات ۱ الی ۳ درمانی TMS وقوع این عارضه جانبی محتمل است.

درمان با TMS باعث تشدید میگرن نمی‌شود. سردرد ناشی از عوارض TMS صرفا بر اساس واکنش پوست سر به میدان مغناطیسی دستگاه است. بنابراین اتفاقی در سطح قشر مغز روی نمی‌دهد که باعث سردرد شود. در صورت وقوع سردرد می‌توانید از مسکن‌های معمول (ژلوفن) استفاده کنید. معمولا این سردردها استمرار پیدا نمی‌کنند و بعد از مدتی برطرف می‌شوند.

به طور کلی عوارض تحریک مغناطیسی مغز شامل موارد زیر است:

  • سردرد
  • ناراحتی پوست سر در محل تحریک
  • سوزن سوزن شدن، اسپاسم یا انقباض عضلات صورت
  • سبکی سر
  • تشنج (در افراد با سابقه تشنج و یا سابقه فامیلی تشنج)

برای جلوگیری از تشنج چه اقداماتی باید انجام شود؟

یکی از عارضه‌های جانبی احتمالی TMS تشنج مخصوصا در افراد با سابقه صرع است. تا قبل از سال ۱۹۹۵ هیچ چارچوب بالینی مشخصی برای مسائل ایمنی کار با دستگاه وجود نداشت برای همین هم بیشترین تشنج‌ها که حدودا نزدیک به ۱۰ مورد است تا آن زمان گزارش شد. از آن زمان تاکنون با به کار بردن راهبردهایی در جهت ارتقاء ایمنی، میزان تشنج ناشی از TMS به حداقل رسیده است.

افزایش میزان خطر وقوع تشنج به مواردی نظیر مصرف الکل، وابستگی به داروهای بنزودیازپین، استفاده از داروهای روانپزشکی که بر روی آستانه تشنج اثر میگذارند بستگی دارد. به همین دلیل قبل از شروع درمان تمامی موارد احتمالی موثر بر تنشج توسط پزشک چک می‌گردد.

نحوه آمادگی برای درمان با تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال

قبل از درمان با روش TMS ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشید:

  • معاینه فیزیکی و احتمالا انجام برخی آزمایشات
  • ارزیابی برای بحث در مورد اختلال بیمار

آمادگی برای درمان تحریک مغناطیسی مغز

این بررسی‌ها به پزشک کمک می‌کند تا مطمئن شود که TMS ایمن است و گزینه خوبی برای شماست. همچنین اگر باردار هستید یا در فکر باردار شدن هستید و یا هر گونه فلز یا وسایل پزشکی کاشته شده در بدن خود دارید، حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.

در برخی موارد، افرادی که دارای ایمپلنت یا دستگاه‌های فلزی هستند می توانند TMS داشته باشند. با این حال، به دلیل میدان مغناطیسی قوی تولید شده در طول درمان تحریک ترانس کرانیال، این روش برای برخی از افرادی که دارای دستگاه‌های زیر هستند توصیه نمی‌شود:

  • گیره یا سیم پیچ آنوریسم
  • استنت‌ها
  • محرک‌های کاشته شده
  • کاشت عصب واگ یا محرک‌های عمقی مغز
  • وسایل الکتریکی کاشته شده، مانند ضربان ساز یا پمپ‌های دارویی
  • الکترودهایی برای نظارت بر فعالیت مغز
  • کاشت حلزون شنوایی
  • هر گونه ایمپلنت مغناطیسی
  • قطعات گلوله
  • هر وسیله فلزی یا شی دیگری که در بدن شما کاشته شود

سایر مواردی که پیش از انجام TMS لازم است به اطلاع پزشک برسانید عبارتند از:

  • اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید، از جمله داروهای با نسخه یا بدون نسخه، مکمل‌های گیاهی، ویتامین‌ها و سایر مکمل‌ها
  • سابقه تشنج یا سابقه خانوادگی صرع
  • اگر دارای سایر اختلالات سلامت روان (غیر از اختلالی که برای درمان آن قصد انجام TMS دارید) هستید مانند سوء مصرف مواد، اختلال دوقطبی یا روان‌پریشی
  • آسیب مغزی ناشی از بیماری یا آسیب، مانند تومور مغزی، سکته مغزی یا ضربه مغزی
  • سردردهای مکرر یا شدید
  • اگر قبلا تحت درمان TMS قرار گرفته‌اید

در اولین جلسه درمان تحریک مغناطیسی مغز چه کارهایی انجام می‌شود؟

TMS معمولا در مطب یا کلینیک پزشک متخصص مغز و اعصاب انجام می‌شود. برای موثر بودن درمان، نیاز است یک سری جلسات درمانی به صورت مداوم انجام شود. به طور کلی، جلسات به صورت روزانه و پنج بار در هفته به مدت چهار تا شش هفته انجام می‌شود.

