تومور بینی و سینوس تومورهای خوش خیم و یا بدخیمی هستند که در بینی و سینوس ها ایجاد می‌شوند. این تومورها می‌توانند باعث بروز سرطان بینی شوند.
تومور بینی و سینوس چیست؟
سینوس‌های پارانازال (نزدیک بینی) حفره‌هایی در اطراف بینی هستند که داخل آن‌ها با لایه‌ای سلولی که تولید مخاط می‌کند پوشیده شده است. تولید مخاط از خشک شدن بینی جلوگیری می‌کند. بخش داخلی یا حفره بینی درست در پشت بینی قرار دارد و در هنگان نفس کشیدن، هوا از طریق آن به سمت گلو و ریه‌ها می‌رود.
تومور بینی و سینوس که به ندرت رخ می‌دهد، جزء سرطان‌های سر و گردن محسوب می‌شود. این تومورها در داخل سینوس یا داخل حفره بینی ایجاد می‌شوند. علت اصلی بروز این توده سرطانی مشخص نیست.
اقدامات لازم در صورت مشاهده علائم تومور بینی و سینوسی
تومور بینی در ابتدا هیچ علائمی ندارد و در ادامه، علائم آن مشابه با عفونت بینی است. پزشکان می‌توانند با دیدن بینی با وسیله‌ای چراغ قوه مانند، عکسبرداری از بینی و نمونه‌برداری از بافت داخل بینی، وجود تومور را تشخیص دهند.
تومور بینی
اگر علائمی مشابه با سرطان سینوسی و بینی را دارید، بهتر است در اولین فرصت ممکن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. اصلی‌ترین روش درمان تومورهای بینی و سینوسی، انجام جراحی است. ممکن است برای کوچک کردن تومور قبل از جراحی، از روشهای پرتو درمانی و شیمی درمانی استفاده شود. همچنین بعد از انجام جراحی نیز، این درمان‌ها برای پیشگیری از تشکیل مجدد تومور انجام می‌شوند.
ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی (با نام کمورادیو تراپی) نیز برای کوچک کردن تومورهای بزرگ یا کاهش خطر بازگشت تومور استفاده می‌شود. بعد از اتمام درمان، لازم است که به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
عکسبرداری اشعه ایکس از بینی یا آندوسکوپی بینی نیز باید تا چند سال پس از درمان به طور منظم انجام شوند. در بین جلسات دوره‌ای، هر زمان که با مشکلی مواجه شدید یا علائمی داشتید نیز باید در اولین فرصت ممکن به متخصص مراجعه کنید.
انواع تومورهای بینی و سینوسی
شایع‌ترین نوع سرطان حفره بینی و سینوس‌های بینی، سرطان کارسینوم سلول‌های سنگفرشی است. این نوع از سرطان در سلول‌های سنگفرشی (سلول‌های پهن و باریک) که در غشای سطحی سینوس و حفره بینی قرار دارند ایجاد می‌شود. سایر انواع سرطان های بینی و سینوسی عبارتند از:
- ملانوما
- ساکوما
- پاپیلومای دگرگون شده
- گرانولوم میانی
ملانوما
این سرطان از سلول‌هایی به نام ملانوسیت آغاز می‌شود. این سلول‌ها در واقع سلول‌هایی هستند که به پوست بدن، رنگ طبیعی آن را می‌بخشند.
ساکوما
سرطان در بافت عضلانی یا بافت‌های همبند ایجاد می‌شود.
پاپیلومای دگرگون شده
تومورهای خوش‌خیمی که در داخل بینی تشکیل می‌شوند. در موارد بسیار کمی این توده‌ها سرطانی می‌شوند.
گرانولوم میانی
سرطان بافت‌هایی که در قسمت میانی صورت قرار دارند.
عوامل سرطان بینی و سینوسی
عواملی که موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان بینی و سینوسی می‌شوند عبارتند از:
- قرارگیری در معرض مواد شیمیایی و گرد و غبار مانند شرایط ایجاد شده در شغل‌هایی مثل ساخت مبلمان، کارخانجات چوب، نجاری، کفاشی، فلزکاری و نانوایی.
- ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (ویروس تبخال)
- مذکر بودن و داشتن سن بالای ۴۰ سال
- سیگار کشیدن
علائم تومورهای بینی و سینوسی
ممکن است سرطان بینی یا سینوس‌های پشت بینی در ابتدا هیچ علائم و نشانه‌ای نداشته باشد اما با رشد تومور به تدریج علائم بروز می‌کنند. علائمی که در ادامه آمده‌اند می‌توانند نشان دهنده سرطان حفره بینی و سینوس‌های نزدیک بینی باشند. برخی از این علائم بر اثر مشکلات و بیماری‌های دیگری نیز ممکن است بروز کند.