قبل از شروع درمان، پزشک باید بهترین مکان برای قرار دادن آهنرباها روی سر و بهترین دوز انرژی مغناطیسی را برای شما شناسایی کند. اولین جلسه درمانی معمولا حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد.

تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال

به احتمال زیاد در اولین جلسه درمانی TMS اقدامات زیر انجام می‌شود:

  • شما به اتاق مخصوص می‌روید و از شما می‌خواهند که روی یک صندلی دراز بکشید و گوش گیرهایی به شما می‌دهند تا در طول درمان استفاده کنید.
  • یک سیم پیچ الکترومغناطیسی روی سر شما قرار می‌گیرد و به طور مکرر خاموش و روشن می‌شود تا پالس‌های تحریک کننده تولید کند. این عمل منجر به تولید صدای ضربه زدن یا کلیک می‌شود که معمولا چند ثانیه طول می‌کشد و پس از آن یک مکث ایجاد می‌شود
  • پزشک مقدار انرژی مغناطیسی مورد نیاز را با افزایش دوز مغناطیسی تعیین می‌کند تا زمانی که انگشتان یا دستان شما منقبض شوند. که به عنوان آستانه حرکتی شما شناخته می‌شود و به عنوان یک نقطه مرجع در تعیین دوز مناسب برای شما استفاده می‌شود. در طول دوره درمان، بسته به علائم و عوارض جانبی، میزان تحریک را می‌توان تغییر داد.

پس از پایان هر جلسه درمانی می‌توانید به فعالیت‌های عادی روزانه خود بازگردید.

اثر بخشی تحریک عصبی مغز به چه میزان است؟

اگر TMS برای شما موثر باشد، علائم اختلال شما بهبود می‌یابند و یا به طور کامل از بین می‌رود. کاهش علائم ممکن است چند هفته طول بکشد. اثربخشی روش تحرثک مغناطیسی مغز ممکن است با کسب اطلاعات بیشتر در مورد تکنیک‌ها، تعداد تحریکات مورد نیاز و بهترین محل‌های قرارگیری روی مغز برای تحریک بهبود یابد.

پس از تکمیل یک سری درمان TMS، مراقبت‌های استاندارد مانند دارو درمانی و روان درمانی ممکن است به عنوان درمان مداوم توصیه شود. با این حال، اگر اختلال فرد با استفاده از تحریک عصبی مغز بهبود یافت اما بعدا علائمی را تجربه کرد، درمان TMS شما می تواند تکرار شود. این سری درمان را القای مجدد می‌نامند.



:: برچسب‌ها: تحریک , عصبی , مغناطیسی , مغز , TMS/rTMS ,
:: بازدید از این مطلب : 81
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : یک شنبه 22 خرداد 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : پزشک و درمان

سردرد عصبی یکی از انواع سردردهایی است که ممکن از در طول زندگی با آن مواجه شوید. علائم سردردهای عصبی شامل خستگی و درد مداوم در سر است. انواع سردرد و میگرن می‌تواند نشانه مشکلی جدی باشد و باید با دکتر مغز و اعصاب برای درمان آن مشورت کنید.

سردرد عصبی و تنشی چیست؟

سردرد عصبی و تنشی معمولا یک درد پراکنده‌ خفیف تا متوسط در سر است که معمولا با احساس پیچیده شدن یک نوار محکم به دور سر همراه است. سردرد عصبی رایج‌ترین نوع سردرد است و با این وجود علت آن هنوز کاملا مشخص نیست.

از آنجا‌که سردردهای تنشی بسیار رایج هستند، علائم و تاثیر آنها روی بهره‌وری شغلی و کیفیت کلی زندگی قابل‌توجه است، مخصوصا اگر این سردردها مزمن باشند.

ثاثیر سردردهای عصبی مکرر بر زندگی

سردرد مکرر باعث می‌شود نتوانید روی فعالیت‌هایتان تمرکز کنید. همچنین ممکن است مجبور شوید به‌خاطر سردرد عصبی به محل کار نرفته و در خانه بمانید، یا اگر به محل کار می‌روید، توان کاری شما پایین باشد.

روش‌های متفاوتی برای درمان سردردهای عصبی وجود دارد و مدیریت آن معمولا مستلزم برقراری تعادل بین پرورش عادات سالم و یافتن درمان‌های غیردارویی است.

ورزش منظم، استفاده از روش‌هایی همچون آموزش بیوفیدبک و آرامش درمانی به کاهش استرس و سردرد عصبی کمک می‌کنند.

سردرد عصبی و تنشی

در چه صورت برای درمان سردرد عصبی به پزشک  مراجعه کنیم؟

درصورت بروز علائم زیر باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب جهت درمان سردردهای عصبی و تنشی مراجعه کنید:

  • اگر سردردهای مکرر زندگی شما را مختل کرده یا مجبورید بیش از دوبار در هفته برای تسکین درد دارو بخورید.
  • گر سابقه سردردهای عصبی طولانی‌مدت دارید و اکنون حالت سردردها متفاوت شده و احساس تفاوت ناگهانی دارید.

گاهی سردرد عصبی نشان‌دهنده یکی از مشکلات پزشکی جدی مانند تومور مغزی یا پارگی یکی از رگ‌های خونی کوچک مغز (اتساع عروقی) هستند.

کاهش استرس و درمان سردردهای عصبی

با روش‌های زیر می‌توانید ضمن کاهش استرس، سردردهای عصبی و استرسی خود را درمان کنید:

  • ورزش منظم
  • استفاده از روش‌هایی همچون آموزش بیوفیدبک
  • آرامش درمانی

انواع سردردهای عصبی و تنشی

سردردهای عصبی و تنشی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

  1. سردردهای ناگهانی 
  2. سردردهای مزمن

سردردهای تنشی اپیزودیک

سردردهای تنشی اپیزودیک (غیر مکرر) بین ۳۰ دقیقه تا یک هفته دوام خواهند داشت. این نوع از سردرد کمتر از ۱۵ روز در یک ماه و حداقل به مدت سه ماه اتفاق می‌افتند.

سردردهای تنشی اپیزودیک ممکن است به سردرد مزمن تبدیل شوند.

سردردهای تنشی مزمن

سردردهای تنشی مزمن چند ساعت طول کشیده و ممکن است ادامه‌دار باشند. اگر این سردرد به مدت ۱۵ روز یا بیشتر در یک ماه و حداقل برای سه ماه ایجاد شود، سردرد مزمن نامیده می‌شود.

علت سردرد عصبی و استرسی طولانی مدت چیست؟

علت سردرد عصبی و استرسی شناخته شده نیست. درگذشته متخصصان معتقد بودند که سردرد عصبی و تنشی از انقباض عضلات صورت، گردن و سر و در اثر احساسات، تنش‌ها و استرس‌های شدید ایجاد می‌شود.

اما تحقیقات نشان داده‌اند که انقباض عضلات علت این نوع سردرد نیست. رایج‌ترین نظریه موجود، از وجود حساسیت زیاد نسبت به درد در افراد مبتلا به سردرد عصبی حمایت می‌کند.

افزایش حساسیت عضلات که یکی از علائم رایج سردرد عصبی و تنشی است، ممکن است در اثر حساسیت سیستم درد به وجود آید. استرس رایج‌ترین محرک ایجاد سردرد تنشی است.

علت سردرد عصبی و تنشی

علائم رایج سردرد عصبی و تنشی

نشانه‌ها و علائم سردرد عصبی و تنشی عبارت‌اند از:

  1. خستگی، درد مداوم در سر
  2. احساس سفتی یا فشار در پیشانی یا در طرفین پشت سر
  3. حساسیت روی سر، گردن و عضلات شانه

تفاوت سردرد عصبی با میگرن و تشخیص آن

تشخیص سردرد عصبی از میگرن کار سختی است. به‌علاوه اگر بیمار دارای سردردهای تنشی اپیزودیک و تکرارشونده باشد، فرد به میگرن نیز مبتلا است. بر خلاف برخی از انواع میگرن، سردردهای تنشی معمولا ربطی به اختلال بینایی، تهوع و استفراغ ندارند.

اگرچه معمولا فعالیت فیزیکی درد میگرن را افزایش می‌دهد، اما درد ناشی از سردرد تنشی را تشدید نمی‌کند. افزایش حساسیت به نور یا صدا ممکن است در سردردهای تنشی نیز وجود داشته باشد اما از علائم رایج سردرد تنشی نیستند.

چه زمانی فرد به کمک اورژانسی نیاز دارد؟

اگر بیمار هرکدام از نشانه‌ها و علائم زیر را داشت، به کمک اورژانسی نیاز خواهد داشت:

  • سردرد شدید و ناگهانی
  • سردرد همراه با تب، خشکی گردن، گیجی، تشنج، دوبینی، ضعف، بی‌حسی یا اختلال گفتاری
  • سردرد پس از واردشدن ضربه به سر، مخصوصا اگر سردرد تشدید شود

تشخیص سردرد عصبی و تنشی توسط پزشک

اگر فرد سردرد مزمن یا عودکننده داشت، پزشک معاینات فیزیکی و عصبی روی او انجام داده و سعی می‌کند با استفاده از این روش‌ها، علت سردرد را تشخیص دهد.