در صورت دیدن این علائم و نشانه‌ها به پزشک مراجعه کنید:
- انسداد سینوسی که باز نمی‌شود و یا احساس فشار بر سینوس
- سردرد یا درد ناحیه سینوس‌های پشت بینی
- آبریزش بینی
- خونریزی از بینی
- برآمدگی یا زخم در داخل بینی که خوب نمی‌شود
- برآمدگی در صورت یا سقف دهان
- بی‌حسی و گزگز در صورت
- تورم یا مشکلات دیگر چشم مانند دوبینی یا ناهماهنگ شدن حرکات چشم‌ها
- درد دندان‌های بالایی و یا فیکس نشدن دندان‌های مصنوعی در فک که قبلاً به خوبی در دهان جا می‌گرفتند.
- احساس درد و فشار در گوش
نحوه تشخیص تومورهای بینی
ممکن است پزشک تست‌ها و آزمایشات زیر را برای تشخیص توده داخل بینی تجویز کند:
- شرح حال و معاینه فیزیکی کامل
- معاینه فیزیکی گردن، صورت و بینی
- عکسبرداری اشعه ایکس از سر و گردن
- ام آر آی
- نمونه گیری
- آندوسکوپی بینی
- آندوسکوپی حنجره
تشخیص تومورهای بینی
شرح حال و معاینه فیزیکی کامل
در ابتدا پزشک بیمار را معاینه می‌کند تا شرایط کلی سلامت او را بسنجد و به دنبال علائم بیماری مانند برآمدگی یا التهاب یا هر چیز دیگری است که به نظر غیر عادی بیاید. همچنین پزشک به شرح حال بیمار گوش می‌دهد و سپس سوالاتی در مورد علائم او، عادات مربوط به سلامتی و بیماری‌ها و درمان‌های سابق از او می‌پرسد.
معاینه فیزیکی گردن، صورت و بینی
پزشک با استفاده از یک وسیله مخصوص که دارای دسته بلند و آینه است به داخل بینی نگاه می‌کند تا وجود هر چیز غیرعادی را بررسی کند. پزشک همچنین صورت و گردن بیمار را معاینه و ارزیابی می‌کند و به دنبال برآمدگی و غده لنفاوی متورم می‌گردد.
عکسبرداری اشعه ایکس از سر و گردن
اشعه ایکس یک پرتوی انرژی است که می‌تواند به بدن و همچنین به پرده‌ی فیلم نفوذ کند و به کمک آن می‌توان از داخل بدن عکسبرداری کرد.
ام آر آی
در اسکن ام آر آی از آهنریاهای بزرگ، امواج رادیویی و تکنولوژی کامپیوتری برای تولید یک سری تصاویر از قسمت‌های مختلف داخل بدن استفاده می‌شود. اسکن ام آر آی تصاویر بسیار دقیق‌تری با جزئیات بیشتر ارائه می‌کند.
نمونه گیری
در روش نمونه گیری، مقداری از بافت یا سلول‌های ناحیه مورد نظر پزشک، برداشته می‌شود و سپس این بافت برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی به آزمایشگاه فرستاده شده و توسط پاتولوژیست در زیر میکروسکوپ ارزیابی می‌شود.
نمونه‌گیری به سه روش انجام می‌شود:
- بیرون کشیدن نمونه با سوزن باریک
- نمونه گیری با برش جزیی
- نمونه گیری و استخراج کامل بافت
بیرون کشیدن نمونه با سوزن باریک
در این روش بافت یا مایع مورد نظر با استفاده از یک سوزن باریک بیرون کشیده می‌شود.
نمونه گیری با برش جزیی
در این روش بخشی از بافتی که غیرعادی به نظر می‌رسد برش داده می‌شود.
نمونه گیری و استخراج کامل بافت
در این روش بافتی که به نظر غیرعادی می‌رسد به طور کامل برداشته می‌شود.
آندوسکوپی بینی
در نازوسکوپی (آندوسکوپی بینی) پزشک فضای داخل بینی را معاینه می‌کند تا نواحی غیرعادی را شناسایی کند. یک وسیله باریک و بلند به نام نازوسکوپ (آندوسکوپ مخصوص بینی) وارد سوراخ بینی می‌شود. نازوسکوپ دارای منبع نوری و یک لنز دوربین کوچک برای دیدن فضای داخل بینی است.
می‌توان با استفاده از وسیله مخصوصی که روی نازوسکوپ قرار دارد از هر بافتی نمونه برداری کرد. نمونه گرفته شده توسط پاتولوژیست در زیر میکروسکوپ ارزیابی می‌شود تا علائم وجود سرطان بررسی شوند.