تشخیص سردرد تنشی

با توصیف درد، پزشک می‌تواند مطالب زیادی در مورد سردرد متوجه شود. مواردی که حتما باید به پزشک گفته شوند عبارت‌اند از:

  1. ویژگی‌های سردرد
  2. شدت سردرد
  3. محل سردرد

ویژگی‌های سردرد

آیا درد ضربه‌ای است؟ یا مداوم و خسته‌کننده است؟ آیا دردی تیز و کشدار یا منقطع است؟

شدت سردرد

میزان عملکرد فرد در هنگام درد نشان‌دهنده شدت درد است. آیا فرد قادر به کارکردن است؟ آیا سردرد عصبی و استرسی مانع خوابیدن فرد شده و او را بیدار می‌کند؟

محل سردرد

آیا درد در تمام سر، فقط در یک سمت سر، یا فقط در پیشانی و پشت چشم‌ها است؟

اگر سردردهای غیرعادی و پیچیده داشته باشید، پزشک آزمایش‌هایی برایتان تجویز می‌کند تا بتواند علل اصلی سردرد، مثل تومور را تشخیص دهد.

دو آزمایش رایج برای تصویربرداری از مغز عبارت‌اند از:

  1. ام آر آی
  2. سی تی اسکن

ام‌ آر آی چیست؟

در ام آر آی از یک میدان مغناطیسی، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تهیه تصاویر واضح از مغز استفاده می‌شود.

سی تی اسکن چیست؟

سی تی اسکن یک روش تصویربرداری تشخیصی است که از اشعه‌های ایکس که توسط کامپیوتر هدایت می‌شوند برای تهیه تصاویر جامع از مغز استفاده می‌شود.

راه‌های درمان سردرد عصبی و تنشی 

برخی از افراد مبتلا به سردردهای تنشی به دنبال درمان نیستند و سعی می‌کنند سردرد را خودشان درمان کنند. متاسفانه استفاده مکرر از داروهای مسکن بدون نسخه باعث نوع دیگری از سردرد به نام سردرد ناشی از مصرف زیاد دارو می‌شود.

پیشنهاد می‌شود قبل از مصرف دارو برای درمان سردرد عصبی تنشی سعی کنید با اقداماتی مانند نوشیدن آب، استراحت و خواب کافی سردردتان را درمان کنید.

اگر هیچ یک از این استراتژی‌ها جواب نداد، می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید تا از شر سردرد تنشی خلاص شوید. با این حال، این داروها فقط باید گاهی اوقات استفاده شوند.

استفاده بیش از حد از داروهای مسکن بدون نسخه ممکن است منجر به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو و یا بازگشت سردرد شود. این نوع سردردها زمانی اتفاق می‌افتند که شما آنقدر به یک دارو عادت کنید که پس از از بین رفتن آن درد را مجددا تجربه کنید.

داروهای مسکن بدون نسخه گاهی اوقات برای درمان سردردهای تنشی مکرر کافی نیستند. در چنین مواردی، باید با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید تا داروهای مناسب برای درمان سردرد را برای شما تجویز کند.

داروهای مناسب سردرد عصبی حاد

داروهای متنوعی، هم به‌صورت بدون نسخه و هم به‌صورت تجویزی، برای کاهش سردرد وجود دارد که عبارت‌اند از:

  1. داروهای تسکین‌دهنده درد
  2. داروهی ترکیبی
  3. داروهای پیشگیری کننده

داروهای تسکین‌دهنده درد

معمولا داروهای تسکین‌دهنده درد اولین داروی انتخابی برای کاهش سردرد هستند. این داروها شامل موارد زیر است:

  1. آسپرین
  2. ایبوپروفن (ادویل، مورتین IB و داروهای دیگر)
  3. ناپروکسن (Aleve)

داروهای تجویزی شامل موارد زیر است:

  1. ناپروکسن (ناپروسین)
  2. ایندومتاسین (ایندوسین)
  3. کتورولاک (کتورولاک ترومتامین)

داروهای ترکیبی

معمولا آسپرین یا استامینوفن یا هردو همراه با قهوه یا داروی مسکن به صورت یک دارو استفاده می‌شوند. گاهی اثر داروهای ترکیبی بیشتر از داروهایی که دارای یک نوع تسکین‌دهنده هستند، می‌باشد.

بسیاری از داروهای ترکیبی به صورت بدون نسخه موجود هستند.

برای افرادی که هم میگرن و هم سردرد تنشی اپیزودیک دارند، تریپتان می‌تواند به راحتی درد ناشی از هر دو گروه سردرد را کاهش دهد. نارکوتیک‌ها یا اوپیات‌ها (داروهای مخدر) به دلیل عوارض جانبی و ماهیت معتاد کننده‌ای که دارند، کمتر تجویز می‌شوند.

داروهای پیشگیری کننده

ممکن است پزشک داروهایی برای کاهش تعداد و شدت سردردها تجویز کند، مخصوصا اگر بیمار سردردهای مکرر و مزمنی داشته باشد که به‌وسیله داروهای ضد درد یا دیگر روش‌های درمان بهبود نیابند.

داروهای پیشگیری‌کننده عبارت‌اند از:

  1. داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای
  2. داروهای ضد انعقاد و شل کننده عضلات
داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای

داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، از جمله آمی‌تریپتیلین و پروتریپتیلین رایج‌ترین داروهایی هستند که برای پیشگیری از سردرد عصبی و تنشی استفاده می‌شوند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از ونلافاکسین (افکسور XR) و میرتازاپین (ریمیرون) نیز برای پیشگیری از سردرد عصبی مفید هستند.

داروهای ضد انعقاد و شل کننده عضلات

اگر مسکن‌ها موثر نباشند، ممکن است شل‌کننده عضلانی تجویز شود. این داروها به توقف انقباضات عضلانی کمک می‌کنند.

داروهای دیگری که از ایجاد سردردهای تنشی و استرسی جلوگیری می‌کنند شامل داروهای ضد انعقاد مانند توپیرامات (توپاماکس) هستند.

داروهای پیشگیری‌کننده از سردرد عصبی باید چند هفته یا بیشتر مصرف شوند تا قبل از تاثیرگذاری، با سیستم بدن بیمار هماهنگ شوند؛ بنابراین اگر پس از مدت کوتاهی بعد از مصرف دارو بهبود نیافتید ناراحت نشوید.

پزشک مراحل درمان بیمار را پیگیری می‌کند تا ببیند داروهای پیشگیری‌کننده چگونه عمل می‌کنند. درعین‌حال، استفاده افراطی از داروهای ضد درد برای سردرد مانع تاثیرگذاری داروهای پیشگیری‌کننده می‌شود.

درمان سردرد عصبی و تنشی

درمان‌های خانگی سردردهای عصبی و تنشی

استراحت، استفاده از کیسه یخ یا یک دوش گرم و طولانی باعث کاهش درد و بهبود سردرد استرسی و عصبی می‌شود. در مواردی سردرد ناشی از کم آبی در بدن است، در این مواقع نوشیدن چند لیوان آب می‌تواند باعث تسکین سردرد شود.

میزان خواب خود را در طول شبانه روز درنظر بگیرید. کمبود خواب می‌تواند منجر به سردرد تنشی شود، بنابراین حتما خواب کافی داشته باشید. علاوه بر این مطمئن شوید که هیچ وعده غذایی را حذف نمی‌کنید، زیرا گرسنگی می‌تواند سردرد شما را تشدید کند.

استفاده از برخی روش‌ها می‌تواند به‌تنهایی و بدون استفاده از دارو باعث کاهش شدت و تعداد سردردهای تنشی مزمن شود.

برخی از راههای درمان خانگی سردرد عبارت‌اند از:

  1. مدیریت سطح استرس
  2. اعمال گرما یا سرما
  3. پوسچر مناسب

مدیریت سطح استرس

یک راه برای کاهش استرس، برنامه‌ریزی قبلی و سازماندهی روز است. روش دیگر، داشتن زمانی برای آرامش است و اگر بیمار در شرایط پراسترس قرار گرفت، باید به عقب برگردد.

اعمال گرما یا سرما

اعمال گرما یا سرما، هرکدام که بیمار ترجیح می‌دهد، بر روی عضلات دردناک باعث بهبود سردرد عصبی و استرسی می‌شود. برای اعمال گرما، از یک پد گرمایی که روی درجه کم تنظیم شده، یک بطری آب داغ، یک کمپرس گرم یا یک حوله داغ استفاده کنید.دوش آب گرم نیز مفید است.

برای اعمال سرما، از یخ بسته‌بندی شده، کمپرس یخ یا سبزیجات یخ‌زده در پارچه (برای محافظت از پوست) استفاده کنید.

پوسچر مناسب

پوسچر مناسب مانع کشش عضلات بیمار می‌شود. هنگامی که ایستاده‌اید، شانه‌های خود را به عقب و سر را صاف بگیرید. شکم و باسن را تورفته بگیرید. در هنگام نشستن، ران‌ها را موازی با سطح زمین قرار داده و سر را به جلو خم نکنید.