آندوسکوپی حنجره
در لارنگوسکوپی (آندوسکوپی حنجره)، حنجره بیمار معاینه می‌شود تا بافت‌های غیرعادی این ناحیه شناسایی شوند. یک وسیله لوله مانند و باریک که دارای منبع نوری و دوربین است از طریق دهان به سمت حنجره هدایت می‌شود، به این وسیله لارنگوسکوپ گفته می‌شود.
این وسیله دارای ابزار مخصوصی برای نمونه برداری از بافت نیز هست و پزشک در صورت نیاز از بافت این ناحیه نیز نمونه برداری می‌کند. نمونه بافت در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا علائم وجود سرطان بررسی شوند.
درمان تومورهای بینی و سینوسی چگونه است؟
روشهای درمان سرطان بینی عبارتند از:
- جراحی
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
جراحی تومور بینی
جراحی برداشتن تومور، پرکاربردترین روش درمانی برای تمامی انواع تومورهای حفره بینی و سینوس در تمامی مراحل است. جراح تمامی تومور، احتمالا بخشی از بافت سالم و استخوان را برمی‌دارد. در صورتی که تومور سینوسی و بینی به بافت‌های مجاور و غدد لنفاوی نفوذ کرده باشد، جراح غدد لنفاوی و سایر بافت‌های سرطانی را نیز برمی‌دارد. این جراحی ممکن است به یکی دو روش جراحی بسته تومور بینی یا جراحی باز انجام شود.
حتی در صورتی که جراح تمامی بافت سرطانی را خارج کند، باز هم برخی از بیماران بعد از جراحی تحت شیمی درمانی و پرتو درمانی قرار می‌گیرند تا هر سلول سرطانی که احتمالا باقی مانده است، از بین برود. درمان‌های انجام شده بعد از جراحی در واقع برای کم کردن ریسک بازگشت دوباره سرطان است و به آن‌ها درمان کمکی گفته می‌شود.
پرتو درمانی تومور بینی و سینوس
پرتودرمانی یکی از روشهای درمان سرطان بینی است که در آن از پرتوهای اشعه ایکس یا سایر پرتوهای پر قدرت برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و متوقف کردن پیشرفت سرطان استفاده می‌شود. پرتو درمانی به دو روش انجام می‌شود:
- پرتو درمانی خارجی
- پرتو درمانی داخلی
پرتو درمانی خارجی
پرتو درمانی خارجی که در آن از دستگاه مخصوصی برای ارسال پرتوهایی پرقدرت به سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. دوز کلی پرتو درمانی گاهی به چند دوز کوچک‌تر و مساوی تقسیم می‌شود که یک دوره درمانی چند روزه اعمال می‌شود. به این روش پرتودرمانی جزء به جزء گفته می‌شود.
پرتو درمانی داخلی
در روش پرتو درمانی داخلی از سرنگ، کپسول، سیم یا کاتتر (لوله‌های باریک) استفاده می‌شود که حاوی مواد رادیواکتیو هستند و از طریق آن‌ها ماده‌ی رادیواکتیو مستقیما در نزدیکی سلول‌های سرطانی آزادسازی می‌شود.
نحوه انجام پرتو درمانی به نوع سرطان و مرحله پیشرفت آن بستگی دارد. پرتو درمانی داخلی و خارجی هر دو در درمان تومورهای حفره بینی و سینوس‌های نزدیک بینی کاربرد دارند. انجام پرتو درمانی خارجی در ناحیه نزدیک به غده‌ی هیپوفیز در سر می‌تواند بر عملکرد غده تیروئید اثر بگذارد. بنابراین قبل و بعد از پرتودرمانی، عملکرد غده تیروئید بیمار ارزیابی می‌شود.
درمان سرطان بینی از طریق شیمی درمانی
در روش شیمی درمانی برای درمان سرطان بینی از داروهایی قوی برای متوقف کردن رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این داروها می‌توانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند یا از تکثیر آن‌ها جلوگیری کنند.
زمانی که داروی شیمی درمانی تزریق می‌شود و یا از طریق قرص خورده می‌شود، وارد خون شده و می‌تواند به تمامی سلول‌های سرطانی موجود در بدن برسد (شیمی درمانی سیستمی).
در روش دیگری، داروی شیمی درمانی در مایع مغزی نخاعی یا یک عضو خاص یا در یکی از حفره‌های بدنی مانند شکم تزریق می‌شود. در این روش، داروی شیمی درمانی بیش از همه بر روی همان ناحیه مورد نظر تاثیر می‌گذارد. به این روش شیمی درمانی موضعی گفته می‌شود.
در شیمی درمانی ترکیبی بیش از یک نوع داروی شیمی درمانی برای مقابله با سرطان استفاده می‌شود. روش انجام شیمی درمانی به نوع سرطان، مرحله پیشرفت آن و شرایط بیمار بستگی دارد.
:: برچسب‌ها:
تومور ,
بینی ,
سینوسی ,
:: بازدید از این مطلب : 56
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
آمار بازدید