سایر درمان های سردرد عصبی

علاوه بر روش‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، پزشک شما ممکن است روش‌های دیگری را نیز برای درمان سردرد عصبی به شما پیشنهاد دهد. این روش‌ها عبارتند از:

  • کلاس‌های کنترل استرس
  • تکنیک بیوفیدبک
  • درمان شناختی رفتاری
  • طب سوزنی

کلاس‌های کنترل استرس

این کلاس‌ها می‌توانند راه‌های مقابله با استرس و کاهش تنش را به شما آموزش دهند.

تکنیک بیوفیدبک

این یک تکنیک آرام‌سازی (relaxation) است که به شما یاد می‌دهد درد و استرس را مدیریت کنید.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری به شما کمک می‌کند موقعیت‌هایی را که باعث استرس، اضطراب و تنش شما می‌شوند را تشخیص دهید.

طب سوزنی

طب سوزنی یک درمان جایگزین است که می‌تواند استرس و تنش شما را با استفاده از سوزن‌های ظریف در مناطق خاصی از بدن کاهش دهد.

پیشگیری از سردردهای تنشی و استرسی

استفاده از دارو همراه با روش‌های مدیریت استرس مؤثرتر از استفاده محض از روش‌های درمان سردردهای تنشی است. به‌علاوه، سبک زندگی سالم نیز به پیشگیری از سردرد کمک می‌کند:

  • خواب کافی و نه بیش از حد داشته باشید
  • سیگار نکشید
  • به طور منظم ورزش کنید
  • به طور منظم و متعادل غذا بخورید
  • آب فراوان بنوشید

برای سردرد مکرر به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای سردرد مکرر باید به پزشک مغز و اعصاب مراجعه نمایید. تخصص مغز و اعصاب تنها رشته‌ای است که به طور تخصصی در زمینه درمان انواع سردرد (خوشه‌ای، سینوزیتی، میگرنی، عصبی و …) فعالیت می‌کند. دکتر سردرد مناسبترین روشهای درمانی را با در نظر گرفتن شرایط و علائم بیمار، ارائه می‌دهد.



:: برچسب‌ها: درمان سریع , بیماری , سردرد , عصبی ,
:: بازدید از این مطلب : 61
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : یک شنبه 8 خرداد 1401 | نظرات ()
نوشته شده توسط : پزشک و درمان

سیستم عصبی بدن عبارت است از مغز، نخاع، دستگاه‌های حسی و تمامی اعصابی که این اندام‌ها را به دیگر مناطق بدن متصل می‌کنند.

آناتومی سیستم عصبی بدن شامل چه قسمت‌هایی است؟

آناتومی سیستم عصبی بدن انسان را می‌توان به دو زیر سیستم که با هم در تعامل هستند تقسیم کرد:

  1. سیستم عصبی محیطی
  2. سیستم عصبی مرکزی

سیستم عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع است و سیستم عصبی محیطی شبکه گسترده‌ای از اعصاب است که سیستم عصبی مرکزی را به ماهیچه‌ها و قسمت‌های حسی مرتبط می‌سازد.

سییستم مغز و اعصاب انسان، سیستم بسیار پیچیده‌ای است که از بافت‌ها و سلول‌های گوناگون تشکیل شده و وظیفه و نوع عملکرد هر کدام بسیار متفاوت می‌باشد. اگر مبتلا به یکی از بیماری‌های سیستم عصبی هستید آشنایی با سیستم عصبی به طور مختصر و ساده شما را در درمان بیماری یاری می‌نماید.

بخشهای سیستم عصبی مرکزی

قسمت‌های مختلف سیستم عصبی مرکزی عبارتند از:

  • پوست سر
  • مننژ یا پرده‌های مغز
  • سد خونی مغزی
  • مغز
  • نخاع

آناتومی سیستم عصبی مرکزیآناتومی سیستم عصبی مرکزی

پوست سر

جمجمه از مغز محافظت می‌کند و روی آن را پوست سر پوشانده است. پوست سر از یک لایه پوست بیرونی تشکیل شده که آزادانه به غلاف‌ ماهیچه متصل است. غلاف ماهیچه یک لایه تاندون مسطح و وسیع است که لایه‌های سطحی پوست را نگه می‌دارد.

پوشش استخوانی زیر غلاف ماهیچه، استخوان‌های جمجمه را محکم در بر گرفته و وظیفه محافظت از استخوان‌ها، غذارسانی به استخوان‌ها و ترمیم استخوان‌ها را بر عهده دارد.

مننژ یا پرده‌های مغز

در زیر لایه جمجمه، سه لایه پرده وجود دارد که مننژ یا پرده‌های مغز نامیده می‌شوند و مغز را احاطه کرده‌اند. لایه مننژی که به استخوان‌های جمجمه نزدیک‌تر است، سخت شامه (لایه ی محکم و خارجی مغز) نامیده می‌شود. در زیر لایه سخت شامه، لایه عنکبوتیه وجود دارد.

درونی‌ترین لایه مننژ، یک غشاء حساس به نام نرم شامه است. لایه نرم شامه، بر خلاف دیگر لایه‌های مننژ، محکم به سطح پیچاپیچ مغز چسبیده است. در بین لایه عنکبوتیه و نرم شامه، فضای زیر عنکبوتیه یا ساب آراکنوئید وجود دارد.

فضای زیر عنکبوتیه با مایع مغزی نخاعی پر شده است. این مایع آبکی توسط سلول‌های کوروئید پلکسوس (شبکه مشیمه‌ای) تولید می‌شود. شبکه مشیمه‌ای یا کوروئید پلکسوس، فضایی در هر بطن مغز است که از سلول‌های اپیتلیال مکعبی (که شبکه‌های مویرگی متراکم اطراف را در برگرفته‌اند) تشکیل شده است. مایع مغزی نخاعی مواد غذایی را به بافت‌های عصبی برده و مواد زائد را از بافت‌های عصبی خارج می‌کند.

سد خونی مغزی

بافت‌های سیستم عصبی مرکزی از محفاظت بیشتری برخوردار هستند زیرا مانند سایر بافت‌ها در معرض خون و سیستم ایمنی قرار ندارند. عروق خونی که مواد مغذی و سایر مواد شیمیایی را به مغز می‌رسانند، در بالای نرم شامه قرار دارند.

مویرگ‌های متصل به رگ‌های خونی مغز، نفوذپذیری کمتری نسبت به مویرگ‌های سایر نقاط بدن دارند. سلول های اندوتلیال مویرگی، اتصالات تنگی را تشکیل می‌دهند که انتقال اجزای خون به مغز را کنترل می‌کند.

علاوه بر این، مویرگهای جمجمه دارای روزنه‌ها (ساختاری پر از منفذ که توسط یک غشا محاصره شده‌ است) و کیسه‌های پینووکیتوتیک کمتری نسبت به دیگر مویر‌گ‌ها هستند. در نتیجه، مواد سیستم گردش خون ارتباط مستقیم با سیستم عصبی مرکزی ندارند.

این پدیده به نام سد خونی مغزی شناخته می‌شود. سد خونی مغزی مایع مغزی نخاعی را از آلودگی محافظت می‌کند و پاتوژن‌های میکروبی را از مغز دور نگه می‌دارد. در نتیجه هیچ میکروبیتا (جاندار ریز) طبیعی در مایع مغزی نخاعی وجود ندارد.

سد خونی مغزی نیز مانع حرکت بسیاری از داروها، به ویژه ترکیباتی که محلول در چربی نیستند، به مغز می‌شود. سد خونی مغزی انشعابات عمیقی برای درمان عفونت‌های سیستم عصبی مرکزی دارد، زیرا داروها نمی‌توانند از سد خونی مغزی عبور کرده و بر پاتوژن‌هایی که باعث عفونت می شوند تاثیر گذارند.

مغز

مغز، که برای محافظت بیشتر در جمجمه محصور شده، از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:

  • مغز پیشین که حافظه و تفکر را کنترل می‌کند
  • مخچه که تعادل و هماهنگی را کنترل می‌کند
  • بصل النخاع که فعالیت‌های غیر ارادی مثل ضربان قلب، تنفس و هضم را کنترل می‌کند.

مغز یک فرد بزرگسال ۳ پوند (حدود یک و نیم کیلوگرم) وزن دارد. مغز دارای ۱۰۰ بیلیون عصب است که نورون نامیده می‌شوند و تریلیون‌ها سلول کمکی به نام گلیا دارد.

نخاع

نخاع نیز مانند مغز در یک ساختار محافظت کننده محصور شده است. درون مهره‌ها، ماده‌ای از جنس پرده سخت شامه مغز، آراکنوئید یا عنکبوتیه، نرم شامه و یک سد خونی نخاعی وجود دارد که انتقال اجزای خون از رگ‌های خونی مرتبط با نخاع را کنترل می‌کند.

بخشهای سیستم عصبی محیطی

سیستم عصبی محیطی از اعصابی تشکیل شده که اندام‌ها، اعضا و دیگر قسمت‌های بدن را به مغز و نخاع متصل می‌کند. دستگاه عصبی محیطی، بر خلاف مغز و نخاع، هیچ محافظی از جنس استخوان، مننژ یا سدهای خونی ندارد. در نتیجه اعصاب سیستم عصبی محیطی بیشتر در معرض آسیب و عفونت هستند.

آسیب‌های میکروبی به اعصاب محیطی منجر به سوزش یا بی حسی می‌شود که به نام نوروپاتی شناخته شده است. آسیب‌های روحی و عوامل دیگری به جز عفونت، مانند برخی از داروها یا بیماری‌های مزمن مانند دیابت نیز باعث سوزش و بی حسی می‌شوند.

سلول‌های سیستم عصبی

بافت‌های سیستم عصبی مرکزی و محیطی از سلول‌هایی به نام سلول‌های گلیال (سلول‌های نوروگلیال ) و نورون‌ها (سلول‌های عصبی) تشکیل شده‌اند که در ادامه به بررسی هرکدام می‌پردازیم:

نورون‌ها

نورون‌ها همان سلول‌های عصبی هستند. نورون یک سلول تحریک‌پذیر الکتریکی است که اطلاعات را از طریق سیگنال‌های الکتریکی و شیمیایی پردازش کرده و سپس اطلاعات را انتقال می‌دهد.

سیگنال‌های شیمیایی از طریق سیناپس‌ها که اتصالات خاص با سلول‌ها هستند، به نورون‌ها می‌رسند. نورون‌ها به یکدیگر متصل شده و شبکه‌ای را تشکیل می‌دهند.

یک نورون معمولی شامل یک جسم سلولی (که سوما نامیده می‌شود)، یک دندریت و یک آکسون است. دندریت‌ها رشته‌هایی هستند که از جسم سلولی بوجود می‌آیند، و اغلب تا صدها میکرومتر گسترش یافته و دارای چندین شاخه هستند که یک درخت دندریتیک پیچیده را تشکیل می‌دهند. آکسون یک رشته سلولی خاص است که از جسم سلولی بوجود آمده و تا فاصله یک متر حرکت می‌کند.

سلول‌های گلیال

سلول‌های گلیال در سازماندهی نورون‌ها کمک کرده و چهارچوبی برای برخی از ویژگی‌های عملکردهای نورونی فراهم می‌کنند و همچنین در بهبود و التیام آسیب‌های عصبی نیز نقش دارند.

سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک

سیستم اعصاب پاراسمپاتیک، تعادل، ثبات و توازن بدن و همچنین کنترل بدن در حالت استراحت را بر عهده دارد و مسئول عملکرد استراحت و هضم در بدن است.

سیستم اعصاب سمپاتیک، کنترل‌کننده پاسخ‌های بدن در هنگام خطر و مسئول پاسخ جنگ یا فرار است. اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک بخشی از سیستم اتوماتیک هستند که مسئول اعمال غیر ارادی بدن انسان است.

نحوه عملکرد سیستم عصبی

سیستم عصبی دارای سه عملکرد مشترک بر اساس ورودی‌های حسی، هماهنگی و خروجی‌های حرکتی است.

ورودی‌های حسی

ورودی‌های حسی از گیرنده‌های حسی می‌آیند که تغییرات حسی درون و بیرون بدن را به مغز می‌رسانند. مجموع تمام اطلاعاتی که توسط این گیرنده‌ها جمع می‌شود را ورودی حسی می‌نامند.

سیستم عصبی این ورودی‌های حسی را پردازش و تفسیر کرده و تصمیم می‌گیرد که چه واکنشی انجام دهد. سیستم عصبی، اندام‌های مسئول مانند ماهیچه‌ها و غدد را فعال می‌سازد تا به ورودی پاسخ بدهند. این پاسخ را خروجی حرکتی می‌نامند.

آناتومی اعصاب بدن

هماهنگی حسی

عملکرد اولیه سیستم عصبی، کنترل و انتقال اطلاعات درسراسر بدن است. سیستم عصبی با استفاده از گیرنده‌های حسی، اطلاعات را از محیط گرفته و آنها را به قسمت‌های مختلف بدن می‌فرستد. ورودی‌های حسی به سیستم عصبی مرکزی ارسال می‌شود تا در آنجا پاسخ مناسب تعیین شود.

پاسخ حرکتی

هنگامی که پاسخ مشخص شد، سیگنال‌ها را از طریق خروجی حرکتی به عضلات یا غدد می‌فرستد تا پاسخ دادن آغاز شود. در انسان، وجود سیستم پیشرفته باعث شده تا مواردی مانند زبان، بیان مفاهیم به صورت انتزاعی، انتقال فرهنگ و بسیاری از ویژگی‌های دیگر جامعه به وجود آیند که اگر این سیستم عصبی پیشرفته وجود نداشت، چنین مواردی نیز وجود نداشتند.



:: برچسب‌ها: شناخت , آناتومی , سیستم , عصبی , نقشه , اعصاب , بدن , انسان , پزشکی ,
:: بازدید از این مطلب : 65
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 26 ارديبهشت 1401 | نظرات ()

صفحه قبل 1 2 3 4 5 ... 155 صفحه بعد